1
Hacivat ile Karagöz’ün meşhur atışmaları, yüzyıllar boyu Ramazan eğlencelerinin vazgeçilmezi oldu. Karagöz ve Hacivat’ın unutulmaması için doğduğu topraklar olan Bursa’da önemli bir adım atıldı. Uludağ Üniversitesi’nde Karagöz ve Kukla Oyunları Uygulama ve Araştırma Merkezi kuruldu.
Karagöz ve Kukla Oyunlarının dünya mirası haline getirmek için kurulan merkezde hem yeni hayaliler yetişecek hem de Karagöz kültürü gelecek kuşaklara aktarılmış olacak.
Merkezde Karagöz Sanatı ve Kukla Oyunları ile ilgili akademik çalışmalar da yürütülecek.
“Yeni hayalilerle Karagöz’ü anlatmayı planlıyoruz”
Karagöz ve Kukla Oyunları Merkezi Müdürü Dr. İbrahim Öztahtalı, merkezle ilgili şöyle konuştu:
“Özellikle Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları bölümünde de ders olarak okutuyoruz Karagöz’ü doğal olarak sahne sanatları konusunda uzmanlaşan arkadaşlarımızın aynı zamanda birer hayali olmalarını hedefliyoruz. Böylece hem Türkiye’ye hem dünyaya yeni hayalilerle Karagöz’ü anlatmayı planlıyoruz.”
500 kitaplık Karagöz Kütüphanesi hedefleniyor
Kukla Oyunları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde, Uluslararası ‘Karagöz Bibliyografyası’ çalışması yapıldı.
Dünya çapında makale, bildiri ve kitaplar belirlendi. Böylece en az 500 kitaplık bir Karagöz Kütüphanesi kurulması hedefleniyor.
Geleneksel Türk tiyatromuzun gölge oyunu Karagöz ve Hacivat’ın yaklaşık 500 yıla dayanan bir geçmişi var.
16. Yüzyılda gölge oyunu olarak topraklarımıza gelen ve 17. Yüzyılda adına Karagöz-Hacivat denilen geleneksel Türk gölge oyunu, yüzyıllardır 7’den 70’e herkesin severek ve heyecanla izlediği bir tiyatro olarak günümüzde de varlığını sürdürüyor.
Bir tarafta halk adamı ve doğrucu Karagöz, diğer tarafta kibar ve bilgili Hacivat, eski Ramazanların vazgeçilmez eğlencelerinden biriydi. Günümüzde varlığını hala sürdürüyor. Bugün dünyanın birçok ülkesinde tanınan Karagöz ve Hacivat, dünya kukla akademilerinde önemli bir yer tutuyor gölge sanatı olarak.
“Karagöz kendi varlığını sürdürmeye devam edecek”
Karagöz’ün Osmanlı imparatorluğu sınırları içinde çok büyük bir coğrafyada oynadığını ve 17. yüzyılda dönemin tek eğlencesi olduğunu söyleyen Karagöz Sanatçısı Cengiz Özek, Karagöz’ü şöyle anlatıyor:
“Karagöz, bir başkent folkloru. İstanbul o dönemlerde çok önemli bir şehirdi. Tüm dünyanın gelip görmek istediği en önemli şehirlerden biriydi. Ve İstanbul’dan gelen bir sanat, yüksek bir sanat olarak kabul edildiğinden dolayı herkes Karagöz’ü görmek istiyordu.
O iki karakter aslında kendi sağduyularını anlatıyor. Bir tanesi halkın ne derdi varsa onu anlatırken, diğeri de daha üst tabakadan birilerinin düşüncelerini anlatıyor. Konuşmalarda da ikisinin birbiriyle çarpışmasını izliyoruz. Ama zannetmeyin ki bütün oyunlar böyle. Karagöz’ün bambaşka oyunları da var. Özellikle halk hikayelerinden beslenen veya gerçeküstü birçok oyunu var. Bu da Karagöz’ün çok geniş bir oyun dağarcığı olduğunu gösteriyor.
