1
Devletin aldığı yüzde 10 KDV çekilmezse sinema biter, yeni teknoloji de seyirciyi eve çekti
Şahin Bey, baba ve amcasından devraldığı sinema sanat ve işletmeciliğini oğullarına teslim etmiş ama uzaktan izliyor. Büyük oğlu Fırat Dilbaz, ABD Alabama Üniversitesi’nde, 4 yıl Sinema TV okumuş, İstanbul Üniversitesi’de ise reklam. Babası ile birlikte çalışıyor, yabancı film ithalatı da yapıyor ve sinema salonlarında ve ulusal kanallarda vizyona sunuyor. Küçük oğlu, Uğur Dilbaz tiyatrocu. En küçük Kerem ise ABD’deki üniversite ve master sonrası, Majestik Film Sinema ve Otelcilik Cafe sorumlusu.
– Şahin Bey, siz kuşaktan kuşağa hem sanat, hem ticaretin içindesiniz. Bu süreç nasıl başladı? Nasıl gelişti?
Rahmetli amcam Osman Nami ve babam Kemal Dilbaz’dan devir aldım. Amcamla birlikte neredeyse 10 yıl, Türk sinemasında aklınıza kim geliyorsa onlarla film çektik. 35 yıl, eski Rüya Sineması’nda çalıştık.
– Sinema salonlarının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Elli yıldan fazla bu sektördeyim, çok kötüye gidiyor. Hele bu pandemi süreci, her sektör gibi bizi de hem yordu, hem yıprattı. Rüya Sineması’nda kiracıydık, hep kendi yerimiz olsa diyordum. Nitekim 35 yıl sonra salon gitti. Sonra burayı aldım. Ama bu devirde Sinema yapabilmek, çalıştırmak, ruhsatını almak mucize ötesi, 8-10 yıl uğraştım. İstiklal Caddesi’nde bir ben, bir Beyoğlu Sineması açık. Şimdi pandemiden korkuyorlar ama ondan önce de sıkıntı vardı. Sorun yeni teknoloji. Seyirci telefondan filmin fragmanına bakıyor, çoğu kez ona yetiyor! Daha da tehlikelisi daha vizyona girmeden kaçak filmi izlemek!
Yabancı film ithal ediyoruz. Hint Filmi getirdik, Raj Kapoor’un torunundan. Daha gösteremeden dizi olarak TV’de dönmeye başladı. Mahkemeyi kazandık ama beş kuruş alamadık. Bunun “telif hakkı” var. Marketlerden dublaj yapılmış film alınıyor ve TV’de gösteriliyor.
– Çözüm olarak ne yapılabilir?
Geçen hafta İBB ve İtalyan Kültür ile Fellini’nin 100. yılında -ücretsiz-etkinlik düzenledik. Kimse gelmiyor. Toplasan 15 kişi. Bunlar başyapıtlar. İnsanlar kolaya ve rahata alışmış. Evinde film izliyor. Film vizyona giriyor ve ilk günden çalınıyor!
– Basın gösterimleri dahil görüntü almak yasak.
Belki içerde makinist ile anlaşılıyor. Eskiden İstanbul Festivali, Atlas ve benim salonda gösterimler yapardı. Hepsi bitti, dijital olarak servis ediliyor.
– İnsanların salona gelmesi için ne gerekli?
