1
Sahne tozu yutulur da 60 yıl mı yutulur, hatta daha fazlası… Genco Erkal, çocukluğundan beri sahnede, oynamış, yönetmiş, yazmış, bedel ödemiş ama hep sahnede kalmış!
Şimdiye kadar Genco Erkal’ı sahnede hiç seyretmemiş olanınız var mı? Yok, olamaz ki? Bu gazetenin, Cumhuriyet’in, bu sayfasının, Kültür Sanat’ın okuru iseniz, 60 yıldır sahnede olan bir sanatçının, adeta sadece tiyatro ve vatan sevgisiyle yaşayan bir sanatçı üstelik, mutlaka bir oyununu izlemişsinizdir! Benim gibi ilk izlediğiniz oyunu belki “Bir Delinin Hatıra Defteri” olabilir, “üstüme yapıştı” dediği. Ya da Nâzım Hikmet şiirleri! Önceki gece biz, bu sanatçının yaşamöyküsünü izledik, senaryosunu kendi yazmış -kim daha iyi yazabilirdi ki- otobiyografik bir çalışma; artık bir tür sanatçı belgeseli yapımcısı olarak yoluna devam eden Selçuk Metin çekmiş, tabii ki kalabalık bir prodüksiyon ekibi ve ENKA Sanat’ın yapım sponsorluğu ile. Genco Erkal’ı hepimiz tanıyoruz, seviyoruz, izliyoruz. Ama yaşamının pek çok noktasını da bilmiyormuşuz meğer, bu belgeselde öğreniyoruz. İstanbul Taksim’de doğmuş, babası yakışıklı bir deniz subayı, annesi, eğitimini İngiltere’de almış bir modacı, terzi! Bu güzel ailenin oğlu Genco’nun adı tam da o gün öldürülen bir Kürt çocuğun ismine atfen annesi tarafından verilmiş, Genco bunu “İstanbul’da doğan ilk Genco” diye anlatıyor. Bu, akıllı küçük oğlan, adeta tiyatro yapmak için dünyaya gelmiş, çocukken oyunları bile sahne üzerine. Yatılı yollandığı GS’nin ilkokulunda da aile özlemini yine oyunla gideriyor. Özellikle babası eğitimi konusunda çok titiz. Genco, Galatasaray’dan sonra çok içine kapalı, biraz açılsın diye Robert Kolej’e gönderiliyor ve tiyatroya devam edip şimdiki Albert Hall’de sahneye çıkıyor!
82 yaşındaki delikanlının ilginç yaşamöyküsü içinde sürekli ortaya çıkan gerçeklik, ne yaptıysa en iyisini yapmak için verdiği çaba ve başarı! İlkokulda sınıfın 2’ncisi olduğunda babası niçin birinci olmadığını sormuş, o da hep en iyi olmaya çalışmış. Okul yılları süresince tiyatroyla olan yakın ilişkisi sürdüğünden Genco üniversitede de tiyatro okumak istemiş ama babası hayır demiş! Psikoloji okumasına ise karşı çıkmamış ki bu eğitim kendisine tiyatroda da çok yararlı olmuş.
Ya tiyatro eğitimi, hep mi alaylı kalmış? Bütün okul hayatı boyunca zaten sahnede ama tiyatro eğitimini Kenterlerle oynarken hocaların hocası Yıldız Kenter’den aldığını söylüyor. Üniversite diplomasını babasına armağan eden Genco Erkal, profesyonel olarak tiyatro yaşamını sürdürür. Yaşamöyküsünün anlatıldığı film, baştan sona İstiklal Caddesi ve etrafında geçiyor. Çünkü bütün tiyatrolar burada. Turneler dışında sahneye çıktığı bütün tiyatrolar, Kenterler Tiyatrosu’ndan Muammer Karaca Tiyatrosu’na, başına gelenleri hep izlerken gözümüzün önünden geçen bir tür Pera belgeseli aslında. Bir kültür sanat ve eğlence bölgesi; cazibe merkezi olan Beyoğlu, Pera, bugün Arap turistleri ve mahşeri kalabalığıyla bir tıkınma ve alışveriş merkezi durumunda. Tıkınma deyimini özellikle kullandım, burada adabıyla yemek yenilen kaç yer kaldı?
