1
Türkiyede’ki ilk solo yapay zeka (AI) fotoğraf sergisi “Khakhane” (HAHANE)’ 21 Temmuz’da Duende Art Gallery’de sanatseverlerle buluşacak. Stefan Ragimov’un eserlerini taşıyan sergi, Emine Özkarslıoğlu küratörlüğünde düzenlenecek.
Sergi öncesi biraraya geldiğimiz Özkarslıoğlu ile sergiyi, sanatı ve yapay zekayı konuştuk.
“Klakhane” ülkemizdeki sanata baktığımzıda bir ilk. Yapay zekanı her alanda olduğu şu günlerde ilk kez bir yapay zeka sergisi oluyor. Bu sürecin oluşumunu ve geldiği süreci nasıl özetleyebiliriz?
Artificial Intelligence’nin “AI” kısaltması olarak bilinen yapay zeka, birtakım görevleri yapabilmesi için insan zekasını taklit eden ve bünyesinde topladığı bilgileri giderek geliştiren sistemler ve makineler olarak tanımlanıyor.
Yapay zeka diğer sektörlerde de olduğu gibi sanat dünyasında da heyecan ve kaygı uyandırmaya başladı. Sanat eseri yaratım sürecini düşündüğümüzde sanat camiasında oluşan tedirginliği her seferinde hissedebiliyoruz. Son günlerde de bu tedirginlik doruk noktalara ulaşmış durumda. DALL-E-2 ve Midjourney gibi metni görsele çevirebilen yapay zeka destekli programların gelişmesiyle birlikte hepimiz sanat dünyasında yapay zekanın ayak seslerini duymaya başladık. Evet, Türkiye de ilkini gerçekleştiriyoruz. Benim için de bu ilki deneyimlemek oldukça heyecan verici. Yıllardır yaptığım heykel, resim, seramik, fotoğraf vb sergilerin dışında ilk kez AI (Yapay Zeka) ile tanışmak sevgiliyle ilk buluşma gibi oldu diyebilirim:)
Sanat’ın neresinde olursanız olun yaşadığınız çağı takip etmek durumundasınız, okumalar yapıp dünyada ne olup bitiyor takip etmelisiniz. Yukarıda da belirttiğim gibi yapay zeka hayatlarımıza çok hızlı bir şekilde girdi, sanat alanında da neler olup bittiğini takip edip anlamaya çalıştığım bu süreçte Stefan Ragimov ile yollarımız kesişti.
Sergi için Barselona merkezli foğrafçı ve görsel sanatçı Stefan Ragimov ile bir araya geldiniz. Bu süreçte beraber nasıl bir bir iş birliği yürüttünüz?
Stefan Ragimov SSCB’nin Bakü şehrinde doğmuş Moskova ve İstanbul arasında büyümüş bir sanatçı. Barcelona’da yaşıyor. Kurucusu olduğum Duende Art Gallery’i ziyarete geldiğinde tanıştık. Uzun süredir üzerinde çalıştığı AI çalışmaları ve geçmiş projelerini incelediğimde birlikte çalışabileceğimizi gördüm. Tıpkı yapay zeka’nın bir parçası gibi çok kısa sürede çok özel bir proje gerekleştirdik. Haftalarca süren araştırmalar, uykusuz geçen günlerlerle beraber küratör ve sanatçı ilişkisini ve yaratım sürecini paylaştık. Meselemiz sadece bir yapay zeka’nın neler yapabileceği değil, yapay zekayı araç olarak kullanıp derdimizi anlatma çabası oldu. Açıkcası yapay zeka sanatımıza, cesaretimize, geçmişi ve bugünü buluşturmamıza hizmet etsin istedik. Sanat’ın birleştiren gücünün AI ile bizi çarpıcı bir gerçekliğe taşıdığına tanıklık ettik.
