1
Son albümü “Elli Buçuk” vesilesiyle bir araya geldiğimiz Bülent Ortaçgil elinin altında hep suyunu tutuyor. “Miktarını ölçerek içiyorum, tek böbreğim var çünkü” diyor ve gülüyor. Hayat onu artık yormuyor diye düşünüyorsunuz ama sonra öyle bir şey söylüyor ki, en az herkes kadar endişeli olduğunu anlıyorsunuz Türkiye için. Elli küsur yıl içinde kuşaklar arası bir saygınlığa ulaşmış, bugün verdiği konserlerde en çok gençleri gördüğüne sevinen ve müzisyenliği kadar şairliğe de vurgu yapan bir sanatçı var karşımızda.
Soracak şey çok ama yer kısıtlı elbette, hemen başlamak gerek…
Bu son çıkan “Elli Buçuk” adlı albümünüz ellinci sanat yılınızı kutlamak için kaydedildi ama aslında elli yılın öncesi de var. Zaten Bu albümde de bunu görüyoruz, 1970 öncesi kayıtlar ile son yaptığınız kayıtları içeriyor sadece. Kariyerinizin iki ucunu mühürlemişsiniz sanki.
Ben şunu istedim açıkçası, yani sayısal olarak net elli değil belki ama, elli yılı tanımlarken, son yazdığım şarkıları 50 olarak düşündük… Bunun başlangıç noktasıysa 1969’da kaydedilmiş, Ümit Tunçağ’ın İzmir Radyosu’nda kaydettiği, ilk örneklerini verdiğim, yani ilk o zaman gitar çalmaya başlamışım, şarkılar yazıyorum ve bunlar ilk örnekler. Bu ilk örnekleri daha sonraki yıllarda, 70‘lerde, bazılarını aldım albüme. “Benimle Oynar mısın” albümünü yaparken 20’ye yakın şarkım vardı zaten, bir 15 kadar da İngilizce şarkım vardı, o zamanlar yazmışım hepsini.
O albümdeki en son şarkıdır “Benimle Oynar mısın” ve diğer şarkılardan bazıları oraya girmiş, bazıları girmemiş, seçmemişim yani. Demek ki yayınlamaya değer bulmadım, ya acemilik gördüm, ya söz dünyası çok başkaydı, ben o anda öyle değildim, ama “Benimle Oynar mısın” nasıl 74’ü güttüyse, “Elli” adlı şarkı da son ürünü güttü, yani bana o albümü yazdıran ana itici şarkı oldu.
Çok güzel bir şarkı…
Bir espri yaptım orada da, onca yıl geçti, hala oynuyor muyuz, diyerekten… Ve o espri de bir sudoku çözer gibi, bir bulmaca çözer gibi, o elli yıl süresince yaptığım şarkıların isimleriyle yeni bir metin yarattım. Bambaşka bir anlamda, onlarla oynaşmak istedim, ahbaplık kurmak istedim. O şarkı ama çok heyecanlandırdı beni, bütün bu albümü yazmamın nedeni o zaten.
Bu arada bir de sergi açılacak yanılmıyorsam…
Evet, Emre Senan küratörlüğünü yapıyor. O sergi için belge toplarken şimdiye kadar bende birikmiş fotoğraflar, basında çıkmış toplayabildiğim yazılar, hayran mektupları, vesaire vesaire… Yurt dışında verdiğimiz konserlerin fotoğrafları, belgeleri… Bütün her şeyi taradık yeniden, dijital ortama da aktarıldı, orada gördüm ki çok büyük eksiğimiz var.
Size hep ‘kent ozanı’ deniyor, hoşunuza gidiyor mu bu?
