1
Devletin aldığı yüzde 10 KDV çekilmezse sinema biter, yeni teknoloji de seyirciyi eve çekti
Şahin Bey, baba ve amcasından devraldığı sinema sanat ve işletmeciliğini oğullarına teslim etmiş ama uzaktan izliyor. Büyük oğlu Fırat Dilbaz, ABD Alabama Üniversitesi’nde, 4 yıl Sinema TV okumuş, İstanbul Üniversitesi’de ise reklam. Babası ile birlikte çalışıyor, yabancı film ithalatı da yapıyor ve sinema salonlarında ve ulusal kanallarda vizyona sunuyor. Küçük oğlu, Uğur Dilbaz tiyatrocu. En küçük Kerem ise ABD’deki üniversite ve master sonrası, Majestik Film Sinema ve Otelcilik Cafe sorumlusu.
– Şahin Bey, siz kuşaktan kuşağa hem sanat, hem ticaretin içindesiniz. Bu süreç nasıl başladı? Nasıl gelişti?
Rahmetli amcam Osman Nami ve babam Kemal Dilbaz’dan devir aldım. Amcamla birlikte neredeyse 10 yıl, Türk sinemasında aklınıza kim geliyorsa onlarla film çektik. 35 yıl, eski Rüya Sineması’nda çalıştık.
– Sinema salonlarının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Elli yıldan fazla bu sektördeyim, çok kötüye gidiyor. Hele bu pandemi süreci, her sektör gibi bizi de hem yordu, hem yıprattı. Rüya Sineması’nda kiracıydık, hep kendi yerimiz olsa diyordum. Nitekim 35 yıl sonra salon gitti. Sonra burayı aldım. Ama bu devirde Sinema yapabilmek, çalıştırmak, ruhsatını almak mucize ötesi, 8-10 yıl uğraştım. İstiklal Caddesi’nde bir ben, bir Beyoğlu Sineması açık. Şimdi pandemiden korkuyorlar ama ondan önce de sıkıntı vardı. Sorun yeni teknoloji. Seyirci telefondan filmin fragmanına bakıyor, çoğu kez ona yetiyor! Daha da tehlikelisi daha vizyona girmeden kaçak filmi izlemek!
Yabancı film ithal ediyoruz. Hint Filmi getirdik, Raj Kapoor’un torunundan. Daha gösteremeden dizi olarak TV’de dönmeye başladı. Mahkemeyi kazandık ama beş kuruş alamadık. Bunun “telif hakkı” var. Marketlerden dublaj yapılmış film alınıyor ve TV’de gösteriliyor.
– Çözüm olarak ne yapılabilir?
Geçen hafta İBB ve İtalyan Kültür ile Fellini’nin 100. yılında -ücretsiz-etkinlik düzenledik. Kimse gelmiyor. Toplasan 15 kişi. Bunlar başyapıtlar. İnsanlar kolaya ve rahata alışmış. Evinde film izliyor. Film vizyona giriyor ve ilk günden çalınıyor!
– Basın gösterimleri dahil görüntü almak yasak.
Belki içerde makinist ile anlaşılıyor. Eskiden İstanbul Festivali, Atlas ve benim salonda gösterimler yapardı. Hepsi bitti, dijital olarak servis ediliyor.
– İnsanların salona gelmesi için ne gerekli?
