Bu filmlerde gurbet başrolde

Türkiye’den Almanya’ya başlayan iş gücü göçünün üzerinden 60 yıl geçti. Duvara Karşı’dan, Dönüş’e, Sarı Mercedes’ten, El Kapısı’na kadar Almanya ve gurbet temalı birçok film, göç travmasını beyaz perdeden Türkiye’ye taşıdı.

ÖZLEM GÜVEMLİ

Türkiye ile Almanya arasında imzalanan iş gücü göçü anlaşmasının 60’ıncı yıl dönümü nedeniyle İBB Yayınları özel bir kitap hazırladı.

“Misafir, Göçmen, Yerli: Almanya’ya İşgücü Göçünün 60’ıncı Yılı” isimli kitapta Türkiye’den Almanya’ya göçün farklı bir açıdan fotoğrafı çekildi. 23 yazarlı kitapta; göçün eğitim ve siyasete etkisi ile edebiyata, müziğe, sinemaya yansıması da anlatılıyor.

“GURBET BENİM İÇİMDE”

Tunca Arslan tarafından kaleme alınan “Türk sinemasında Almanya: Gurbet Benim İçimde” başlıklı bölümde, aslında hepimizin izlediği birçok sinema filminde göçün izi sürülüyor. Merkezinde Almanya ve göç olan filmlerin, kitapta yer alan hikayelerinin bazılarını SÖZCÜ HAFTASONU okurları için seçtik…

Dönüş (1972): Türkan Şoray’ın yönettiği ve yazmış olduğu öyküden hareketle bir Almanya dramı anlatıyor. Almanya’ya giden gurbetçinin yabancılaşması ve köyde kalmış olan eşinin çileli yaşamı çevresinde gelişen öykü, sinema tarihimizin en önemli yapımlarından birine dönüşüyor.

Sarı Mercedes/Fikrimin İnce Gülü (1987): Tunç Okan’ın yönettiği film, Adalet Ağaoğlu’nun romanından uyarlandı. İlyas Salman’ın oyun gücüne dayanan filmde bir “hurdalaşma” öyküsü anlatılıyor. Yoksul çocukluk yılları boyunca Almanya düşleri kuran gariban Bayram’ın, kapağı Almanya’ya atmasıyla gelişen olaylar anlatılır.

UNUTULMAZ REPLİK: “ÖLECEM!”

Almanya Acı Vatan (1979): Yönetmen Şerif Gören, oyuncular Rahmi Saltuk ve Hülya Koçyiğit. Gurbetçi işçilerimiz ve vicdani-ahlaki değişimle ilgili en sert eleştirileri içeren filmlerden biri. Çöpçü olarak çalışan gurbetçi vatandaşımızın “Türkiye’ye dönünce ne yapacağımı soruyorlar. Ölecem!” demesi de filmin unutulmaz repliği olarak hafızalara kazınır.

Almanyalı Yarim (1974): Filmin yönetmeni Orhan Aksoy. Başrollerdeki Filiz Akın ile Kadir İnanır var. Küçük bir trafik kazası Almanya’da çalışan Türk işçi Murat ile zengin bir Alman işadamının kızı Maria’nın tanışmasına vesile oluyor.

Sirkeci tren garından yolculanan “misafir işçiler” 60 yıldır Almanya’da.

HÜZÜN, HASRET VE KEDER DOLU UMUT YOLCULUĞU

Sirkeci Garı’ndan bavullarıyla hiç bilmedikleri topraklara ekmek parası için göç ettiler. Hüzün, hasret ve acı dolu ama bir o kadar da renkli anılarla süslü umut yolculuğunun üzerinden tam 60 yıl geçti.

70’li yıllardan sonra ailelerini de getirdiler.

Almanya ile imzalanan anlaşma sonrası birçok Türk yeni umutlarla Almanya’ya göç etti. Almanya’nın göçmen iş gücü alımını durdurduğu 1973 yılına dek yaklaşık 800 bin kişi Türkiye’den Almanya’ya göç etti.

Arkada gözyaşı ve hasret bıraktılar.

60 yıl önce imzalanan anlaşma ile birçok vatandaşın “umut yolculuğuna” çıktığını belirten İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, bu yolculuğun, Türkiye ile Almanya arasında çok kıymetli bir köprü ve bağ oluşturduğunu vurguladı.

POLIZEI SIKI BİR TAŞLAMA ESERİ

Yönetmen Şerif Gören’in 1 yıl yaşayıp gurbetçilerimizle ilgili gözlemlerde bulunduğu Berlin’de çektiği 1988 yapımı Polizei, sıradışı Kemal Sunal filmlerinden biri. Almanya’da çöpçü olan Ali Ekber’in üzerinden iki toplum arasındaki derin ayrılıklar sorgulanıyor.

YİTİK GURBETÇİ KUŞAĞA BİR AĞIT: DUVARA KARŞI

Duvara Karşı (2004): Fatih Akın, “Kısa ve Acısız”, “Temmuz’da” ve “Solino”nun ardından Almanya’daki yitik gurbetçi kuşağa dünya çapında ses getiren bir ağıt yakıyor. Alman eşini kaybettikten sonra alkol ve uyuşturucuya sığınmış, intihar eğilimli 40 yaşındaki Cahit (Birol Ünel) ile aile baskısı nedeniyle intihara teşebbüs etmiş Sibel’in (Sibel Kekilli) Almanya’dan Türkiye’ye uzanan kırık aşk yolculuğunun öyküsü.

ACI VE TATLI DENEYİMLERE TERCÜMAN

İBB Yayınları, Türk işçilerin Almanya’ya göçünün 60. yılında dikkat çekici bir çalışmaya imza attı. Yirmi üç yazarlı edisyon kitap “Misafir Göçmen Yerli: Almanya’ya İşgücü Göçünün 60’ıncı Yılı” kitapseverlerin beğenisine sunuldu. Tam 60 yıl önce Almanya’ya göç edenler geride gözü yaşlı sevenlerini bırakmıştı. Bulunduğu topluma ve kültüre yabancı olan gurbetçiler, zor şartlar altında geçimlerini sağlamak zorunda kalmıştı. Kitap, titiz bir çalışmayla büyük bir boşluğu dolduruyor ve acı tatlı yaşanmışlıklara tercüman oluyor.