Evet, öyle deniyor… Benim Alman bir menajerim vardı, şimdi öldü ne yazık ki, o beni Almanya’daki festivallerde çok çaldırıyordu ve oradaki afişte kullandığı sözcük bugüne kadar beni en çok temsil eden sözel tabir olmuştur; bana ‘Song Poet’ diyordu, şarkı şairi yani. O tabir benim daha çok hoşuma gidiyor, hem müzisyenliği hem şairliği içeriyor, ki öyle, yazarken şiiri düşünürüm hep…
Yeni şarkılarınızdan “Hangisi Hayat” sizin o felsefi yanınızı öne çıkarıyor; “Ya hep buz, ya hep ateş”…
Evet, o şarkı işte bizim son zamanlardaki Türkiye’yi tanımlıyor sanki.. Yani ya osun, ya busun… ya siyahsın, ya beyazsın… Ama ben hayatı öyle görmüyorum. Ya siyah, ya beyaz değilsin arkadaş, kimi zaman siyahsın, kimi zaman beyazsın, kimi zamanda yoğun grilersin.
O zaman şarkıdaki soruyu da soralım, halat mı pamuk ipliği mi hayat?
Bilmem… (gülüyor) Yanıtını bilsem o soruyu sormam. Ama hissiyat olarak pamuk ipliği tabii ki, gençken daha çok halata benziyor ama yaşlandıkça pamuk ipliği olduğunu görüyorsun… (kahkahalar)
Mahmut Çınar ile yaptığınız nehir söyleşide kitlesel eylemleri anlamsız bulduğunuzu söylemişsiniz. Biz sizin politik duruşunuzu, şarkılarınızdaki mesajları biliyoruz ama örneğin Gezi Direnişi gibi bir kitlesel eylemi de anlamsız mı bulmuştunuz?
Hayır, hayır, asla öyle bulmuyorum. Sadece Gezi eylemleri sırasında ben İstanbul’da değildim, Bozburun’daydım ve Gezi olaylarının gerçekten genç, itiraz eden, ama o itirazını hangi mecraya sokacağını bilmeyen ama son derece samimi bir olaylar dizisi olarak gördüm. İlk defa insanlar bu iktidara “Dur hemşerim” dedikleri için, bunu gençler dediği için, hiçbir politik angajmanı olmadan dedikleri için, tabii ki değerliydi. Ama dikkatinizi çekerim, benim gençliğimde insanlar kendini ifade etmek için, bir şeyleri protesto etmek için sokaklarda yürürdü, bu suç değildi ve insanlar da bunu yapabilecek yüreğe sahipti. Şimdi Türkiye öyle bir Türkiye değil. Bunu hissetmek çok acı veriyor insana. Daha ne yapılsın ki bize, ‘dur hemşerim’ diyebilelim?
Muhalefetin son dönemdeki çabalarını nasıl buluyorsunuz?
Yani çok konuşuyorlar, ‘dünyayı yıkarız’ falan diyorlar ama dünyayı yıkacak adamın tavrı böyle olmamalı herhalde. Endişe ediyorum açıkçası. Tabii ki politik olarak bu ortamın değişmesini istiyorum, çünkü bu ortamın değişmemesini istemek gerizekalılıkla eşdeğer bir şey. Yalnız, dediğim gibi, Türkiye’de insanlar sessiz kalmaya çok alışmışlar ve Türkiye’deki insanlar çok bölünmüşler, yani kulaklarımız karşı tarafa kapalı. Ekonomi falan berbat evet, ama adam bildiği halde sesini çıkarmıyor, kabullenecek çünkü, ondan korkuyorum.
Sürekli konser iptalleri olmaya başladı, festivaller iptal ediliyor.
Yani birader şimdi, 12’de keseceksiniz müziği diyor, peki diyoruz… Çok itaatkar bir toplumuz. Biliyorum korkuyoruz hep beraber, korkmakta da haklıyız ama şimdi giderek seçim güvenliği de tehlikeye girmeye başladı. Bayağı endişeli olmalıyız yani. Türkiye’nin ekonomis çöküyor diye bütün oylar muhalefete gidecek diye birşey yok.
“Sen” albümünüz çıkalı 11-12 yıl oldu neredeyse. Neden bu kadar ara verdiniz?
