1
Kitabınız çocuklarla çok da alışık olmadığımız, cesur ve zor bir konuyu konuşmak için imkân açıyor. Ölüm meselesini ele alıyor. Bu konuda yazma düşüncesi nasıl gelişti?
Başka şeyler konuşurken bu konuya girmeyi sevmiyorum ama sizin sorunuzun cevabında buna girmem gerekiyor, belki bilmiyorsunuz, eşim Okan öldü, yaklaşık iki sene önce. Ben ve iki çocuğum Okan öldüğünde ölümü direkt tecrübe ettik. Yani, aşina olduğum, yakın olduğum bir konu. Hatta çok yakın hissettiğim diyeyim. Tespit ettiğiniz şekilde, ölümün alışık olmadığımız, cesur ve zor bir konu olmasına da, bunu bu şekilde ifade etmemize de bir itiraz ya da belki bir serzeniş aslında bu kitap. Bu yaygın bir yetişkin söylemi ve perspektifi ve maalesef çocuklarımıza da geçirdiğimiz bir şey. Düşünsenize, ölüme nasıl alışık olamayız ki? Herkes ölüyor. Ölüm hayata dair bildiğimiz tek şey. Hayır, alışık olmadığımız bir şey değil, hayır, cesur bir konu değil aslında, belki, zor bir konu, belki; o da biz yetişkin olamadığımız için zordur olsa olsa. Yetişkinim diyen herhangi bir insan için ölümde ne cesaret var ne de zorluk. Yani sorunuza cevabım, ölüm acaba alışık olduğumuz, konuşması cesur ve zor olmayan bir konu olabilir mi? Böyle olsa, nasıl olur? Benim de sorum bu aslında.
Noa, soru sormayı unutan yetişkinler dünyasında sorular sormaya devam eden bir çocuk. Bu çok değerli aslında, biz yetişkinler ne noktada bunu yitiriyoruz?
Bu sanırım hepimizin kendimize sorması gereken bir soru. Soru sormaya buradan başlayabiliriz yani. Bizler sanırım, ki bu dâhil herhangi bir konuda ahkâm kesmek istemem, şu anki yaşadığımız sistemde bütün enerjimizi iyi olmaya harcadığımız için merakı, merakla gelen keyif duygusunu köreltiyoruz, gerilerde bırakıyoruz. İyi değiliz, semptomlarla hayatta kalmaya çalışıyoruz, çoğumuz depresyonda, birçoğumuzun migreni, fibromiyaljisi, ya da başka bir şeyi var. İyi olmayınca bütün eforumuz iyi olmaya çalışmaya gidiyor. Ama iyi olmaya başlar başlamaz da merak ve keyif kendiliğinden geri geliyor. Merakın ve keyfin kendiliğinden olanı çok güzel.
SALT GERÇEĞİ SÖYLEMEK
Önsözde Stephen Jenkinson imzası var. “Çocuklar anne babalarının bazen yaşamın gidişatı karşısında bozguna uğradığını görmeyi hak ederler” diyor Jenkinson. Siz bu konuda nasıl düşünüyorsunuz?
Aynı fikirdeyim, hatta ben bir adım ileriye taşıyorum Stephen’ın söylediklerini. Evet, bence bunu hak ediyorlar, bu bizim onlara borcumuz ve bir adım ötesi de şu: Çocuklara salt gerçeği
söylemek onları en güzel sevme şekli. Benim için böyle, en azından.
Bu yanıyla kitap sadece çocuklar değil yetişkinler için de aslında aynı zamanda. Yetişkinlere hayata dair bir öneride bulunacak olsanız bu ne olurdu?
Bir öneri olarak değil belki, ama bir gözlem olarak, eğitimlerde söylediğimi yineleyeyim: Bir eğitmen olarak şunu söyleyebilirim belki, biz yetişkinlerin çocuklarımızdan önce kendimizle uğraşmamız gerekiyor. Çoğumuz yetişkin bedeninde çocuklarız. Önce yetişkin olmamız gerekiyor.
Noa’nın farklı maceralarına da tanıklık edecek miyiz ilerleyen zamanda?
Evet, inşallah. Yani seri yazmak çok yakın hissettiğim bir şey değil ama üç rakamında bir sihir var, seri olmasa da sanki bir hikâye daha çıkacak ve üçleme tamamlanacak gibi hissediyorum. Onun dışında hikâye anlatmaya, yazmaya devam edeceğim, hayatta yapmaktan en keyif aldığım şey bu.
