1
Deniz subayı bir baba ve terzi bir annenin çocuğu olarak 1938 yılının 28 Mart’ında İstanbul’da dünyaya gelen usta tiyatrocu Genco Erkal, lisede başladığı tiyatro serüveninde 62 seneyi geride bırakarak, tiyatro severlerin kalbinde taht kurdu. ‘Politik tiyatrocu’ olarak bilinen Erkal, sorularımıza samimi yanıtlar verdi…
■ Nasıl bir ailede büyüdünüz? Tanımayanlar için Genco Erkal kimdir?
Tiyatrocuyum. Oyuncu, yönetmen, çevirmen, uyarlayan, yazan… Her dalda emeğim var. 62 yıldır çalışıyorum. Kurduğum Dostlar Tiyatrosu 52 yılını tamamladı. İlkokulu Galatasaray’da, orta ve liseyi Robert Koleji’nde okudum. İstanbul Üniversitesi Psikoloji mezunuyum.
■ Tiyatroya ne zaman ve nasıl başladınız?
Lise yıllarında başladım, üniversitede devam ettim. 1959 yılında Kenter Tiyatrosu’nda profesyonel hayata atıldım. 1969 yılında Dostlar Tiyatrosu’nu kurdum.
■ Sanat hayatınıza etki edenlerin başında şüphesiz Nazım Hikmet geliyor. O’nun şiirlerini de seslendiriyorsunuz. Sizi etkileyen neydi?
Benim gençliğimde Nâzım yasaklıydı. Yıllar sonra ilk kez Kuvayı Milliye kitabı çıktığında beni derinden etkiledi. İşte benim şairim budur dedim. Düşünceleri, yaşamı, yurt sevgisi, gelecek güzel günlere olan sarsılmaz inancı onu benim kahramanım yaptı. Onun yaşayan sözcüsü oldum.
■ Kendinizi politik tiyatrocu olarak ifade ediyorsunuz, politik tiyatroyu nasıl tanımlıyorsunuz?
İnsanlar tiyatroya geldiklerinde ülkemizin ya da insanlığın önemli sorunlarıyla yüz yüze gelsinler istiyorum. Tiyatroda izledikleri, onların yaşamında iz bıraksın, onlara ışıklı bir yol açsın istiyorum.
■ Sosyal medyada düşüncelerinizi ifade ettiğiniz için ifade verdiniz. Bunu bekliyor muydunuz?
Bunu doğal karşıladım. Bu iktidarın muhalefete tahammülü yok. Hemen yaftayı yapıştırıyorlar, ya terörist diyorlar ya FETÖ’cü. Ya da Cumhurbaşkanına hakaret oluyor. Oysa ben yıllardır politik tiyatro yapıyorum. Gelmiş geçmiş bütün iktidarları eleştirdim, elbette bugün de yanlış gördüklerimi eleştireceğim. Aktroller bir şeyler bulup çıkarmışlar, savcılık da soruşturma açmış. Öte yanda ayyuka çıkmış rezaletler için yargı sus pus olmuş.
■ Son günlerdeki mafya-siyaset ve medya üçgenindeki kirli ilişkilerin ifşaatları için ne diyorsunuz?
Kıyamet kopuyor, kirli çamaşırlar pazara dökülüyor, yetkililerden gık çıkmıyor. Yargı bir türlü harekete geçmiyor. Herkes Saray’dan emir bekliyor. Basın deseniz öyle. ‘Aman yurt dışındaki mafya liderine bir şey olmasın da şu rezaletleri öğrenmeye devam edelim’ diyoruz. Yani en büyük, en doğru haber kaynağımız bu şimdi.
Duayen tiyatrocu iki yeni proje üzerinde çalışıyor.
Pandemiden en çok etkilenen sektörün gösteri sanatları olduğunu söyleyen Genco Erkal, “Sanatçılar işsiz kaldı, kiralar ödenemedi, borçlar birikti. Devletin ilgisizliği de ayrı bir konu. Ufak tefek destekler yapıldıysa da onlar genelde yandaş topluluklara gitti, gerçek sanata, muhalif kesime uzak duruldu” diye konuştu.
“İzleyicimizin bizi yalnız bırakmadığını görmek bizlere heyecan ve mutluluk veriyor.”
