1
Öyle bir sonbahar ki, güz yaprakları gibi, her kentin üzerinde sanat uçuşuyor! İKSV’nin İstanbul Bienali’ni henüz tam gezip değerlendirememişken Çanakkale Bienali 8. Edisyonu’nun 1 Ekim’deki açılışına davet edilince, sanat sadece İstanbul’dan izlenmez, deyip gittik. Aslında Çanakkale Bienalleri tek rakamlı yıllara rastlıyor ama, pandemi yüzünden ertelenince İstanbul’la aynı döneme geldi. Her şeyden önce anne memleketim, Çanakkale çok güzel. Uğruna ne kanlar dökülen boğazı muhteşem. 25 yıldır aynı CHP’li belediye tarafından yönetildiği için kentte büyük ucubelikler yok, düzenli, temiz. Bienal yöneticileri pek hoşlanmıyor galiba ki belediye ile iş birliği yapmak istememiş, bu yüzden de görünürde tanıtım eksik kalmış; bilboardlar, afişler yok. Bu anlayış bienalin “Birlikte nasıl çalışırız?” başlığına da ters değil mi? Bienal, birliktelik kavramı ile CABİNİN, 6 sanat insiyatifi ve 40’tan fazla sanatçının katılımıyla 11 farklı noktada kurulan sergilerden oluşuyor. Bu edisyonun genel sanat yönetmeni Azra Tüzünoğlu, ana destekçi ise DARDANEL ve OPET ise köylerdeki işlerde sponsor. Çanakkale deyince iki büyük marka geliyor akla, biri elini taşın altına koymuş, Kale Seramik’i de yanlarında görmek isterdim doğrusu.
Bienal açılışı Troya Müzesi’nde gerçekleşti. Zaten bu müze başlı başına bir zenginlik, görememiştim. Rica ve ısrarla bir performansı kaçırmak pahasına ertesi gün tekrar gidip müzeyi de gezdik, ödül üzerine ödül kazanması boşuna değil, mimarisi, yerleştirme teknikleri, yöneticileriyle (Rıdvan Gölcük, md) gurur kaynağı olan bir müze; gezerken heyecan ve bilgi veriyor.
Azra Tüzünoğlu, Rüstem Aslan (Troya Kazı Başkanı), Niyazi Önen (Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı), Deniz Erbaş (Çanakkale Bienali Direktörü), Seyhan Boztepe’nin (Çanakkale Bienali Kurucu Direktör) katıldığı basın toplantısında da “birlikte nasıl çalışırız, nasıl üretiriz, nasıl yaşarız, insan-insan, insan-hayvan, insan-doğa ilişkilerini” konu aldıklarını anlattı konuşmacılar. Çanakkale’nin dünya tarihine damgasını vurmuş iki önemli markası var: Homeros Destanı’ndan kaynaklanan Truva Savaşı ve Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolu açan Çanakkale Deniz Savaşları.
Troya Müzesi’nin büyük holüne bir yerleştirme yapması istenen sanatçı Alparslan Baloğlu da buradan hareket etmiş. Onun işini gezerken Troya Savaşı’nı adeta seyrettik, atların ayak seslerini duyduk, çarpışmaları yaşadık: toprak zeminde atların nal izleri ve her yere saplanmış uçuşan oklar! Yanındaki yerleştirmede Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz’in sularının birbirine geçtiği iş ve tavandan sarkan şu sözler:
“Savaşın arkasındaki gerçek, bu toprakların yukarısında ve aşağısındaki denizlere ve onları birbirine bağlayan boğazlara hakim olmaktı. Bizim aşkımız değil! Yazı mı, tura mı, aşk mı, para mı?”
Üçüncü bölümdeki ölen askerlerin gözlerinin üzerine konulan paralar buna yanıt veriyor: “Hayatımın ışığı yok artık. Gözlerimi hangi güç için kapattığımı hem biliyor, hem bilmiyorum. Sil beni bu hayattan. Çek küreklerini, götür beni karanlığa!” İktidar sahipleri savaşır, askerler ölür. Rus erkekleri Ukrayna ile savaşmamak için askere almaya gelen görevliyi bacağından vuruyormuş, cezası 4 yıl. Hayatta kalırsın, savaş da o sürede bitmiş olur!