O dönem içinde Karagöz, heyecan uyandıran bir tiyatro türüydü. Günümüzde de bu denli heyecan ve merakla izleniyor. Tabi ki genel seyirci pastası ufaldı. Çünkü paylaştığı birçok tiyatro türü var günümüzde. Onun için kendine has başka bir seyirci grubu da var. Geçen zaman içinde yaş grubu değişse de Karagöz kendi varlığını sürdürmeye devam edecek.”
“Karagöz, ihtiyacınız olduğu an sizi kucaklayan bir sanat”
Karagöz ve Hacivat perdedeki yerlerini almak ve seyirciyle buluşmak için havanın kararmasını bekler. İşte bu buluşmanın en güzel zamanıysa Ramazan geceleri olurdu.
Herkes iftarın ardından Karagöz ile Hacivat’ı izlemek için bir araya gelirdi.
Karagöz Sanatçısı Özek, eski Ramazanlarda şehir meydanlarında, kahvelerde oynatılan Karagöz ve Hacivat’ın bazı kaynaklara göre, ayın 29 günü oynatıldığını Kadir gecesi oynatılmadığını söylüyor:
“Ramazan ayının tamamında oynatılıyordu. Bu nedenle de o dönemin en büyük eğlencelerinden biri Karagöz’dü. İnsanlar sadece onu izlemeye gidiyordu. Karagöz bu şekilde ramazanın en büyük eğlencesi olarak kendi varlığını sürdürmüş, günümüzde de bunu yaşatmayı çalışan bu geleneği yaşatmaya çalışan birçok kurum ve kuruluş var. Ama Karagöz sadece ramazan eğlencesi değil bütün yılın eğlencesi sonuç olarak bir tiyatro. İhtiyaç hissettiğiniz an sizi kucaklayan bir sanat aslında.”
Karagöz kukla yapımı için genelde dana derisinin kullanıldığını söyleyen Karagöz sanatçısı Cengiz Özek, Aydınger kağıdına çizilen Karagöz figürünü kesip, bir süre suda beklettiği derinin altına koyarak başlıyor yapımına. Ardından keskin bir malzemeyle deriye işliyor.
Son olarak da Karagöz figürlerinin uzun zaman hayatta kalması için çeşitli çini mürekkepleri ve ecolin boyalarla boyama işlemini bitiriyor.
“Özel aletlere sahip olduğunuz an bir parçada deri olduğunda artık sizi kimse tutamaz. Siz de bir Karagöz sanatçısı olmaya aday haline gelirsiniz” diyor.
“Karagöz Müzesi kurmayı düşlüyorum”
Gölge ve kukla tiyatrosunun hem Türkiye hem de dünyaya ait örneklerini sanatseverlerle buluşturan İstanbul Karagöz Kukla Vakfı kurucusu ve Karagöz Sanatçısı Cengiz Özek, İstanbul’da Karagöz Müzesi kurmayı düşlediğini söyledi.
Önümüzdeki yıllarda projenin hayata geçeceğini söyleyen Özek, “Elimizde birçok Karagöz sanatçısına ait ve kendi yaptığımız çok sayıda Karagöz figürü var. 18. Yüzyıldan itibaren elimizde çok zengin bir koleksiyon mevcut. Bunların hepsini bir araya getirip, seyirciye ulaştırabileceğimiz, Karagöz perdesinin nasıl kurgulandığını anlatabileceğimiz bir müze düşlüyorum. Zaten en önemlisi materyalimiz var. Mekan da bir şekilde kendini gösterir diye düşünüyorum” diye anlatıyor.
