Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

5 Ocak 2018 tarihinde aramızdan ayrılan Münir Özkul’un değerli hatırasına saygıyla

Hemen her ölüm yıldönümünde, eski bir dolabı ya da çekmeceyi, albümü karıştırcasına geçmiş zamanları eşeliyorum. Göz kapaklarının arkasına gizlenmiş gerçeklere ulaşıyorum bazen. Bir yerlerde saklı kalmış, unutulmuş, dün ile yarın arasında terk edilmiş hatıraların istilasına uğruyorum ister istemez. İtiraf edeyim, yazmaya başladığımda, sanki tılsımlı bir değnek beni Alice’inkine benzer harikalar diyarına ışınlayıveriyor. Mutlu da oluyorum, mutsuz da. Bazen zamanı durdurmak, sonsuza kadar o anı, o kişiyi yaşamak istediğim de oluyor, tabii. Tanık ve suç ortağı olmak böyle bir şey!

Bir kavuk… Kel Hasan’dan, Dümbüllü İsmail Efendi’ye, sonrasında Münir Özkul’a devrolan o kavuk. Belki de altı yüz küsur senelik bir kültürün, temaşa sanatının, tuluat tiyatrosunun simgesi olan, bir tür ustadan çırağa el verme biçimi olarak değerlendirebileceğimiz o paha biçilmez kavuk.

Yıl 1970. İsmail Dümbüllü, Kanlı Nigar oyununda izlediği Münir Özkul’a hayran kalır. Dahası nicedir aradığı çırağı da bulmuştur sonunda. “Sen kitaplı tiyatrodan geliyor olsan da, yerine göre Pişekar, yerine göre Kavuklu olmayı başardın. Kavuk senin hakkın” der. Geleneksel Türk tiyatrosundan hiç kopmamıştır ki zaten Münir Özkul. Meddahtır. İbiş’tir.

Karmakarışık duyguların çıkmazındaydı. Son derece mahcup, sıkılgan, içe dönüktü. Evet, General Çöpçatanutangaçtı aslında ve iç dünyasında o kadar yalnız, kendiyle sürgünde. Münir Özkul’u en son bir televizyon programında izlemiştim, ağır ağır konuşuyor, sözcükler ağzında zorlukla yuvarlanıyordu. Her şey bir hoş seda için yaşanmıştı. Tahtanın üstünde onca eziyet. Hayal kırıklıkları. Alkışlar. Ödüller. Parasızlık. İçine düşen ıssızlığı kolay savuşturamamıştı pek. Sanat denen ocağın harına kor taşımaktan hiç yorulmamıştı.

Münir Özkul hem şahindi sahnede hem de güvercin. Hem yansı hem nergis. Var ettiği her karakterde dorukta bir oyunculuk sergilemişti. Öne doğru taradığı dökülen saçları, gözlerinin taa içinde o kırık, hüzünlü ifadesiyle bazen Thomas Fasulyaciyan, bazen Adile Hanım’ın eşi Yaşar Usta, bazen Hababam Sınıfı’nın başbelası Kel Mahmut. Emel, Tarık, Müjde, Halit, Kemal, Türkan, Hülya’nın babası. Muhtar Hasan, Pazarcı Derviş Efendi. Tanıdığımız, bildiğimiz biri. Bizim aileden. İçten, hep biraz çocuk kalmış, hırçın, iyi, yürekli, alıngan, utangaç, duygularını pek de açığa vuramayan, kalabalıklar arasında hep yalnız, kalbinde hüzünler, hicranlar büyüten bir adam geliyor şimdi aklıma. Özünde bir yalnızlık insanıydı kuşkusuz. Aktör Münir Özkul’u yaratan bu yalnızlıktı belki de.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastahanesi… Defalarca kendi isteğiyle gittiği, belli dönemler tedavi aldığı o ağaçlar içinde kalmış soğuk, ürperten, taş binalar. Bir sığınıştı belki alkol onun için. Bir kaçıştı.