Koca bienali size bir yazıda anlatacağımı sanmıyorsunuz değil mi? İhsan Anar’ın denizde boğulanları seyredenleri anlattığı işi cesur. Denize ittirilenlerin videosu da. “İşim kıytırık” videosu müthiş, Bir sürü insanın cv’sini isteyip işe almışlar, yaptıkları iş o cv’leri kâğıt kesicide imha etmek! Çağdaş sanatı anlayıp zevk almak herkesin harcı değil. Bazılarına bakıp bu da sanat mı diyebilirsiniz, bazılarını mutlaka size anlatmaları gerekir, çok etkilenirsiniz. Dardanel Spor Kulübü’nün duvarına yazılmış iki satır şiir, bana hiçbir şey söylemedi, kamyon arkalarında ne sözler var! Ama onu kamusal alana çağdaş sanat taşıdık diye poster yapmışlar. Beni bunun için linç edebilirsiniz, keyfiniz bilir. Genelde video işleri sevmem ama Japonya’da gerçekleştirilen pleksiglas, yani şeffaf, üzerinde hiçbir şey yazmayan pankartlarla yapılan protesto yürüyüşüne bayıldım! Muhteşem bir fikir, biz de yapmalıyız. Polis gelir ve hiçbir şey diyemez! Sadece protesto ediyoruz deriz. Neyi mi? İçimizden ne geçiriyorsak onu!
Çanakkaleliler, öğrenciler, sanatseverler, bienali kaçırmayıp gezmeli. Biz, az zamanda çok iş görmeye çalıştık. Orada olduğum sürece de yalnız hissetmek değil, sanatçılarla, yöneticilerle, sponsorlarla daha çok temas imkânım olmasını isterdim. “Konukseverlik, dostluk, birlikte yaşayalım” temalarına da daha uygun olurdu.
Bugün tutkularının peşinden koşmanın zamanı. Enerji dolu bir gün seni bekliyor; yenilikler ve cesur adımlar atmak için ilham alabilirsin. İçsel motivasyonun yüksek olacak, hedeflerine yönelik net bir vizyon geliştirebilirsin. Sosyal çevrende dikkat çekici bir aura sergileyerek başkalarının ilgisini üzerinde toplayacaksın. Ancak, düşüncelerini net bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli olmalısın; yanlış anlaşılmalar, beklemediğin sorunlara yol açabilir. Fiziksel aktivitelere zaman ayırarak enerjini dengeleyebilirsin. Şimdi, arzularının peşinden koşmak için mükemmel bir zaman dilimindesin; tereddüt etme ve harekete geç!
Bugün içsel huzur arayışında olacaksın. Güne başlarken dingin ve kararlı bir ruh hali seni karşılayabilir. Yalnız kalmak isteyebilirsin; bu durum, düşüncelerini toparlamana yardımcı olacak. Maddi konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin; harcama yapmadan önce iyi düşünmelisin. İkili ilişkilerde samimiyet ve açıklık ön planda olacak. Sevdiğinle derin sohbetler gerçekleştirebilir, geçmişe dair güzel anılarınızı tazeleyebilirsin. Bu, ilişkiniz için yenileyici bir etki yaratacaktır. Cömertliğin ve sadakatin, çevrendeki insanlarla arandaki bağı güçlendirecek ve daha derin bir anlayışa ulaşmanı sağlayacak. Kendine ve sevdiklerine zaman ayırmayı unutma; bu, enerji toplamanı kolaylaştıracak. Yaratıcılığını ifade edebileceğin yeni yollar keşfedebilirsin; belki bir sanat dalında yeni bir hobi edinmek sana iyi gelebilir. Kendini ifade etmekte zorlandığın yerlerde cesur adımlar atmak, içsel gücünü ortaya çıkaracak. Doğayı ve sanatı bir araya getiren etkinliklere katılmak, ruhunu besleyecek. Unutma, senin doğana uygun olan bu deneyimler, günlük yaşamına renk katacak.
