Prof. Dr. Mehmet Haberal, Türkiye’nin en önemli bilim insanlarından biri. Başkent Üniversitesi’nin kurucusu, Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı, sağlık alanında birçok ilki o gerçekleşti. 3 Kasım 1975’te Türkiye’deki ilk organ nakli ameliyatı da onlardan biri. Başarılı operasyonlarıyla tüm dünyanın saygınlığını kazandı.
46 yıllık arkadaşı Feyyaz Artukoğlu, Haberal’ın “Seyir Defteri”ni iki cilt kitapta topladı ama daha yolun yarısına bile gelemedi. Bir ömre bu kadar başarı ve yaşanmışlığın sığması ise herkesi şaşırtıyor. Azerbaycanlı bir bilim kadının Haberal için söyledikleri de bunun örneği…
Prof. Dr. Mehmet Haberal, Saygı Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
‘SEYİR DEFTERİ’Nİ YAZDI
Haberal, kendisine verilen ödülü almak için bir törene katıldı. Özgeçmişi okunuyordu. Azerbaycanlı kadın, Haberal’ın arkadaşı Feyyaz Bey’e, “Haberal nece yaştadır?” diye sordu. Feyyaz Bey, niçin sorduğunu söyleyince kadının cevabı şöyle oldu: “Bunca işi yapabilmesi için mutlaka 200 yaşında olması gerekir.”
Haberal, Pakistan’daki bir toplantıya gitti. O gün otele yapılan saldırıda 8 kişi öldürüldü. Polis, bilim insanlarını korumak için alarma geçti. Haberal’ı havaalanından 50 polis getirdi. Otelde yemek saatinin dolmasına 20 dakika vardı. Görevli, “20 dakika içinde lokantayı terk etmeniz gerekir” uyarısında bulundu. Bir Pakistanlı Haberal’ı tanıdı. “Siz istediğiniz kadar kalabilirsiniz. Depremde bir uçak dolusu yardım malzemesi göndermenizi unutmadık” dedi. Haberal kadirşinaslık karşısında çok duygulandı.
CEZAEVİNDE NAMAZ
Haberal’ın ömrü hastane koridorlarında hastalara şifa dağıtarak, bilimsel konferanslarda tıptaki gelişmeleri anlatarak geçti… Ancak bir dönem vardı ki hayatının en zor günlerini yaşadı. 13 Nisan 2009’da Ergenekon kumpasında tutuklandı. 4 yıl 4 ay özgürlüğünden mahrum bırakıldı. Bu durum anne ve babası da kahretti. Bu üzüntüye dayanamadılar.
Haberal’ın babasının cenazesine katılmasına izin vermediler. Cezaevindeki odasında onun için gıyabi cenaze namazı kıldı. Annesinin cenazesine ise sıkı önlemler altında getirildi ve aynı gün cezaevine götürüldü. O günleri anlatırken gözleri dolan Haberal, “Niçin 4 yıl 4 ay cezaevinde tuttular, hâlâ nedeni belli değil. Bizi tutuklayanlar da şimdi ya tutuklu ya kaçak” diyor.
Mehmet Haberal’ın odasında Atatürk için ayrılmış köşe var.
ÖZEL ATATÜRK KÖŞESİ
Haberal’ın odası aldığı sayısız ödülle doldu. Ancak o ödüllerin arasındaki bir maket dikkat çekiyor. O da kumpas davasında tutuklu kaldığı Silivri Cezaevi’ndeki hücresinin maketi… Haberal, 4 yıl 4 ay geçirdiği hücrenin maketini göstererek “Yaşamım tutsak alındı, zamanım yok edildi. Artık ne tutsak alınan yaşamımı yeniden yaşayabilirim, ne yok edilen zamanımı geri getirebilirim” diyor. Ardından da Hz. Ömer’in “Yaydan çıkan ok, ağızdan çıkan söz, kaçan fırsat, geçen zaman bir daha geri gelmez” sözlerini hatırlatıyor. Haberal’ın odasında Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve hocası İhsan Doğramacı için özel bir bölüm ayrılmış. Duvarda, Atatürk hakkında çıkarılan idam fermanının orijinali asılı.
Haberal, KKTC’de yaşadığı bir anısını da paylaştı. Mehmet Haberal’a, girişte pasaport polisi, “Pasaportunuza damga vurmayalım. Diğer ülkelere girişte zorluk çıkarırlar” dedi. Haberal bu sözlere çok üzüldü, polise “Sen kendi ülkeni tanımazsan başkası hiç tanımaz” karşılığını verdi. Pasaportunu polise uzattı ve damgayı vurmasını istedi.