İnanın 5-6 ödül almış filmleri bile getiriyoruz. Bunun belli bir izleyicisi var. İnsanların sanatı sevmesi lazım. Aylar önceden insanlar salonda yer ayırırken pandemi dışında ne oldu? Buna bakmak lazım. Neredeyse yedi yıldır bu salonu kazanç olmadan ayakta tutmaya çalışıyoruz. Yaşayalım diye çay, kahve satıyoruz. Elek-triğimi kurtarayım. Suyumu kurtarayım. Belki bizim gibi işletmeler için vergi azaltılsa. Normal bir esnaf gelir vergisi verirken ben, iki vergi ödemek durumundayım. Eğlence vergisi, her sattığım bilete yüzde 10 belediye, yüzde 18 KDV. Hükümet, mobile, arabalara, inşaata KDV’yi 5 yapıyor ya da sıfırlıyor ama sinema da yok! Kültür merkezi değil miyim? Yüzde 18 KDV, ağır. Bunların tiyatrodaki gibi kaldırılması lazım. Bildiğim kadarı ile turizm belgeli yerlerde su, elektriğin yarısı alınıyor. İnanın 20 Mart 2020 tarihinde kapattık, tüm giderleri ödedim. Elektrik, su ama sinemaya destek yok! Eskiden bir iki kişi gelse seyircimiz için oynardık. Şimdi mümkün değil! İçeride biri lamba var. Dünyanın parası. Makine için bir süre konmuş, örneğin 150 film oynatabilir. 150’den sonra kart doluyor. İsviçre ya da İngiltere’den o kart gelecek, makineme koyacağım ki film yeniden 150 kez oynasın. İçindeki lamba saatli, bir süre sonra bitiyor ve Türkiye’de yok. İthal.Gelene kadar beklemesi ayrı, Avro üzerinden olduğu için zaten çok pahalı. Eski makineler ne kadar güzeldi. Arada dişli sıyırır, tornacıya götürür, yaptılırdı. Veya sonradan lambalı hali ile. Yüzyıllarca gitmiş! Dünyayı doyurmuş! Ne zaman bu dijital çıktı. Her şey bitti.”
– Birçok sanatçı ile karşılaştınız ama sizde yeri başka olan Yılmaz Güney ile tanışmanız, senaryonuzu kullanması ve oyuncu olarak, neler yaşadınız?
Yılmaz Ağabey, amcam Nami Dilbaz’ın yakın dostuydu. Yıl, 1970’ler. Kendisi ile birlikte Ürgüp’e gittik. Fatma Girik ile “ACI” filmini çekecektik. Ben daha çok prodüksiyon işleriyle uğraşıyorum. Çekimlerde oyuncuya ihtiyaç duyuldu. Yılmaz Ağabey “Şahin’cim, sen oynar mısın?” dedi. Küçük bir roldü, film bitti, amcama dedi ki: “ Kafamda bir film daha var. Gelmişken çekelim. Buralar çok güzel”. Amcam, “Sermayem bu kadar”, deyince “Ben, kendime çekiyorum” o zaman deyip İstanbul’dan Bilal İnci, Reha Yurdakul gibi birkaç arkadaşını çağırdı. Böylece biz, Ürgüp’de AĞIT filmini de çekmiş olduk. Burada rolüm daha fazlaydı. Hem sahne arkası, hem filmde görevliydim. Altmış beş gün kaldık.
– Yılmaz Güney ile çalışmak nasıl bir duygu?
Çok güzel! Ömrünü, hayatını sinemaya vermiş. Hastasıydı. Evet, disiplinli bir yanı da vardı. O yıllarda filmler negatif çekilir sonra sinemalar için pozitif kopya olurdu. Şimdi dijital oluyor. Yılmaz Ağabey işine o kadar tutkuluydu ki Ürgüp’te çektiğimiz filmleri, otobüsle İstanbul’a gönderir, pozitife çevrilir ve biz, Ürgüp’te küçücük bir salonda ne çekmişiz diye heyecanla seyrederdik. Kendisinden öğrendiklerim 17-18 yaşlarında bir genç için çok kıymetli.
Şahin Bey’in bahsettiği imkânsızlıklar içinde çekilen film, AĞIT, yani Yılmaz Güney’in “kafamda yeni projeler var, buralara kadar gelmişken bir film daha çekelim” dediği, Adana Film Festivali’nde, En başarılı film; En başarılı Yönetmen; Senarist, Erkek Oyuncu ve Görüntü Yönetmeni (Gani Turanlı) ödülüne hak kazanır. 1971-72’de, Türk Sinema Derneğinin en iyi 10 filmi arasında EN İYİ seçilir. Milliyet Sanat dergisinin açık oturumunda, Venedik Film Festivali’nde elemeyi geçip ilk 10 arasında girmesi dolayısı ile YILMAZ GÜNEY YILIN SANATÇISI olur. Film çekimi sırasında Şahin Dilbaz, gerçek olsun diye patlatılan fünyelerle parçalanan kayalar yüzünden bir hafta yoğun bakımda kalır.