İnsan bir doygunluğa ulaşıyor bir yerden sonra. Bir de kendini tekrarlamaktan da kaçınmak istiyor. Ben popüler bir sanatçı değilim… Popülerden kastım şu, benim ve benim taşıdığım tivari dünya benden o ticareti beklemiyor. Yani ‘Bülent bir plak yapsın da, onu satalım’ falan demiyor kimse. O yüzden ne zaman yaparsam o zaman yapıyorum. Kendimi şarkı yazmak zorunda hissetmiyorum. Örneğin batıdaki bu endüstrinin parçası olan insanlar öyle olmak zorunda aslında. Belli bir tüketim var. bende öyle bir talep olmadığı için, ben de bu talebin bana düşen keyfini bol bol çıkardım.
Sahne çalışmalarınız daha yoğun ama…
Son yıllarda öyle. Bunu hep söylüyorum, “Benimle Oynar mısın” 2000 adet sattı, plak olarak. Ama sonra bu 2000 plak ondan ona, elden ele, underground bir iletişim ağı kullanarak hiçbir zaman itilmeden, kuşaklar arası bir yaygınlığa ulaştı.
Ben ucundan da olsa Çekirdek sanat merkezi’ne yetiştim. Çok güzel bir ruh vardı orada, değil mi?
Çok… Fikret’in (Kızılok) kurduğu çok özel bir mantıktı, son derece de başarılı oldu. Çünkü Çekirdek’te, kendini başka yerde yayınlama imkanı bulamayan insanlar, orada, çok küçük bir meclis te olsa, çalıyorlardı, icra ediyorlardı ve onun kendi çapında bir dağıtım ağı da vardı. Tabii işin teknolojisi çok gelişmiş değildi, büyük bir yatırım neticesinde kurulmuş bir yer değildi, biraz arkadaş meclisi gibiydi. Ama ne olursa olsun orada bir sürü deneyler yapıldı, bir sürü insan geldi çaldı… Ben de dahil oldum, çünkü desteklenmesi gerektiğini hissettim. Ama bu fikrin babası Fikret’ti.
Oradaki kayıtlar yeniden yayınlanamaz mı peki?
Valla şöyle bir şey var, müzisyenler, teknoloji geliştikçe kötü şartlarda yapılmış kayıtları dinlemekten bir süre sonra rahatsızlık duymaya başlıyorlar, çünkü çok daha iyi bir şekilde yapılabilir, dinlenebilir. Çekirdek’in devam edememesinin nedenlerinden biridir o zaten. O teknolojiyle kaydedilmiş şeyler kitlesel olarak dağıtıma sunulduğu zaman müzisyenler ‘Bi dakka bakalım’ dediler… Çekirdek’in bitmesinin bir başka sebebi de telif hakları meselesidir. Yani Çekirdek’te her hafta bir konser oluyordu ve o konserlerin kaydını yayınlamak bir kadro işi, para işi, bürokrasi işi… Bunun üstesinden gelemezdik zaten.
Şarkılarınızı dinlerken iki farklı Ortaçgil görüyoruz sanki. Biri son derece romantik bir Ortaçgil, bir de neredeyse felsefi denebilecek, rasyonel bir Ortaçgil… Katılır mısınız bu tespite? Sizin hayatınızda hep var mı bu ikilik?
Tabii… İkiliksiz, çelişkisiz hiçbir şey olmuyor. Benim hayatımda çok öyle şey var; uzun yıllar mühendislik mi yapacağım, müzisyen mi olacağım çelişkisi var. İşte orada mı yaşayacağım, burada mı yaşayacağım…? Hayattan rahatsız olmalar var, boşanmalar, ayrılıklar var…Bende de çok akılla yazılmış, eleştirel şeyler vardır, yani toplum eleştirisi, ahlak eleştirisi…
Çok hınzırca yazılmış, normal gibi tınlayan şarkılar vardır, o gelenek birazcık Fikret’ten de bana geçmiştir, tabii Fikret onun çok daha sert ve koyu stiline sahip birisiydi. Mesela onun “Şarkıdaki Maymun” diye gümmm diye söylediği şeyi ben asla öyle söylemem, “Pencere Önü Çiçeği” diye söylerim. Bir de tabii son derece aşk içindeyken yazılmış şarkılar da vardır, özeldir ama o özelliği herkes yaşadığı için genel olmuştur.
