1
“Ben saf halk çocuklarının nasıl sömürüldüklerini gördüm. Yurdunu seven bir insan, yazar olarak; yurdumun kalkınmasının gerekleri üzerine düşündüm, yazdıklarımla eyleme katıldım. Karınca kararınca tabii… Hikayelerimde, romanlarımda şunları belirttim: Halkım sömürülüyor, eziliyor. Bu koşulların ortadan kaldırılması gerekiyor…”
Bu sözler; 2 Haziran 1970’te yaşamını yitiren, 56 yıllık yaşamına 50’ye yakın edebiyat eseri sığdıran, ekmek parası için senaryo yazan, toplumcu gerçekçi edebiyatın usta kalemi Orhan Kemal’e ait.
Eserlerindeki karakterler ve olaylarla günümüze ışık tutan; toprak ve fabrika işçilerinin dünyasını, İstanbul’daki gecekondu mahallelerini, fabrika çevrelerini, kentleşmenin sancılarını çeken küçük, sıradan insanları, aydınlık bir bilinçle okuyuculara yansıtan Kemal, bugün 107 yaşında.
Türk edebiyatının aydınlık gerçekçi yazarı Orhan Kemal’i, doğum gününde, oğlu Işık Öğütçü Cumhuriyet’e anlattı.
“DEVRİMCİ BİR EDEBİYATÇIYDI”
Türk edebiyatının usta yazarlarından Orhan Kemal’i edebi kişiliği ve Türk edebiyatına katkıları açısından nasıl anlatırsınız?
Küçük insanı, emekçileri, sömürülenleri konu ederek, pek çok işlenmemiş konuyu gündeme getirerek, onların çektikleri sıkıntıları yazarak onların sesi olmuş devrimci ve yaratıcı bir edebiyatçımızdı.
Yazar kimliğinin dışında, Orhan Kemal nasıl bir babaydı?
Çocuklarına karşı hadi daha genel söyleyeyim tüm insanlara karşı merhametli, şefkatli ve sevgi dolu bir insandı ve benim için değerli bir babaydı.
Türkiye’de güncel ve genç yazarları takip ediyor musunuz? Güncel edebiyatı nasıl değerlendiriyorsunuz? Orhan Kemal hayatta olsaydı, mevcut edebiyat dünyasını nasıl yorumlardı?
Bu sorunuza zaman zaman diye yanıt vereyim. Üstat ile ilgili yapacak çok araştırmam olduğu için zaman bulamıyorum diyebilirim. Yazı alanı da çok çeşitlendiği için herkes kendi kabiliyeti oranında eserler veriyor. Ama önemli olan okurun benimsemesi ve yapıtın geleceğe kalabilmesi. Gençlere inanan Orhan Kemal onların Türk edebiyatını daha da ileri götüreceğini mutlaka belirtirdi.
“DEMOKRASİ DÜŞMANLARINA KARŞI KALEMİNİ KESKİNLEŞTİRİRDİ”
Genellikle eserlerinde yoksul insanların hayatlarına ve üzüntülerine değinen Kemal, sosyal gerçekçi akımın bir temsilcisiydi. Orhan Kemal hayatta olsaydı, günümüz toplumuna bakış açısı nasıl olurdu? Günümüzü eserlerine nasıl yansıtırdı?
Benim düşünceme göre ülkemizde ekonomik, sosyal, hukuksal, demokratik ve özgürlükler ile ilgili sorunlar sürdüğü sürece Orhan Kemal bu konulara değinen eserler mutlaka yazacaktı. Askeri ve sivil darbelerin karşısında olarak demokrasi düşmanlarına karşı daha sert kalemini keskinleştirecekti.
“YAŞASAYDI, İKTİDARIN KARŞISINDA OLURDU”
Toplumsal olan her şey siyasidir demek yanlış olmayacaktır. Türkiye’de siyaset ve edebiyat da hep birbirine yön verdi. Orhan Kemal, bugün Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu nasıl değerlendirirdi ve mevcut iktidara karşı nasıl bir tavır alırdı? Mevcut iktidarın, Orhan Kemal’in eserlerine nasıl bir etkisi olurdu?
Tabii ki karşısında olurdu. Yıllarca sömürüye karşı olmuş, ezilenlerin yanında saf tutmuş bir yazarın anti demokratik uygulamalar karşısında susması beklenemezdi. Susmayacaktı. Edebiyatıyla kitleleri bilinçlendirmeye devam edecekti.