Bugün iletişim becerilerin parlayacak. Farklı insanlarla yapacağın konuşmalar senin için hem ilham verici hem de eğlenceli olacak. Zihnindeki karmaşık düşünceler netleşebilir, yeni fikirlerin havada uçuştuğunu hissedebilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almayı arzulayabilir, arkadaşlarınla keyif dolu anlar paylaşabilirsin.Duygusal olarak kendini rahat ve özgür hissetmen, başkalarıyla kurduğun bağların daha derinleşmesini sağlayacak. Ancak, ani değişimlere açık olmalı ve planlarını esnek tutmalısın. Bir sürpriz ya da beklenmedik bir gelişme, günün akışını değiştirebilir. Çevrendeki insanların bakış açılarına açık olman, seni daha anlayışlı ve empatik biri yapacak. Kendini ifade etmek için daha yaratıcı yollar keşfetmek, içinde bulunduğun ruh halini olumlu bir şekilde etkileyecek. Öğrenme isteğin ve merakın, seni yeni aktivitelerin içine çekebilir. Fakat, aşırı bilgi yüklemesi yapmamaya dikkat etmelisin; zihin dinlendirilmelidir. Anlık zevkler ve keyifli sohbetler, ruhunu besleyecek.
Bugün, yaratıcılığınız ve karizmanız etrafınızdakileri etkileme potansiyeline sahip. Sosyal çevrenizde dikkat çekebilir, fikirlerinizi cesurca paylaşabilirsiniz. İçsel gücünüz, planlarınıza olan bağlılığınızla birleşince, başarıyı getirecek hamlelerde bulunabilirsiniz. Ancak, egonuzu dengelemek önem taşıyor; başkalarını dinlemeye açık olmalısınız. Kendinizi ifade etme isteği ile başarılı bir iletişim kurmak, ilişkileri güçlendirebilir. Romantik hayatta ise sürpriz bir gelişme, heyecan katabilir. Eleştirilere karşı daha sabırlı olun, bu sayede huzurlu bir atmosfer yaratabilirsiniz. Kendi potansiyelinizi keşfetmek ve ifade etmek için harika bir gün!
Detaylara odaklanacağın, sistematik düşünce tarzını ön planda tutacağın bir gün. Yapman gereken işlerde, planlı ve organized bir yaklaşım benimsersen başarılı olacaksın. Sağlığın konusunda dikkatli olmalı, bedenine iyi bakmalısın. Etrafındaki insanlarla iletişimini güçlendirmek, ilişkilerinde olumlu sonuçlar doğurabilir. Bir arkadaşınla ya da ailenle paylaşacağın içten bir sohbet, ruhunu besleyebilir. Kendine yönelik eleştirilerde dahi başkalarına karşı empati geliştirmek, ruhsal huzurunu artıracak. Yaratıcı projelere yönelmek için ilham alabileceğin bir dönemdesin; hayal gücünü özgür bırak. Unutma ki, her detay senin elinde şekil alabilir.
Sosyal ilişkilerde harika bir gün seni bekliyor. Arkadaşlarınla keyifli etkinlikler planlayabilir, yeni insanlarla tanışabilirsin. Duygusal denge ve uyum arayışın bu dönemde ön planda olacak. Başkalarının düşüncelerine duyduğun ilgi, senin için önemli ve derin bir anlam taşıyor. Sanatsal projelerle ilgilenmek ya da estetik konularda yaratıcı düşünce içinde olmak, ruhunu besleyecek. Duygusal olarak kendini ifade etmekte zorlanabilirsin, bu nedenle içsel olarak hissettiklerini açıkça paylaşmaya çalış. Günün sonunda, seni saran pozitif enerjiyi hissedeceksin. Denge kurmak ve uyum sağlamak üzerine inşa ettiğin tüm ilişkilerde tatmin edici sonuçlar alman mümkün. Her şeyin uyum içinde ilerlemesi için biraz sabırlı olman gerekebilir.
Bugün hislerin derinliğiyle yüzleşeceğin, içsel sorgulamalara yönelmek için ideal bir zaman. İş ve özel hayatındaki dinamikler arasında denge bulmak, güçlü sezgilerinle mümkün olacak. Karşılaştığın zorluklar, seni daha derin bir anlayışa yönlendirecek. Kimi ilişkilerdeki bağların güçlenirken, bazılarını sorgulamak isteyebilirsin. Kendine karşı dürüst olman, dönüşüm sürecini hızlandıracak. Maddi konularda dikkatli adımlar at, yapıcı eleştirilerden faydalanarak ilerlemekte yarar var. Bugün, sevdiklerinle derin sohbetler ve paylaşım anları yaşayabilirsin; duygusal bağlarınızı kuvvetlendirecek bu deneyimlerden kendine yeni içgörüler çıkar. Unutma, içinde bulunduğun anın kıymetini bilmek, ruh kaliteni yükseltecek.