‘O BİR SANAT ESERİ’
Haberal’ın odasındaki ödüller arasında da ilkler var. Ürdün’de Şeyh-Ül Cerrahi Ödülü ilk kez Prof. Dr. Haberal’a verildi. Törende ödül gerekçesi açıklanırken, “Biz, ülkemiz için 12 saat çalışırız. Mehmet Haberal, ülkesi için, insanlık için 24 saat çalışıyor” denildi. Yabancı bir bilim insanı ise Haberal’ı, “Bir sanat eseridir. Herkes onu dikkatlice muhafaza etmelidir” sözleriyle anlattı.
Mehmet Haberal, sohbetimizde ilginç anılar anlatıyor: “Merhum Başbakan Bülent Ecevit, Başkent Üniversitesi Hastanesi’nde çok başarılı bir şekilde tedavi edildi. O kadar ki hastane odasında liderler toplantısı yaptı. Zaman zaman Tayyip Bey, Abdullah Gül, Meclis Başkanı, diğer değerli arkadaşlarımız Başkent Üniversitesi’ne gelir. Dolayısıyla, bu mizah bile, maalesef savcı tarafından adeta bir örgüt organizasyonu olarak gündeme getirilmişti.”
Bugün, içindeki cesaret ve kararlılıkla çevrendeki engelleri aşabilirsin. Hedeflerine ulaşmak için attığın adımlarda yenilik arayışında olman faydalı olacaktır. Enerjin yüksek ve motivasyonun artmış durumda, bu da seni sosyal ortamlarda parlamaya itiyor. İletişim becerilerinle, insanları etrafında toplayacak ve ilgi uyandıracaksın. Ani değişimlere açık ol; sürpriz fırsatlar kapını çalabilir. Ancak, duygusal tepkilerini kontrol etmekte zorluk yaşayabilirsin; bu yüzden düşüncelerini biraz süreyle süzgeçten geçirmen, başkalarıyla olan ilişkilerini güçlendirecektir. Kendine güven, yeteneklerini sergilemek için doğru zamanı bekle ve bu süreçten keyif almayı unutma!
Bugün, içsel huzur arayışında olabilirsin ve doğanın güzellikleri ile iç içe olmak, ruhuna iyi gelecek. Malum, hayatın getirdiği koşullar bazen zorlu olabilir; bu yüzden sakin bir ortamda bulunmak, düşüncelerini toparlamak ve enerjini yenilemek önemli olacak. Kendini sevdiğin aktivitelere kaptırarak, stresini azaltabilirsin. Aşk hayatında ise derin bir bağ kurma isteği ön planda. Partnerinle yapacağınız anlamlı bir konuşma, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Maddi konularda temkinli davranman gereken bir gün; harcama yaparken iki kez düşünmeni öneririm. Ayrıca, güven duygusu, ilişkilerinde belirleyici bir faktör olacak. Kendine güven ve çevrendekilere de güven aşılamak, seni güçlü kılacak. Bugün, hayallerin için bir adım daha atabileceğin ve kendini yeniden keşfetme fırsatlarıyla dolu.
Bugün zihin aktiviten çok yüksek, düşündüklerin ve duyguların arasında güzel bir denge kurabilirsin. Sosyal ortamlarda kendini ifade etmek ve insanlarla etkileşimde bulunmak için akıcı bir gün. Yeniliklere açık olman, bilgi alışverişi yapmak ve ilham almak için mükemmel bir fırsat sunuyor. Gündemdeki konularla ilgili kafanda birden fazla fikir dolaşıyor, bunları yazıya dökerek veya başkalarıyla paylaşarak daha net bir anlayışa ulaşabilirsin. Ayrıca, sevdiğin biriyle derin ve anlamlı bir sohbet gerçekleştirmek seni rahatlatacak. Esneklik göstermeye özen göstermen, beklenmedik sürprizlerle karşına çıkabilir. Enerjin yüksek ve etrafındaki insanlara da pozitif bir hava katıyorsun. Anlık heveslerine kapılma eğilimindesin, bu nedenle günün tadını çıkarırken, gelecekteki planlarına odaklanmayı da ihmal etme.
Duygusal derinliklerin ve içsel dünyanla bağlantının ön planda olduğu bir gün. Ailenle ve sevdiklerinle olan ilişkilerini gözden geçirirken, empati ve anlayışla yaklaşman çok önemli olacak. İçsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmalı ve isteyerek yalnız kalmayı değerlendirmelisin.Finansal konular gündeme gelebilir, harcama yapmadan önce düşünceli olmalısın. Geçmişteki bazı hatalarından ders çıkararak daha sağlam adımlar atabileceksin. Yakın çevrendeki insanlarla iletişimin güçlenecek, ortak hayaller üzerinde konuşma ihtiyacı içindesin. Duygularını açıkça ifade etmek, ilişkilerini derinleştirebilir.Kendine olan güvenin artıyor; bu da kariyerine yansıyacak. Yeni fırsatlar kapını çalabilir, bunları değerlendirirken sezgilerine güvenmelisin. Unutma ki, duygularını ifade etmekten çekinmemelisin; bu, hem kişisel hem de profesyonel yaşamında büyük bir avantaj sağlayacak.