Muhsin Ertuğrul, “Bir gün alkolü bırakacağını biliyorum, o nedenle müsamaha gösteriyorum sana.” demişti. İç ve dış dünyası çelişiyordu. Kırıktı. Mutsuzdu. Dedim ya, yalnızdı.

Evet, annesi… Hayriye Özkul. “Paşa oğlum” diye severdi Münir’i. “Büyüyüp Paşa olacak tıpkı dedesi gibi.”

Geriye sadece suçluluk duygusu kalmıştı. Aşamadığı bir suçluluk duygusu. Vicdan azabı, diyelim hatta. Ne annesi ne babası Münir Özkul’un sahnede elde ettiği başarıları görememişlerdi. O da payına düşen hunhar nice acıyı üstlenmiş, kimselere nasip olmayan ağır bedeller ödemişti. Hayır, hayatı geriye sarma imkanı yoktu. Haydi sardı diyelim, yine tiyatrocu olmayacak mıydı zaten? Sadece susuyor, saklanıyordu. Saklanıyordu da, nereye kadar? Bir gün gelecek, o çarpışma yaşanacaktı sonunda. Acı çekiyordu, hem de çok. Nereye kadar sürdüreceğini kestiremediği bir yolculuğun eşiğindeydi. Bir yaş sessizce yuvarlandı gözünden.

Yıl 1925 Bakırköy Orta Sokak’ta iki kızdan sonra dünyaya gelir Münir Özkul. Bir anda tüm ailenin gözbebeği olur. Dadısı Salise Hanım, ablaları Saime ve Sıdıka, hele annesi üstüne titrerler, çok severler onu. Gelecek biçerler Münir’e o yaşında. Paşa olacaktır. Şöyle belinde kılıcı, çizmeleriyle yürüdüğünde yerleri sarsan Münir Paşa.

Miltiyadi Sineması… Gündüzleri okuldan kaçıp sığındı en seçkin Amerikan, Fransız filmlerini izlediği Miltiyadi Sineması. Akşamları aynı sahnede Şahin Tek, Naşit Efendi, Raşit Rıza, Karakaş kumpanyalarını alkışlardı. Tuluat Dümbüllü İsmail Efendi, Tevfik İnce’ydi Münir Özkul için. Hazım Körmükçü’yü hiç unutmamıştı. Aslında kararını çoktan vermişti de… Bunu dillendirmekten korkuyordu. Artık on beş yaşındaydı. Hayır, okulu bırakacaktı… Evet, tiyatrocu olacaktı. Ama nasıl? Taa en derininde kalbinin bir yer sızlıyordu, ince ince. Ailesi ne diyecekti?

Bakırköy Halkevi’nde Mahçuplar oyununda uşak rolünde ilk kez sahneye çıktı Münir Özkul. Ardından Sadık Şendil’in yönlendirmesiyle Ses Tiyatrosu’nda buldu kendini.

1949-50 sezonunda Aşk Köprüsü oyununda Mürrüvet Sim ile karşılıklı oynadı. Derken, Sadri Alışık, Mücap Ofluoğlu, Agah Hün, Kamuran Yüce, Şükran Güngör’lü Küçük Sahne yılları. Çolpan İlhan ile kısa süren bir nişanlılık. (O dönemde Ferdi Tayfur ve Sait Faik en yakın dostlarıydı. Öyle ki oğlunun adını Sait Ferdi koyacaktı günün birinde) Vasfi Rıza’nın çağrısıyla Şehir Tiyatroları’nda Bir Kilo Namusadlı oyunla sahne aldı Münir Özkul. Olmadı, ısınamadı Şehir Tiyatroları’na ve Cüneyt Gökçer’e başvurdu, iş istedi. Ankara Devlet Tiyatrosu’ndaydı artık. Teodorların Valsi ile büyük beğeni topladı. 1960’da Suna Selen ve Uğur Başaran ile Bulvar Tiyatrosu’nu, hemen ardından Münir Özkul Tiyatrosu’nu kurdu. Generalin Aşkı, Sevgili Gölge gibi oyunlarda rol aldı. Sinema. Tekrar Şehir Tiyatrosu. Kanlı Nigar müzikali.