Bugün enerji dolu bir gün seni bekliyor. Ateş elementinin getirdiği coşku, iş ve sosyal alanlarda kendini ön plana çıkarmana yardımcı olacak. Cesaretin ve kararlılığın, etrafındaki insanları etkileyecek. Yeni projelere adım atmak için mükemmel bir zaman. İçsel motivasyonu yüksek tutarak, belirlediğin hedeflere odaklanmalısın. İletişimde açık ve net olma yeteneğin, bazı sorunları çözmene yardımcı olabilir. Duygusal ve sosyal ilişkilerde samimi bir yaklaşım sergilemek, beklenmedik kazançlar sağlayabilir. Ancak, sabırsız tavırlarından kaçınmak, seni olumlu bir bakış açısıyla destekleyecektir. Fırsatlar kapıda, harekete geçme zamanı!
Bugün, huzur arayışında olabilirsin. Duygusal denge ve güven arayışın ön planda. Ailevi konular ve ev içindeki ilişkilerinde sakin bir atmosfer oluşturma isteği dikkat çekiyor. İletişimde netlik sağlamak, ilişkilerini güçlendirebilir. Mali konularda kararlı adımlar atmak için uygun bir zaman. Gelecek planların için cesur ve kararlı olmalısın. Sosyal çevrenle kurduğun bağları beslemek, sana mutluluk getirecektir. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; doğayla baş başa kalmak, ruhsal dinginliğini artırabilir. Her adımında kendine güvenerek ilerlemen önemli.
İkizler, zihinsel merakın zirveye çıkacağı bir gün seni bekliyor. İletişim kurma yeteneğin ve sosyal becerilerin, etrafındaki insanları etkileyebilir. Fikirlerinle ilham kaynağı olabilirsin. Eski arkadaşlarla yeniden bağlantı kurmak ya da yeni insanlarla tanışmak için harika bir zaman. İkna kabiliyetin güçlü; bu, istediğin her şeyi hedeflerine taşıyabilme potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor.Aynı zamanda duygusal dünyanda da hareketlilik hissedileceği bir dönemdesin. Duygularını ifade etmekte zorlanabilirsin, ancak içsel duygularınla yüzleşmek, sana rahatlık getirebilir. Yaratıcılığın, özellikle sanatsal veya edebi projelerde ortaya çıkacak. Hareketli bir gün geçirebilir, çeşitli etkinliklere katılabilirsin. Zihninin en aktif dönemlerinden birindesin; bu nedenle, düşündüğün her şeyi not almayı unutma.
Duygusal derinliğin bugünlerde daha da belirginleşiyor. Sevdiklerinle bağlarını güçlendirmek, onları anladığını ve önemsediğini hissettirmen için mükemmel bir zaman. Ailevi meseleler gündeme gelebilir, geçmişte bıraktığın konularla yüzleşmek zorunda kalabilirsin. Kendini ifade etme, duygularını açığa çıkarma arzun artıyor; bu nedenle sadece kendin için değil, başkalarıyla kurduğun bağlantılarda da samimiyet ve açıklık büyük önem taşıyor.İş ortamında biraz daha dikkatli olman gerekebilir. Başkalarıyla olan iletişiminde yanlış anlaşılmalar yaşanabilir, bu nedenle söylediklerine dikkat et. Ancak bu, bir yandan da takım çalışmasına olan yeteneğini sergileme fırsatı sunuyor. Gözlem yeteneğini kullanarak, çevrendekilerin ihtiyaçlarını kolaylıkla anlayabilir ve onların hayatlarına olumlu bir katkıda bulunabilirsin.Aşk hayatında ise yoğun hisler ve romantizm ön planda. Partnerinle arandaki bağı derinleştirmek ve huzurlu anlar yaşamak için harika bir gün. Yeni bir başlangıç yapmak ya da ilişkini yeniden sorgulamak için uygun bir zaman dilimi. Unutma ki, duygusal güvenliğini sağlamak, bu süreçte sana çok şey katacak.Ancak bütün bu yoğun duygular arasında kendine de zaman ayırmayı unutmamalısın. İçsel huzurunu sağlamak, zihnini dinlendirmek ve kendi ihtiyaçlarını karşılamak, genel mutluluğunu artıracak. Kendinle barışık olmak, etrafındaki insanlara da pozitif bir etki yaratacaktır.
