1
Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü bir karar aldı, kadrolu 65 yaş üstü hiçbir sanatçı konuk oyuncu olarak bile sahneye çıkmayacak. Bu karar sanatçılar için kırmızı kart gibi… “Sen artık işe yaramazsın, evde otur” demek gibi… Ustaların tam da mesleklerinde zirveye ulaştıkları dönemlerinde sahneye çıkmalarının engellenmesi sanatçılarımıza büyük bir ayıp. Eli ayağı tutuyor, aklı mantığı yerinde ama olmaz, 65 yaşını doldurdun, sahneye çıkamazsın. Ama yönetmenlik yapabilirsin. İşte bu tam da trajikomik bir oyun gibi.
Neden 65 yaşını dolduran bir oyuncu sahneye çıkamıyor? Üstelik sezonda oyunu var, oynuyor ama iki gün önce 65 oldun, son oyunundu artık sahneye çıkamazsın deniyor. Oyun programdan çıkarılıyor. Yani sezonun bitmesi bile beklenmiyor. Ama asıl soruyu tekrar etmekte fayda var. Neden 65 yaşını dolduran bir oyuncu mesleğini yapamıyor?
Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü, önce kurumda emekliye ayırdıkları sanatçılara, sonra da artık sahnede ustaları göremeyecek olan tiyatroseverlere mutlaka en kısa zamanda bunun yanıtını verecektir! Bekliyoruz.
Yakın zamanda İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda “Kontrabas” adlı tek kişilik oyunda rol alan Metin Belgin, 4 Şubat’ta 65 yaşını doldurdu. Konuştuğumuz Belgin hiçbir resmi açıklama yapılmadığını, sadece sözlü olarak artık sahneye çıkamayacağının söylendiğini belirtti. Belgin, “Bir kere başka mesleklerle karıştırılmamalı, usta – çırak ilişkisi bu. Bizler ustalar sayesinde bugüne geldik. Ama ben artık çıraklarla bir ilişki kuramayacağım. Dünyada da bunun bir örneği yok. Bana hiçbir açıklama yapılmadı. Bundan sonra sadece yönetmen olarak görüşebiliriz sözlü cümlesi dışında bana hiçbir resmi açıklama yapılmadı. Pandemi sürecinde çalışmama durumu vardı. Ama sonrasında bu kararı neden aldı yöneticiler, bunun sebebi nedir? Neden 65 yaşını dolduran oyuncular artık sahnede olmayacak? Bunların açıklamasını bekliyoruz.
Şunu merak ediyorum: Bundan sonra genç rollerden oluşan oyunlar mı sahnelenecek? Yaşlandıracaklar mı genç oyuncuları?” diyor.
Hatırlayalım, yine yakın zamanda “Josef Bieder’ın Yıldızının Parladığı An (Aksesuvarcı)” adlı oyunda rol alan Ali İpin 65 yaşını doldurdu ve artık sahneye çıkamazsın denildi. Peki ne oldu? Oynadığı oyunun yönetmeni oldu. Şimdi onun canlandırdığı karateri de Murat Karasu oynuyor. Karasu 65 yaşına gelince, o da oyunun yönetmeni mi olacak sorusu da akla gelmiyor değil. Oyuncu olamazsın ama yönetmen olabilirsin.
Bir dönem İstanbul Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü yapan yazar, çevirmen, yönetmen ve oyuncu Nesrin Kazankaya, bu durumun akla ve mantığa aykırı olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Tiyatro sanatını çölleştirecek bir uygulama. Yaşı büyük, deneyim isteyen rolleri makyajla gençlere mi oynatacaklar? Yıllarca sanatçının emeklisi olmaz diye mücadele etmiştik. Her alanda olduğu gibi tiyatroda da büyük bir çöküş yaşanıyor. Haydi emekli ettiniz, bırakın hiç değilse sözleşmeli çalışabilsinler. Sanatçılara ve seyirciye büyük saygısızlık.”
4 Şubat’ta 65 yaşını dolduran Metin Belgin, tek kişilik oyunu “Kontrabas”ı artık sahneleyemeyecek.