1980’lerde Ortaoyuncular’da İstanbul’u Satıyorum, Soyut Padişah

Sahnede, hatırlıyorum, gümüş ışıltılı bir aylayla sarmalanmış gibiydi. Müthişti. Erişilmezdi. Thomas FasulyaciyanHaldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı oyununu kaç kez izlediğimi çıkaramıyorum. Ama o tirad: “İşte bu hatıralar, o sessizlikte saklandıkları yerden çıkar, bir fısıltı halinde yine sahneye dökülürler. Artık kendimiz yoğuz. Seyircilerimiz de kalmadı. Ama repliklerimiz, fısıldaşır dururlar sabaha kadar. Gün ağarır, temizleyiciler gelir, replikler yerlerine kaçışır. Perde! ”

Her defasında hüsranla biten aşkların yaralarını yenileri saracaktı. Belki de hep annesini arıyor, hep annesini özlüyordu. Karmakarışık duyguların çıkmazında hissediyordu kendini. Durdurak bilmeden o setten diğerine, o sahneden ötekine koşuyordu. Sanatının doruğundaydı. 70’li yıllarda rol aldığı filmlerle ikonografik ve toplumbilimsel bir fenomene dönüşüyor, Kel Mahmut tiplemesiyle kolektif bilinçaltına yerleşiyordu. Her defasında yeniden diriliş. Her yaşar kıldığı kimlikte küllerinden doğma. Asla yenik düşmeme. Sessizliğini koruyan, sadece sanatıyla konuşan, var olan bir aktör. Sahnede etkileyici, duyarlı bir estetik mozaik oluşturan.

Düşünüyorum da, hayatlarımızın değişmez başlığı ve dipnotuydu Münir Özkul. Standart, dayatılmış kalıpları aşarak kendi özgün dilini geliştirebilmiş bir auteur. Dahası, temaşa geleneğinin anti-illüzyonist biçim olanaklarını, sıcak bir üslûbla harmanlamış, hayat ve mücadeleyi anlamlı kılmıştı.

“Sen, büyük patron, milyarder, para babası, fabrikalar sahibi Saim Bey. Sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm, ben, Yaşar Usta. Sen benim yanımda bir hiçsin, anlıyor musun? Bir hiç. Gözümde pul kadar bile değerin yok. Ama şunu iyi bil ne oğluma, ne gelinime hiçbir şey yapamayacaksın. Yıkamayacak, dağıtamayacak, mağlup edemeyeceksin bizi.”

Bizim Aile’deki tiradıyla ürperdim. Perdeler çekili, salon yarı karanlıktı. Gün geceye kavuşmak üzereydi. Birden bir karaltı görür gibi oldum. Belli belirsiz bir gölge. Münir Özkul’du bu. Bakışlarında hep o ışık şeraresi…

PINAR ÇEKİRGE

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün kendini dinamik ve enerjik hissediyorsun. İçindeki tutku, yeni başlangıçlar için mükemmel bir zemin hazırlıyor. Cesaretin sayesinde zorlukların üstesinden gelmekte zorlanmayacaksın. Yapmak istediklerin konusunda kararlı adımlar atabilirsin; bu, çevrendekiler üzerinde de olumlu bir etki yaratacak. İletişiminde açık ve samimi olmalısın, zira bu yaklaşım ilişkilerini güçlendirecek. Aşkta da tutku dolu anlar seni bekliyor; sevdiklerinle zaman geçirerek bağlarınızı daha da kuvvetlendirmeyi unutma. Ayrıca, sağlığına dikkat etmeli ve enerjini verimli bir şekilde yönetmelisin. Kendine zaman ayırmak, zihnini dinlendirecek ve motivasyonunu artıracaktır. Sırası geldiğinde risk almaktan çekinme; yeni fırsatlar kapını çalıyorsa, onları değerlendir.