Bugün içindeki liderlik ve yaratıcılık alevleniyor. Kendini ifade etme arzun artıyor; bu, sanatsal projelere yönelmek için mükemmel bir zaman. Sosyal çevrende dikkat çekmek, ilgi odağı olmak senin için doğal bir eğilim. Ancak unutma ki, alçakgönüllülüğün gücünü kullanmak, başkalarıyla olan ilişkilerini derinleştirir. Aşk hayatında, partnerine karşı ilgini ve naif duygularını ortaya koymaktan çekinme. Fakat dikkat et, egonun seni yönlendirmesine izin verme. Sağlık açısından, enerjini ve heyecanını dengede tutman önemli; açık hava aktiviteleriyle ruhsal dengeyi koruyabilirsin. Bugün kendine zaman ayırmak, içsel enerji ve motivasyonunu artıracak.
Gün, detaylara odaklanman için mükemmel bir fırsat sunuyor. Hayatındaki küçük ama önemli şeylere dikkat etme zamanı. İş veya kişisel alanında organize olma arzunu gerçekleştirebilir, projelerini süratle hayata geçirebilirsin. Etrafındaki insanlara karşı ince düşünceli yaklaşımı, ilişkilerini güçlendirecek. Fakat aşırı mükemmeliyetçilik seni bazı zorlayıcı durumlarla karşı karşıya bırakabilir; bu nedenle biraz esnek olmaya çalışmak faydalı olabilir. İçsel huzuru sağlamak için doğayla bütünleşmek veya meditasyon gibi aktivitelere yönelmek iyi gelecek. Sağlığını ihmal etme; dengeli beslenmeye ve yeterince dinlenmeye özen göstermelisin. önemli bir mesele gündeme gelebilir ve bu durumla başa çıkarken analitik zihnini kullanman gerekecek. Duygusal açıdan kendini ifade etme fırsatın olacak, yapıcı iletişim kurarak kalbini hafifletebilirsin.
İlişkilerde uyum arayışın öne çıkıyor. Sosyal çevrende yeni bağlantılar kurmak, beklenmedik fırsatlar yaratmanı sağlayabilir. Karşıt fikirlerle karşılaşabilirsin; bu, öncelikle bakış açını genişletmene yardımcı olacak. Kendini ifade etmekte zorlandığın anlar yaşanabilir; bu nedenle hislerini açıklıkla paylaşmak, başkalarıyla olan iletişimini güçlendirebilir. Sanat ve estetik konularında ilham verici deneyimler yaşayabilirsin, yaratıcılığını ortaya koyma imkanı bulabilirsin. Duygusal olarak denge arayışında, sana huzur veren şeylere yönelmek faydalı olacak. Unutma, ilişkilerde dengeyi sağlamak için gerektiğinde fedakarlık yapman da önemli.