Halen İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda oyunculuk yapan ve 65 yaşına iki yıl kalan Mehmet Ali Kaptanlar, “Sanatçının yaşı olmaz!” diyor. Kaptanlar, “Oyuncu sağlıklıysa, akli melekeleri yerindeyse sahnede olmaya, üretmeye devam etmelidir. En olgun, en verimli olacağı dönemlerinde onu sahneden uzaklaştırmak, genç oyuncularla bağlarını koparmak tiyatro sanatına zarar vermektir. 65 yaş üstü rolleri, genç oyunculara sakal bıyık takarak, makyaj yaparak sahneye çıkarmak, hem oyucu hem de izleyici için kabul edilemez bir durum. Umarım bu yanlıştan dönülür, 65 yaş üstü yazılmış bütün oyun kahramanları uygun yaşta oyuncularla can bulmaya devam eder” diyor.
Kısa bir dönem Devlet Tiyatroları’nda genel müdürlük ve başrejisörlük yapan, yazar, çevirmen, yönetmen ve oyuncu Yücel Erten ise “Olgunluk dönemindeki oyuncuları sahnelerden uzak tutmak, akıldan, mantıktan, kamu yararını, toplumun ruh zenginliğini gözetmekten uzak, saçma bir iş. Mevcut iktidarın uzun süredir sanat alanlarına ve kurumlarına savaş açmış gibi davranışının bir başka fotoğrafı… Üzülerek şunu da eklemeliyim: Sanatçılarımız da bu tür konularda ortak akıl geliştirmeyi, topluca tepki gösterip çözüm üretmeyi bir türlü öğrenemedikleri için şimdi 65 yaşına gelince tek tek avlanmış oluyorlar” ifadelerini kullanıyor.
Devlet Tiyatrosu’nda çözüm bekleyen başka bir konu ise genç oyuncuların kadro sorunu. Kadroya alınmayan ama başrollerde bile yer alan genç oyuncuların talebi aslında çok açık. Devlet Tiyatrosu’nda oyunculuk yapan ve bize ulaşan, adı bizde saklı bir oyuncu, “Talebimiz, bizim bölüm mezuniyetlerimize göre kadroların ya da kontenjanların açılması, sosyal haklarımızın sağlanması ve gelecek kaygısı gütmeden hayatımızı sürdürebileceğimiz bir maaş” diyor.
Genç oyuncu, “Pandemi sürecinden 2-3 ay önce imzalanan bir sözleşme ile birçok arkadaşımız hem sosyal haklarına hem de kaygı gütmeden düzenli bir maaşa sahip olmuştur fakat benim gibi sanata gönül vermiş, daha donanımlı olmak adına konservatuvarların farklı bölümlerinden mezun, aynı zamanda sanat okullarında tiyatro eğitimi almış; dansçı, solist, müzisyen, pandomim ve müzikal oyunculuk mezunu birçok arkadaşım maalesef önce proje bazlı sözleşmelere tabi tutulmuş, daha sonra ise tekrar figüran kotasına alınmıştır” diyor.
Bunun, unvan olarak kazanılmış bir hakkın geri alındığı bir durumu teşkil ettiğinin altını çizen oyuncu, “Şimdi gelelim asıl meseleye. Ben ve benzer durumda olan arkadaşlarım yıllardır bir devlet kurumunda sosyal güvencesi, tazminat hakkı, emeklilik gibi durumları olmadan yevmiyeler ile işimizi iş ahlakı ve disiplini çerçevesinde (ki birçok seçme aşamasından geçerek) hakkıyla yerine getirmeye çalıştık. Kaldı ki imzalanan sözleşmenin çıktığı kararnamede statü gözetmeksizin devlet kurumlarında çalışan personelin maaşa bağlanma esası yer almış ve Devlet Tiyatrosu, bu maddeyi kendi yönetmeliğine dayandırıp dört lisans oyunculuk ibaresi eklemiştir. Fakat tiyatro kolektif bir iştir ve oyunlarda aktif olarak kullanılan nitelikli personelin hakkı görmezden gelinmiştir. İçinde bulunduğumuz oyunlarda ise kendi bölüm mezuniyetlerimiz özellikle istenmiştir. Tüm bunların dışında olağanüstü pandemi şartlarında hayatımızı sürdürecek iş bulamamış, aynı görevi yapan ekip arkadaşlarımızdan ayrı, işsiz, maaşsız ve sigortasız kalmışızdır” diyor.