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün, içsel huzurunu bulma arayışında önemli adımlar atabilirsin. Kendini daha güvenli ve istikrarlı hissetmek isteyeceksin. Çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini derinleştirmeye yönelik hoş bir dönemdesin. İnsanların duygusal ihtiyaçlarına karşı duyarlılığın artarken, aynı zamanda kendi isteklerini de göz ardı etmemelisin. Maddi konularda ise daha dikkatli ve özenli olmalısın; gereksiz harcamalardan kaçınmak, geleceğini güvence altına alman açısından faydalı olacaktır. Bugün biraz da yaratıcı yönünü keşfetmek için fırsatlar karşına çıkabilir, sanatsal faaliyetlere yönelmek iyi gelecektir. Doğayla etkileşime geçmek, hem bedenine hem de ruhuna iyi gelecek. Sevdiklerinle bir araya gelmek, sıcak ve samimi anların tadını çıkarmak için harika bir zaman aydınlatacak senin gününü.

İKİZLER BURCU YORUMU

Bugün, iletişim becerilerin ön planda olacak. Sosyal ortamlarda aktif olmak, yeni insanlarla tanışmak ve hobilerini paylaşmak sana keyif verecek. Duygusal olarak kendini daha özgür ve rahat hissedeceksin; bu da yaratıcılığını besleyecek. Geçmişten gelen bazı duygusal yüklerinle yüzleşme zamanı. İçsel huzurunu yakalamak için kendine dürüst olmalısın. Kariyer alanında, küçük ama etkili adımlar atmak için uygun bir dönemdesin. Girişkenliğin ve merak duygun, sana fırsatlar sunacak. Günün sonunda, hislerini ifade etmenin ve sevdiklerinle kaliteli zaman geçirmenin önemini anlayacaksın. Kısa yolculuklar veya spor aktiviteleri keyfine keyif katabilir. Dikkatini dağıtan unsurlardan uzaklaşmak, ruhsal dinginliğini artıracak.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal dalgalanmaların en yoğun şekilde hissedileceği bir gün. İçsel huzur arayışında, geçmişle yüzleşmeye yönelik güçlü bir istek duyabilirsin. Kendini koruma içgüduları ön plana çıkarken, sevdiklerine karşı beslediğin derin bağlılık duygusu, iletişimde duygusal yoğunluğu artıracak. İçsel sezgilerine güvenmek büyük önem taşıyor; bu sayede karanlık ve belirsiz alanlardan kaçınabilir, doğru yönler bulabilirsin. Sosyal çevrendeki dinamikler, hassas ruh halini etkileyebilir, bu nedenle sınırlarını belirlemen faydalı olacaktır. Yeniliğe açık olmanın getirdiği cesaret, kişisel gelişimine dair güzel fırsatlar yaratabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma, ruhsal olarak dengede kalmak için bu özellikle önemli. Kreatif yeteneklerinle ilgili projelere yönelmek, ruhunu besleyecek ve seni daha iyi hissettirecektir. Unutma ki, kendine duyduğun sevgi ve saygı, dış dünyayla olan iletişimini de güçlendirecektir.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün kendinizi sahnede gibi hissedebilirsiniz; tüm dikkatler üzerinizde olacak. Doğal karizmanız ve liderlik yetenekleriniz başkalarını etkileyebilir. Ancak, bu enerjiyi yanlış yönlendirmemeye özen gösterin. İletişime açık kalmak, yeni fırsatlar yaratmanıza yardımcı olabilir. Aşk hayatınızda ise cesur adımlar atma isteği içinde olabilirsiniz; duygularınızı açıkça ifade etmekten çekinmeyin. İş veya yaratıcı projelerle ilgili yeni fikirlerinizi paylaşmak için harika bir zaman. Kendinizi ifade ederken, başkalarının görüşlerine de saygı göstermeyi unutmayın. Abartılı davranışlara meyilli olsanız da, dengede kalmaya çalışmak, ilerlemenize katkıda bulunacaktır. Unutmayın, içsel gücünüzü dışarı yansıtmak, çevrenizdeki insanlarla olan bağınızı güçlendirebilir.

