Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü bir karar aldı, kadrolu 65 yaş üstü hiçbir sanatçı konuk oyuncu olarak bile sahneye çıkmayacak. Bu karar sanatçılar için kırmızı kart gibi… “Sen artık işe yaramazsın, evde otur” demek gibi… Ustaların tam da mesleklerinde zirveye ulaştıkları dönemlerinde sahneye çıkmalarının engellenmesi sanatçılarımıza büyük bir ayıp. Eli ayağı tutuyor, aklı mantığı yerinde ama olmaz, 65 yaşını doldurdun, sahneye çıkamazsın. Ama yönetmenlik yapabilirsin. İşte bu tam da trajikomik bir oyun gibi.
Neden 65 yaşını dolduran bir oyuncu sahneye çıkamıyor? Üstelik sezonda oyunu var, oynuyor ama iki gün önce 65 oldun, son oyunundu artık sahneye çıkamazsın deniyor. Oyun programdan çıkarılıyor. Yani sezonun bitmesi bile beklenmiyor. Ama asıl soruyu tekrar etmekte fayda var. Neden 65 yaşını dolduran bir oyuncu mesleğini yapamıyor?
Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü, önce kurumda emekliye ayırdıkları sanatçılara, sonra da artık sahnede ustaları göremeyecek olan tiyatroseverlere mutlaka en kısa zamanda bunun yanıtını verecektir! Bekliyoruz.
Yakın zamanda İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda “Kontrabas” adlı tek kişilik oyunda rol alan Metin Belgin, 4 Şubat’ta 65 yaşını doldurdu. Konuştuğumuz Belgin hiçbir resmi açıklama yapılmadığını, sadece sözlü olarak artık sahneye çıkamayacağının söylendiğini belirtti. Belgin, “Bir kere başka mesleklerle karıştırılmamalı, usta – çırak ilişkisi bu. Bizler ustalar sayesinde bugüne geldik. Ama ben artık çıraklarla bir ilişki kuramayacağım. Dünyada da bunun bir örneği yok. Bana hiçbir açıklama yapılmadı. Bundan sonra sadece yönetmen olarak görüşebiliriz sözlü cümlesi dışında bana hiçbir resmi açıklama yapılmadı. Pandemi sürecinde çalışmama durumu vardı. Ama sonrasında bu kararı neden aldı yöneticiler, bunun sebebi nedir? Neden 65 yaşını dolduran oyuncular artık sahnede olmayacak? Bunların açıklamasını bekliyoruz.
Şunu merak ediyorum: Bundan sonra genç rollerden oluşan oyunlar mı sahnelenecek? Yaşlandıracaklar mı genç oyuncuları?” diyor.
Hatırlayalım, yine yakın zamanda “Josef Bieder’ın Yıldızının Parladığı An (Aksesuvarcı)” adlı oyunda rol alan Ali İpin 65 yaşını doldurdu ve artık sahneye çıkamazsın denildi. Peki ne oldu? Oynadığı oyunun yönetmeni oldu. Şimdi onun canlandırdığı karateri de Murat Karasu oynuyor. Karasu 65 yaşına gelince, o da oyunun yönetmeni mi olacak sorusu da akla gelmiyor değil. Oyuncu olamazsın ama yönetmen olabilirsin.
Bir dönem İstanbul Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü yapan yazar, çevirmen, yönetmen ve oyuncu Nesrin Kazankaya, bu durumun akla ve mantığa aykırı olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Tiyatro sanatını çölleştirecek bir uygulama. Yaşı büyük, deneyim isteyen rolleri makyajla gençlere mi oynatacaklar? Yıllarca sanatçının emeklisi olmaz diye mücadele etmiştik. Her alanda olduğu gibi tiyatroda da büyük bir çöküş yaşanıyor. Haydi emekli ettiniz, bırakın hiç değilse sözleşmeli çalışabilsinler. Sanatçılara ve seyirciye büyük saygısızlık.”