“SANATÇIYI DAR KALIBA SOKMAYA ÇALIŞAN, SONUNU HAZIRLAR”
İktidarın sanata ve edebiyata olan bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kendileri de itiraf ediyor zaten: Eğitimde ve kültürde başarılı olamadık diye konuşuyorlar. Edebiyat ve sanat muhaliftir. Benden taraf olacaksın yoksa bertaraf olursun, söylemi sanatçı için geçerli olmaz. Gerçek sanat da gerçek sanatçı da biat etmez. Biat ederse zaten sanatçı olmaz. Tarihe bakın kapı kulu olan sanatçılar değil, baş kaldıran sanatçılar tarihin altın sayfalarında yer alır, görürsünüz. Sanatçıyı dar kalıba sokmaya çalışan iktidarlar aslında kendi sonunu hazırlar.
Edebiyat alanında ilerlemek isteyen ve yazmayı seven gençlere tavsiyeniz neler olur?
İyi örnekleri çok okumalarını ve yazmalarını önerebilirim. Hayatın içinde olarak insanlardan beslenmeyi ve ne kadar çok insan tanırlarsa o kadar iyi sonuç alacaklarını önermek isterim.
Bugün, cesaretin ve enerjinin en yüksek seviyeye ulaşacağı bir dönemdesin. Yeni girişimler, projeler ya da kişisel hedefler için mükemmel bir zaman. İçinde taşıdığın ateşi, çevrendekilere ilham vermek için kullanabilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alman, yeni bağlantılar oluşturman ve fikir alışverişlerinde bulunman açısından avantaj sağlayacak. Öte yandan, sabırsızlığını kontrol etmekte fayda var; acele hareket etmek yerine, düşünerek plan yapmak sana daha fazla getiride bulunabilir. Kalbinin sesine kulak vermek, duygusal anlamda denge sağlarken, aynı zamanda iç huzurunu da artırır. Bugün, ilişkilerinde açık ve dürüst olman, bağlarını güçlendirecek. Kendi içindeki liderliği ortaya çıkarmak ve cesur adımlar atmak için harika bir zaman.
Bugün, içsel huzurunu yeniden bulmak için ideal bir zaman. Duygusal açıdan dengede kalabilmek, ruh hali üzerinde olumlu bir etki yaratacak. Estetik ve güzellik arayışın artabilir; sanat veya doğayla iç içe olma dürtüsü, ilham kaynaklarını harekete geçirebilir. Maddi konularda sağlam adımlar atmaya özen göstermek önemli. Yatırımlarınla ilgili analiz yaparken, güven duygusu ön planda olacak. Ayrıca sevdiklerinle keyifli zaman geçirmek, ilişkilerini güçlendirmeye yardımcı olabilir. Ortak projelere adım atmak, yeni başlangıçlar için cesaretlendirecek bir süreçtir. Kendine olan güvenin, kararlılığınla birleşerek hedeflerine ulaşmana katkı sağlayacak. Bugün kendini ifade ederken dikkatli olmalı, zaman zaman abartılı tepkiler vermekten kaçınmalısın. Analitik düşünme yeteneğinle sorunların üstesinden gelebilirsin. Unutma, küçük güzellikler gününü renklendirecek ve hayatına anlam katacak.
Bugün iletişim gücün ve meraklı ruh halin öne çıkacak. Kendini ifade etme konusunda daha cesur olabilirsin. Sosyal çevrende yeni insanlarla tanışmak ve fikir alışverişinde bulunmak için mükemmel bir zaman. Yenilikçi düşüncelerin, başkalarının dikkatini çekecek ve hayranlık uyandıracak. Ancak, duyduğun her bilgiye hemen inanma eğiliminde olabilirsin, bu nedenle eleştirel düşünmeyi elden bırakma. Aşk hayatında karşılıklı çekim artabilir, karşındaki kişi sana ilginç gelmeye başlayabilir. Ailevi ilişkilerde ise daha fazla iletişim ve açık dialog ihtiyacı hissedebilirsin; endişelerini paylaşmak, sorunları çözmek için keyifli bir yol açacak. Eğlenceli aktiviteler, zihnini dinlendirmek ve stres atmak için harika bir fırsat sunacak. Koşuşturmanın arasında kendine zaman ayırmayı unutma. Eğlenmeyi ve keşfetmeyi ihmal etme!