‘Dediğim gibi bugün tiyatronun rakibi çok. Akıllı telefonlar, internet, sosyal medya, binlerce kanal var. Büyük şehirlerin trafik sorunları yüzünden, işten çıkıp akşam eve ulaşmak bir mesele. Eve gidince aç televizyonu, gir internete, bedavadan izlenebilecek binlerce eğlence var. Böyle bir dönemde tiyatronun hâlâ ilgi çekmesinin nedeni izleyiciyle, dolaysız, yakın iletişim kurmasına bağlıdır. Bence hiçbir gösteri biçimi tiyatronun yerini tutamaz. Genç kuşakların tiyatroya ilgisi beni mutlu ediyor.’
Genco Erkal, “Hayranı olduğum Ahmed Arif’in şanına yakışacak bir gösteri olması için gece gündüz çalışıyoruz” dedi.
Son projesinden bahseden Genco Erkal, şunları söyledi: “Ahmed Arif, şiirimizin doruk noktalarından biridir. Onun şiirlerinden Ahmet Kaya, Rahmi Saltuk, Grup Ekin’in bestelediği şarkıların yanı sıra Ercan ve Gökhan Çağıran’ın besteleriyle zenginleşen bir gösteri hazırladım. Şiirleri ben yorumluyorum. Şarkılarda ilk kez tiyatro izleyicisiyle buluşacak olan değerli Ercan ve Gökhan kardeşleri tanıyacağız. Kadıköy, Selamiçeşme Özgürlük Parkı’nda 1 Temmuz akşamı izleyici karşısına çıkacak.”
Bugün, kendini enerjik ve dinamik hissedeceksin. Yeni başlangıçlar yapmak için harika bir zaman. İçindeki maceraperest ruh, seni sıradanlıktan uzaklaştıracak fırsatlar aramaya yönlendirebilir. Kendine olan güvenin artacak ve bu sayede karşılaştığın zorlukları aşma konusunda cesur adımlar atabilirsin. Sosyal ilişkilerde biraz daha açık olabileceğin bir dönemdesin; yeni insanlarla tanışabilir ve ilgi çekici sohbetler gerçekleştirebilirsin. Özellikle dikkatli olman gereken bir alan, iletişim. Hızla hareket eden düşüncelerin bazen yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Bu nedenle, karşındaki insanların duygularını ön planda tutarak iletişim kuralım. Kendine dönük olmanın yanı sıra başkalarının ihtiyaçlarına da duyarlılık göstermek önemli. Farklı bakış açıları sayesinde hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerini derinleştirebilirsin. Fiziksel aktivitelere yönelmen de ruh halini olumlu yönde etkileyecek. Kendine zaman ayırarak, zihnindeki gürültüden uzaklaşabilirsin. Böylece daha net düşüncelere ulaşacak ve günlük hedeflerine odaklanmakta zorlanmayacaksın. Kendini ifade etme şeklin oldukça etkileyici olacak; bu, başkalarını etkileme gücünü de beraberinde getirecek. Unutma, içindeki ateşi yakarak, istediğin her şeyi elde etme kapasitesine sahipsin.
Güçlü ve kararlı bir duruş sergileme zamanı. İçsel barışına ulaşmak için bazı şeyleri sorgulamak isteyebilirsin. Maddi konularda daha temkinli olmalısın; yeni bir yatırım yapmadan önce iyi düşün. İlişkilerinde samimiyet arayışın artıyor. Sevdiğin kişiye olan duygularını daha iyi ifade etme imkânı bulabilirsin. Sanat ve estetikle ilgili projelerle ilgilenmek için mükemmel bir zaman. Yaratıcılığın seni sürüklerken, başkalarına ilham verme fırsatını da yakalayabilirsin. Sağlığına dikkat et ve bedenine özen göster. Dinlenmek ve yenilenmek için vakit ayırmayı unutma.
Bugün iletişim yeteneklerin ön plana çıkıyor; çevrendeki insanlarla kuracağın diyaloglar anlamını yüceltirken, yeni arkadaşlıklar da kapını aralayabilir. Sosyal hayatında beklenmedik ve heyecan verici gelişmeler yaşanabilir, bu durum seni motive edecek. Esnekliğin ve merak duyduğun konular üzerinde derinleşme isteğinle birlikte, entelektüel bir tatmin elde edebilirsin. Ayrıca, ani fikirler ve ilhamlar akışkan bir şekilde hayatına girebilir; yaratıcılığını kullanmak için değerlendirmek adına mükemmel bir zaman.Ancak, her şeyin yanı sıra kararsızlık hisleriyle yüzleşmek zorunda kalabilirsin. Aldığın kararların etkileri üzerinde düşünmek, gereksiz stresten uzaklaşmana yardımcı olabilir. Zihnini netleştirmek için kısa bir yürüyüş, meditasyon veya hava almak iyi gelebilir. Duygu ve düşüncelerini artıran bir ortam yaratmak, istediğin yönü belirlemene yardımcı olacaktır. Bugünkü olaylar, ilerideki planların için ilham kaynağı olabilir. İş, aile ve arkadaşlık ilişkileri arasında sağlıklı bir denge kurmak, gündemini daha da zenginleştirebilir.