4 Şubat’ta 65 yaşını dolduran Metin Belgin, tek kişilik oyunu “Kontrabas”ı artık sahneleyemeyecek.
Halen İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda oyunculuk yapan ve 65 yaşına iki yıl kalan Mehmet Ali Kaptanlar, “Sanatçının yaşı olmaz!” diyor. Kaptanlar, “Oyuncu sağlıklıysa, akli melekeleri yerindeyse sahnede olmaya, üretmeye devam etmelidir. En olgun, en verimli olacağı dönemlerinde onu sahneden uzaklaştırmak, genç oyuncularla bağlarını koparmak tiyatro sanatına zarar vermektir. 65 yaş üstü rolleri, genç oyunculara sakal bıyık takarak, makyaj yaparak sahneye çıkarmak, hem oyucu hem de izleyici için kabul edilemez bir durum. Umarım bu yanlıştan dönülür, 65 yaş üstü yazılmış bütün oyun kahramanları uygun yaşta oyuncularla can bulmaya devam eder” diyor.
Kısa bir dönem Devlet Tiyatroları’nda genel müdürlük ve başrejisörlük yapan, yazar, çevirmen, yönetmen ve oyuncu Yücel Erten ise “Olgunluk dönemindeki oyuncuları sahnelerden uzak tutmak, akıldan, mantıktan, kamu yararını, toplumun ruh zenginliğini gözetmekten uzak, saçma bir iş. Mevcut iktidarın uzun süredir sanat alanlarına ve kurumlarına savaş açmış gibi davranışının bir başka fotoğrafı… Üzülerek şunu da eklemeliyim: Sanatçılarımız da bu tür konularda ortak akıl geliştirmeyi, topluca tepki gösterip çözüm üretmeyi bir türlü öğrenemedikleri için şimdi 65 yaşına gelince tek tek avlanmış oluyorlar” ifadelerini kullanıyor.
Devlet Tiyatrosu’nda çözüm bekleyen başka bir konu ise genç oyuncuların kadro sorunu. Kadroya alınmayan ama başrollerde bile yer alan genç oyuncuların talebi aslında çok açık. Devlet Tiyatrosu’nda oyunculuk yapan ve bize ulaşan, adı bizde saklı bir oyuncu, “Talebimiz, bizim bölüm mezuniyetlerimize göre kadroların ya da kontenjanların açılması, sosyal haklarımızın sağlanması ve gelecek kaygısı gütmeden hayatımızı sürdürebileceğimiz bir maaş” diyor.
Genç oyuncu, “Pandemi sürecinden 2-3 ay önce imzalanan bir sözleşme ile birçok arkadaşımız hem sosyal haklarına hem de kaygı gütmeden düzenli bir maaşa sahip olmuştur fakat benim gibi sanata gönül vermiş, daha donanımlı olmak adına konservatuvarların farklı bölümlerinden mezun, aynı zamanda sanat okullarında tiyatro eğitimi almış; dansçı, solist, müzisyen, pandomim ve müzikal oyunculuk mezunu birçok arkadaşım maalesef önce proje bazlı sözleşmelere tabi tutulmuş, daha sonra ise tekrar figüran kotasına alınmıştır” diyor.
Bunun, unvan olarak kazanılmış bir hakkın geri alındığı bir durumu teşkil ettiğinin altını çizen oyuncu, “Şimdi gelelim asıl meseleye. Ben ve benzer durumda olan arkadaşlarım yıllardır bir devlet kurumunda sosyal güvencesi, tazminat hakkı, emeklilik gibi durumları olmadan yevmiyeler ile işimizi iş ahlakı ve disiplini çerçevesinde (ki birçok seçme aşamasından geçerek) hakkıyla yerine getirmeye çalıştık. Kaldı ki imzalanan sözleşmenin çıktığı kararnamede statü gözetmeksizin devlet kurumlarında çalışan personelin maaşa bağlanma esası yer almış ve Devlet Tiyatrosu, bu maddeyi kendi yönetmeliğine dayandırıp dört lisans oyunculuk ibaresi eklemiştir. Fakat tiyatro kolektif bir iştir ve oyunlarda aktif olarak kullanılan nitelikli personelin hakkı görmezden gelinmiştir. İçinde bulunduğumuz oyunlarda ise kendi bölüm mezuniyetlerimiz özellikle istenmiştir. Tüm bunların dışında olağanüstü pandemi şartlarında hayatımızı sürdürecek iş bulamamış, aynı görevi yapan ekip arkadaşlarımızdan ayrı, işsiz, maaşsız ve sigortasız kalmışızdır” diyor.
