1
Bugünden yüz yıl sonra bile söz konusu İngilizlerin ünlü kurgusal karakteri ajan James Bond olduğunda ilk onun adı anılacak. Çünkü o ilk James Bond. 31 Ekim Cumartesi günü yaşamını yitiren usta aktör, bir sinema efsanesi olarak hayata gözlerini yumdu. O bazen görevinin peşindeki James Bond’du, bazen de Murder on the Orient Express’teki (Şark Ekspresinde Cinayet) Albay Arbuthnot. Kimi zaman Robin Hood oldu, kimi zaman da The Untouchables’taki (Dokunulmazlar) Jim Malone. Sadece oyuncu değildi; yapımcı, seslendirmen ve yönetmen de oldu. Umberto Eco’nun yazdığı ‘Gülün Adı’ (Il nome della rosa) adlı efsane romanın sinemaya uyarlamasında William of Baskerville olarak karşımıza çıktı. Bu rol oyuncuya BAFTA En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü getirecekti.
Söz konusu sinema olduğunda anlatmakla bitmeyecek bir karakterden bahsediyoruz. Bu bir Sean Connery portresi ve biz bu derlemede size onun hayatından bazı detaylar aktaracağız.
The Name of the Rose’dan (Gülün Adı) bir sahne. (1986)
JAMES BOND İLK KEZ İSTANBUL’DA
Tarih 1963, hem James Bond’un hem de Sean Connery’nin ikinci filmi çekiliyor. ‘From Russia with Love’, yani ‘Rusya’dan Sevgilerle’.
Çoğu insanın hatırladığı gibi 2012 yapımı olan ‘Skyfall’da İngiliz oyuncu Daniel Craig’in hayat verdiği James Bond’un yolu İstanbul’dan geçmişti. O tarihlerde Türk medyasında sıklıkla gündeme gelen bu durum anbean takip edilmiş, James Bond’un İstanbul’a gelişi büyük bir ilgiyle izlenmişti. Ancak bu Bond’un İstanbul’a ilk gelişi değildi.
İlk gelişin ardında ilk James Bond olan Sean Connery’nin imzası vardı. İngiliz Gizli Servisi tarafından görevlendirilen Bond’un İstanbul macerası, o zamanki adı Yeşilköy Havalimanı olan Atatürk Havalimanı’nda başlamış ve filmin büyük bir kısmı İstanbul’da geçmişti. Bir zamanların meşhur treni Orient Express (Şark Ekspresi) de filmin geçtiği mekânlardan biriydi. Bond’un partneri Tatiana Romanova’ya hayat veren isimse İtalyan aktris Daniela Bianchi olmuştu.
Sean Connery bu filmin çekiminden iki yıl sonra hem İngiltere’de hem de ABD’de en iyi gişe yıldızı olacaktı.
James Bond (Sean Connery) ve Tatiana Romanova (Daniela Bianchi) İstanbul Boğazı’nda Dolmabahçe Sarayı açıklarında.
DİPTEN GELEN BİR YILDIZ
Yıl 1930, 25 Ağustos tarihinde İskoçya’nın Edinburg şehrinde doğan bir bebek: Thomas Sean Connery. Beşiği, bir bira fabrikasının yanındaki soğuk bir dairede bir şifonyerin alt çekmecesi. Salondaki iki tuvalet diğer üç aile ile paylaşılıyor. Babası Joe, bir kauçuk fabrikasında haftada iki pound kazanıyor, annesi ise arada temizlikçi olarak çalışıyor.
Thomas, dokuz yaşındayken okula gitmeden önce erken saatlerde çalışabileceği bir iş buluyor. Bir at arabasında dört saat boyunca süt dağıtıyor. Kendisinden sekiz yaş küçük Neil adında bir kardeşi var. O zamanlar henüz bir yaşında. Kardeşi olan Thomas, çalışarak ailesine destek oluyor. Haftada bir yeterli parası olursa halka açık hamamlara gidiyor ve sırf temizlenmek için yüzüyor. 13 yaşında tam zamanlı bir sütçü oluyor. İngiltere’nin dört yıl boyunca savaş hâlinde olduğu İkinci Dünya Savaşı yılları. Üç yıl sonra askerler eve döndükten sonra Connery de genç bir adam olarak Kraliyet Donanması’na katılıyor.
Donanmaya 12 yıllığına kaydolmuş olsa da 19 yaşındayken ülser dolayısıyla ayrılmak zorunda kalmıştı. Artık mobilya cilalayarak para kazanıyor ve boş zamanlarında futbol oynayıp (yarı profesyonel) vücut geliştiriyordu. Vücut geliştirme hobisi oyuncu olmasına vesile oldu. 1953’te bir arkadaşıyla birlikte Mr. Universe (dünya çapında bir vücut geliştirme yarışması) için Londra’ya gitti. Bu yarışmada üçüncü olup küçük bir ödül alacak, ardından katıldığı bir turnede oyunculuk serüvenini teşvik eden akıl hocasını bulacaktı.