Yine bilmediğimiz bir yanı Genco Erkal’ın: Perşembe Pazarı’ndaki tarihi hanlardan biri aslında ailesine ait ve Genco orayı hep bir tiyatro mekânı olarak düşlüyor. Hatta oyun bile kafasında hazır: Nâzım Hikmet’in Bursa Hapishanesi’ndeki hayatı. Ne ki ailesi bu mekânda tiyatro yapılmasına izin vermiyor! Sadece birkaç oyun sergilenebiliyor, büyük ısrarlar sonucu. Genco Erkal’ın sanat hayatında en önemli isimler Kenterler dışında Fransa’da yaşayan sıra dışı yönetmen Mehmet Ulusoy. Onun ısrarı ile Fransa’ya gidip Nâzım Hikmet için yazdığı oyunu Fransızca oynuyor ve o kadar beğeniliyor ki birçok tiyatrodan teklif alıyor, hatta birini kabul edip oynuyor! Bir diğer idolü, tabii ki Nâzım Hikmet! Onun şiirlerini ve hayatını oyunlaştırmak, her biçimde kullanmak en büyük sevdası. Ve Fazıl Say! Ünlü bestecinin Nâzım Hikmet Oratoryosu, Genco seslendirirse diye başlıyor ve bugün milyonların izlediği bir esere dönüşüyor.
60 senelik sanat yaşamını bir yazıya sığdıracak değilim. Zaten filme bile zor sığmış, iki saate yakın. Genco anlatıyor da anlatıyor. Aslında yaşamı Türkiye’nin özgürlük mücadelesinin belgeseli gibi baskılar, sansürler, gözaltılar, kapatmalar, engeller… Ama bunların yanında ödüller, ödüller, alkışlar, alkışlar! Bitmedi devam ediyor, İstiklal Caddesi’ni adımlıyor Genco ve Türkiye’nin çeşitli yerlerinde açılan sahneler, çıkılan turneler, antik tiyatrolardan derme çatma sahnelere, nerelere nerelere!
Gösterime dostları da gelmiş, yalnız bırakmamıştı usta tiyatrocuyu. O kadar çok tiyatrocu gördüm ki hangi birini yazayım? Cumhuriyet yazarları Dikmen Gürün, Evin İlyasoğlu, Ayşegül Yüksel oradaydı, tabii ki Zeynep Oral’ı aradı gözlerimiz, yoktu, yas tutuyor daha. Metin Akpınar’ı gözden kaçırmak ne mümkün. İKSV Genel Müdürü Görgün Taner ve ekibi, İBB Kültür’den Murat Abbas da kurum temsilcileri olarak galadaydı. Belgeselin yararlı bir doküman olarak canlı tarih çalışması gibi kültüre kazandırılmış olması çok önemli, bundan sonrası mümkün olduğu kadar çok izleyiciye ulaşması ki sanatın ve tiyatronun kıymetini anlasınlar!
Güçlü bir enerjiyle uyanıyorsun, bugün kendine olan güvenin artmış durumda. Sosyal çevrenle iletişimini güçlendirmen, yeni bağlantılar kurman için ideal bir zaman. İş yerinde ya da projelerinde liderlik vasıflarını ön plana çıkarabilirsin. Düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinme. Ancak, aceleci davranmamaya özen göstermelisin; kararlarını düşünerek alman, ileride sana fayda sağlayacaktır. Sağlık konusunda enerjin yüksek, ama dengeyi korumaya çalışman önemli. Gün içinde spor yaparak stres atabilir ve kendini daha iyi hissedebilirsin. Duygusal ilişkilerde samimi ve dürüst olman, karşındakilerle daha derin bağlar kurmanı sağlayacak. Gelişen olaylara açık ol ve fırsatları değerlendir; bugün şans, senin yanında!
Bugün, maddi konulara olan ilgin artacak ve finansal durumunla ilgili önemli kararlar alabilirsin. İhtiyaç duyduğun güvenceyi sağlamak için sağlam adımlar atma isteği içinde olacaksın. Bu süreçte, sabırlı ve dikkatli olman çok önemli. Duygusal ilişkilerinde ise, sevdiğin kişilerle derinlemesine sohbetler yaparak aranızdaki bağı güçlendirebilirsin. Aşk hayatında da sıcak ve tutkulu bir atmosfer söz konusu. Yaratıcılığın ön plana çıkacak, sanatsal faaliyetlere yönelmek ya da yeni hobiler denemek için harika bir zaman. Sosyal çevrende, dostlarınla keyifli vakit geçirirken, geçmişe dair anılar paylaşıp nostaljik duygular yaşayabilirsin. Kendine zaman ayırmayı unutma; doğayla iç içe olmak, bugün içsel huzurunu bulmana yardımcı olacak.