Bugün karizmatik enerjin yüksek! Kendine olan güvenin, çevrendekileri etkilemekte büyük rol oynuyor. Sosyal ortamlarda daha fazla dikkat çekebilirsin, yapacağın sunumlar veya konuşmalar herkesin ilgisini çekecek. Fakat, çevrendekilerin duygularına karşı daha hassas olman gereken bir gün; bu, ilişkilerini güçlendirebilir. İçsel yaratıcı yönünü ortaya çıkarmak ve sanatsal projelere yönelmek için mükemmel bir zaman. Biraz kendine zaman ayırarak ruhunu beslemen de faydalı olacak. Maddi konularda dikkatli olmalısın; aceleci kararlar almaktan kaçınmak en iyisi. Aşk hayatında ise tutkunun kabardığı anlar var, bu da romantizm için fırsatlar sunuyor. Kendini ifade etme tarzın, ilişkilerinde farklılık yaratabilir.
Bugün detaylara olan ilgin ve titizliğin ön planda olacak. Gün içinde yaptığın işler üzerinde fazlasıyla durabilir, küçük hataları bile gözünden kaçırmayarak mükemmel sonuçlara ulaşmayı hedefleyebilirsin. Etrafındaki insanlarla olan ilişkilere dikkat etmelisin; eleştiriler, yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Bunun farkında olarak daha uyumlu bir şekilde iletişim kurmak, ortamlardaki gerginlikleri azaltmana yardımcı olacaktır. Kendine zaman ayırmak ve ruhsal olarak dinginleşmek için meditasyon veya kısa yürüyüşler yapmayı deneyebilirsin. Sağlığına özen göstermek, bugünkü enerjini koruman açısından önem taşıyor. Ayrıca yaratıcılığını sergileyebileceğin bir proje üzerinde çalışmak, sana ilham verebilir ve içsel tatmin sağlayabilir. Unutma, her şey senin elinde, düzen yaratmayı hedefle.
Dengeleri koruma arzusu içinde olacaksın. İlişkilerindeki uyum, seni mutlu eden konulara odaklanmanı sağlayacak. Ortaklıklar ve iş birliği, bugün özellikle öne çıkacak, başkalarıyla olan bağlantıların güçlenecek. Sanatsal duygu ve yaratıcılık, hoşlandığın aktiviteleri destekleyecek. Duygusal olarak içsel bir denge arayışı içinde olabilirsin. Fikirlerin, başkaları üzerinde ilham yaratacak. Sosyal ortamda yer alırken, başkalarının bakış açılarına da açık olman, senin için faydalı olacak. Kendi isteklerinle başkalarının beklentileri arasında denge kurma çabası, zaman zaman zorlayıcı olabilir; ama sonucunda tatmin edici bir deneyim elde edeceksin. Kendini ifade etme fırsatlarına yönel, hayal gücünü serbest bırak.
Duygusal derinliklerinizi keşfetmek için mükemmel bir zaman. İçsel sezgileriniz güçleniyor ve ruhsal olarak dönüştürücü bir süreçten geçiyorsunuz. Başkalarıyla olan ilişkilerinizde sırları açığa çıkarma arzusunu hissedebilirsiniz; bu, güveninizi pekiştirecek ancak bazı yüzleşmeleri de beraberinde getirebilir. Duygularınızı ifade ederken dikkatli olun; kafa karışıklıkları ve yanlış anlamalar olabilir. İş yerinde intikam duygularıyla hareket etmek yerine, stratejik düşünmek ve işbirliğine gitmek daha faydalı olacak. Kişisel gelişim ve ruhsal dinginlik arayışınız, yaratıcı projelerde veya bireysel hobilerde kendini gösteriyor. Eğer zihinsel bir tazelenmeye ihtiyacınız varsa, doğayla iç içe bir yürüyüş yapmayı düşünebilirsiniz. Aşk hayatınızda sürpriz ve tutku mevcut; cesur adımlar atabilir, ilişkilerinizi derinleştirebilirsiniz. Ancak, hislerinizi aceleyle değerlendirmemeye özen gösterin; zamanında ve doğru kişilerle derinlemesine temas kurarak ilerleyin. Güçlü duygular, keşfetmeye değer bir deneyim sunabilir.