Bugün, içsel enerjin yüksek ve çevrendekilere liderlik etme isteği içerisinde olabilirsin. Eğlenceli faaliyetlere katılmak ve yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman. Cesaretin, seni zorlandığın durumların üstesinden gelmekte güçlendirecek. Ancak, düşünmeden hareket etmemeye dikkat et, aceleci kararlar alabilir ve sonradan pişman olabilirsin. İlişkilerinde açık ve dürüst olman, başkalarıyla olan bağlarını güçlendirecek. Hayatındaki değişimlere karşı açık ol. Taze bir bakış açısı, yeni fırsatların kapısını aralayabilir. Enerjini doğru yönlendirmek, gününü daha verimli geçirmeni sağlayacak. Kendinle barışık ol ve iç sesini dinle!
Bugün kendinizi oldukça kararlı ve güçlü hissedeceksiniz. İçsel huzurunuz, çevrenizdekilere de yansıyacak. Maddi konularda beklenmedik fırsatlarla karşılaşabilirsiniz; akıllıca değerlendirmek önemli. İlişkilerde ise sıcak ve samimi bir iletişim kurma isteği ön plana çıkacak. Sevdiğiniz insanlarla vakit geçirebilir, kalp bağlarını daha da derinleştirebilirsiniz. Kendinize odaklanmak, ruhsal anlamda güçlenmenizi sağlayacak. Sanat ya da yaratıcılıkla ilgili bir aktivite, sizde yeni kapılar açabilir. Duygusal derinliklere inme isteğiniz, bazı görünmez engellerle karşılaşmanıza neden olabilir; bu nedenle iç sesinizi dinlemekte fayda var. Kendinize güvenin ve akışa bırakın.
sık sık fikir değiştirme eğiliminde olabilirsin. Bu, bazı insanlarla anlaşmazlıklara yol açabilir. Hislerini ifade ederken daha dikkatli ve ölçülü olman, iletişimdeki dengenin korunmasına yardımcı olur. Aşk hayatında sürprizler kapıda; belirsizliklerin üstesinden gelmek için açık sözlü olman faydalı olabilir. Kendini ifade etmekten çekinme, bu sayede duygusal bağları güçlendirebilirsin. Genel olarak, yaratıcılığını ortaya koymak için mükemmel bir dönemdesin, bu fırsatı değerlendirmek için papatya tarlasında koşuyor gibi hisset.
Duygusal derinlikler, bugünlerde içsel bir yolculuğa çıkmanıza olanak tanıyor. Sevdiklerinizle olan bağlarınızı güçlendirmek, ruhsal tatmin sağlayacak. Anlık duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz; bu, geçmiş anılarınızı yüzeye çıkarabilir. Kendinize nazik davranmayı unutmayın. Evle ilgili konular, belki küçük bir yeniden düzenleme veya bakım, bugünkü enerjinizle uyumlu. Daha önce ertelediğiniz projelere yönelmek, yaratıcılığınızı harekete geçirebilir. Başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığınız, sizi doğal bir destek noktası haline getirecek. Unutmayın, duygusal dengenizi korumak, başkalarına sunacağınız yardımların kalitesini artırır. İçsel sesinize kulak vermek, bugünün en büyük öğretisi olabilir.