Duygusal derinliklerinin yüzeye çıkacağı bir gün. Sevdiklerinle olan bağlarını gözden geçirirken, geçmişteki anıların seni etkileyebilir. İçsel bir huzur arayışı içinde olacaksın; dış dünyadan gelen gürültülerden uzaklaşmak isteyebilirsin. Duygusal olarak yaralayıcı durumlarla yüzleşmek zorunda kalabilirsin, ancak bu, seni olumlu yönde büyütecek bir süreç olacaktır. Özellikle ev ve aile konularında bazı kararlar almak, belki de yeni bir düzen kurmak isteyebilirsin. Yaratıcılığını kullanarak kendini ifade etmek sana iyi gelecek, sanat ya da el becerileriyle uğraşmak bu dönemde hoşuna gidebilir. Ayrıca, ruhsal derinliklere inmeye yönelik bir eğilim içinde olabileceğin bu süreçte, meditasyon ya da doğaya çıkmak, içsel dinginliğini bulmana yardımcı olabilir. Kendini şefkatle sarmalayarak, sevgi dolu ilişkilerin tadını çıkarabilirsin.
her zaman alışılmış kalıpların dışına çıkmak zorunda değilsin. İş birliğine açık ol, fikirlerini paylaşmaktan çekinme. Sağlık açısından, enerjini dengelemek için hafif fiziksel aktiviteler ve meditasyon gibi rahatlatıcı uygulamalar faydalı olabilir. Zihnini sakin tutmak, günün zorluklarıyla daha kolay başa çıkmanı sağlayacak.
Detaylara olan düşkünlüğün ve düzen arayışın bugün kendini daha çok ön plana çıkaracak. İş yerinde veya kişisel projelerde, küçük detayların büyük farklar yaratabileceğini göreceksin. Aklındaki sorunlara pratik çözümler bulmak için analiz yeteneğini etkili bir şekilde kullanacaksın. İletişim halinde olduğun kişilerle kuracağın yapıcı diyaloglar, sana yeni işbirlikleri kapılarını açabilir. Duygusal anlamda, kendini yalnız hissetmene neden olan durumlarla yüzleşmek için cesaret bulabilirsin. Sağlığını ihmal etmemek adına ufak egzersizler yapmak, zihnini ve bedenini dengelemene yardımcı olacak. Bugün, bir şeyleri sorgulamak ve hayatına yeni bir düzen getirmek için mükemmel bir zaman. Özgüvenin biraz sarsılsa da, kendi yeteneklerine olan inancını tazeleyebilirsin. Unutma ki, her adım seni daha güçlü kılacak.
Bugün sosyal çevrenle olan etkileşimlerin ön planda olacak. İletişim yeteneklerin sayesinde insanlarla kurduğun bağlantılar güçlenebilir. Arkadaşlarınla plan yapma isteği içinde olabilirsin; bu, hem eğlenceli zaman geçirmeni sağlayacak hem de ilişkilerin derinleşmesine yardımcı olacak. Ayrıca, estetik ve güzellik konularında ilham alabilirsin, belki de yeni bir projeye başlamanın zamanı gelmiştir. İç huzurunu bulmak için kişisel alanına ihtiyacın olabilir. Kendine dönmek, düşüncelerini netleştirmen için faydalı olacak. Öte yandan, içsel çatışmalarla karşılaşman olası; bu durumda kararlılığını korumak önemli. Sezgilerine güven ve duygularını ifade etmekten çekinme. Unutma, adalet duygun seni pek çok durumda doğru yöne yönlendirebilir.
Bugün, duygusal derinliklerinle yüzleşmek için harika bir fırsat sunuluyor. İçinde birikmiş olan hisleri açığa çıkarmak, ilişkilerdeki dinamikleri güçlendirebilir. Başkalarıyla olan iletişimin, en beklenmedik noktalarda derin bağlar kurmana sebep olabilir. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlılığın artıyor; bu, projelerine olan tutku ve azminle birleşince, başkalarının gözünde daha etkileyici hale gelmeni sağlayacak.Mali konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin. Bir plan yaparken, riskleri ve getirileri iyi değerlendirmen önemli. Kendi iç yolculuğuna zaman ayırmak, ruhsal enerjini yenilemen açısından faydalı olabilir. Kendini dinlemek, içsel rehberliğinin ışığında ilerlemeni kolaylaştıracak.Sevgi, cinsellik ve yakınlık konularında arzu dolup taşıyor. Partnerinle olan bağını derinleştirecek sohbetler yapabilirsin. Tek başına vakit geçirsen bile, düşüncelerinin yoğunluğu seni tatmin edecek. Her alanda derinleşme arzusu içerisinde olman, yeni ilgi alanlarına yönelmeni de tetikleyebilir. Bugünün sunduğu olanakları değerlendirerek, kendinin en farklı hallerini keşfedeceksin.