Bugün enerjin son derece yüksek; başkalarına ilham verme yeteneğin artmış durumda. Fikirlerini cesurca paylaşmak için uygun bir zaman. İletişim kurmakta ve sosyal etkileşimlerde rahat olacaksın. Ayrıca, kişisel projelerine odaklanman gereken bir dönemdesin; bu alanlarda atılımlar yapabilirsin. Duygusal olarak kendini daha cesur ve kararlı hissedebilirsin. İlişkilerinde, duygularını açıkça ifade etmek için harika bir gün. Ancak ani tepkiler vermekten kaçınmalısın, sabırlı kalmak sana fayda sağlayabilir. Kendinle büyümeyi bekle; yeni deneyimlere açık olman, ilerlemeni hızlandıracak. Harcamalarına dikkat et; bütçenden sapmamakta fayda var. Şu an çevrendekilere katılımcı ve destekleyici olmalısın, böylece ilişkilerini güçlendirebilirsin. Cömertliğin ve içtenliğin, seni insanlarla daha yakın bir bağ kurmaya sevk edecek. Unutma ki, kendi sınırlarını belirlemek de önemlidir; kendini fazla yıpratmaktan kaçın.
Bugün, içsel huzuru bulma arayışın güçleniyor. Doğaya ve sakin ortamlara yönelmek, zihinsel açıdan yenilenmene yardımcı olacak. Duygusal derinliklere inerek, ilişkilerinde samimi bir iletişim kurma fırsatı bulabilirsin. Maddi konularda dikkatli olmalısın; ani harcamalardan kaçınmak, uzun vadede sana fayda sağlayacak. Farklı bakış açılarının seni yeni kapılara yönlendirebileceğini unutma. Kendine güvenip, kararlılıkla adım attığında hedeflerine ulaşma şansın artıyor. Unutma, istikrarın ve kararlılığın, seni her daim yukarı taşıyacaktır.
Bugün, iletişimde parlak bir gün seni bekliyor. Fikirlerin etrafında dönen derin tartışmalar, zihin açıcı görüşmelerle dolup taşabilir. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurmana ve eski dostlukları yenilemene imkan tanıyacak. Merak dürtün artmışken, yeni bilgilere ulaşmak ve öğrenmek için can atıyorsun. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; başkalarının düşüncelerine aşırı odaklanmak yerine kendi içsel sesiyle de bir bağ kurmalısın. Gün içinde ani değişimler ve sürprizler yaşanabilir, esnek olmalı ve akışa uyum sağlamalısın. Romantik ilişkilerde beklenmedik duygusal dalgalanmalar, iletişim eksiklikleri veya geçmişten gelen izler gündeme gelebilir. Snapsığın, duygularını ifade ederken dile getirmekte zorlanabilirsin; içsel hislerine kulak vermek önemli. Kendi isteklerinle başkalarının talepleri arasında denge kurmaya çalışırken, içsel huzurunu korumayı unutma. Dikkatini gizli kalmış yeteneklerine yönlendirebilir ve yeni bir hobi edinebilirsin. Bu, ruh haline tazelik katacak ve seni daha mutlu hissettirecek. Kendini ifade etme fırsatlarını değerlendirmekten çekinme, hislerini paylaşmak ve başkalarıyla bağlantı kurmak günün en önemli temalarından biri olacak.
Duygusal derinlikler ve içsel huzur arayışında olacaksın. Bugün, sevdiklerinle olan bağların güçlenebilir; içten paylaşımlar ve samimi sohbetler, ilişkilerini sağlamlaştıracak. Kendi ihtiyaçlarına duyarlı olman önem kazanıyor, kendine zaman ayırmayı unutma. Geçmişle ilgili bazı anılar canlanabilir, ancak bununla yüzleşmek, ruhsal açıdan ferahlama sağlayabilir. Yaratıcılığın artıyor, sanatsal bir aktivite veya yeni bir hobi seni mutlu edebilir. Evdeki düzenlemeler ve yenilikler, yaşam alanında ferahlık hissi yaratacak. Unutma, içsel hislerine kulak vermek, hayatının akışını olumlu yönde etkileyecek.