Bugün enerjinin zirveye ulaştığı bir gün. Kendini daha yaratıcı ve heyecanlı hissediyorsun. İçinde fırtınalar kopan bir tutku var, bu da seni cesur adımlar atmaya itebilir. Sözlerin ve fikirlerin başkaları üzerinde etkili olabilir; bu yüzden düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinme. Sosyal hayatında ilgi odağı olabileceğin durumlar ortaya çıkacak. Yakın arkadaşlarınla yapacağın sohbetler, seni derinlemesine düşündürebilir. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşabilirsin, bu da seni daha da heyecanlandıracak. Fakat dikkat et, aşırı kendine güven kalabalığın içinde kaybolmana neden olabilir. İçsel sesine kulak ver; kendi sınırlarını aşmakla birlikte, başkalarının duygularına da saygı göster. Bugün tüm renklerin bir araya geldiği bir tablo gibi; yüreğinle hissederek bu tabloyu yaratabilirsin. Unutma, senin cesaretin ve kararlılığın, başarılarının temel taşı olacak.
Detaylara verdiğin önemi göz önünde bulundurursak, bu gün hassasiyetin biraz artabilir. Karşılaştığın durumları incelemek ve analiz etmek için harika bir zihin açıklığına sahip olabilirsin. Ancak, mükemmeliyetçi yapın seni bazı gereksiz kaygılara sürükleyebilir. İş yerinde veya günlük yaşamda bir şeyleri düzeltme isteğin, etrafındaki insanların duygularını göz ardı etme riskini doğurabilir. Uzun zamandır üzerinde düşündüğün projelerde yapıcı adımlar atma fırsatın doğabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma, bu günde içsel huzurunu sağlamak için biraz durup nefes almak faydalı olabilir. Sosyal ilişkilerinde samimiyete önem ver, bir arkadaşınla veya sevdiğin birisiyle derin bir sohbet, bağlılığınızı artırabilir. Unutma, içsel dengeni bulmak, çevrendeki karmaşayı daha iyi yönetmene yardımcı olacaktır.
Bugün sosyal ilişkilerin ve iletişim becerilerinin ön planda olduğu bir gün. Çevrendeki insanlarla kuracağın diyaloglar, sana yeni fırsatlar ve projeler sunabilir. Duygusal denge arayışında, kendini ifade etme yollarını keşfetmekte fayda var. Özellikle sanatsal veya estetik konulara yönelmek, içsel huzurunu artırabilir. Ancak, başkalarının düşüncelerine fazla odaklanma riski taşıyabilirsin; kendi isteklerini de göz önünde bulundurmalısın. Kendini rahat hissettiğin ortamlara yönelmek, ruh halini olumlu yönde etkileyecek. Kendi sınırlarını korumayı unutmadan, sevgi ve anlayış dolu bir gün geçirebilirsin.
Sırların derinliğine inmeyi seven bir ruh halindesin. Duygusal yoğunluk, seni bazı kararlara yönlendirebilir. Bugün içsel hislerinle hareket etmen, daha fazla netlik sağlayacak. Kendini yeniden keşfetme fırsatların var; unutulmuş tutkuların, hayallerin ve isteklerin için zaman ayırabilirsin. İletişim kurarken sezgilerine güven, başkalarının niyetlerini anlamakta özel bir yeteneğin var. Duygusal bağların güçlenebilir, samimi paylaşımlar yapma ihtiyacı hissedebilirsin. Ancak, geçmişle yüzleşmekten çekinmemelisin; bu, sana büyük bir liberasyon getirebilir. Basit durumların karmaşık hale gelmesine izin verme; olayları olduğu gibi kabul etmek, seni daha huzurlu kılabilir. Bugün, içsel gücünü artıracak anlar yaşamak mümkündür. Sosyal ilişkilerde dikkatli ol; gizli kalmış hislerin dile gelebilir, bu da seni yeni bağlantılara sürükleyebilir. Hakkında düşündüğün değişim ve dönüşüm yolunda emin adımlarla ilerleyebilirsin.