Bugün, enerjin yüksek ve yeniliklere açık bir ruh hali içindesin. Kararlılığın, yakın çevrendeki kişiler üzerinde güçlü bir etki yaratabilir. Çevrendeki insanlarla olan iletişimin, duygusal derinliklere inme fırsatı sunabilir; açık ve cesur olman, içindeki hisleri paylaşmana olanak tanıyacak. Fakat, bazen düşünmeden hareket etme eğiliminde olabilirsin; bu nedenle, ihtiyacın olan zamanı ayırarak plan yapmayı unutma.İş veya günlük sorumluluklarınla ilgili konularda, liderlik özelliklerin öne çıkacak. Takım arkadaşların veya iş arkadaşların, senin vizyonuna güvenerek senin önderliğinde hareket etmek isteyebilir. Bununla birlikte, kişisel alanını korumak da önemli; bazen yalnız kalıp düşünmek, sana tazelenme ve yeni stratejiler belirleme fırsatı verebilir. Aşk hayatında, rekabet duygusu artarken, tutku ve heyecan da cabası. Duygularını açığa çıkarmaktan çekinme; belirsizlikleri netleştirmek, ilişkinde derin bir bağ oluşturabilir. Unutma ki, açıklık ve samimiyet ilişkini güçlendirecektir. Bugün alacağın riskler, yarın için fırsatlar yaratma potansiyeline sahip.
Bugün, güçlü bir kararlılık ve sabır ile ilerliyorsun. Gürültüden uzaklaşma ihtiyacı hissedebilir, içsel dinginliğini sağlayacak aktivitelerle ilgilenmek isteyebilirsin. Yaratıcılığını beslemek için sanat veya doğa ile ilgili şeylere yönelmek sana iyi gelebilir. Maddi konularla ilgili tartışmalar gündeme gelebilir; bu alanlarda sakin kalmak önemli olacak. Duygusal ilişkilerde samimiyet ön planda. Güvendiğin insanlarla olan bağlarını derinleştirme arzusundasın. Farklı bir bakış açısı, yeni keşiflere kapı aralayabilir. Hayatındaki dengeyi sağlamaya yönelik atacağın adımlar, seni istediğin huzura ulaştıracak. Sabredip, hissedilen enerjiye göre hareket etmelisin.
Bugün zihninin aktif bir döneme girdiğini hissedeceksin. İletişim kurma isteği artacak, düşüncelerini başkalarına ifade etme konusunda hevesli olabilirsin. Sosyal çevrende hoş karşılanacak, yeni fikirler etrafında arkadaşlarınla keyifli sohbetler yapabilirsin. Öğrenmeye açık ol, öğrenme fırsatları seni bekliyor. Ancak, düşüncelerini hızlı bir şekilde değiştirebilir ve dalgalı bir ruh hali yaşayabilirsin. İçsel dengeyi sağlamak adına derin bir nefes almak faydalı olacaktır. Kendine karşı anlayışlı olmalı ve duygusal dalgalanmalarını kabullenmelisin. Hızla gelişen olaylara adapte olma kabiliyetin seni öne çıkaracak. Ayrıca, sevdiklerinle olan ilişkilerine özen göstermek, daha derin bağlar kurmanı sağlayabilir. Özellikle ikili ilişkilerde, samimiyetin artış gösterebilir; bu da sana yeni bir yakınlık kazandırabilir. Göz önünde olmanın, dikkat çekmenin tadını çıkar. Bugün kendinle barışık olman, çevrendekilerle olan etkileşimini güçlendirecek.
Duyguların derinlerine inme zamanı. Sık sık içsel dünyana döneceksin. Geçmişte yaşadıkların, bugün aldığın kararları etkileyecek. Aile üyelerin veya yakın dostlarınla olan ilişkilerin gündeme gelecek, samimiyetin ve bağlılığın ön planda olacak. Empati yeteneğin, başkalarının sorunlarına yaklaşımında sana yardımcı olabilir. Beklenmedik bir şekilde gündeme gelecek konular, seni düşündürecek. İletişimde dikkatli olmalı, hislerini açıkça ifade etmeyi unutmamalısın. Kendine ait bir alan oluşturmak, ruhsal olarak dinlenmene katkı sağlayacak. Kendinle barışık olma çabası, iç huzurunu elde etmene yardım edecek. Kendi sınırlarını çizerken nazik olmalı, başkalarının ihtiyaçlarına saygı göstermelisin. Bugün, sevgi ve anlayış dolu anların tadını çıkarabilir, bağlarını güçlendirebilirsin.