Yapay zekada sanatsa söz konusu mutlak sanatçının onu kullanabilceği sanat bilgisine ve tecrübesine ihtiyaç vardır. İşte tam da burada Stefan Ragimov’ dan söz edebiliriz. Yıllarca emek verdiği sanat donanımını yapay zekayı kullanarak çarpıcı eserler çıkardı. Mesele klavyeye birkaç kelime yazmaktan ibaret değil. Uzun soluklu bir yol hikayesi onunkisi. Rusya’dan Azarbeycan’a , Bakü’den Prag’a, Kopenhag’a, İstanbul’a uzanan. Tuval’e resmi aktaran ressam, taşı yontan heykeltraş, kili şekillendiren seramik sanatçılarıyla birebir çok zaman geçirdim. Fakat bir ekran karşısında ortaya çıkan eserleri ve o eserlerin baskı sürecine tanık olmak benim için ilk, lakin son olmayacak bir tecrübe oldu.
Serginin nasıl bir teması var, ziyaretçiler yapay zeka ile hazırlanış sergide neler keşfedecekler?
Khakhane (Hahane) (Saraylılık) bu alanda Türkiye’de ilk solo sergi olacak. Serginin sunumunda izleyiciyi kısa bir tarih yolculuğuna çıkarmayı hedefliyoruz. “Khakhane” sergisi, İran tarihindeki politik ve ekonomik kararların topluma yansımalarını görsel bir deneyimle sunarak İran’ın mevcut sosyal ve ekonomik yapısını yakından görme fırsatı sunuyor.
Sergide yapay zeka destekli fotoğrafların yanı sıra sanatçının orijinal fotoğrafları da yer alacak.
VIP önizleme tarihinde performans sanatçısı Efe Baydar’ ın sergi temasına uygun hazırladığı çok özel bir bir gösteri olacak. İstedikki yapay zeka ile ortaya çıkan tarihteki karakterlerimizden birinin beden bulmuş halini sevgili Efe ile buluşturalım. Zamanı bir süreliğinede olsa bengileştirelim.
Açılış günü minimalist dekorlarımızla tarihe atıfta bulunacağız. Projenin sanat yönetmenliğini değerli Mehmet Buğra Avcı üstlendi.
Sergi yöneticisi ise sevgili Miray Gürgener, buradan hepsine teşekkürlerimi iletiyorum.
Sergi Duende Art Gallery’de olacak, onlarla işbirliğiniz hakkında neler demek istersiniz?
Duende Art Gallery, ülkemizin değerli sanat insanı Nevzat Metin ile kurduğum sanat galerisi 6.yılını bitiriyor. Nevzat Metin yakın zamanda aramızdan ayrıldı. Bende onun bize bıraktığı değerleri, sanatın gücünü, genç sanatçılara vereceğimiz desteği bir parça dahi olsa yerine getirebilirsem ne mutlu. Duende Art Gallery geç sanatçılara ve projelerine destek vermeye devam ediyor, yanı sıra bünyesindeki sanat atölyeleri ile genç sanatçılara ve sanat eğitimi almak isteyenlere ev sahipliği yapıyor. Bize bu idealizmi aşılayan Nevzat Metin’i de sonsuz sevgi ve saygıyla anıyoruz. Hemen hemen her alanda chatgpt ve yapay zekayı görebiliyoruz. Özellikle sanatla buluşması da büyük bir merak unsuru oluşturdu. Sizce şu anda yapay zeka ve sanatın nasıl bir buluşması var ve ileride bu durum nereye evrilir?
Teknoloji hayatımızın her alanına sirayet etti. Pandemi sürecinde ise çok belirginleşti.
NFT hatırlayalım, hatırlayalım diyorum çünkü ilk zamanlardaki etkisi artık yok. Yapay zeka’da böyle olur mu bilemem. Ancak şu bir gerçek telefonun ilk bulunduğu zamanlara gidin, dönemin insanlarının bu gelişimi karşılamaları nasıl oldu? Her zaman yeni olanın ürküten bir yanı vardır. Mesele onu nasıl hayatımıza entegre ettiğimiz. Yapay zeka ve sanatın buluşması sanatçı, izleyici ile tanışma aşamasında. İleride ne olur bilemem sadece bir öngörü olarak diyebilirm ki nasıl ki sinema için 7. sanat diyebiliyoruz bakarsınız AI için 8.sanat diyebiliriz.