Enerjin yüksek, bu yüzden cesaretle yeni adımlar atmak için mükemmel bir gün. Yaratıcılığın zirve yapabilir; projelerine taze bir bakış açısı kazandırabilir ve başkalarını etkileme fırsatı bulabilirsin. Sosyal etkileşimler de ön plana çıkıyor; dostlarınla olan iletişimin derinleşebilir ve önemli bağlantılar kurabilirsin. Bugün cesaret ve tutku ile dolup taşarken, bazı riskleri göze almak isteyebilirsin. Ancak, aceleci olmaktan kaçınmalısın; düşünmeden hareket etmek, planlarını olumsuz etkileyebilir. Kendini ifade etme konusunda oldukça güçlü olduğun bu zaman diliminde, hislerini açıkça ortaya koymak, hem ilişkilerini güçlendirecek hem de iç huzurunu sağlama alacaktır. Unutma, senin güçlü iraden her şeyi başaracak kadar güçlü.
Bugün kararlılık ve dayanıklılığın ön planda. Maddi konulara odaklanmak, gelecek yaşamını güvence altına almak için değerli fırsatlar sunabilir. İhtiyaç duyduğun istikrarı sağlamak adına adımlar atabilirsin. Yakın çevrendeki insanlarla ilişkilerinde daha sıcak ve anlayışlı olman, günün seyrini olumlu yönde etkileyecek. Sanatsal faaliyetlere yönelmek, ruhunu besleyecek ve içsel huzurunu artıracak. Sağlığınla ilgili dikkat etmen gereken noktalar var; bedenine özen göstermelisin. İçsel sesini dinlemeye özen göster, sezgilerin bu dönemde seni doğru yöne yönlendirecek.
İletişim becerilerin ön plana çıkıyor, etrafındaki insanlarla anlaşmak ve görüşlerini paylaşmak konusunda oldukça heveslisin. Zihnindeki düşünceler akışkan, yaratıcı projelere yönelme isteği doğabilir. Yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman, sosyal çevrende yeni bağlar kurabilirsin. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; yüzeysel döngülerden kaçınarak derin bağlantılar kurmaya çalışmalısın. Aksi takdirde düşüncelerin havada kalabilir. Öğrenme isteğin artmış durumda, bilgiye aç olan zihnini besleyecek yeni kaynaklar keşfetmek seni tatmin edecek. Bugün kararlarını güvendiğin kişilere danışarak almak, ileride pişman olmanızı engelleyebilir. Hayatında ufak değişiklikler yapmak için cesur ol, yeni deneyimler yaşamaya kapı arala.
Duyguların derin sularında gezineceğin bir gün. Anlık ruh hallerin, içsel sezgilerinle birleşerek, çevrendekilerle olan ilişkilerinde büyük bir etki yaratabilir. Ailevi konular ön plana çıkabilir; sevdiklerinle arandaki duygusal bağları güçlendirmek için harika bir fırsat. İçsel huzurunu bulmak adına meditasyona veya doğada zaman geçirmeye yönelebilirsin. İş yerindeki projelerin ya da görevlerin, yaratıcılığını ortaya çıkarman için bir zemin sunabilir. Gözlemci ol, başkalarının ihtiyaçlarını anlamaya çalış. Aniden gelen bir duygu patlaması ya da eski bir anının yeniden yüzeye çıkması, kendini ifade etmek için fırsat yaratabilir. Geçmişle barış yapmak, yarının daha parlak olmasına vesile olacak. Kendine karşı nazik olmayı unutma, zayıf noktalarını kabullen ve onları güçlendirmeye odaklan. Sabırlı ol, her şeyin bir zamanı var. Tam anlamıyla kırılganlığını kabul etmek, aslında seni daha da güçlü kılacak.