İnanın 5-6 ödül almış filmleri bile getiriyoruz. Bunun belli bir izleyicisi var. İnsanların sanatı sevmesi lazım. Aylar önceden insanlar salonda yer ayırırken pandemi dışında ne oldu? Buna bakmak lazım. Neredeyse yedi yıldır bu salonu kazanç olmadan ayakta tutmaya çalışıyoruz. Yaşayalım diye çay, kahve satıyoruz. Elek-triğimi kurtarayım. Suyumu kurtarayım. Belki bizim gibi işletmeler için vergi azaltılsa. Normal bir esnaf gelir vergisi verirken ben, iki vergi ödemek durumundayım. Eğlence vergisi, her sattığım bilete yüzde 10 belediye, yüzde 18 KDV. Hükümet, mobile, arabalara, inşaata KDV’yi 5 yapıyor ya da sıfırlıyor ama sinema da yok! Kültür merkezi değil miyim? Yüzde 18 KDV, ağır. Bunların tiyatrodaki gibi kaldırılması lazım. Bildiğim kadarı ile turizm belgeli yerlerde su, elektriğin yarısı alınıyor. İnanın 20 Mart 2020 tarihinde kapattık, tüm giderleri ödedim. Elektrik, su ama sinemaya destek yok! Eskiden bir iki kişi gelse seyircimiz için oynardık. Şimdi mümkün değil! İçeride biri lamba var. Dünyanın parası. Makine için bir süre konmuş, örneğin 150 film oynatabilir. 150’den sonra kart doluyor. İsviçre ya da İngiltere’den o kart gelecek, makineme koyacağım ki film yeniden 150 kez oynasın. İçindeki lamba saatli, bir süre sonra bitiyor ve Türkiye’de yok. İthal.Gelene kadar beklemesi ayrı, Avro üzerinden olduğu için zaten çok pahalı. Eski makineler ne kadar güzeldi. Arada dişli sıyırır, tornacıya götürür, yaptılırdı. Veya sonradan lambalı hali ile. Yüzyıllarca gitmiş! Dünyayı doyurmuş! Ne zaman bu dijital çıktı. Her şey bitti.”
– Birçok sanatçı ile karşılaştınız ama sizde yeri başka olan Yılmaz Güney ile tanışmanız, senaryonuzu kullanması ve oyuncu olarak, neler yaşadınız?
Yılmaz Ağabey, amcam Nami Dilbaz’ın yakın dostuydu. Yıl, 1970’ler. Kendisi ile birlikte Ürgüp’e gittik. Fatma Girik ile “ACI” filmini çekecektik. Ben daha çok prodüksiyon işleriyle uğraşıyorum. Çekimlerde oyuncuya ihtiyaç duyuldu. Yılmaz Ağabey “Şahin’cim, sen oynar mısın?” dedi. Küçük bir roldü, film bitti, amcama dedi ki: “ Kafamda bir film daha var. Gelmişken çekelim. Buralar çok güzel”. Amcam, “Sermayem bu kadar”, deyince “Ben, kendime çekiyorum” o zaman deyip İstanbul’dan Bilal İnci, Reha Yurdakul gibi birkaç arkadaşını çağırdı. Böylece biz, Ürgüp’de AĞIT filmini de çekmiş olduk. Burada rolüm daha fazlaydı. Hem sahne arkası, hem filmde görevliydim. Altmış beş gün kaldık.
– Yılmaz Güney ile çalışmak nasıl bir duygu?
Çok güzel! Ömrünü, hayatını sinemaya vermiş. Hastasıydı. Evet, disiplinli bir yanı da vardı. O yıllarda filmler negatif çekilir sonra sinemalar için pozitif kopya olurdu. Şimdi dijital oluyor. Yılmaz Ağabey işine o kadar tutkuluydu ki Ürgüp’te çektiğimiz filmleri, otobüsle İstanbul’a gönderir, pozitife çevrilir ve biz, Ürgüp’te küçücük bir salonda ne çekmişiz diye heyecanla seyrederdik. Kendisinden öğrendiklerim 17-18 yaşlarında bir genç için çok kıymetli.
Şahin Bey’in bahsettiği imkânsızlıklar içinde çekilen film, AĞIT, yani Yılmaz Güney’in “kafamda yeni projeler var, buralara kadar gelmişken bir film daha çekelim” dediği, Adana Film Festivali’nde, En başarılı film; En başarılı Yönetmen; Senarist, Erkek Oyuncu ve Görüntü Yönetmeni (Gani Turanlı) ödülüne hak kazanır. 1971-72’de, Türk Sinema Derneğinin en iyi 10 filmi arasında EN İYİ seçilir. Milliyet Sanat dergisinin açık oturumunda, Venedik Film Festivali’nde elemeyi geçip ilk 10 arasında girmesi dolayısı ile YILMAZ GÜNEY YILIN SANATÇISI olur. Film çekimi sırasında Şahin Dilbaz, gerçek olsun diye patlatılan fünyelerle parçalanan kayalar yüzünden bir hafta yoğun bakımda kalır.