BAŞAK BURCU YORUMU

Gün, detaylara odaklanma ve ince düşünme fırsatları sunuyor. Gözlemlerinizi ve analizlerinizi çevrenizdekilerle paylaşmak, ikna edici bir etki yaratmanıza yardımcı olabilir. Çalışkanlığınız ve disiplininiz sayesinde önünüze çıkan engelleri kolayca aşabilirsiniz. Ancak, eleştirel bakış açınızı başkalarına karşı kullanırken dikkatli olun; empati kurmayı ihmal etmeyin. İş veya günlük sorumluluklarınızda, mükemmeliyetçilik duygunuz sizi daha da ileri götürebilir. Duygusal ilişkilerde ise beklentilerinizin yüksek olması, iletişimde gerilim yaratabilir. Şu anki ruh halinizi dengelemek için sevdiğiniz aktivitelerle zaman geçirmeniz iyi gelebilir. İçsel huzurunuzu bulmak adına doğayla bağlantı kurmak faydalı olacak. Stabilite arayışınız, kişisel projelerinize daha fazla enerji vermenizi sağlayacak; kendinize güvenin, sonuçlar sizi tatmin edecektir.

TERAZİ BURCU YORUMU

İlişkilerde ve sosyal etkileşimlerde uyum sağlama arzusu ön planda. Ortaklıklar, dostluklar ve işbirlikleri için ideal bir zaman. Duygusal dengeyi korumak, başkalarının ihtiyaçlarına saygı göstermek önem kazanıyor. Estetik duyarlılığın artması, sanatsal projelere yönelmeni sağlayabilir. Yalnızsan, karşına çıkacak biriyle derin bir bağ kurma potansiyelin yüksek. Dikkat, denge kurmakta zorlanabilirsin; tartışmalara girmemek için sabırlı olmalısın. Bugün, kendine yönelik bir iyileşme ve yenilenme hissi de oluşabilir. Kendi ihtiyaçlarına yönelik adımlar atmak için iyi bir fırsat.

AKREP BURCU YORUMU

Duygusal derinliklerin ve gizemli yönlerinle yüzleşme zamanı. İçsel yolculukların, geçmişteki kalıntılarla yüzleşmeye itiyor seni. Bugün, sezgilerin oldukça kuvvetli; çevrendeki enerjileri daha yoğun hissedebilirsin. Sosyal ilişkilerinde değişken bir aura var. Sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirmek için cesur adımlar atabilirsin. İş ya da projelerde liderlik rolüne göz kırpan fırsatlar mevcut. Kendine olan güveninin arttığı, öz değerinin farkına varacağın anlar yaşayacaksın. İçsel huzuru yakalamak için biraz yalnız kalmak isteyebilirsin; bu, zihnini yenilemek için önemli. Karar almadan önce, hislerinin sana rehberlik etmesine izin ver. Kendini ifade etme yollarında yeni keşifler yapmak, yaratıcılığını besleyecek. Gecenin ilerleyen saatlerinde, sezgisel bir başarı hissiyatı kaplayabilir seni.