Bugün, zihninin uçsuz bucaksız okyanusunda gezinecek ve yeni fikirlerin su yüzüne çıkmasına olanak tanıyacaksın. İletişim becerilerin oldukça güçlü; düşüncelerini başkalarıyla paylaşmak ve tartışmak için harika bir zaman dilimindesin. Yakın çevrendeki insanlarla derin diyaloglar kurarak ilham alabilir, yaratıcı projeler için iş birliği yapabilirsin. Ancak, dikkatini dağıtabilecek pek çok şey olabilir; bu nedenle odaklanmaya çalış. Duygusal olarak, arkadaşlarınla olan ilişkilerin güçleniyor; destek arayışında olabilirsin. Kendini ifade etmeye yönelik bir ihtiyaç duyacak ve içsel düşüncelerini açığa çıkarma fırsatı bulacaksın. Unutma, esnek olmak ve değişim rüzgarlarına kapılmamak, senin en büyük zaferin olacak. Yeni başlangıçlar ve öğretiler için kapını aralamaya hazır ol.
Duygusal derinliklerinle yüzleşme zamanı. Bugün, içsel hislerin sana rehberlik edecek; anlık hislerine dikkat et. Ailevi bağlantılar öncelik kazanabilir, sevdiklerinle geçireceğin zaman sana huzur verecek. Bir grup etkinliğine katılım, sosyal bağlarını güçlendirirken yeni dostluklar da getirebilir. Duygusal olarak hassas ama aynı zamanda koruyucu bir dönemdesin. Başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığın yükselebilir, dikkatin onları desteklemeye yönelebilir. Ancak, kendi sınırlarını da korumaya özen göstermelisin. İçsel dengeyi sağlamak için ruhsal yöntemlere ve meditasyona yönelebilirsin. Geçmişle yüzleşmek için fırsatlar doğabilir, bu yaşananları kabullenmek, sana ilerleme şansı sunacak. Unutma ki, duygusal zenginliğin, yaratıcılığını da besleyecek ve sanat ya da yazı gibi alanlarda ilham kaynağı olacak. Hayatında yeniliklere açıl, esnek ol.
Bugün enerjini yüksek tutmakta zorlanabilirsin. İçsel bir dinginlik arayışında olabilirsin. Kendine zaman ayırmak ve içsel sesini duymak, sana önemli derinlikler kazandıracak. Sosyal çevrenle olan ilişkilerinde bazı gerginlikler yaşayabilirsin; bu, istemeden de olsa arkadaşlarınla çatışmalara neden olabilir. Kendini ifade ederken dikkatli olmalısın, zira sözlerin yanlış anlaşılabilir. Yaratıcılığın canlanıyor, ilham veren projelerle ilgilenmek, ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Şayet aşk hayatında yeni bir heyecan peşindeysen, biraz cesaret gösterirsen beklenmedik bir sürprizle karşılaşabilirsin. Bugün, kalbindeki tutkulara ve hayallerine odaklanman, ileride büyük kazançlar sağlamana yardımcı olabilir. Kendine güven ve içsel gücünü hatırla!
Detaylara olan düşkünlüğün, çevrendekilerle olan iletişimini derinleştiriyor. Bugün, pratik düşünme yeteneğinle karşılaştığın sorunları daha kolay çözebilirsin. Abartılı inceleme eğiliminden uzak durmak, seni daha huzurlu kılacak. Çalışma ortamında iş birliği yapman gereken durumlar doğacak; bu fırsatları olumlu değerlendirmek, hem kariyerine hem de ilişkilerine katkı sağlayacak. Duygusal anlamda kendine dönme zamanıdır, içsel huzurunu bulmak için meditasyon veya doğayla iç içe olabileceğin zamanlar yaratabilirsin. Sağlık konularına dikkat etmen gereken bir dönemdesin, yediklerine ve günlük hareketine özen göster; bedenine iyi bakmak, ruhsal dengenin anahtarı olacak. Kendi yeteneklerini keşfetme fırsatını değerlendirmekte de fayda var; bu süreç, özgüvenine olumlu katkılar sunabilir.
Sosyal ilişkilerde belirgin bir hareketlenme gözlemleniyor. İnsanlarla olan etkileşimlerin derinleşebilir ve yeni dostluklar kurma fırsatları önüne çıkabilir. Ancak, kararsızlık hissi seni zaman zaman zorlayabilir; bu duygulara dikkat etmen gerekebilir. Estetik ve güzelliğe olan ilgin artabilir, bu da seni sanata veya dekorasyona yönlendirebilir. İçsel denge arayışında kendini bulman önemli. Kolayca dağılabileceğin bir gün olacak; dikkatini bir noktada yoğunlaştırmak sana fayda sağlayacak. İletişim becerilerinle çevrendekileri etkileyebilirsin, bu nedenle kendini ifade etme fırsatlarını değerlendirebilirsin. Ancak, başkalarını memnun etme çabasında kendini fazla yormamaya özen göstermelisin. Özellikle finansal konularda dikkatli kararlar alman gerekebilir.