Macera arayışın kabuklarını çatlatıyor. Yeni fırsatlar, daha önce düşünmediğin kapıları aralayabilir. Sosyal ortamda dikkat çekici bir ışık haline gelebilirsin. Fikirlerini başkalarıyla paylaşmak, ilham verici tartışmalara yol açacaktır. Aynı zamanda içsel bir bilgelik ve merak, seni tanımlayan bir özellik olarak öne çıkacak. Ancak sabırsızlık ve dikkatsizlik, planlarında aksaklıklara neden olabilir. Dikkatini toparlayarak hedeflerine odaklanmalısın. Aşk hayatında ise, heyecan verici ve beklenmedik bir gelişme yaşanabilir. Kalp atışların, anlık hislere kapılabilir. Kendini ifade etme şeklin, ilişkilerine tazelik katacak. Doğanın tadını çıkaracağın bir gün geçirebilir, yeni bir hobiye başlayabilirsin. Rehabilite edici bir günlük rutin, ruhsal dengeyi bulmana yardımcı olacak.
Bugün, sorumluluklarınızla başa çıkmak için güçlü bir motivasyona sahip olacaksınız. Başkalarının beklentilerini karşılamak konusunda belirgin bir kararlılık hissedebilir, buna rağmen kendi ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemeye özen göstermelisiniz. İş veya kariyerle ilgili konularda dikkatli ve disiplinli yaklaşımınız, önemli fırsatları değerlendirmenizi sağlayabilir. İletişimde sağduyulu ve mantıklı olmanız, özellikle ekip çalışmasında sizi öne çıkaracak. Bazı beklenmedik bulaşmalara dikkat edin; çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizde dikkatli olmalısınız. İçsel huzurunuzu sağlamaya yönelik küçük aktiviteler geliştirmek, duygu durumunuzu dengeleyebilir. Akşam saatlerinde evde geçireceğiniz huzurlu bir zaman, geçmişe dair düşüncelere ve hedeflerinizi yeniden gözden geçirmenize olanak tanıyabilir. Unutmayın, başarı yalnızca hedeflerinize odaklanmakla değil, sağlıklı dengeyi kurabilmekle de gelir.
Bugün içsel düşünce ve yaratıcılığın ön planda olduğu bir dönemdesin. Farklı bakış açılarına açık olman, etrafındaki insanlarla olan iletişimini güçlendirecektir. Sosyal çevrenle olan ilişkilerine yenilik katmak, sıradışı fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Hayal gücün, alışılmışın dışında projeler geliştirmene imkan tanıyacak. Önceki fikirlerin üzerinde yeniden düşünmek, senin için yararlı olabilir. Aniden gelişebilecek olaylara karşı hazırlıklı olman da önemli. Kendine güven, risk almaktan çekinme, çünkü bu yeni deneyimlerin seni daha da güçlendirecek. Kendi kimliğini ifade etmekten çekinme, bu, başkalarına ilham verebilir. Diğer insanlarla kuracağın bağlar, gelecekteki fırsatların kapısını aralayabilir. Emosyonel olarak çiğ bir tarafın ortaya çıkabilir, bu oldukça taze bir nefes aldıracak. Kendini ifade etme biçiminde cesur ol, çünkü insanlar senin içindeki özgünlüğe hayran kalacaktır. Hayatta kendi yolunu çizmeye kararlı duruşun, çevrendekilere de ilham verecek ve onlarla olan etkileşimlerin derinleşecektir.
Duygusal derinliklerinizi keşfe çıkacağınız bir gün. İçsel sesiniz, sizi doğru yolda yönlendirecek ve belirsizlikleri aydınlatacak. Sanata, yaratıcılığa ve ruhsal gelişime yönelmek için mükemmel bir zaman dilimi. İçsel huzursuzluk yaşayanlar, sessiz kalmayı ve içe dönmeyi tercih edebilir. Hayal gücünüzü geliştirmek, sizi farklı bakış açılarıyla buluşturacak. Duygusal bağlarınızı pekiştireceğiniz, sevgi dolu anlar yaşayacağınız ilişkiler ön plana çıkacak. Kendinizi ifade etme şekliniz, çevrenizdekilere ilham verecek. Ayrıca, sezgilerinize güvenmek ve iç duyularınızı dinlemek, günün olumlu geçmesine katkı sağlayacak. Yaratıcılığınızı ve hayallerinizi gerçeğe dönüştürme konusunda cesur adımlar atabilirsiniz. Kendi iç dünyanızda huzuru bulmak için meditasyon veya doğa yürüyüşü gibi aktiviteler, ruhunuza iyi gelecek.