Bugün sahne ışıklarının üzerinde parlayacağın bir gün. Yaratıcılığın arttığı bu dönemde, kendini ifade etmek için mükemmel fırsatlar baş gösterebilir. İçsel özgürlüğün artarak, başkalarının gözünde dikkat çekmekten çekinmeyeceksin. İş hayatında kendini ortaya koyma isteğin belirginleşiyor, liderlik yeteneklerinle dikkatleri üzerine toplayabilirsin. Ancak, ego savaşlarından ve rekabetten uzak durmaya çalışmalısın. Duygusal ilişkilerinde sevgi ve tutku öncelikli olacak; sevgililerinle romantik planlar yapabilir ya da arkadaş çevrenle eğlenceli aktivitelerde bulunabilirsin. Kendine olan güvenin, seni yeni kapılar aralamaya teşvik ediyor. Hem içsel huzurunu sağla, hem de çevrendekilere ilham ver. Gün sona ererken, içsel bir tatmin bulacak ve yaratıcılığını besleyecek anılar biriktireceksin.
Detaylara olan düşkünlüğün ve pratik zekân, günün zorlukları karşısında seni güçlü kılan unsurlar olacak. Çevrendeki karmaşayı analiz etme yeteneğin, özellikle iş veya günlük sorumluluklarınla ilgili konularda seni doğru yönlendirecek. Küçük detaylarla ilgilenmek, bazen genel resmi görmende engel teşkil edebilir; bu yüzden büyük resme de bir göz atmayı unutma. İletişim konusunda dikkatli olmalısın; seçtiğin kelimeler, başkalarıyla olan ilişkilerini derinleştirebilir veya tehlikeye atabilir. Yaratıcı projelerine odaklanmak için mükemmel bir zaman; yeni fikirler geliştirebilirsin. Sağlığına dikkat etmelisin, stresin fiziksel sağlığına etkisi olabilir. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; bir meditasyon, yürüyüş yapma veya sevdiğin bir aktivite, ruhunu tazelemeni sağlayacak. Sevgide de tatlı bir sürpriz, ilişkini canlandıracak bir gelişme seni bekliyor. Özgüvenin, başkaları üzerinde derin bir etki bırakabilir, bu yüzden kendine güven.
Bugün adeta denge ve uyum arayışında olacaksın. Sosyal ilişkilerin öne çıkıyor; dostluk ve iş birliği sayesinde yeni fırsatlar kapını çalabilir. Farklı bakış açılarına açık olman, çevrendeki insanlarla olan bağlarını güçlendirecek. Sanat ve estetik konularına yönelik ilgin artış gösterebilir; yeni bir proje üzerinde kafa yormak için harika bir zaman. Duygusal olarak, ilişkilerinde daha da hassas bir tavır sergileyebilirsin. Kibarlığınla insanları etkileyebilir, güzellik ve zarafeti bir köprü gibi kullanarak kalpler kazanabilirsin. İçsel huzurunu sağlamak için biraz yalnız kalmayı deneyebilirsin; bu, ruhsal dengeni yeniden bulmana yardımcı olacak.
Derin duyguların ve sezgilerinin ön planda olduğu bir gün. İçsel bir keşif yapma arzusu, seni sırlarla dolu alanlara çekebilir. Başkalarının hislerini anlamak için bir çözüm sürecine girebilir, empati yeteneğini zirveye taşıyabilirsin. İlişkilerinde güç ve kontrol teması önem kazanıyor; bu konularda dikkatli olmalısın. Eski bir mesele yeniden gündeme gelebilir; geçmiş deneyimlerinden ders çıkarmak, seni daha güçlü bir birey haline getirecek. Tutkusal bir yaklaşım benimseyebilir, sevdiklerinle derin konuşmalara dalabilirsin. Karar alma yeteneğin artacak, sezgilerin seni doğru yollara yönlendirebilir. Güçlü bağlar kurma isteği, sosyal çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini derinleştirebilir. Kendi iç dünyanla barışmak, sana muazzam bir huzur getirecek. Hayatında yeni bir sayfa açma isteği büyüyecek; bu da senin cesur adımlar atmana neden olabilir.