Enerji dolu bir gün seni bekliyor. İçindeki tutku ve cesaret, yeni başlangıçlar yapman için harika bir ortam sunuyor. Ani bir ilham, yaratıcılığını besleyebilir; bu fırsatı değerlendirmek için cesur adımlar atabilirsin. Sosyal ilişkilerinde zengin bir etkileşim yaşanabilir. Yeni insanlarla tanışmak, yahut eski tanıdıklarla bağları güçlendirmek için doğru bir zaman. Ancak, ani tepkilere dikkat etmelisin; düşünmeden yapılan çıkışlar gününü olumsuz etkileyebilir. Sağlık konusunda kendine dikkat et, enerjini dengelemeye çalış. İçsel huzur ve denge, kalabalık içinde kaybolmadan ilerlemene yardımcı olacak. Bugün, özgüveninle fark yaratabilir, çevrendekilere ilham olabilirsin.
Bugün, sağlam adımlarla ilerleyebilirsin. Hayatında bazı şeylerin stabilize olduğunu hissedeceksin, bu da seni rahatlatacak. Maliyetleri düşünmekte fayda var; maddi konularda dikkatli ve tedbirli olmalısın. Aşk hayatında ise duygusal derinlikleri keşfetme fırsatları var. Sevdiklerinle arandaki iletişimi güçlendirmek, ilişkilerin daha da kuvvetlenmesine yol açabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla görünmek, yeni bağlantılar kurmanı sağlayabilir. İçsel huzurunu bulmak için bir süre yalnız kalmak isteyebilirsin. Doğa yürüyüşleri veya sanat aktiviteleri ruhunu besleyecektir. Sabırlı ve kararlı kalmayı sürdür, tüm çabaların sonuçlarını gösterecektir.
Bugün iletişim becerilerinizi ön plana çıkaracak fırsatlar laı karşılaşacaksınız. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alabilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. Zihinsel olarak verimli bir dönemdesiniz, düşüncelerinizi akıcı bir şekilde ifade etmek, projelerinizi sunmak ve yaratıcı çalışmalar içine girmek için ideal bir zaman. Ancak, zaman zaman dikkatinizin dağılabileceği durumlarla karşılaşabilirsiniz; bu nedenle odaklanmaya özen gösterin. Kısa yolculuklar veya anlık planlar yapma isteğiniz artabilir. Aşk hayatında da spontane gelişmeler sizi heyecanlandırabilir; yeni duygular deneyimlemek için kapınızı açık tutun. Arkadaşlarınız ve sosyal çevrenizle olan ilişkilerinizi güçlendirecek küçük sürprizler sizi bekliyor.
Duygusal derinliklerin ve sezgilerin ön plana çıkacağı bir dönemdesin. İçsel huzuru sağlamak için evin, ailen ve sevdiklerinle daha fazla vakit geçirmeye ihtiyaç duyabilirsin. Kalbinin sesini dinleyerek, geçmişle ilgili düşüncelerinle yüzleşmek, sağlam bir temel oluşturman için faydalı olacak. Kendini ifade etme biçiminde daha nazik ve düşünceli olman, ilişkilerini güçlendirebilir. Yaratıcılığını ortaya koymak için uygun fırsatlar karşına çıkabilir; bu, senin için bir keşif yolculuğu anlamına gelebilir. Anlayışlı tavırların, etrafındaki insanlarla olan iletişimini derinleştirecek ve onların hayatına dokunmana imkan tanıyacak. Unutma, hislerine güvenmek seni doğru yola yönlendirecektir.