Duygusal derinlik ve içsel huzur arayışında bir gün. Sevdiklerinle olan bağlarının güçlenmesi, kalbini ısıtacak. Kısa sohbetler, anlamlı hatıraların yeniden canlanmasına yol açabilir. Kendini ifade etme konusunda biraz daha cesur olmalısın; hislerini paylaşmak, seni beklediğinden çok daha güçlü kılacak. Özellikle ev ve aile temaları ön plana çıkıyor, belki de küçük değişikliklerle yaşam alanında daha fazla huzur yaratabilirsin. Kendine güvendiğin anlar, içsel dengeyi bulmanda önemli rol oynayacak. Duygusal akışta kalmak ve çevrendeki enerjileri doğru yorumlamak, sana daha iyi bir gün yaşatacak. İçsel sezgilerine güven, bu dönem sana birçok kapı açacak.
Bugün, sahnede parlamak için mükemmel bir fırsat seni bekliyor. Kendini ifade etmek ve yaratıcılığını sergilemek için enerji dolusun. İçindeki tutku, çevrendekileri etkilemek ve liderlik vasıflarını sergilemek için adeta kabarıyor. Sosyal çevrendeki etkileşimlerin, beklenmedik fırsatlara ve ilginç bağlantılara yol açabilir. Kendine güvenin yüksek, bu da senin daha büyük hayaller kurmanı sağlıyor. Diğer insanlarla olan ilişkilerinde, samimi ve açık olman, ilgi çekmene yardımcı olacak. Duygusal olarak güçlü bir bağ kurma isteğin, romantik ilişkilerde de kendini gösterebilir. Kalbindeki aşk ateşini alevlendirmek için cesur adımlar atmak isteyebilirsin. Unutma, bugün seçimlerin ve kararların geleceğini şekillendirecek. İçindeki liderliği kabullen ve cesaretle ilerle!
Bugün detaylara olan ilginiz zirveye çıkacak. İş ve kişisel yaşamınızdaki küçük ayrıntılar gözünüze çarpacak ve bu size büyük bir fayda sağlayacak. Organize olma ve planlama konusundaki yeteneğiniz, çevrenizdekilerin takdirini kazanacak. Kendinize olan güveniniz artarken, içsel huzurunuzu da koruyabileceksiniz. Sağlık ve zindelik konusunda dikkatinizi beslenmenize ve düzenli aktivitelere yönlendirmeniz faydalı olacak. İletişim kurduğunuz kişilerle benzer ilgi alanları bulmak, derin anlamlı sohbetler yapma fırsatı sunacak. Etrafınızdaki insanlarla uyumlu ilişkiler geliştirmek için sabırlı ve açık kalmalısınız. Kendi içsel dünyanıza yolculuk yapma zamanı. Duygusal derinliklerinizle yüzleşmek, sizi daha güçlü kılacak.
Harmoni arayışında olduğun bir gün. İlişkilerde denge sağlama isteğin artacak. Başkalarıyla olan etkileşimlerin seni ruhsal olarak besleyecek. Tazelenmiş bir bakış açısıyla, sevgi ve dostluk bağlarındaki derinlikleri keşfetme fırsatın doğacak. Estetik ve sanatsal konularla ilgilenmek için ideal bir zaman dilimindesin, yaratıcı projelere adım atabilirsin. İçsel huzurunu yakalamak adına, hayal gücünü serbest bırak. Karar alma süreçlerinde sezgilerine güvenmelisin, bu karmaşık durumları anlamana yardımcı olacaktır. Kendine odaklanmak ve içsel dengenle barışmak, seni daha güçlü biri haline getirecek.
Derin hisler ve tutkuların ön planda olduğu bir gün seni bekliyor. İçsel dünyanla baş başa kalmanın huyunu değiştirebilir; yalnız kalma ihtiyacı hissedebilirsin. Bu ruh hali, özellikle kişisel projelerine odaklanmana yardımcı olacak. Gizemli bir çekim duyduğun birine karşı hislerin daha da yoğunlaşabilir. Hislerini anlamaya çalışırken, duygusal derinliğini keşfetmekten çekinme. İletişimde cesur olmalısın; belki de uzun zamandır dile getiremediğin düşünceler, bugünün akışında yer bulabilir. Sağlığına dikkat etmen gerekiyor; zihinsel ve bedensel dengeyi sağlamak, seni güçlü tutacaktır. Finansal kararlar almadan önce duygusal motivasyonlarını gözden geçir; önemli adımlar atmak için kendini hazır hissetmeyebilirsin. Sanatsal veya yaratıcı bir işle meşgul olmak, içsel huzurunu artırabilir, ruhunun derinliklerinde yatan yaratıcılığı ortaya çıkarabilirsin. Unutma, kararlılığın ve sezgilerin seni yönlendiren en önemli rehberlerin olacak.