Bugün kendinizi sahnede gibi hissediyor, ışıkların altında parlamak istiyorsunuz. Yaratıcılığınızın dorukta olması, sanatsal projelerde ve sosyal ortamlarda öne çıkmanızı sağlıyor. İnsanlar sizin karizmanıza çekilirken, liderlik vasıflarınızı sergileyebilir ve ilham kaynağı olabilirsiniz. Duygusal anlamda derin bağlar kurmak ve sevgi dolu anlar yaşamak isteyecek, ilişkiniz üzerine düşünmek adına güzel fırsatlar bulacaksınız. Ancak, aşırı gurur ve kibirden kaçınmanız önemli; zira, bazı durumlar sizin dışınızdaki etkenlere bağlı olarak değişebilir. İş hayatında ise obtain ettiğiniz başarılar takdir görecek, bu da motivasyonunuzu artıracak. Aynı zamanda, bazen duygusal derinliklere dalmak yerine yüzeysel kalma eğiliminde olabilirsiniz; bu yüzden ilişkilerinize bir parça özveri ve sabırla yaklaşmak, size daha tatmin edici sonuçlar getirecektir. Bugün kendinizi ifade etmek için bolca fırsatınız olacak; unutmayın, bu sizin zamanınız!
Bugün, hayatın detaylarına daha fazla odaklanmak isteyebilirsin. Dikkatini yoğunlaştırmak, seni karmaşadan uzaklaştıracak ve hedeflerine ulaşma konusunda sana yardımcı olacak. İçsel bir huzur arayışı içinde olabilirsin; bu nedenle ruhsal aktiviteler, meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmak iyi gelebilir. Ayrıca, iş ya da projelerinle ilgili alacağın küçük ama etkili geri bildirimler, motivasyonunu artıracak. İlişkilerinde ise, sevdiklerine karşı samimi ve nazik olmanın tam zamanı. Duygularını ifade etme konusunda temkinli olabilirsin, ama bu, onların değerini bilmediğin anlamına gelmiyor. Küçük sürprizler ya da jestler, ilişkilere tazelik katacak. Finansa dair adımlar atmak için uygun bir zaman; bütçeni gözden geçirip, geleceğe yönelik planlamalar yapabilirsin. Detayları gözden kaçırmamak, bugün seni doğru kararlar almaya yönlendiriyor.
Bugün, sosyal etkileşimlerde ve ilişkilerde açık bir iletişim dönemi içindesin. Duygularını ifade etme konusunda kendini daha özgür hissedebilirsin. Başkalarıyla olan bağlantıların güçlenecek, yeni arkadaşlıklar kurma veya mevcut ilişkileri derinleştirme fırsatı bulacaksın. Sanatsal yeteneklerin ortaya çıkabilir, yaratıcılığını sergilemek için harika bir zaman. Duygusal denge sağlamak ve gereksiz çekişmelerden uzak durmak, ruh halini olumlu yönde etkileyecektir. Kendine güvenin artacak, bu da karar alırken daha cesur olmanı sağlayacak. Ancak, her zaman başkalarının fikirlerine de açık olmayı unutma; bu, daha zengin bir bakış açısı kazanmanı sağlayabilir. Bugün, içsel huzurunu sağlamak için doğayla bağlantı kurmaya çalışabilirsin; bu, zihnini tazeleyecek ve enerjini yenileyecektir.
Duygusal derinliklerin ortaya çıkacağı bir gün. Bağlantılarınızda samimiyet arayışında olacaksınız. İçsel yolculuklar, yüzeydeki sorunların ötesine geçme arzusunu uyandıracak. İlişkilerde güven ve sadakat ön planda. Gizemli yönlerinizi keşfetmek ve karanlık hislerle yüzleşmek için fırsatlar sunuluyor. Merak ettiğiniz konuları derinlemesine araştırmak isteyebilirsiniz. Özgün kalmanın ve içgüdülerinizi takip etmenin zamanı. Kendinizle olan bağlantınızı güçlendirmek, ruhsal dinginlik arayışına yönlendirecek. Çevrenizdekilerle empati kurarak, anlayışınızı derinleştirirseniz, duygusal tatminine erişebilirsiniz.