Bugün, kendini ifade etme ve yaratıcılığını sergileme konusunda oldukça şanslı hissedeceksin. Başkalarıyla bağlantı kurma isteğin yüksek, bu yüzden sosyal ortamlarda parlaman kaçınılmaz. Yeni projelere adım atmak için harika bir zaman. Cesur adımlar atmak, daha geniş kitlelere ulaşmanı sağlayacak. Ancak, ego savaşlarına girmekten kaçınmalısın; diğerlerinin fikirlerine de saygı göstermek, ilişkilerini güçlendirecek. İçsel ışığın öne çıkarken, başkalarının takdirini kazanma isteği de artabilir. Kendine güvenin yüksek; müzik, sanat veya herhangi bir yaratıcı aktiviteden ilham alman mümkün. Bu dönemde yeni bir hobi edinmek veya mevcut bir yeteneğini geliştirmek için mükemmel bir zaman. Duygusal ilişkilerde ise sıcaklık ve samimiyet ön planda olacak. Sadece kendi isteklerine odaklanmak yerine, sevdiklerinle de kaliteli zaman geçirmeyi ihmal etme. Şu anki pozitif enerjinle, çevrendekilere ilham kaynağı olabileceksin.
Detaylara önem verme ve titizlik gerektiren bir gün. Çalışma alanında organize olman, hedeflerine ulaşmanı kolaylaştıracak. İş arkadaşlarınla olan iletişimine dikkat et, bazı yanlış anlamalar söz konusu olabilir. Sağlık açısından kendine zaman ayırmalı, ruhsal dengeyi sağlamak için meditasyon veya yürüyüş yapmalısın. Aşk hayatında, partnerinle daha derin bir iletişim kurmak için açık sözlü olman gerek. Duygularını ifade etme cesaretini göster, ilişkinizdeki bağlılık güçlenebilir. Arkadaşlarınla bir araya gelmek, moral bulmana yardımcı olacak. Genel olarak, günün sana getirdiği zorlukları aşarken, her şeyin üstesinden geleceğin inancını taşımalısın.
İlişkiler ve sosyal bağlantılar açısından oldukça hareketli bir gün. Karşına çıkan fırsatları değerlendirirken, dengeyi korumaya dikkat etmelisin. Kendini ifade etmekte zorlanabilir, ama içsel hislerin oldukça güçlü. Bu nedenle, duygularını doğru bir şekilde aktarabilmek için biraz zaman ayırmalısın. İş hayatında, ekip çalışmasına verdiğin önem sayesinde birkaç önemli projede başarılı sonuçlar elde edebilirsin. Devam eden bir ilişki içindeysen, hoş sürprizlerle mutluluğunu katlayabilir, yeni bağlar kurabilirsin. İçsel huzurun ve dışsal uyumun, gün boyunca seni yönlendirecek ana tema olacak. Sağlık açısından ise, fiziksel aktivitelere yönelmek sürdürülebilirlik adına faydalı olabilir. Zihnin ve bedenin arasındaki dengeyi sağlamaya çalışmak, seni daha verimli kılacaktır. Bu süreçte, gerektiğinde kendine alan tanımayı unutma; zira bu, yeni bir bakış açısı kazanmanı sağlayacak.
Gizli kalmış düşünceler, derin hisler yüzeye çıkabilir. İçsel bir dönüşüm sürecine girebilir, geçmişten gelen deneyimlerinizi sorgulamak isteyebilirsiniz. Sosyal ilişkilerde hassaslık ön planda, bu nedenle iletişimde dikkatli olun. Sezgileriniz güçlü, içsel sesinize güvenmek her zamankinden daha önemli. Risk almaktan çekinmeyeceğiniz bir dönemdesiniz, ancak kararlarınızı verirken mantık ve duygular arasında denge kurmaya özen gösterin. Partnerle ilişkinizi derinleştirecek samimi paylaşımlar yapmanız mümkün. İş hayatında ise sürpriz gelişmeler yaşanabilir; cesaretle girişimlerde bulunun. Kendi sınırlarınızı aşmayı denemek, yeni ufuklar görebilmeniz için kapılar açacaktır. Kendinize karşı nazik olun, bu dönemde kendinizi keşfetmek ve yenilenmek için fırsatlar sunulmakta.