Seyahat arzusu, yeni deneyimler ve özgürlük ihtiyacı ön planda. Farklı kültürler ile tanışma isteği içinde olacaksın. İçsel bir keşif yolculuğuna çıkabilir, hayatına yeni bir yön verme fırsatını değerlendirebilirsin. Sosyal çevrende etkileyici görüşmeler gerçekleşebilir, fikir alışverişleri zihin açıcı olacak. Ayrıca, yaratıcılığın arttığı bu dönemde sanatsal uğraşlar seni daha fazla tatmin edebilir. Olumlu düşüncelerin ve geniş bir perspektifle bakış açın, zorlayıcı durumları kolayca aşmana yardımcı olacak. Dikkatini kendine ve hedeflerine odakladığın müddetçe, olumlu gelişmelerle karşılaşacaksın. Şans kapını çalabilir, bu fırsatları iyi değerlendirmelisin.
Bugün, hedeflerin üzerine daha fazla odaklanabilir ve planlarını somut gerçeklere dönüştürmek için harekete geçmek isteyebilirsin. İnisiyatif almak ve liderlik yapmak için mükemmel bir zamandasın; çevrendekiler sana hayran kalacak. Finansal konularda dikkatli olmalı, harcamalarını gözden geçirmelisin. Ayrıca, duygusal ilişkilerinde dikkatli ve sabırlı olman gereken anlar olabilir, iletişimde netlik ve açıklık önemli. İş ya da projelerde işbirlikçi bir tavır geliştirmek, uzun vadeli faydalar sağlayabilir. Kendine güvenini tazeleyecek küçük ama anlamlı başarılar elde edebilirsin. Geleceğe dair umut dolu hissetmen için, geçmiş deneyimlerinden ders çıkararak yola devam etmelisin. Bu süreçte, aslında ne kadar güçlü ve kararlı olduğunu yeniden hatırlamak, sana ilham verecektir.
Sıra dışılığın ve yenilikçiliğin ön planda. Bugün, alışılmışın dışında düşünmek isteyebilir, farklı bakış açıları geliştirmek için ilham arayışına girebilirsin. Sosyal bağlantıların güçleniyor; arkadaşlarınla yapacağın sohbetler sana yeni perspektifler kazandırabilir. İçsel özgürlüğün değerli. Bu nedenle, kendine zaman ayırarak yenilenme fırsatı bulabilirsin. Ancak, ani kararlar almaktan kaçınmakta fayda var; düşüncelerini netleştirmeden adım atma. Belki de, içsel huzurunu bulmak için ufak kaçamaklar planlamak isteyebilirsin. Duygusal derinliğe inmeye çalış, içsel duygularını dışa yansıtmaktan çekinme. Bugün, sıradışı fikirler ve yaratıcılıkla dolu geçecek!
Bugün duygusal derinliklerinize dalış yapma fırsatı bulacaksınız. Hayal gücünüz oldukça canlı ve sizi yaratıcılığın zirvesine taşıyor. İlişkilerinizde empati yeteneğinizin yüksek olduğu bir dönemdesiniz; sevdiklerinizin hislerine duyarlılık göstermek, bağlarınızı güçlendirecek. Belirli bir konuda içsel huzur arayışında olabilirsiniz, bu sizi ruhsal olarak yeniden değerlendirmeye sürükleyebilir. Karşılaştığınız zorlukları aşma isteği, mücadele ruhunuzu güçlendiriyor. Öğrenmeye açık olun; yaşamınızda yeni bilgiler ve deneyimler yer alabilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın, ruhunuzu besleyecek aktiviteler sizi toparlayacaktır. Gözlemlerinizi paylaşma isteğiniz artabilir, bu da sosyal çevrenizdeki dinamikleri olumlu yönde etkileyecektir. Duygusal derinliğinizi ortaya koyacak fırsatlarda aceleci davranmayın; sabırlı olun, zamanlama her şeydir. Kendi iç dünyanıza yaptığınız bu yolculuk, sizi daha da güçlü bir birey haline getirecek.