YAY BURCU YORUMU

Bugün sınır tanımayan enerjinin ve maceracı ruhunun doruğa çıkacağı bir zaman dilimindesin. Beklenmedik fırsatlar kapını çalabilir; bu nedenle esnek olmalı ve fırsatları iyi değerlendirmelisin. Kendini ifade etme isteğin artarken, çevrendekilerle olan iletişimin de oldukça canlı geçecek. Kalabalık ortamlarda kendini gösterme şansını iyi kullanabilirsin, insanlarla etkileşimlerin sana yeni perspektifler kazandıracak. Öğrenme arzusun bu dönemde baskın olacak; yeni bilgiler edinmek için mükemmel bir zaman. İlgini çeken konulara yönelerek, belki de bir kursa yazılmayı düşünebilirsin. Düşüncelerindeki derinliğin, yaratıcı projelerine hayat verebilir. Ancak dikkat etmen gereken bir durum da var; aceleci kararlar almaktan kaçınmalısın. Yavaşla, düşün ve mantığını kullan. İçsel huzur arayışın, seni kendinle barışmaya ve ruhsal olarak yeniden şarj olmaya yönlendirecek. Yakın çevrendeki insanlarla arandaki bağları güçlendirmek için daha fazla zaman harcayabilirsin, bu da sana mutluluk verecek bir tatmin hissi yaratacak. Kendi iç yolculuğuna çıkarken, özgürlüğünü ve bağımsızlığını her zaman korumaya özen göster.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün, hedeflerine ulaşmak için kararlılığın oyunun kurallarını belirleyecek. Disiplinli ve organize yapın, dikkatli planlamalarla desteklenmeli. İş ortamında enerjin yüksek, iletişimde bir adım öne çıkman mümkün. Ancak, duygusal meselelerde derin düşünebilir, geçmişle hesaplaşma ihtiyacı hissedebilirsin. Kendine karşı nazik olmaya özen göster. Sağlık ve kişisel bakım konularında attığın adımlar uzun vadede fayda sağlayacak. İhtiyaç duyduğun huzuru bulmak için yalnız kalma zamanlarını değerlendir. Aile ve dostlarla olan bağlarını güçlendirmek için güzel fırsatlar mevcut. Uzun vadeli hayallerin için attığın her adım seni daha da güçlendirecek.

KOVA BURCU YORUMU

Bugün, özgürlük ve bağımsızlık teması güçleniyor. Kendi fikirlerinle hareket etme arzusu, çevrendeki insanlarla olan ilişkilere yansıyacak. Sosyal çevrende kendini ifade etme biçimin, başkalarına ilham verebilir. Farklı düşüncelere açık olman, yeni fırsatların kapılarını aralayabilir. Grubun içinde liderlik vasıflarını sergilemek için uygun bir zaman. Unutma, bireyselliğin ve yenilikçiliğin senin en büyük gücün. Takvimdeki değişiklikler seni yeniliklere yönlendirebilir, eski kalıplardan sıyrılmayı düşün. İçsel huzuru sağlamak için biraz zamana ve sessizliğe ihtiyaç duyabilirsin. Duygularını ifade etmekten çekinme, bu başkalarıyla olan bağları güçlendirebilir.

BALIK BURCU YORUMU

Duygusal derinlikler ve sezgisel anlayış bugün öne çıkıyor. İçsel dünyanızda kaybolmak istemeyebilir, ancak etrafınızdaki enerjiler sizi derin düşüncelere yönlendirebilir. Sanatsal ifadelere açık olun, yaratıcılığınızın parlaması için mükemmel bir zaman dilimi. İlişkilerde empati ve anlayış sergilediğinizde ruhsal bağlar güçlenecek. Ayrıca, geçmişteki bazı duygusal yüklerden kurtulmak için fırsatlar doğabilir. İçsel huzurunuzu ararken, mistik ve manevi yönlerinizi keşfetmekten çekinmeyin. Bugün kendinize biraz zaman ayırmak ve meditasyon yapmak size büyük fayda sağlayabilir. Taze hava almak, doğanın tadını çıkarmak ruhunuza iyi gelecektir. Unutmayın, başkalarıyla kurduğunuz bağlantılar, alacağınız ilhamı artırabilir.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM