| TÜRK EDEBİYATI HAKKINDA KISA TARİHİ BİLGİ-5 |
XIX. YÜZYIL
Ondokuzuncu yüzyıl Türk edebiyatının, eski şark karakterinden modern avrupa karakterine geçişini hazırlayan bir intikal devridir.
Bu yüzyıl başlarında saz şiiri çok genişlemiş, biraz daha divan şiirine yaklaşmış, az çok kültürlü, çeşitli konulara el uzatabilen ve siyasi, içtimai tenkid fikri taşıyan şairler yetiştirmiştir. Erzurumlu Emrah, Zihni, Dertli ve Seyrani bunlardandır. Eski halk destan ve hikayeleri de kendi içindeki tekâmülle neredeyse roman haline gelmekte bulunmuştur.
Divan şiiri eski sanatlarından bir hayli sıyrılarak bariz bir sadelik ve yerlilik temayülü göstermektedir. Bu temayülün en göze çarpan mümessili Vâsıf’dır. Daha çok eski geleneğe bağlı görünen İzzet Molla’da bile, ondokuzuncu yüzyıl mahsülü ve az çok Avrupa tesirinin neticesi olan modern bir siyasî tenkid fikri ve yenilik ruhu göze çarpmaktadır. Divan şiirinde saz şairleri ağzından şiirlere daha çok rastlanmağa başlanmıştır.
Tekke edebiyatı, Kuddusi gibi eski ruhu devam ettiren büyük şairler yetiştirmekle beraber, bilhassa bektaşi şairlerinin hayat dolu zarif şiirleriyle, saz şiiri ve divan şiirindeki yeniliğe paralel bir yolda ilerlemiştir.
Yüzyıl ortalarında bir nevi neoklâsik hareketler görülmüş ve şiirimiz tekrar Fehim ve Naili yoluna dökülmek istenmiş; bu temayül, Leskofçalı Galip, Manastırlı Naili, Hersekli Arif Hikmet, Üsküdarlı Hakkı, Yenişehirli Avni gibi değerli şairler yetiştirmiş ise de geniş ve devamlı bir tesir yapamamıştır.
Nesirde de daha önceki yüzyıl temayülleri devam etmiş, Şanizade gibi süssüz ve sade bir şekilde tarih ve ilmî eser yazanlar çoğalmıştır. Akif Paşa’nın nesri içinde şuurlu bir yeni hayat uslûbuarzeden ifadelere rastlanmaktadır.
Ayrıca eski nazmın ve nesrin muhtelif tarzlarını temsil eden birçok yazarlarda göze çarpmaktadır. Fakat bunlar, neoklâsik temayüller gösterenler de dahil olmak üzere, aralarında değerli şahsiyetler bulunmasına rağmen, eski yüzyıllardaki geniş rağbeti görememişlerdir. Çünkü bütün bu tarzları barındıran eski klâsik devir sarsılmıştı. Cemiyet, Avrupa medeniyeti denilen bir baskı altında, bir ölüm kalım mücadesi içindeydi. Osmanlı İmparatorluğunun siyasi ve içtimai hayatında büyük değişiklikler olmuş, bir ıslâhat ve tanzimat devri açılmıştı. Eski devrin ifadesi olan eski edebiyat, bilhassa divan edebiyatı, tarihi seyrini ve tekamülünü tamamlamıştı.
Yüzyıl sonlarına doğru Avrupa ile temas çoğaldı. Birçok yazarlar, Avrupa’yı gördüler, avrupa dili öğrendiler ve avrupa eserlerini tetkik ettiler. Bunlar bir kısım eserlerinde eski şekle bağlı kalmakla beraber, zamana uygun bir ruh gösterdiler; edebiyata onsekizinci yüzyıl fransız filozoflarının siyasî ve içtimai fikirlerini, tenkid ve inkilâp hamlelerini getirdiler. Avrupa şaheserlerinden örnek alarak, şekil bakımından bambaşka olan yeni eserlerde yazdılar. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Abdülhak Hâmit, Recaizade Ekrem, Samipaşazade Sezai, Ahmet Mithat bunların en mühimleridir. Böylece, şiirimizde nazım şekilleri ve konuları değişti; nesrimize roman ve tiyatro gibi yeni çeşitler geldi. Tanzimat Edebiyatı adını alan bu hareketten sonra aynı yolda yürüyen Edebiyat-ı Cedide (Servet-i Fünun) yazarları, avrupai edebiyat taraftarlığının son ve aşırı mümessili oldular. Bu zümre içindeki şahsiyetlerin en mühimleri olan Halit Ziya, Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin gibi yazarlar, şekilde ve ruhta tamamen avrupai, yeni eserler verdiler.
