1
Fikret Reyhan’ın ilk gösterimini 2020’de Antalya Film Festivali’nde yapan ve kendisine jüri özel ödülü kazandıran filmi “Çatlak” geçen yılın en beğenilen filmlerinden biriydi. İstanbul Film Festivali’nde de “en iyi yönetmen” ve “en iyi senaryo” ödüllerini alan Reyhan, filminde ağır bir borcun altında çatlamaya yüz tutan bir aileyi mercek altına alıyordu. İnce örülmüş senaryo matematiği, titiz oyuncu yönetimi ve son derece verimli mekân kullanımıyla dikkat çeken film bu hafta MUBI’de izleyiciyle buluştu. Biz de bu vesileyle Fikret Reyhan’a ulaştık ve filmi konuştuk.
– “Çatlak” tamamı neredeyse tek bir mekânda, birbirleriyle aynı apartmanda altlı üstlü oturan geniş bir ailenin baba evinde geçen bir film. İlk nüveleri nasıl atılmıştı filmin, sizin kafanızda ve tek mekân, tek gün fikri başından beri var mıydı?
Kardeşimin arkadaşının başından geçen bir olayı bize anlatmasıyla Çatlak filminin ilk nüveleri atıldı aslında. O arkadaş aynı apartmanda içi içe yaşayan bir aileye yüklü miktarda borç para vermişti ve anlattıklarından yola çıkarsak o parayı kaptırmış görünüyordu ama o hâlâ ümidini yitirmemişti. İşte o borcun istenme sürecinde yaşanan trajikomik durumlar bu filmin kıvılcımı oldu. Bu anlatım tercihi bize daha kompakt bir film yapma şansı verdi diye düşünüyorum.
– Hikâyenizde çatlağı oluşturan şey yüklü bir borç. Sizce para her şeyi çatlatan bir meta mı?
Paranın asıl sıkıntılı kısmı olan güç ve lüksten hiç bahsetmesek dahi sadece yaşama güdüsüyle kazandığı anlam ve karmaşıklık bile insanı derin bir bencilliğe itiyor. Öyle ki söz ettiğiniz tüm çatlakların ve tartışmaların özünde de bu bencillik var aslında. Parayı metalaştıran da bu bencillik duygusu bence.
– Film aile kavramının pamuk ipliğine bağlı olduğunu gösteriyor. Aile nedir size göre, nasıl tanımlarsınız?
Tarım toplumu bize kalabalık ve içe dönük aileler vaat ederken, günümüzdeki aile biçimi kapitalizmin işleyişine uygun olarak varlığını daha çok biyolojik olarak sürdürüyor ve dışa dönük. “Kutsal aile” ve “aile değerleri” gibi kavramlar biraz da tarım toplumunun üretim ilişkilerine uygun olarak şekillenen kavramlardı. Çatlak’ta olduğu gibi Anadolu’dan İstanbul’a göç etmiş, tarım toplumu zihniyetiyle günümüzün kapitalist sistemine de kendini bir şekilde adapte etmeye çalışan bir ailenin gerek inanç gerekse gelenek anlamında deforme olmaması bir hayli zor. Hele Çatlak’taki gibi içi içe yaşamanın getirdiği klostrofobik yapıyı ve bireyin varoluşsal bencilliğini de hesap ettiğinizde aile içi büyük çatışmaların ve çatlakların oluşması kaçınılmaz oluyor.
– Toplumsal meselelere uzak durmayan bir sinemacısınız. Bugün Türkiye’de hangi çatlaklar çarpıyor gözünüze?
İnsan olarak geleneksel yapımız bu yoğun değişime ayak uydurma konusunda bu kadar acizken en büyük çatlakların içimizde yaşanması kaçınılmaz oluyor. İçimizde oluşan bütün bu çatlaklar ise bir bakıma toplumsal çatlakların da fay hattı gibi. Bu çatlaklar gerek insanı gerekse toplumu çürütmekten çok onları sistemin istediği yere doğru dönüştürmeyi hedefliyor. Bunun için de değişimin olduğu yerde her alanda çatlaklar olacaktır.