Bugün, enerji dolu bir ruh hali içinde olacaksın. İçinde taşan cesaret ve kararlılık, seni yeni maceralara yönlendirecek. Hedeflerine ulaşmak için adım atmaktan çekinmeyeceksin. Sosyal çevrendeki insanlar, senin liderlik vasıflarını takdir edecek. Ancak, aceleci tavırların bazı ilişkilerde gerginlik yaratabilir. Dikkatli olun, düşünmeden hareket etmemeye çalış. Aynı zamanda, kişisel gelişimine yönelik yeni fırsatlar keşfetmen mümkün. Gözlemlerin ve sezgilerin, senin için yol gösterici olacak. İletişimde açık ve samimi ol, hislerini net bir şekilde ifade etmek, aradaki bağı güçlendirebilir. Bugün, yeniliklere ve değişime açılmak, seni daha da ileri taşıyacak. Unutma, cesaretin yanında sabırlı olmak da önemli.
Bugün, sabırlı ve kararlı yapınla çevrenizdeki insanlara ilham verebilir, onlarla uyum içinde bir iletişim kurabilirsiniz. Duygusal olarak güçlenmiş hissetmeniz, sevdiklerinizle olan ilişkinizdeki bağları daha da kuvvetlendiriyor. Finansal konularda dikkatli ve araştırmacı bir tutum benimsemek, sizi beklenmedik sürprizlerden koruyabilir. Sanatsal yönlerinizi ortaya çıkaracak projelere yönelmek, ruhsal olarak sizi besleyecek ve keyif verecek. İçsel huzurunuzu bulmak için doğaday zaman geçirmeniz, stresinizi azaltsa da zihinsel dinginliğinizi artıracak. Yeni bir hobi veya ilgi alanı keşfetmek, yaratıcılığınızı artırabilir ve günlük yaşamınıza farklı bir heyecan katabilir. Unutmayın, her yeni başlangıç, hayatınıza taze bir nefes getirebilir.
Zihinsel enerjinin zirve yaptığı bir dönemdesin. Meraklı doğanın ön plana çıkacak, yeni fikirler ve bilgileri keşfetme arzusuyla dolusun. Sosyal çevrendeki insanlarla olan etkileşimlerin, iletişim becerilerini parlatarak sana yeni fırsatlar getirebilir. Ancak, dikkatli ol; zaman zaman yüzeysel konuşmalara yönelmek yerine derinlemesine bağlar kurmaya gayret et. İş veya günlük yaşamda karşılaşacağın zorluklar, esnek düşünme kabiliyetin sayesinde aşılabilir. Duygusal ilişkilerde ise, açık ve dürüst olmak, belirsizlikleri gidermek adına faydalı olabilir. Bugünün, içsel düşüncelerini ifade etmek ve yeniliklere açık olman için mükemmel bir zaman. Yaratıcılığını serbest bırak.
Duygusal derinliğin ve sezgisel yeteneklerin bugün oldukça belirgin. Sevdiklerinle olan ilişkilerine daha fazla zaman ayırma isteği hissediyorsun. Kendini ev ortamında daha rahat, huzurlu ve güvende hissediyorsun; belki de bazı nostaljik anıları yeniden yaşatmak isteyebilirsin. Yapmak istediğin bazı değişiklikler için harekete geçmek için uygun bir zaman. İçsel dünyana yaptığın yolculuklar, seni daha güçlü kılıyor.Aşk hayatında daha duyarlı ve şefkatli bir yaklaşım sergilemen, partnerinle arandaki bağı güçlendirebilir. Uzaklardan gelecek bir haber veya beklenmedik bir ziyaret, ruh halini yenileyebilir. Sosyal ilişkilerin de ilgi alanlarının değişmesiyle yeni dostluklara kapı aralayabilir; bu, seni besleyen bir etki yaratacak.Kendini iyileştirmek ve yeni şeyler öğrenmek için zaman ayırmalısın; belki bir hobi edinmek ya da mevcut hobilerine yönelmek sana iyi gelecektir. İş veya kariyer alanında, sezgilerini dikkate alman faydalı olabilir; kararlarını verirken iç sesine kulak vermek, doğru yolda olmanı sağlayacak. Bugün belirsizliklere karşı içinde hissettiğin cesaretle ilerle, verdiğin kararların tatmin edici sonuçlar doğurabilir.