Fakat bu edebiyat da memleketi tam olarak tatmin edemedi. Çünkü, şark kültür ve zevkini yaşatan çoğunluk, avrupai edebiyata kolay kolay ısınamıyordu. Esasen yeni avrupai edebiyat da dil, zevk ve ruh bakımından milleti tam tatmin edecek bir isabet ve mükemmeliyete sahip değildi. Bir yandan saz şiiri ve divan şiiri de memlekette yaşıyor, muhtelif tarzların müdafileri arasında münakaşalar, fikir kavgaları ve hücumlar oluyordu.
Edebiyat-ı Cedide’nin dili, eski divan edebiyatı gibi, osmanlıca ve vezni aruzdu. Halbuki hayatın dili sadeleşmiş, eski ağır osmanlıca terkedilmişti. Aruz vezni de artık ağır ve yabancı görülmeğe başlıyordu. Bu sebeple bu yeni edebiyata da hücum ederek sade Türkçe ile ve hece vezniyle yazmayı müdafaa eden bir zümre ortaya çıktı.Bir yandan da saz şiiri kendi içindeki tekâmülüne devam ederek Dadaloğlu, Ruhsati, Mesleki gibi değerli şairler yetişmekteydi.
Hiçbir zümreye ve mesleğe bağlı olmayan muhtelif karakterlerde şairler ve romancılar da vardı. Bütün bu zümrelere mensup veya müstakil, şahsiyetlerden kimi saz şiiri, kimi divan şiiri, kimi tekke şiiri, kimi avrupa şiiri tarzında; kimi hece ile, kimi aruzla; kimi osmanlıca, kimi sade Türkçe yazıyor ve her biri de hem takdirci, hem de hücumcu ile karşılaşıyordu. Hatta aynı yazarların birbirine aykırı sayılan çeşitli tarzlarda eser verdikleri de görülüyordu.
Muhtelif tarzlarda değerli ve büyük eserler meydana getirmekten de geri kalmayan ondokuzuncu yüzyıl, bilhassa ikinci yarısı, böylece eski yeni çeşitli zevklerin ve tarzların çarpışmasıyla geçti ve yirminci yüzyılda kökleşen yeni Türk edebiyatına bir intikâl merhalesi oldu.
Bugün, enerjiniz oldukça yüksek olacak ve hedeflerinize odaklanmak için harika bir gün olabilir. Kendinize güveniniz artacak ve kararlılığınız sayesinde önemli adımlar atabilirsiniz. Ancak, fazla aceleci davranmaktan kaçınmanızda fayda var. İletişimde olduğunuz insanlarla uyum sağlamak için sabırlı olun ve karşılıklı anlayışı ön planda tutun. Kişisel gelişiminize odaklanmak ve yeni projelere adım atmak için harika bir gün olabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün duygusal ilişkilerinizde dürüst ve açık olmaya özen göstermelisiniz. İçinizde biriken duyguları ifade etmek sizin ve karşınızdakiler için sağlıklı olacaktır. Ayrıca, iş hayatınızda sabırlı ve planlı adımlar atarak hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Bugün maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, gereksiz harcamalardan kaçının. Enerjinizi doğru yönlendirdiğinizde verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.
Merhaba! Bugün, İkizler burcundaki insanlar için iletişimleri oldukça önemli olabilir. Zihinsel ve sosyal aktivitelerde etkili olabilir, stratejik düşüncelerinizle dikkat çekebilirsiniz. Özellikle iş konularında projelerinizi ve fikirlerinizi paylaşmak için uygun bir gün olabilir. Kendinizi ifade etmede daha güçlü hissedebilir ve çevrenizle daha kolay etkileşimde bulunabilirsiniz. Ancak, kararsızlık yaşayabileceğiniz durumlarda mantıklı ve akılcı kararlar almaya gayret etmelisiniz. Umarım bugün güzel ve verimli bir gün geçirirsiniz!