Tutkulu ve derin düşünceli bir gün seni bekliyor. Duyguların yoğunlaşacak, içsel bir yolculuğa çıkmaya ihtiyacın olacak. Kalbinin sesini dinlemek, ruhsal anlamda kendini yenilemeni sağlayabilir. Çevrendeki insanlarla olan iletişimine dikkat et, zira gizli saklı duyguların açığa çıkabilir. İkili ilişkilerde tutku ve samimiyet ön planda olacak, ancak kıskançlık ve sahiplenme duygularını kontrol altında tutmalısın. İş veya kariyer alanında yeni fırsatlar kapıda, bunları değerlendirmek için cesur adımlar atabilirsin. Kendi içsel gücüne güvenerek, seni destekleyen insanlarla bir araya gelmek, projelerine ivme kazandıracak. Unutma ki karanlıkta gizli ışıklar bulunur; içsel keşiflerin sana yeni bir perspektif kazandırabilir.
Serbest ruhun ve macera aşkın, yeni olanaklarla dolu bir gündesin. Hayatına heyecan katacak fırsatlar karşına çıkabilir. Yaratıcılığın, sana ilham veren yeni projelere yönelmeni sağlayacak. Sosyal çevrendeki insanlarla iletişimin güçleniyor; arkadaşlarınla keyifli anlar paylaşabilir, yeni tanışmalarla zenginleşebilirsin. İçsel dengeni bulduğun bu dönemde, duygusal olarak kendini daha özgür hissedeceksin. Geleceğe dair düşüncelerinde cesur adımlar atma isteği seni yönlendirebilir; içsel sesini dinlemekten çekinme. Belki de uluslararası konular veya uzak yolculuklar, ilgini çekecek ve zihninde yeni ufuklar açacak. Hayat sana sunduğu sürprizleri kucakla ve cesaretle ilerlemeye devam et.
Bugün disiplin ve kararlılık ön planda. Hedeflerine odaklanmak için harika bir zaman. İçsel sesine kulak vererek hayatındaki değişiklikleri daha rahat kabul edebilirsin. İş veya kariyerle ilgili önemli gelişmeler kapıda; yeni fırsatlar karşına çıkabilir. Duygusal olarak kendini biraz yalnız hissedebilirsin, ancak bu süreçte çevrendeki insanlarla bağlantı kurmaya özen göster. Sağlık konusuna dikkat et; stres yönetimi sana iyi gelecek. Uzun vadeli planlar yapmak için ideal bir gün; hedeflerini netleştir ve adım atmaktan çekinme. Bağlı olduğun insanlarla olan ilişkilerini güçlendir. Koşullar ne olursa olsun, kararlı adımlar atmaya devam et!
Sosyal ilişkilerde hareketlilik ön planda; yeni insanlarla tanışabilir, çevrende oluşan dinamiklerden faydalanabilirsin. Bugün özgürlüğüne düşkünlüğün aynı zamanda bağlayıcı ilişkilere yönelmeni de sağlayabilir. İçsel motivasyonun artacak, yenilikçi fikirlerinle dikkat çekebilirsin. Bazı projelerini hayata geçirme yolunda ilk adımları atmak için uygun bir zaman. Ancak, duygusal paylaşımlarında dikkatli olmalısın; ani tepkilerinden kaçınarak kalp kırıcı durumlar yaratmamaya özen göster. Hedeflerine odaklan ve samimi bir şekilde iletişim kur. Kendine olan güvenin, zorlukların üstesinden gelmende sana büyük yardımcı olacak.
Duygusal derinlikler, içsel arayışlar ve sezgisel güçler ön planda. Bugün, içsel hislerine güvenerek önemli kararlar alabilirsin. Hayal gücün oldukça güçlü; sanatsal projelere veya yaratıcı çalışmalara yönelmek için harika bir zaman. İlişkilerde empati göstermek, sorunların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Duygusal bağlar güçlenebilir, sevginin ve anlayışın dili sayesinde çevrendekilerle daha derin bir bağ kurabilirsin. Kendini ifade ederken içtenliğini korumak, iletişimin akışını hızlandıracak. Ancak, sınırlarını korumayı unutma; başkalarının beklentileri seni yıpratabilir. Biraz kendine zaman ayırmak, ruhsal dengenin sağlanmasına yardımcı olacak. Şans ve fırsatlar, kendi iç yolculuğunu tamamladığında karşına çıkacak; sabırlı ol.