Sahip olduğun cesaret ve karizma, çevrendekileri etkilemeye devam edecek. Bugün, lider özelliklerin ön plana çıkarken, takım çalışmasına olan yatkınlığın da dikkat çekecek. Yaratıcılığın yeni projeler için ilham verici olabilir. Kendine olan güvenin, zorlukların üstesinden gelmende kilit rol oynayacak. Flörtöz bir atmosfer seni bekliyor; duygularını açık bir şekilde ifade etmekten çekinme. Ancak, ben merkezli davranışlardan uzak durmak, ilişkilerinde dengeyi korumak açısından önemli olacak. Kendini ifade ederken, başkalarının duygularını da dikkate almayı unutma.
Bugün detaylara olan düşkünlüğün seni önemli noktalara yönlendirebilir. İş ve sağlık konularında daha önce ertelediğin planları hayata geçirmek için uygun bir zaman. İletişimde dikkatli olman gereken anlar var, söylediklerine özen göstermelisin. Çevrende seni anlamayan insanlarla karşılaşabilirsin, bu durum motivasyonunu etkileyebilir. Sabırlı kalmak ve düşüncelerini net bir şekilde ifade etmek çok önemli. Aile bireyleriyle olan ilişkiler, mutluluğunu artıracak ve sana güç verecek. İçsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme, doğa yürüyüşleri ya da meditasyon gibi aktiviteler ruhunu ferahlatabilir. Unutma, ufak iyileştirmeler ve düzenlemeler büyük farklar yaratabilir.
Duygusal dengeni bulmak için doğru bir dönemdesin. İlişkilerde seni rahatsız eden unsurları açıkça konuşma cesaretini gösterebilirsin. Sosyal çevrende dikkatini çeken bir kişiyle daha derin bir bağ kurma fırsatı doğabilir. Estetik ve sanatsal etkinliklere yönelmek seni besleyecek. İçsel huzurunu bulmak için yalnız kalmak isteyebilirsin. Bunlar, yaratıcılığını açığa çıkarmak için harika fırsatlar sunacak. Kendi değerini fark etmen, başkalarıyla olan ilişkilerinde de pozitif bir etki yaratacak. Her şeyin birlikteliği ve uyum içinde gelişmesi için gerekli adımları atma zamanın geldi.
Duygusal derinlikler, içsel dönüşüm için harika bir zaman. Bugün sezgilerin güçlü, çevrendekileri anlamak için dikkatle gözlem yapmalısın. İlişkilerde samimi bir iletişim ihtiyacı var; açıkla, sırlarını paylaş. Gizli kalmış duygular ortaya çıkabilir; bu, ilişkilerin güçlenmesi için bir fırsat sunar. Kendini yeniden keşfetme isteği içindesin; bu, sana yeni bir bakış açısı kazandırabilir. Bağlantılar kurmak, derin sohbetler yapmak için ideal bir dönemdesin. Gerek kendinle, gerekse başkalarıyla olan etkileşimlerin, dönüşüm ve büyüme potansiyeli taşıyor. Kararlılığın, zorlukların üstesinden gelmeni sağlayacak. İçsel huzuru bulmak ve geçmişle hesaplaşma zamanıdır.
Yay burçları için bugünün enerji dolu ve macera arayışıyla dolu bir zaman dilimi olduğu söylenebilir. Öğrenme ve keşif arzusu oldukça yüksek. Yeni ufuklar açma fırsatları karşınıza çıkabilir, bu da sizi heyecanlandıracak. Sosyal ilişkilerde meydana gelebilecek sürprizler, ilginç insanlarla tanışma şansı sunabilir. Özellikle iletişimde cesur olun yeter, düşüncelerinizi açıkça ifade etmekten çekinmeyin.Ayrıca, sezgisel yeteneklerinizin öne çıkmasıyla, karşınızdaki insanları daha derin bir düzeyde anlamak mümkün olabilir. Aşk hayatında, spontane ve tutkulu bir yaklaşım sergileyebilirsiniz; bu da ilişkinizi canlandırabilir. Yalnız olanlar için, sosyal ortamlarda dikkat çekici biriyle tanışma imkanı mevcut. Fakat, maddi konularda dikkatli olmalısınız; bütçenizi aşacak harcamalardan kaçınmakta fayda var. Bunun yanı sıra, ruhsal ve fiziksel sağlığınıza özen göstermek, dengeyi sağlamak açısından önem taşıyor.