Bugün, tutkuların ve cesaretin ön planda. Karşılaştığın zorluklar seni yalnızca daha da güçlendirecek. İçinde bulunan enerjiyi doğru bir şekilde yönlendirmek, yeni fırsatların kapılarını aralayabilir. Sosyal ilişkilerdeki dinamiklerin oldukça hareketli. Yeni tanışmalar ya da eski dostlarla derinlemesine konuşmalar, ruhsal olarak zenginleşmene yardımcı olacak. Karar verme sürecinde acele etmemekte fayda var; içsel sezgilerin sana rehberlik edecek. Kendine güven, zira bu dönemde atacağın cesur adımlar hayallerine bir adım daha yaklaşmanı sağlayabilir. Duygusal anlamda samimi ve dürüst olmak, ilişkilerine derinlik katacak. Yaratıcılığını ifade etme şansı bulabileceğin bir zaman dilindesin; ilham alacağın yenilikçi fikirler seni bekliyor.
Bugün, içsel huzurunu ve dinginliğini koruma arzun ön planda. Gündelik yaşamında alışkanlıklarını gözden geçirebilir, rutinin dışında küçük değişiklikler yapma fırsatı bulabilirsin. Maddi konularda sağlam adımlar atmak isteyecek, güven arayışın artacaktır. Sevdiklerinle geçireceğin zaman, duygusal derinlikler yaşamanı sağlayabilir. İletişimdeki kalitenin önemini kavrıyor, bu sayede ilişkilerini güçlendirecek adımlar atıyorsun. Özellikle sanatsal yönlerin ön plana çıkabilir; bu nedenle yaratıcılığını serbest bırakmalısın. Zihninde dolanan düşünceleri netleştirdiğinde, daha etkili kararlar alabileceksin. Kendine küçük ödüller verebilirsen, hem motivasyonunu artırır hem de ruh halini canlandırabilirsin.
Zihnindeki birikimlerin dışa vurum zamanı. İletişim becerilerin ortaya çıkacak ve etrafındakilerle daha derin bağlantılar kurma fırsatı bulacaksın. Eğlenceli ve ilham verici sohbetler, yaratıcılığını artıracak. Ancak dikkatli ol, bazı düşüncelerinin yanlış anlaşılmasına neden olabilirsin. Esnek düşünme yeteneğin sayesinde karmaşık durumları kolayca çözümleyebilirsin. Planladığın projeleri hayata geçirmek için güçlü bir motive bulacaksın. Sosyal ortamlarda kendini rahat bir şekilde ifade etme şansı, kendi iç dünyanı keşfetmene yardımcı olacak. Unutma, herkesin seninle aynı fikirde olmasını beklemek yerine, farklı bakış açılarına da açık olmalısın. Günü, kişisel bağlantılarını güçlendirmek ve yeni kişilerle tanışmak için bir fırsat olarak değerlendir.
Duyguların derin sularında yüzme zamanı. İçsel huzurun ve güven arayışın, evindeki sadelikten besleniyor. Ailevi ilişkilerin sana büyük bir destek sunacak, belki de geçmişle ilgili anılara dalarak kendini nostaljik bir yolculuğa çıkarabilirsin. Bugün, duygusal ihtiyaçların ön plana çıkarken, yüzeysel ilişkilerden uzak durmak seni daha mutlu kılacak. Genel olarak yumuşak bir ortamda, sevgi ve şefkatin etrafında dönecek olan olaylarla karşılaşabilirsin. Kendini rahat hissettiğin insanlarla bir araya gelmek, içsel rahatlığa ulaşmanı sağlayacak. İhtiyacın olan destek, sevdiklerinle kurduğun derin bağlarda gizli. Yalnız kalma korkusu seni sarmalayabilir; ama güvenle açıldığında yaşam daha anlamlı hale gelecek. İyi kalpli ol, ama sınırlarını çizmekten de çekinme. Duygularını ifade etmekte özgürsün, ama başkalarından da aynı şekilde bir anlayış beklemek adil. Kendine güven, sezgilerini dinle. Bugün içsel derinliğinle, görünmeyeni görebilme yeteneğin açığa çıkacak.