Sean Connery’nin oynadığı James Bond karakterinin milyonların hafızasına kazınan jeneriğinden.
KİTAPLAR HAYATINI DEĞİŞTİRDİ
Amerikalı aktör Robert Henderson, ona George Bernard Shaw, Oscar Wilde ve Henrik Ibsen’in tüm oyunlarının yanı sıra Proust’un ‘Kayıp Zamanın İzinde’, James Joyce’un ‘Ulysses’ ve Thomas Wolfe’un romanlarını da içeren bir okuma programı verdi. Böylece Sean Connery’yi James Bond yapacak hikâyenin tohumları ekilmeye başlanmıştı.
Connery, 1992’de The Houston Chronicle’a verdiği bir röportajda o günlerde boş vakitlerinin tamamını İngiltere, İrlanda, İskoçya ve Galler’deki kütüphanelerde geçirdiğini söyler. Durmaksızın okuyan bu adam kitaplarla ilgili şöyle diyordu: “Karanlık olduğumuz gecelerde, yapabildiğim her oyunu görürdüm. Ama kişinin hayatını değiştirebilecek olan en önemli şey kitaplar ve okumalardır. Ben bunun yaşayan bir kanıtıyım. ”
12 yaşındaki Charles Dickens’ın ayakkabı boyası yapan bir fabrikada çalıştığı aylar gibi, Sean Connery’nin de mahrum çocukluğu hayatının geri kalanını tamamen etkileyecekti. 63 yaşındayken verdiği bir röportajda banyonun kendisi için hâlâ çok özel bir şey olduğunu söyleyecekti. ‘Diamonds Are Forever’ filminden kazandığı milyon doları ise yoksul İskoçların eğitim almasına yardımcı olmak için kurduğu bir organizasyon olan Scottish International Education Trust’a vermişti.
İSKOÇYA’NIN BAĞIMSIZLIĞINDAN YANAYDI
Bir İngiliz fenomeni olan James Bond’a ruhunu veren bu adam, siyasi açıdan oynadığı karakterin çok uzağında bir noktada duruyordu. Kendisi “İskoç milliyetçisi” olarak anılıyor. 2014’te bağımsızlık konusunda ulusal bir referandum yaklaşırken, Londra’da yayınlanan İngiliz siyasi dergisi The New Statesman için yazdığı makalede şu ifadeleri kullanmıştı:
“Hem İskoçya’ya hem de sanata ömür boyu aşık olan bir İskoç olarak, bağımsızlık fırsatının kaçırılamayacak kadar iyi olduğuna inanıyorum. Basitçe söylemek gerekirse, yeni bir ulus yaratmaktan daha yaratıcı bir eylem yoktur.”
Sean Connery’nin bu husustaki tavrı çok net olsa da birincil ikametgahı İskoçya’da olmadığı için oy kullanma hakkına sahip değildi.
İskoç oyuncu ve yapımcı Sean Connery, yıllar sonra tatil için geri döndüğü İstanbul’da. / DepoPhotos, 22 Temmuz 2005
ROL SEÇİMİNDE DENEYSEL OLMAYA ÖZEN GÖSTERDİ
Sinema tarihine damga vuran birçok filmde rol aldı. Unutulmayacak izler bıraktı. James Bond’u arkasında bıraktığı andan itibaren muhteşem bir genç adamdan unutulmayacak bir karakter oyuncusuna dönüşmeye başladı.
1987’de The Times’a verdiği bir demeçte “Burt Lancaster’ın Kirk Douglas’tan daha uzun, daha çeşitli bir kariyere sahip olmasının nedeni, sınırlı kalmasına izin vermemesiydi” demişti. Tıpkı onun gibi rol seçiminde deneysel olmaya özen gösterdiğini söylüyor, “daha yaşlı olmak ya da daha aptal görünmek benim için sorun değil” diyordu. Bugün geldiğimiz noktada oyunculuk mesleği açısından bunları söylemek günümüzün olmazsa olmaz detaylarından biri ama 1987 yılında bunu benimsemiş olmak her oyuncunun harcı değildi.
“HİÇBİR BOND ONUN KADAR İYİ DEĞİLDİ”
Sean Connery tam yedi kez ‘Ajan 007’ye hayat verdi. İlk beş filmde onun imzası vardı. Sonrasında bıraktığı James Bond’a iki kez geri döndü. 1962’de ‘Dr. No’, 1963’te James Bond’un yolunun İstanbul’dan geçtiği ‘From Russia with Love’, 1964’te ‘Goldfinger’, 1965’te ‘Thunderball’, 1967’de ‘You Only Live Twice’, 1971’de ‘Diamonds Are Forever’ ve 1983’te ise ‘Never Say Never Again’.