Bugün, içindeki liderlik ruhunu ortaya çıkaracak fırsatlar karşına çıkabilir. Çevrendekilere ilham vermek, kendini ifade etmek için ideal bir zaman. Kendine duyduğun güven, başkalarını da etkileyebilir. Sosyal çevrendeki dinamikler, beklenmedik şekilde değişebilir; karizmatik enerjin sayesinde yeni bağlantılar kurabilirsin. Yaratıcılığını ve sanatsal yeteneklerini öne çıkararak, ilgi odağı olabilirsin. Duygusal anlamda ise, açık ve samimi olmak, ilişkilerinde derinleşmene yardımcı olacak. Kendine has tarzını sergilemekten çekinme, bu da sana pozitif bir enerji katacak. Bugün, kendini cömertçe ifade etme zamanı.
Detaylara olan düşkünlüğün, bugün temkinli ancak kararlı adımlar atmanı sağlayacak. Görevlerinle ilgili eşsiz bir disiplinle ilerleyecek, planlarını titiz bir şekilde gerçekleştireceksin. Bugün, küçük detayların büyük resme katkısını daha fazla hissedeceksin, bu da sana tatmin verecek. İletişim becerilerin gün yüzüne çıkacak, başkalarının ihtiyaçlarını anlama konusunda çok başarılı olacaksın. Aynı zamanda, ruhsal bir yenilenme hissi içinde olabilir, içsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme. Kendinle yüzleşmek ve gelişmek için harika bir dönemdesin; geçmişten gelen dersleri fark edecek ve bunları geleceğin için birer basamak olarak kullanacaksın. Her şeyin yerli yerinde olduğunu hissetmek, sana güven verecek. Ayrıca, sağlığına odaklanmayı unutma; bedenine iyi bakmak, zihnindeki karmaşayı da azaltacak.
Harmanlayacağın duygular içinde dengenin peşinden koşuyorsun. İlişkilerde daha önceden yaşanan anlaşmazlıklar şimdi gözden geçirilmeli, güzellik ve uyum arayışın bu noktada önemli bir rol oynayabilir. Sosyalleşme fırsatları kapını çalarken, yeni insanlarla tanışmak, seni cesaretlendirip hayatına dinamizm katabilir. İş yerindeki projelere daha fazla ilgi göstermelisin; işbirlikleri bir adım öne çıkacak. Estetik ve sanatsal yönlerin ön planda olacak, yaratıcılığını ifade etme zamanı geldi. İçsel huzuruna ulaşmak için meditasyon veya yoga gibi pratiklere yönelmek faydalı olabilir. Duygusal derinliklerde kaybolmak yerine, yaşamın yüzeyindeki güzellikleri görmeye gayret et; bu, sana yeni bir bakış açısı kazandırabilir. Unutma, dengeyi yakaladığında hayatının her alanında akış kendiliğinden sağlanacaktır.
Bugün derinlemesine düşüncelere ve içsel keşiflere açılan bir kapı söz konusu. Hissiyatların yoğunlaşabilir; bu durum, bazı ilişkilerdeki dinamizmin artmasına neden olabilir. Özellikle gizli kalmış hislerin gün yüzüne çıkma ihtimali var. Kendini ifade ederken dikkatli ol; karşı tarafın tepkilerini önemsemen gerekebilir. İçsel sezgilerin ve empati yeteneğin güçlü, bu sayede başkalarını anlama konusunda avantaj sağlıyorsun. Yaratıcılığını kullanmak için harika bir zaman. Projelerine ya da hobi alanlarına derinlemesine dalıp, yeni boyutlar keşfetmek için ilham bulabilirsin. Ancak, karanlık düşüncelere kapılmamak adına kendine zaman tanı. Bugün, yaşamının anlamını sorgularken kendini keşfetmeyi unutma; senin için dönüştürücü bir süreç olabilir. İlerleyen günlerde bu deneyimlerin getireceği değişimlere kendini hazırlaman faydalı olacak.