Yeni maceralara atılmak için harika bir zaman dilimindesin. Enerjin yüksek ve çevrendeki insanlara da ilham veriyorsun. Sosyal etkileşimlerin bu dönemde seni zenginleştirecek; yeni dostluklar kurma fırsatları karşına çıkabilir. Fikirlerin ve hayallerin konusunda cesur olman, seni daha önce denemediğin yollara yönlendirebilir. Ama aynı zamanda, karşına çıkan fırsatları değerlendirirken sabırlı olmayı unutma. İçsel huzurunu korumak ve daha derin anlayışlar kazanmak için, yalnız kalmaya da zaman ayırmalısın. Duygusal anlamda, sevdiğin kişilerle paylaşımların, güçlü bir bağlılık hissi oluşturacak. Dikkatini en çok çekmesi muhtemel olan konular, seyahatler ve kişisel gelişim üzerine yoğunlaşacak. Kendini ifade etmekten ve özgürlüğünü yaşamaktan korkma; bu süreçte seni bekleyen sürprizlerden biri, hayatının akışını değiştirecek fırsatlar olabilir.
Sorumluluk ve disiplin anlayışın bugün özellikle öne çıkıyor. İş hayatında, görevlerini yerine getirme konusundaki kararlılığın, çevrendekiler tarafından takdir edilecek. Uzun zamandır üzerinde düşündüğün bir projeye odaklanma fırsatı bulabilirsin. İkna kabiliyetin de oldukça güçlü; bu, arkadaşların veya iş arkadaşlarınla olan iletişimini güçlendirebilir, fikirlerini etkili bir şekilde sunmanı sağlayabilir.Aile ilişkilerine de özel bir vurgu yapmalısın. Sevdiklerinle geçireceğin zaman, aranızdaki bağı kuvvetlendirecek. İçsel huzurunu sağlamak adına, kişisel alanına önem vermen gerekiyor. Düşüncelerini ve hislerini yazıya dökmek, zihnini boşaltmana yardımcı olabilir. Kendine olan güvenin artsa da, başkalarının fikirlerine de saygı göstermek önemli olacak. İlerleyen günler için sağlam adımlar atmaya hazır olduğunu hissetmek, hayatının çeşitli alanlarında olumlu değişimlere zemin hazırlayacak.
Bugün özgürlük arayışın ön plana çıkacak. Sıradanlığın dışında sıçramak, yeniliklere kapı açmak isteğine esin kaynağı olacak. Sosyal ilişkilerinde canlılık gözlemlenecek; dostlarınla yapacağın sohbetler, ilham verici fikirlerin doğmasına neden olacak. İçinde bulunduğun durumları sorgulamak ve kendine yeni bir yol haritası çizebilmek için ideal bir zaman dilimindesin. Aniden gelişen olaylar, seni beklenmedik fırsatlar karşısında bırakabilir; bu sebeple, esnekliğini koruman ve anı yaşamaya açık olman önemli. Ayrıca, daha önce ertelediğin bir projeye yeniden odaklanmak için harika bir gün. Duygusal olarak da, kendini ifade etmek için fırsatlar bulacak ve içsel dünyanı dışa vurmanın keyfini yaşayacaksın. Yeniliklere ve değişimlere açık ol!
Duygusal derinliklerin artış göstermesiyle birlikte içsel dünyanın zenginleşiyor. Sanat ve yaratıcılıkla ilgili projelere yönelmek, ruhunu besleyen aktivitelerle buluşmanı sağlayacak. Sevdiklerinle olan ilişkilerde daha anlayışlı ve duyarlı bir yaklaşım benimseyebilirsin. Empati gücünün yüksek olduğu bu dönem, çevrendekilere destek olmanın yanı sıra, kendi duygusal ihtiyaçlarına da dikkat etmeni gerektiriyor. Kendini ifade etme konusunda zorlanmış olsan da, içsel hislerinle yüzleşmek ve onları dile getirmek, sana büyük bir rahatlama sağlayacak. İçsel huzuru bulmak için yalnız kalabileceğin zamanlar yaratmayı unutma. Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise, yeniliklere ve değişime açık olmanın, kasvetli ruh halinin dağılmasına yardımcı olacağı. Sezgilerine güven, ruhsal yolculuğunda seni rehberlik edecekler.