Bugün enerjin oldukça yüksek; bu, yeni başlangıçlar için harika bir fırsat sunuyor. İçindeki cesareti ortaya çıkararak, hayatındaki engelleri aşmak için kararlı adımlar atabilirsin. Sosyal çevrenle olan ilişkilerinde samimi ve açık olman, güven ve dayanışma duygusunu güçlendirecek. İş yerinde veya okulda dikkat çekerek başarılı bir etki bırakabilirsin, bu da kariyerinde yeni kapıların açılmasına yardımcı olabilir.Duygusal ilişkilerinde ise tutku ve heyecan dolu bir atmosfer var. Partnerinle aranızda derin bir bağ kurmak için harekete geçmekten çekinme. Bekar isen, tanıştığın biriyle olan iletişimin seni heyecanlandıracak. Fakat, aceleci davranmamaya özen göstermelisin; derin bir anlayış geliştirmek uzun vadede daha faydalı olacaktır.Sağlığa dikkat etmen gereken bir dönemdesin; zihinsel ve fiziksel dinlenmeye zaman ayır. Meditasyon veya doğa yürüyüşleri içindeki stresi azaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Bugünkü başarıların gelecekteki hedeflerine ulaşman için birer basamak olacak. Kendine güven ve sezgilerini dinle; evrenin senin yanında olduğunu unutma.
İçsel huzur arayışın bugün daha da derinleşiyor. Rahat bir zaman diliminde olsan da, çeşitli sorular zihnini meşgul edebilir. Maddi konulara odaklandığın bu dönemde, finansal istikrar arayışın artış gösterebilir. Ancak, bu baskı altında sosyal ilişkilerini ihmal etmemeye dikkat et. Bugün, samimi ve duygusal bağlarda güçlenme fırsatı bulabilirsin. Ayrıca, yaratıcı projelerine odaklanmak için ideal bir zaman; içsel ilhamın artıyor. Kendini ifade etme biçimlerin, başkalarına ilham verebilir. Kendinle barışık olmak, diğer insanlarla olan ilişkilerini de olumlu yönde etkileyebilir. Akşam saatlerinde yapacağın bir sosyal aktivite, hoş süprizler getirebilir. Unutma, sabır ve kararlılık her zaman senin en büyük dostların.
ayrıntılara özen göstermezsen yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabilir. Bugün, esneklik ve uyum, ilişkilerini daha da güçlendirebilir. Kendini açık ve samimi bir şekilde ifade etmekten çekinme; bu, insanlarla olan bağlarını derinleştirebilir. Keşfetmeye ve öğrenmeye hazır ol; bu, seni daha da ileriye taşıyacaktır.
Duygusal derinliklerinle yüzleşmek için harika bir zaman. İçsel huzurunu sağlamak adına aileyle vakit geçirmenin, köklere dönmenin önemi artıyor. İletişim kurarken empati ve anlayışla yaklaşman, sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirecek. Kariyer alanında, sezgilerin doğrultusunda hareket etmek seni doğru yola yönlendirecek. İçinde bulunduğun durumları değerlendirmek ve hedeflerine odaklanmak için ruhsal bir yenilenmeye ihtiyacın olabilir. Kendini ifade ederken daha cesur olmalısın, çünkü duygularını paylaşmak, içsel yüklerini hafifletecektir. Detaylara dikkat et, çünkü gözden kaçan küçük şeyler önemli bir dönüşüme kapı aralayabilir. Kendine zaman ayır, çünkü kişisel gelişim için içsel yolculuk yapmanın tam zamanı. Unutma, kendi duygularını sahiplenmek, başkalarına da ilham verebilir.
Bugün sahne senin! Işıklar altında olmak, kendini ifade etme arzusu içinde olabilirsin. Yaratıcılığın doruklarda ve bu özellikle sanatsal çalışmalara yönlendirebilir seni. Kendine güvenin yüksek ve bu, başkalarını etkilemede büyük bir avantaj sağlayacak. Ancak, egonun seni kontrol etmesine izin vermemeye dikkat et. Başkalarıyla ilişkilerinde, uyum sağlamak ve empati göstermek, özellikle önemli olacak. Sosyal ortamlarda yapacağın girişimler, yeni bağlantılar ve fırsatlar getirebilir. Duygusal derinliğe inmek için bir fırsat bulabilirsin; kalben hissettiklerini ifade etmenin tam zamanı. Uzun vadeli hedeflerini düşünmek ve bunlar üzerinde çalışmak için motivasyon bulabilirsin. Özgürlüğünü ve bağımsızlığını önemse; bu, senin enerjini tazeleyecek. Kişisel bakım ve sağlığın; bugün sağlıklı yaşam tarzına yönelmek için güzel bir zaman. Kısacası, parlamak için harika bir gün!