Yeni başlangıçlara ve maceralara açık bir ruh hali içindesin. İçsel özgürlüğün ve keşfetme arzun seni heyecan verici fırsatlara yönlendirebilir. Yakın çevrenden bazı kişilere ilham katabilir, anlayış ve destek sunarak onların da kendi potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olabilirsin. Sosyal ilişkilerdeki sıcaklığın, seni çekici kılacak ve insanları etrafında toplamana yardımcı olacaktır. Duygusal derinliklere inmeye hazır olabilirsin, bu da bazen beklenmedik yüzleşmelere neden olabilir. Ancak, bu durumlarla başa çıkma yeteneğin, ruhsal ve zihinsel olarak senden bekleneni aşma şansı sunar. Kendini ifade etmeye yönelik fırsatları kaçırmamalısın; yazılı ya da sanatsal projelere yönelerek içsel sesini daha güçlü bir şekilde duyurabilirsin. Sınırlarını zorlamaktan çekinme, bu süreç sana büyüme ve gelişme şansı sağlayacak.
Kararlılığın ve disiplini, seni hedeflerine bir adım daha yaklaştıracak. Bugün, sorumluluklarını yerine getirirken içsel bir tatmin duygusu bulacaksın. İş ortamında, otorite figürleriyle olan ilişkilerin özel bir önem taşıyacak; saygı ve güven, işbirliğinizi güçlendirecek. İş projelerine olan yaklaşımında yenilikçi fikirlerinle fark yaratabilirsin. Kişisel yaşamında yakın ilişkilerde ise, samimi iletişimler kurmak sana iyi gelecek. Sevgi dolu anların yanı sıra, geçmişle olan hesaplaşmalarını yapma fırsatın olacak; bu, sana ruhsal bir hafiflik getirecek. Duygusal zekânı kullanarak çatışmalardan kaçınabilir, daha derin bir anlayış geliştirebilirsin. Sağlığına dikkat et, bedenine gereken özeni göster. Günün sonunda, huzurlu bir ruh hali seni bekliyor.
Bugün, içindeki yenilik ve özgürlük arzusunun daha da belirginleşeceği bir gün. Sanat ve yaratıcılık alanında yeni fikirler aklını meşgul edebilir. Farklı düşünme yeteneğinle çevrendekileri etkilemek için harika bir zaman. Sosyal çevrende güçlü bağlantılar kurma fırsatı var; insanlarla derin ve anlamlı sohbetler yapabilirsin. Toplumsal konulardaki duyarlılığın ön plana çıkıyor, bu sebeple adalet ve eşitlik için bir şeyler yapmak isteyebilirsin. Kendini ifade etme şeklin, başkalarına ilham verebilir. Yine de, kişisel alanına saygı duyan insanlarla zaman geçirmek, içsel huzurunu artırman için önemli olacak. Belki biraz yalnız kalmak, düşüncelerini toparlaman için gerekli olabilir. Kendi değerlerine sadık kalmayı unutma; bu dönemde içsel rehberliğine güvenmek, seni doğru yöne yönlendirecek.
Duygusal derinliğin ve sezgisel yeteneklerinin ön planda olacağı bir gün. İçsel hislerin, çevrendeki olaylara karşı daha duyarlı olmanı sağlayacak. Etrafındaki insanlarla kuracağın bağlantılarda merhametin ve empatin çok önemli bir rol oynayacak. Sanatsal ve yaratıcı yönlerin, ilham verici projelere yönelmeni teşvik ederken, ruhsal olarak da kendini yenileyebilirsin. Ancak, sınırlarını korumayı unutma; başkalarının duygularına fazla kaptırmak, kendi duygusal dengenini sarsabilir. Yeni bağlantılara açılmak, sosyal çevreni genişletmek için güzel fırsatlar bulacaksın. Kendini ifade etmekte zorlanıyorsan, sakin bir ortamda yalnız kalmak, düşüncelerini netleştirmene yardımcı olabilir. Kendi ihtiyaçlarını anlamak ve onlara saygı göstermek, bu geçiş döneminde önemli. Unutma, hayallerini gerçeğe dönüştürmek için doğru zaman ve ortamı bulmak da önemli bir adımdır.