Duygusal derinlikler ve gizli arzular ön planda. İçsel keşifler, bilinçaltındaki meselelerle yüzleşme fırsatı sunuyor. İletişimde biraz daha dikkatli olmak, yanlış anlamaların önüne geçecek. Sosyal ilişkilerdeki bağlar güçlenirken, geçmişte yaşanan olayların nasıl sizi etkilediğini anlamak önemli. Bu dönemde sezgileriniz oldukça keskin; iç sesinizi dinlemek, önemli kararlar almak açısından yarar sağlayacak. Çevrenizdeki insanlar üzerindeki etkiniz belirginleşirken, sizi daha iyi anlamaları için açık olmaya çalışın. Kendinize dönme ve kişisel hedeflere odaklanma zamanı. Yeniliklere açık olun, çünkü beklenmedik fırsatlar kapınızı çalabilir. Unutmayın ki, karanlık anlarda bile ışık bulmak mümkündür.
Macera ve geniş ufuklar arayışında, bugün yeni deneyimlere açık olmalısın. Öğrenme isteğin sürükleyici bir şekilde artarken, bu da seni farklı insanlarla tanışmaya ve yeni fikirlerle yüzleşmeye yönlendirecek. Bugün iletişimde özgürlük vurgusu öne çıkarken, içsel düşüncelerini çevrendekilerle paylaşmaktan çekinmemelisin. Seyahat veya yeni projelere dair heyecan var; cesur adımlar atmak, seni olumlu gelişmelere götürebilir. Fakat dikkat, aşırı başıboş hareketler bazı sorumlulukları göz ardı etmene neden olabilir. İçindeki merak duygusunu beslerken, dengeyi sağlamak oldukça önemli. Kalbindeki özgür ruh, yenilikçi düşüncelerle eşleştiğinde, daha geniş bir perspektif kazanacaksın. Sakin kalmayı ve kararlarını düşünerek vermeyi unutma; bu, maceralarının tadını tam anlamıyla çıkarabilmen için gerekli.
Bugün karar verme süreçlerinde içsel bir dinginlik bulabilirsin. İş hayatında karşına çıkan fırsatları değerlendirmek için kendine güvenmeyi öğrenmen gereken bir dönemdesin. Çalışmalarında özverili yaklaşımın, başkaları tarafından takdir edilmeni sağlarken, liderlik yeteneklerin ön plana çıkacak. İletişimsel becerilerin, özellikle karşıt görüşteki insanlarla olan diyaloglarında büyük önem taşıyacak. Aşk hayatında ise duygusal yaralar açılabilir; bu, geçmişle yüzleşmek ve olgunlaşmak için bir fırsat. Sağlık açısından dikkatli olmalı, yorgunluğu hafife almamalısın. Ruhu besleyen aktivitelerle enerjini dengelemeye çalış.
Başkalarıyla olan ilişkilerin ön planda olduğu bir dönemdesin. Arkadaşlarınla yapacağın samimi sohbetler, duygusal bir bağ kurmana yardımcı olacak. Özgürlüğüne düşkün yapın, bu gün özellikle kendi alanını yaratmak için çaba gösterebilir. Yenilik ve ilham arayışında olabilirsin, bu sayede özgün fikirlerinle çevrendekileri etkileyebilirsin. Sosyal gruplara katılmak, ilgi alanların doğrultusunda insanlarla bir araya gelmek sana enerji verecek. Ayrıca, sezgilerinin güçlendiği bir dönemdesin; içgüdülerin doğrultusunda hareket etmek, doğru kararlar alman konusunda sana destek olacak. Bireysel projelerinle ilgili, beklenmedik fırsatlarla karşılaşabilirsin. Yaratıcılığını ortaya koymaktan çekinme. Mantıklı ve özgür ruhun, başarı için mükemmel bir denge sağlayacak. Geleceğe yönelik hedeflerine odaklanırken, geçmişin yüklerinden arınmayı ihmal etme.
Sezgilerin bugün fazlasıyla ön planda, duygusal derinliklere dalmak için harika bir zaman. İç dünyanla bağlantı kurarak yaratıcı projelere yönelmek, fikirlerini somutlaştırmak için teşvik edici bir atmosfer var. Sosyal ilişkilerde karşılıklı anlayış ve empati önem kazanıyor, sevdiklerinle olan bağların güçlenecek. Zihinsel olarak dinlenmeye ihtiyacın olduğunu hissedebilirsin; meditasyon veya doğada zaman geçirmek ruhunu besleyecek. Parasal meselelerde dikkatli olmalı, harcamalarını kontrol altında tutmalısın. Duygusal açıdan destek almak istemen, başkalarıyla daha derin bağlantılar kurmana yarayabilir. İçsel huzurun ön planda olduğu bir gün geçirmen dileğiyle.