İçindeki macera tutkusu bugün daha da belirginleşecek. Yeniliklere açık olman, çevrendeki insanlarla etkileşimlerinde canlılık yaratacak. Keşifler yapmak için harika bir zaman, yeni deneyimler seni büyüleyecek ve ufkunu genişletecek. Sosyal ilişkilerde daha cesur olmalı ve içsel sesine kulak vermelisin. Eğitim veya seyahat konularında karşına çıkacak fırsatlar, kariyerine olumlu yansıyabilir. Ayrıca, ruhsal ve fiziksel sağlık konularında düzenlemeler yaparak, enerji seviyeni yükseltmek için girişimlerde bulunabilirsin. İçsel huzurunu bulmak ve kendini ifade etme şekline yeni boyutlar katmak için mükemmel bir gün. Unutma ki risk almak, bazen en güzel sonuçları doğurabilir. Olumlu düşün ve hayallerinin peşinden git.
İçsel sorgulamalar ve derin düşüncelere yönelik bir gün. Hayatındaki sorumluluklar ve hedefler üzerinde durma ihtiyacı artarken, geçmişteki seçimlerinle yüzleşebilirsin. Kariyerle ilgili yeni fırsatlar önüne çıkabilir; ancak karar verme sürecinde acele etmemek en iyisi. Sosyal çevrenden destek alman, ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Yaratıcılığını kullanarak sorunlara farklı açılardan yaklaşabilir, beklemedik çözümler bulabilirsin. Kendi içsel motivasyonlarının farkına varmak, uzun vadeli hedeflerin için güçlendirici bir adım olacak. Kendine zaman ayırmayı unutma; zihnini ve bedenini dinlendirerek enerji toplama fırsatı bulabilirsin. Bugün, katı kurallarından biraz sıyrılıp esnekliğinle yaşamın tadını çıkarma zamanı.
Bağımsızlık arayışının doruk noktasına ulaştığı bir dönemdesin. Bugün, sosyal çevrende yenilikçi fikirlerin ve alışılmadık yaklaşımların dikkat çekebilir. İleri görüşlülüğün ve özgür ruhunun, başkalarına ilham verme potansiyeli taşıyor. İçsel olarak daha derin düşüncelere dalabilir, arkadaşlarınla tartışmalara girebilirsin. Bu tartışmalar derin ve anlamlı olabilir, yeni bağlantılar kurma fırsatlarını beraberinde getirebilir. Keskin sezgilerinle, bazen yüzeyde görünenin ötesine geçerek, insanları daha iyi anlayabilirsin. Gün boyunca meydana gelen ani değişiklikler, belirsizlik duygusu yaratabilir; ancak bu durum seni daha da güçlendirecek ve yeni fırsatların kapısını aralayacaktır. İç dünyana dönüp, kendi değerlerini sorgulamak için uygun bir zaman. Başkalarıyla uyum içerisinde olmak ve kendi görüşlerini ifade etmek, bu sürecin önemli bir parçasını oluşturuyor. Kendine güven, nerede durduğunu bilmekle birlikte, esnek olmayı da unutma. Unutma, değişim her zaman büyümenin bir yoludur.
Bugün içsel dünyana dalma ve ruhsal derinlikleri keşfetme arayışın ön planda. Sesini duyurma isteğinle birlikte, çevrendeki insanların duygusal ihtiyaçlarını anlama yeteneğin güçleniyor. Empati düzeyin yüksek, bu da başkalarına yardım etmeni sağlıyor.Yaratıcılığın zirveye çıkıyor; sanatsal veya yaratıcı bir projeye yönelmen tatmin edici olabilir. Duygusal ifadeni sanatsal bir biçimde ortaya koymak, kendini bulma yolunda önemli bir adım. İlişkilerde iletişimde nazik ve anlayışlı olman, bağlarınızı güçlendirebilir.Maddi konularda temkinli olman gerekebilir; harcamalarına dikkat etmen faydalı olacak. Sezgilerin bugün oldukça keskin, bu sayede içten gelen hislerinle doğru kararlar alma şansın yüksek. Sevdiklerinle vakit geçirerek duygusal yüklerinden arınabilir, ruhsal olarak güçlenebilirsin. Karşılaşacağın zorluklar belki de seni daha derin bir anlayışa götürecek.