Bugün içindeki lider ruhu zirveye çıkıyor. Kendine olan güvenin arttıkça etrafındaki insanları da etkileyebilir, ilham verici bir figür haline gelebilirsin. İş yerinde veya sosyal çevrende yapacağın bir konuşma, beklemediğin bir takdir toplayabilir. İlişkilerde, samimiyet ve tutku ön planda olacak; sevgilinin veya yakın arkadaşlarının ilgisi seni daha da parlatacak. Yaratıcılığın güçlü bir şekilde açığa çıkıyor; bir hobiye yönelmek ya da sanatsal bir proje üzerinde çalışmaya başlamak için mükemmel bir zaman. Kendini ifade etmenin yolu, özgün ve cesur olmaktan geçiyor. Duygusal derinliklere dalabilirsin; geçmişle yüzleşmek için uygun bir dönem. Güçlü hislerin ve sezgilerin var; bu duyguları paylaşmak, ilişkilerinde bağları kuvvetlendirebilir. Kendine güvenini artıran bu enerjiyi, kariyerinle ilgili yeni adımlar atmaya da yönlendirebilirsin. Bugün, içsel gücünün ve kararlılığının keyfini çıkar.
Detaylara odaklanma yeteneğin bugün fark yaratacak. Küçük şeyleri gözden kaçırmamak, iş ve sosyal yaşamında seni destekleyecek. Duygusal olarak içsel huzuru arama isteği taşıyacaksın; meditasyon veya doğada zaman geçirmek, ruhsal dengeyi sağlamana yardımcı olacak. İletişim alanında dikkatli ol, bazı sözlerin yanlış anlaşılabilir. İş yerinde dikkat çekecek projeler üzerine yoğunlaşmak, seni rakiplerinden bir adım öne taşıyabilir. Özgüvenin, başkalarına ilham verecek seviyede yükselebilir. Kişisel gelişime dair bir adım atarak yeni bir hobinin kapısını aralayabilirsin; bu süreçte kendini yeniden keşfetme fırsatı bulacaksın. Sağlıkla ilgili konularda dikkatli ol, bedenine kulak vermek iyi gelecek. Hoş sürprizler yaşanabilir, değişim rüzgarları seni sarıp sarmalayacak.
Bugün denge arayışın ön planda olacak. İlişkilerde ve sosyal ortamlarda uyum sağlama isteğin, başkalarıyla olan etkileşimlerinde pozitif bir atmosfer yaratacak. Karşındaki insanların duygularına duyduğun hassasiyet, derin bağlar kurmana zemin hazırlayacak. Estetik ve sanatsal konulara olan ilgin, sahip olduğun yaratıcı yetenekleri gün yüzüne çıkarabilir. İçsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmalısın. Karar almakta zorlanıyorsan, başkalarının perspektiflerini dikkate almak faydalı olabilir; yine de kendi iç sesine kulak vermeyi unutma. Bugün, belki de spontane bir plan yaparak hayatını renklendirebilirsin. Duygusal dengeyi sağlamak adına, kendini ifade etme fırsatlarını iyi değerlendirmelisin.
Gizli duyguların yüzeye çıkma fırsatı var, içsel bir keşif sürecine gireceksin. Hedeflerine odaklanmak için elindeki kaynakları dikkatlice değerlendirmek önem taşıyor. İlişkilerde daha derin bir bağ arayışı içindesin, bu dönemde karşılaştığın insanların hayatındaki rolünü sorgulayabilirsin. Özgüvenin artarken, karamsar düşüncelerden uzak durman gerekecek. Geçmişte yaşanan olayların seni nasıl şekillendirdiğine dair farkındalık kazanabilirsin. İçsel dengeyi sağlamak için meditasyon ya da doğadayken zaman geçirmek faydalı olabilir. İletişimde açık ve dürüst olmaya dikkat et, sezgilerine güvenmek seni doğru yola yönlendirecek. Kendi ihtiyaçlarına öncelik vermek, ruhsal sağlığını güçlendirecek.