Maceracılığının ön plana çıktığı bir gün. Yeni keşifler, farklı deneyimler arayışında olabilirsin. Sosyal çevrenle bağlantıların güçleniyor. Eğlenceli ve ilham verici insanlarla bir araya gelmek senin için keyifli olacak. Yüzleşmek istediğin bazı sorular gündeme gelebilir; bunları cesaretle ele alman, seni daha da özgür hissettirecek. İçsel bir huzur arayışı içinde olabilirsin, meditasyon veya doğayla vakit geçirmek faydalı olacak. İletişim konusunda dikkatli olman gereken bir zaman; mesajlarını net bir şekilde ifade etmeye özen göster. Bu dönemde yapacağın yolculuklar seni derinden etkileyebilir; yeni ufuklar açma fırsatı bulabilirsin. Sevdiğinle birlikte kaliteli zaman geçirmenin değerini anla ve bu anların tadını çıkar. Unutma, hayat maceranı sen şekillendiriyorsun.
Bugün, içsel motivasyonunuzun oldukça yüksek olduğu bir gün. Kariyer hedeflerinize ulaşmak için gereken disiplin ve azmi sergileyebilirsiniz. Çalışmalarınızı bir üst seviyeye taşıyacak fırsatlar karşınıza çıkabilir. Çevrenizdeki insanlar, sizin güçlü kararlılığınızı takdir edecek ve bu noktada sizi destekleyecektir. Ancak, aşırı çalışmanın getirebileceği yorgunluk hissini unutmayın; ara vermek ve zihninizi dinlendirmek de önemlidir. Duygusal ilişkilerde ise, daha açık ve net iletişim sağlamak, üzerine düşünmeden hareket etmemek önemli. Sevgi ve destek arayışınızda, içgüdülerinize kulak vermeniz size yol gösterecek. Bazı geçmiş meselelerin üstesinden gelmek için cesaret bulabilir, daha güçlü bir benlik tasavvuru inşa edebilirsiniz. Günün sonunda, hedefleriniz doğrultusunda attığınız her adımın size büyük kazançlar sağlayacağını bilin.
İnovasyona ve özgürlüğe olan tutkun her zamankinden daha baskın. Bugün, toplumsal adalet ve eşitlik konularında duyarlılığın artabilir; başkalarının düşünce ve duygularına daha derinlemesine bağlanma yeteneğin, senin için önemli bir güç kaynağı haline geliyor. Farklı fikirlerle dolu kalabalıklar içinde kendini bulduğun anlar, seni daha yaratıcı bir yönlendirici haline getirebilir. Enerjin, başkalarına ilham vermek için harika bir fırsat yaratır. Duygusal derinliklere yolculuk yapabilir, daha önce göz ardı ettiğin bazı meselelerle yüzleşebilirsin. Genç fikirlerle geleneksel olanı sorgulamak; bu süreçte kendini daha özgür hissetmene zemin sağlar. Sosyal çevrende bir lider gibi öne çıkma isteğin, projelere yeni mânâlar katabilir. İçsel keşifler yapabilir ve kişisel gelişimine yönelik motivasyon bulabilirsin. Rüzgârın yönünü değiştirecek kararlar almak için cesur olmalı ve kalbini dinlemelisin. Bu süreçte, bağımsızlığın yanı sıra, başkalarıyla kurduğun bağların da ne denli değerli olduğunu anlamak, seni daha güçlü bir birey yapacaktır.
Duygusal derinlikler içinde kaybolmuş hissetmenin eşiğindesin. İçsel huzurun peşinde koşarken, insanlarla olan ilişkilerinde daha empatik ve anlayışlı olman gerekecek. Sanat ve yaratıcılıkla ilgilenmek, ruhunun derinliklerine inmeni sağlayacak. Belirsizliklerle dolu bir durumla karşılaşsan bile, sezgilerin doğru yönlendirecek. Sosyal çevrendeki bazı sorunları çözmek için cesur adımlar atmalısın. Kendini ifade etmek için yeni yollar keşfetmek faydalı olabilir. İçsel barışını bulmak, diğerlerinin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak daha kolay olacak. Duygusal yüklerinden arınmak adına meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmayı ihmal etmemelisin.