Hareketli bir gün seni bekliyor. İçindeki macera ruhu bu dönemde daha da güçleniyor. Yeni fikirler ve projeler üzerinde yoğunlaşma isteği, ilgini ve enerjini yüceltirken, farklı bakış açıları geliştirmene yardımcı olacak. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurman için fırsatlar sunabilir. Belki de beklenmedik bir davet alabilirsin; bu, seni heyecanlandıran bir deneyime dönüşebilir. Kişisel hedeflerine odaklanırken, içsel huzurunu da korumayı unutma. Gelecek hakkında daha iyimser olmanı sağlayacak fırsatlar kapını çalabilir. Risk almayı ve konfor alanından çıkmayı deneyimle, çünkü bu, büyümene en önemli katkıyı sağlayacak. Yine de, hızlı kararlar almadan önce biraz durup düşünmekte fayda var; sezgilerine güven, doğru yolu bulmanda yardımcı olacaktır.
Bugün, sorumluluklar ve kariyer odaklı düşünceler ön planda. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlı ve disiplinli bir yaklaşım sergileyebilirsin. İşle ilgili konularda önemli gelişmeler yaşanabilir; bu da gerçekleştirmek istediğin projelerin hız kazanmasına olanak tanır. Ancak, aşırı çalışmak yerine dengeyi bulmaya özen göstermelisin. Ailevi ilişkilerde ise daha anlayışlı ve empatik bir tutum benimsemek, bağlarını güçlendirecek. Sağlığına dikkat etmen önemli; gerek bedensel, gerekse ruhsal olarak kendine zaman ayırmalısın. İçsel huzurun, başarılı olmanın anahtarı olacak. Geleceğe yönelik planlarını gözden geçirirken, esnek olmayı unutmamalısın. Dikkatini dağıtan unsurları geride bırakmak, daha odaklı bir şekilde ilerlemene yardımcı olacak. Kendine güven ve kararlılıkla adım at.
Bugün, özgürlük arayışın ön plana çıkıyor. Toplumsal olaylar ve arkadaş çevren ile ilgili yenilikçi fikirler geliştirmek isteyebilirsin. Bağlantılarını güçlendirmen, geleceğe dair umut ve ilham verebilir. Aniden ortaya çıkan fırsatlar, yeni projelere yönelmeni sağlayabilir. İçsel sezgilerin oldukça kuvvetli; bu nedenle duygu ve düşüncelerini samimiyetle ifade etmekten çekinme. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilir, ilgi odağı olabilirsin. Ancak, fikir ayrılıklarına açık olman sana yeni bakış açıları kazandıracak. Esneklik ve adaptasyon, bu dönemde senin en büyük yardımcıların olacak. Geçmişte yaşananları gözden geçirip, geleceğin için sağlıklı kararlar almaya odaklanmalısın. Bugün kendine yatırım yapmayı unutma; yarın için sağlam temeller atabilirsin.
Duyguların derinlere dalma zamanı. İçsel dünyanın zenginliklerini keşfetmek için bir fırsat sunuluyor. Sanat ve yaratıcılık alanında ilham dolu anlar yaşayabilirsin. Hayal gücünün sınırlarını zorlamak, seni yeni fikirlere götürebilir. İletişim kurarken karşındaki insanlarla empati kurmak, benzersiz bağlar oluşturmanı sağlayacak. Duygusal olarak hassas olabilirsin, bu yüzden hislerine dikkat et ve kendini koruma altına al. Birikmiş duyguları paylaşmak, seni rahatlatacak. İçindeki sesi dinle ve güven. Farkında olmadan başkalarına ilham verebilir, onların hayatlarında bir fark yaratabilirsin. Umut dolu bir gün seni bekliyor.
1
2
3
4
5
6