Maceranın peşinden koşmayı seven ruhun, bu gün yeni fırsatlarla karşılaşacak. Öğrenme isteğin artacak ve bu, bilgilerini derinleştirmek için fırsat sunacak. Sosyal ilişkilerde, çevrendekilerle etkileşimlerin oldukça keyifli ve samimi geçebilir. Hedeflerini genişletmek için ideal bir zaman dilimindesin; yaratıcı projelere yönelmek, sana ilham verebilir. İçsel huzurun ve özgürlüğün, kararlılığınla birleştiğinde sana güç katacak. Ancak dikkat etmen gereken nokta, aşırı iyimserliğin seni yanıltmaması. Sezgilerine güven, yeni deneyimlere açık ol. Ayrıca, seyahat veya yeni kültürlerle tanışma arzun yüksek; bu, zihinsel olarak seni besleyecek. Kendine olan inancınla, hayallerini gerçekleştirmek için harekete geçebilir, olumlu gelişmeler yaşayabilirsin.
Bugün, sorumluluk ve disiplin konuları ön planda. Zihninizdeki hedefler netleşiyor, kararlı adımlarla ilerleyeceğiniz bir süreçte olduğunuzu hissediyorsunuz. İş hayatında beklenmedik fırsatlar karşınıza çıkabilir; bunları değerlendirmek için kendinize güvenmelisiniz. Sosyal ilişkilerde dikkatli olmanız gerekebilir; bazı insanlar niyetlerini gizleyebilir. Ailevi konularda ise anlayışla yaklaşmanız, huzuru getiriyor. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın; içsel dinginliği bulmak, dışarıdaki karmaşadan uzaklaşmanıza yardımcı olacak. Yalnız kalmak istediğinizde, kendinize dönmeyi tercih edin.
Bugün özgürlüğe olan düşkünlüğün canlanacak, bağımsızlık duygun senin için ön planda olacak. Sosyal çevrendeki değişimlere duyarlılığını artırarak, yeni bağlantılar kurmak için harika bir zaman dilimindesin. Farklı bakış açılarıyla karşılaşacak ve bu da zihnini açacak. Finansal konularda spontan kararlar almaktan kaçınmalı, daha dikkatli olmalısın. Yeniliklere açık olman, projelerinde yaratıcı çözümler bulmanı sağlayacak. İçsel huzurun için meditasyon veya doğa yürüyüşleri gibi sakinleştirici aktivitelere yönelmek, ruhsal dengenin korunmasına yardımcı olacaktır. Геçmişteki sorunlar seni sıkıştırıyorsa, onları serbest bırakma zamanı gelmiş olabilir. Yarın için yeni ufuklara yelken açmak isteyebilir, beklenmedik fırsatları değerlendirerek kendini geliştirmeye yönelik adımlar atabilirsin.
İçsel dünyanda derin bir keşif ve duygusal deneyimlerin ön planda olduğu bir gündesin. Hayal gücün ve sezgilerin oldukça güçlü, bu yüzden sanatsal ya da yaratıcı bir çalışmaya yönelmek, ruhunu besleyecek. İnsanlarla olan ilişkilerinde empati yapma kabiliyetin artıyor; başkalarının hissettiklerini anlamak ve desteklemek için harika bir zaman. Ancak, duygusal derinliğin bazen seni içe kapatmaya itebilir. Kendine nazik olmanı ve duygularını kabul etmeni öneririm. Birilerinin sana ihtiyaç duyduğu anları da göreceksin; bu, başkalarına yardım etme isteğinle birleştiğinde, için ısınacak. Ancak, kendi sınırlarını korumaya da dikkat etmelisin. Aklındaki sorulara yanıtlar ararken karşılaşabileceğin gizemler, seni daha fazla etkileyecek. İçsel huzuru bulmak için meditasyon veya doğada zaman geçirmek faydalı olabilir. Bugün, sezgilerine güvenmekle geçen bir gün olacak. Kendini ifade etme yollarını keşfetmek için harika fırsatlarla dolu, bu yüzden yüreğini dinle!