Gün, içsel huzur arayışınla dolup taşacak. Dikkatini dağıtan etkenleri bir kenara bırakarak, zihnindeki karmaşayı arındırma zamanı. Organize ve pratik yaklaşımınla, iş ve özel hayatındaki sorunları daha akıllıca çözme becerisine sahip olacaksın. İletişim kurduğun kişilerle olan diyalogların, yapıcı ve anlam dolu bir hal alabilir. Sağlığına dikkat etmeni gerektiren bazı ufak sinyaller alabilirsin; bedenini dinlemekte fayda var. Hayatındaki küçük detaylara odaklanarak, büyük farklar yaratabileceğin bir dönemdesin. Kendine olan güvenin artarken, başkalarına da ilham verme pozisyondasın. Sosyal etkinliklerde bulunarak, yeni insanlarla tanışabilir ve keyifli anlar yaşayabilirsin. Unutma, başarılarının arkasında sağlam bir plan ve disiplin yer alıyor.
Harmoni arayışında olduğun bir dönemdesin. Sosyal ilişkilerin ve beraberliklerin ön plana çıkıyor. İletişim becerilerin, başkalarıyla olan bağlantılarını güçlendirecek. Dostlarınla olan konuşmalar, içsel huzurunu bulmanda yardımcı olabilir. Özellikle sanatsal aktivitelere yönelmek, yaratıcılığının artmasına sebep olacak. Duygusal derinliklere dalmak, kendini tanıma konusunda yeni perspektifler kazandırabilir. Bugün, dengeyi sağlama ve tarafsız kalma isteğin artıyor; fakat bu, bazen karar vermekte zorluk çekmene de neden olabilir. Belki de zaman zaman kendi ihtiyaçlarını önceliklendirmek, seni daha iyi hissettirecek. Flörtöz bir havanın içinde olman da sıradan bir gününü heyecanlandırabilir. Kendine ve çevrendekilere karşı nazik olmayı unutma; bu, ilişkilerini pekiştirecek. Unutma, sevgi dolu bir ortamda olmak, içsel güzelliğini parlatabilir.
İçsel derinliklerinle yüzleşme zamanı. Bugün, duygusal olarak yoğun bir deneyim yaşayabilirsin. Karşılaştığın durumlar seni ruhsal olarak dönüştürebilir; bu nedenle, hislerine kulak ver. Gizli kalmış düşüncelerini açığa çıkarmak, kendini özgürleştirecek. İkili ilişkilerde güçlü bir çekim hissedebilirsin, sevgi ve tutku arasında gidip gelen dalgalara kapılmak kaçınılmaz. Duygusal kırılganlık, seni savunmasız hissettirse de, bu zayıflığın altında güçlü bir dayanıklılık yatıyor. Gün boyunca başka insanların gizli hislerini anlamakta zorlanabilirsin, bu nedenle dikkatli ol; sezgilerine güven. Kendi içsel yolculuğuna çıkmak, seni yeni bir perspektife yönlendirecek. Kendine zaman ayırmayı unutma, ruhsal yenilenme sana çok şey katacak.
Bugün tutkuların derinliklerine inme zamanı. Keşif duygun güçlü, yeni deneyimler senin için adeta bir aydınlanma fırsatı sunuyor. Bilgiyi ve macerayı bir araya getirmek sana yeni kapılar açabilir. Topluluk içinde yer almak, fikir alışverişlerinde bulunmak ve ilham verici insanlarla bir araya gelmek arzusu içindesin. Duygusal derinliklere inerek, kendini daha iyi anlama fırsatını yakalayabilirsin.Sosyal ilişkilerinde samimiyet ön planda, burada cesur adımlar atmak isteyebilirsin. Eski bağlantılarında revizyon yapma gereği hissedebilirsin. İçsel huzurun için sevdiğin aktiviteleri hayata geçirme zamanı. Kendine olan güvenin tazeleniyor, bu nedenle hedeflerine ulaşmak adına girişimlerde bulunabilirsin. Biraz risk almak, sıkıcı rutini kırmana yardımcı olabilir. Yeteneklerini ortaya koymak ve kendini ifade etmek için uygun bir dönemdesin; ilgi alanlarını genişletmek için harika bir fırsat. Unutma, her yeni deneyim bir öğrenme fırsatı!