Bugün duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz, bu nedenle kendinize karşı şefkatli olmaya özen göstermelisiniz. İletişimde bazı aksamalar olabilir, bu durumu abartmamaya çalışın. Sevdiklerinizle zaman geçirmek size iyi gelebilir ve sizi rahatlatabilir. Kendinize zaman ayırarak iç huzurunuzu sağlayabilirsiniz. Ufak detaylara takılmayın ve hayatı daha akışına bırakın.
Merhaba! Bugün Aslan burcundaki kişiler için, duygusal konularda dengeli ve kararlı olmanız önemli olacaktır. Özellikle partnerinizle iletişimde nazik ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda ise yaratıcılığınızı kullanarak öne çıkabilir ve güçlü bir etki bırakabilirsiniz. Sağlığınıza dikkat etmeyi unutmayın, bugün kendinize zaman ayırarak dinlenmeye ve stresten uzaklaşmaya çalışın. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.
Bugün odaklanma ve disiplin gününüz olacak. Çevrenizdeki detayları fark edecek, planlarınızı titizlikle uygulayacaksınız. İletişimde net olmaya özen gösterin ve gereksiz detaylara takılmaktan kaçının. Bugün, sağlık ve beslenme konularına da dikkat ederek kendinize özen göstermeniz faydalı olacaktır.AreaView Günlük Burç Yorumları'nda olumlu ve yapıcı enerjiler hakim olacak.
Bugün ilişkilerinizde dengeyi kurmaya odaklanmalısınız. Karşılıklı iletişimde anlayışlı olmaya gayret edin ve karşınızdaki kişilerin duygularına saygı gösterin. Özellikle iş ortamlarında uyumlu olmanız sizin için faydalı olabilir. Sevdiklerinizle keyifli vakit geçirmek için de uygun bir gün. İyi bir denge sağladığınızda her şey daha kolay ilerleyecektir.
Bugün duygusal anlamda derin düşüncelere dalabilirsiniz. Kararlarınızı dikkatli bir şekilde vermeniz ve hayallerinizle gerçekçi olmanız önemli olacak. İlişkilerinizde anlayışlı ve sabırlı olmaya çalışın, çatışmalardan kaçının. Yoğun tempo altında çalışırken kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Sağlığınıza dikkat etmeye özen göstermelisiniz.
Merhaba! Bugün duygusal anlamda biraz hassas olabilirsiniz ve çevrenizdeki insanların sizin duygusal ihtiyaçlarınıza daha fazla dikkat etmesini isteyebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak içsel huzuru ve dengeyi bulabilirsiniz. Karşınıza çıkacak fırsatları değerlendirmek için cesaretinizi toplamanız gerekebilir. İlişkilerinizde iletişimde dengeli olmaya özen gösterin. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Tabii ki! Bugün, Oğlak burcundakilere, iş hayatlarında gelişmeler ve fırsatlar olabileceği, finansal konularda dikkatli olmaları gerektiği ve yakın ilişkilerinde daha anlayışlı olmalarının faydalı olabileceği söyleniyor. Ayrıca, bugün sağlık ve huzur bulabilecekleri aktivitelere zaman ayırmaları öneriliyor. Umarım günlük burç yorumunuz size rehberlik eder!
Merhaba! Bugün, Kova burcundaki insanlar için gerçekleştirmesi gereken planları değerlendirmek ve hedeflerine odaklanmak önem taşıyor olacak. Duygusal anlamda ise, iletişimde açık olmaya çalışmalı ve duygularınızı ifade etmekten kaçınmamalısınız. Etrafınızdaki insanlarla sağlıklı iletişim kurarak ilişkilerinizi daha da güçlendirebilirsiniz. Ayrıca, bugün kendinize zaman ayırarak hobi veya ilgi alanlarınıza yönelebilir, yaratıcılığınızı ortaya çıkarabilirsiniz. Hayatınıza pozitif enerji katmak adına bugünü en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz. Umarım bugün size bol şans getirir!
Tabii ki! Bugün, Balık burcundaki insanlar için ilişkilerinizi dengelemeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle olan iletişiminizi daha dikkatli yönetmeli ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. Kendinize zaman ayırarak duygusal dengeyi sağlayabilir ve iç huzurunuzu artırabilirsiniz. Kendinize ve çevrenizdeki insanlara karşı nazik olun, anlayışlı davranın. Uzun vadeli hedeflerinizi gözden geçirmek ve üzerinde çalışmak için iyi bir gün olabilir. Sağlık konularında dikkatli olmak ve düzenli egzersiz yapmak da faydalı olacaktır.