Bugün, keşif arzusunun yoğun bir şekilde hissedileceği bir gün var. Macera ruhu ve özgürlük ihtiyacı, sınırları aşmak ve yeni deneyimler elde etmek için seni yönlendirecek. Yeniliklere açık ol ve yaşamdan keyif al. İletişim becerilerin tavan yapacak, çevrendekilerle derin sohbetler yapabilirsin. Farklı bakış açıları ve kültürlere duyduğun ilgi, ufkunu genişletecek. İleriye dönük hedeflerini belirlemek için harika bir zaman; hayal gücünü kullanarak, planlarını daha somut hale getirebilirsin. Unutma ki, cesaretin ve kararlılığın, istediğin sonuçları elde etmeni sağlayacak. Kendine inan ve sınırlarını zorla; bu süreçte karşılaşacağın fırsatlar seni şaşırtacak. Duygusal olarak, özgürlük arayışında dengeni bulmak önemli olabilir. Hislerinle bağlantıda kal, ve içsel sesine güven.
Duygusal açıdan yoğun deneyimlere kapı aralayan bir dönemdesin. İçsel huzurunu sağlamak için tüm karmaşadan uzaklaşma ihtiyacı hissedebilirsin. Kendine zaman ayırarak, düşüncelerini netleştirmek ve hedeflerini gözden geçirmek faydalı olacak. İş ve kariyer konularında yeni fırsatlarla karşılaşabilirsin, bu fırsatlar seni heyecanlandırsa da aceleci davranmamalısın. Sabırlı olarak ilerlemen, uzun vadede daha iyi sonuçlar getirecektir.Başkalarıyla olan iletişiminde dikkatli olmalısın; her söyleneni doğru anlamak büyük önem taşıyor. Özellikle, dostluk ilişkilerinle ilgili bazı gerçeklerin gün yüzüne çıkması mümkün. Kısa tatiller veya doğa yürüyüşleri zihnini dinlendirip, enerjini yenilemen için mükemmel yollar olacak. Kendine güvenmekten vazgeçme, kararlılığın seni başarıya götürecek. Duygusal yoğunluklar arasında denge kurmayı öğrenmek, içsel gücünü artıracaktır.
Bugün, yenilikçi fikirlerinizi paylaşma arzunuz ön planda. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilir, çevrenizdekileri etkileyebilirsiniz. Aslında, düşündüğünüz projeleri hayata geçirmek için harika bir gün. İçsel sesinize güvenmeli ve cesaretle ilerlemelisiniz. Bağlantılar kurma isteği, çeşitli insanlarla tanışmanıza ve ilham verici sohbetler yapmanıza olanak tanıyacak. Ancak, duygusal olarak daha derin sohbetlerden kaçınmamaya çalışmalısınız; duygusal bağlantılar kurmak, ruh halinizi olumlu yönde etkileyebilir. Günün ilerleyen saatlerinde, ani bir değişim ya da sürpriz olaylar yaşanabilir, bu da sizin esnekliğinizi test edebilir. Bu durum, yaratıcı kafanızla üstesinden gelebileceğiniz bir fırsat olarak değerlendirilebilir. İş veya özel yaşamınızda sınırları zorlamaktan korkmayın; özgürlüğünüzü ön planda tutarak, isteklerinizi cesurca ifade edin.
Hayal gücünün ve sezgilerin oldukça güçlü olduğu bir dönemdesin. İçsel dünyana dalmak, yaratıcılığını besleyen projelere yönelmek için harika bir zaman. Geçmişle yüzleşmek ve duygusal derinliklere inmek seni yeni bir farkındalığa ulaştırabilir. İlişkilerinde empati ve anlayış ön planda; karşılaştığın zorlukları aşmak için içten bir iletişim kurmak faydalı olacaktır. Kendine zaman ayırmayı unutma; meditasyon ve doğada vakit geçirmek ruhsal dengenin korunmasına yardımcı olabilir. Hayallerinle ilgili atılımlar için ilham verici bir gündesin. Unutma, içindeki gücü keşfetmek ve onu dışarıya yansıtmak, ışığını yaymanı sağlayacak.
1
2
3
4
5
6