Bugün enerjin tavan yapacak! Yeniliklere ve maceralara açık olacağın bir döneme girmiş bulunuyorsun. Farklı kültürler ve insanlar seni büyüleyecek; bu, sosyal hayatında yeni kapılar açabilir. Yaratıcılığın da artacak, ilham dolu anlar yaşayacaksın. Eğitim, seyahat veya kişisel gelişimine dair atılımlar için ideal bir zaman. Bu süreçte, içgüdülerine güvenmek ve risk almaktan korkmamak faydalı olacak. Olumlu düşüncelerle hareket ettiğinde, karşına çıkan fırsatlar seni şaşırtacak kadar güzel olabilir. Sevgi hayatında ise, destekleyici ve enerjik bir atmosfer seni bekliyor; bu da ilişkilerini derinleştirmek için güzel bir fırsat. Hayallerinin peşinden koşmaktan geri durma!
Bugün, hedeflerin ve hayallerin arasında köprü kurmak için fırsatlarla dolu bir gün olacak. İçsel motivasyonun güçlü kalacak, bu da iş hayatında ya da kişisel projelerinde ileri adımlar atmanı sağlayacak. Geçmişteki deneyimlerinden dersler alarak, daha sağlıklı ve yapıcı kararlar vermek için ilham bulacaksın. Aynı zamanda, duygusal olarak biraz huzur arayışında olabilirsin; sevdiklerinle kaliteli zaman geçirmeyi ihmal etmemelisin. Dikkatini dağıtan unsurlara karşı dikkatli ol, gözlerin üzerinde, bu nedenle imajına ve sunduğun projelere özen göstermelisin. Karşılaştığın zorluklar, seni daha güçlü kılacak ve asıl potansiyelini keşfetmene yardımcı olacak. Sonuç olarak, bu dönemde kararlılığın ve disiplinin seni istediğin yere ulaştıracak.
Bugün, toplumla olan ilişkilerin ve sosyal bağlantıların ön plana çıkacağı bir dönemdesin. Yenilikçi fikirlerin ve yaratıcı projelerin, arkadaş çevrenden büyük destek bulacak. Duygusal olarak, bireysel özgürlüğüne ve bağımsızlığına daha fazla vurgu yapma ihtiyacı hissedeceksin. Ancak, başkalarıyla iş birliği içinde olmanın önemini de göz ardı etmemelisin. İletişim becerilerin, sorunları çözüme kavuşturmanda büyük bir etki yaratacak. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşman da mümkün, bu nedenle açık fikirlilikle yaklaşmak önemli. Hayata dair felsefi bakış açını yeniden gözden geçirebilir, ilham verici düşüncelerle dolabilirsin. Duygusal derinliklerine inmek, içsel bir tatminsizlik hissini giderme potansiyeline sahip. Kendine olan güvenini tazele ve sıra dışı düşüncelerinle öne çık.
Duygusal derinliklerinle yüzleşme fırsatı bulabilirsin. İçsel dünyandaki dalgalanmaları anlamak, başkalarıyla olan ilişkilerini güçlendirebilir. Yaratıcılığın ön planda olacak; sanatsal bir projeye veya yeni bir hobiye yönelmek için ideal bir zaman. Uzaklarda bir arkadaşınla tekrar bağlantıya geçme isteği doğabilir; bu iletişim birçok duygu barındıracak. Kendini ifade etmek için altını çizmen gereken konular olabilir; iç sesini dinle. Bugün, karamsar düşüncelerin yerine umut ışığının parladığını göreceksin. Şayet günlük yaşamında bir sıkıntı hissedersen, sakin bir yer bulup meditasyon yapman, zihnini arındırmana yardımcı olabilir. Unutma, sezgilerinle hareket ettiğinde doğru yolu bulma olasılığın artıyor.