Bugün, hedeflerinize ulaşma konusundaki kararlılığınız ön planda. Disiplinli ve azimli yapınız, çevrenizdeki insanları da etkileyebilir. İş veya kişisel projelerde ilerleme kaydetmek için iyi bir zaman dilimi. Özellikle birlikte çalıştığınız kişilerle daha iyi iletişim kurarak, işbirliklerinizi güçlendirebilirsiniz. Duygusal olarak daha derin düşüncelere dalabilir, içsel dünyanızı keşfetme isteği hissedebilirsiniz. Sosyal alanlarda da bazı fırsatlar karşınıza çıkabilir ancak temkinli olmanızda fayda var; zira bazı durumlar sandığınız kadar net olmayabilir. İş hayatında karşınıza çıkacak sorunları çözmek için mantıklı bir yaklaşım sergilemek, sizi daha da ileriye taşıyacaktır. Kişisel gelişim konularında yeni adımlar atmak veya eğitim fırsatlarına yönelmek, sizi bir adım daha öne geçirebilir. Unutmayın, sabırlı ve kararlı kalmanız, hedeflerinize ulaşmanızı kolaylaştıracaktır.
Bugün, yenilikçi düşünceler ve orijinal çözümler bulma arzusu baskın. Sıradanlıktan uzak durmak, sosyal çevrende ilgi çekici tartışmalar yapmana olanak tanıyacak. Arkadaşlarınla bağlantı kurmak, belki de uzun zamandır görüşmediğin insanlarla iletişime geçmek isteyebilirsin. Farklı fikirlerin, senin için yeni kapılar açabilir. Duygusal olarak, bazı içsel çatışmalar gündeme gelebilir; bu durum, kişisel gelişimin için bir fırsata dönüşebilir. Hayal gücünü kullanarak daha yüksek hedeflere ulaşma arzusu, motivasyonunu artıracak. İş veya projelerde sıra dışı yaklaşımlar sergilemekten çekinme, başarı seni bekliyor. Ayrıca, arkadaşların arasında arabuluculuk yapabileceğin bir durum ortaya çıkabilir; bu, sosyal çevrendeki bağları güçlendirecek. Kim bilir, belki bir işbirliği veya ortaklık için güzel bir zemin hazırlıyorsun. Eğlenceli aktiviteler veya hobi edinme imkanı doğabilir; bu, ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Kendine zaman ayırmayı unutma, içsel huzurunu artıracak küçük kaçamaklar yaparak mutluluğunu besle.
Zihninde kaybolmuş hayaller ve sezgiler içinde dolanan bir denizdesin. Bugün, içsel dünyanı keşfetmek için mükemmel bir zaman. Duyguların derin ve yoğun, bunun yanı sıra başkalarıyla bağ kurma arzusuyla yanıp tutuşuyorsun. Sevdiklerinle geçireceğin anlar, ruhunu besleyecek; hislerinin ve düşüncelerinin ne denli güçlü olduğunu bir kez daha anlamana yardımcı olacak. Yaratıcılığının doruklarına ulaşabileceğin bir dönemdesin; sanatsal bir girişimde bulunmak ya da sadece içsel düşüncelerini kağıda dökmek sana iyi gelecek. Dikkatini dağıtan unsurlardan uzaklaşarak kendine bir alan yaratmayı dene. İş veya kariyerle ilgili bazı belirsizlikler, sabrının sınırlarını zorlayabilir; bu durumu akışa bırakmak, seni çok daha hafif hissettirecek. Empati yeteneğinle çevrendeki insanlara destek olabilirsin; başkalarının duygularına duyduğun anlayış, ilişkilerini derinleştirebilir. Genel olarak, sezgilerine güvenerek hareket ettiğinde, kendini güvenli ve huzurlu bir yerde bulabilirsin.