Bugün, sorumluluk ve istikrar duygunuz ön planda olacak. Yıldızların hizalanması, uzun vadeli hedefleriniz ve kariyerinizle ilgili yeni fırsatları görebileceğiniz bir zamanı işaret ediyor. Hedeflerinize ulaşmak için disiplinli ve kararlı bir yaklaşım sergilemek size güç verecek. İletişimde net ve açık olmak, çevrenizdekileri ikna etmede etkili olacaktır.Sosyal alanınızda bazı ilginç bağlantılar kurma fırsatı doğabilir. Arkadaşlarınızla gerçekleştireceğiniz toplantılarda, fikirlerinizi paylaşmak ve ortak projelere yönlenmek keyifli anlara yol açabilir. Duygusal anlamda da derinlik hissettiğiniz anlar yaşayabilir, sevdiklerinizle olan bağınızı güçlendirebilirsiniz. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın; içsel dengeyi bulmak, stresle başa çıkmanıza yardımcı olacak.Bugün, kariyerinize odaklanırken aynı zamanda ev ve aile hayatınıza da önem vereceksiniz. İki yönlü bir denge kurmak, mutluluğunuzu artırabilir. Kısacası, kararlı adımlarınızla hem iş hem de özel hayatınızda sağlam temeller atma fırsatı bulduğunuz bir gün geçireceksiniz.
Sosyal ilişkilerinde güçlü bir etkileşim dönemi başlıyor. Arkadaş çevrenle yapacağın etkinlikler, yeni bağlantılar kurmanı sağlayabilir. Farklı düşüncelere açık olman ve yenilikçi yaklaşımlar sergilemen dikkat çekici bir aura oluşturacak. Belki de bir grup projesinde liderlik rolü üstleneceksin. İletişimde hem sezgisel hem de analitik bir bakış açısı kazanarak, sorunların üstesinden kolaylıkla gelebilirsin. Özgürlüğüne düşkün yapın, bu süreçte daha da belirginleşebilir; bireyselliğini ifade etmek için fırsatlar bulacaksın. Aynı zamanda, içsel huzuruna ulaşman adına meditasyon veya doğa yürüyüşleri gibi aktiviteler faydalı olabilir. Kendi değerlerini sorgulamak ve kişinin hayatta neyi gerçekten istediğini netleştirmek için ideal bir zaman dilimindesin. Farklı ve yenilikçi olmanın getirdiği özgüveni hissettikçe, sınırlarını zorlayarak büyümek isteyeceksin. Başkalarına ilham verme potansiyelin yüksek; bu dönemdeki enerjini olumlu bir şekilde yönlendirirsen, iyi sonuçlarla karşılaşabilirsin.
Bugün duygusal derinliklerde yüzme isteği duyabilirsin. Hayal gücün son derece yüksek çalışırken, sanatsal yeteneklerin de ön plana çıkabilir. İçsel huzuru yakalamak için doğayla vakit geçirmek veya meditasyon yapmak faydalı olabilir. Kendini kararsız hissedebilirsin; bu nedenle önemli kararları alırken acele etmemekte fayda var. Sevgi ve dostluk ilişkilerinde duygusal bağları kuvvetlendirmek için samimi iletişimler kurabilirsin. Duygusal destek arayışın artarken, başkalarına da destek olma isteği kendiliğinden doğabilir. Kendine güvenmeli ve içsel sezgilerine dikkat etmelisin; bu sayede hayatında yeni fırsatları görebilirsin. Özellikle yer aldığın sosyal ortamlarda, sıra dışı fikirlerinle dikkat çekebilirsin. Unutma ki, hislerin ve sezgilerin seni doğru yola yönlendirecektir.