James Bond’un dünyadaki sıkı takipçilerine tek tek sorsanız, büyük çoğunluğu için James Bond’a hayat veren hiç kimse Sean Connery kadar büyük bir etki bırakmamıştır. İlkler her zaman unutulmaz değildir ancak Sean Connery bu anlamda kesinlikle ‘unutulmaz’ oldu.
‘Dr. No’ filmiyle James Bond’un sinema serüveni başlıyor. James Bond, İsviçreli oyuncu Ursula Andress’in hayat verdiği Honey Rider ile birlikte.
1967’de ‘You Only Live Twice’tan sonra Bond oynamaktan bıkan aktörün yerini 1969’daki ‘On Her Majesty’s Secret Service’ filminde Avustralyalı aktör ve model George Lazenby almış ama aynı etkiyi yaratmamıştı. Ardından Connery 1971’de ‘Diamonds Are Forever’ filmiyle Bond’a geri döndü. Onu geri döndürmek için filmin brüt gelirinin yüzde 12’sine karşılık gelen 1 milyon dolarlık bir teklif yapmak gerekti. Bu filmin ardından Connery, Bond’u bir kez daha bıraktı. Bu kez rolü devralan isim İngiliz oyuncu Roger Moore oldu. Yıllar sonra 1983 yılında Connery James Bond’a son kez geri dönecekti. Son Bond filmi olan ‘Never Say Never Again’i o dönem Türkiye’de yaşayan insanlar daha çok ‘Asla Asla Deme’ adıyla hatırlayacaktır.
Soldan sağa: Sean Connery, Roger Moore, George Lazenby
“YAŞAYAN EN SEKSİ AKTÖR” SEÇİLMESİNE CEVABI
1970’ler ve 80’ler Sean Connery’nin zarif bir dönüşüm yaşadığı yıllar olmuştur. Mesleğinde artık usta mertebesine yükselen aktör, zamanla dünya sinemasının en büyük yaşlı adamlarından birine dönüşecekti. 1989 yılında 59 yaşındayken karizması azalmak bir kenara artmaya devam etmişti. O yıl People dergisi onu ‘Yaşayan En Seksi Adam’ ilan etti. Sean Connery’nin buna cevabı ise “pek çok erkeğin öldüklerinde seksi olmadığı” şeklinde oldu.
18 yaşındayken koluna koyduğu “İskoçya Sonsuza Kadar” dövmesini hiçbir zaman çıkarmadı. Kimliğini inkâr etme ya da kendini bir İngiliz beyefendisine dönüştürme eğilimi de olmadı. 1987’de The Times’a söylediği şey belki de onun unutulmaz bir oyuncu olmasının en önemli nedenlerinden biri.
Sean Connery mesleki hayatı boyunca ışıklar içinde görünen ve anlatılan bir yıldız. Şüphesiz ki bundan sonra da bir efsane olarak anılacak. Ancak bu başarının ardında başta da söylediğimiz gibi dipten gelen bir hikâye var. Kısacası Sean Connery, tıpkı bir dip dalga gibi kitaplarla örülmüş bir başlangıcın hikâyesi.
Bu derlemedeki bilgilerin önemli bir bölümü Aljean Harmetz’in New York Times’taki makalesinden alınmıştır.
Bugün enerjin üst düzeyde ve bu durum etrafındaki insanlara da yansıyacak. Yeni projelere atılmak için mükemmel bir zaman dilimindesin. Fikirlerinle dikkat çekebilir, liderlik özelliklerini ön plana çıkarabilirsin. Ancak aceleyle karar verme; her yönüyle değerlendirdiğin takdirde daha sağlam adımlar atabilirsin.İlişkilerde ise, duygusal derinlikler söz konusu olabilir. Sevdiklerinle olan iletişimini güçlendirecek fırsatlar çıkabilir karşına. Duygusal yönünü açığa çıkarmaktan çekinmeyerek, samimiyetle paylaşımlarda bulunmak, bağları kuvvetlendirebilir. Sağlık konularına dikkat etmen gereken bir dönemdesin; dinlenmeye özen göstermelisin. İçsel huzurun için meditasyon ya da doğa yürüyüşleri faydalı olabilir. Günün sonunda, içsel bir tatmin hissi yaşaman mümkün. Her şey senin için bir öğrenme ve gelişim fırsatı olarak karşına çıkacak.
Bugün, hayatın sunduğu konfor alanını derinlemesine sorgulamak isteyebilirsin. Malum, güven arayışı Boğa'nın doğal bir özelliği. Fakat, alışkanlıklarınla yüzleşmek, seni beklenmedik güzelliklerle tanıştırabilir. Finansal konularda dikkatli olman gerekiyor; harcamalarını gözden geçirmek ve bütçeni yönetiminde titiz olmak, gelecekteki kararlılığın adına önemli bir adım olabilir. İlişkilerde ise, içtenlik ve samimiyet ön plana çıkacak. Sevdiklerinle olan bağların, derin anlamlar kazanırken, yeni ve heyecan verici bağlantılar kurma şansın yok değil. Duygusal anlamda, kendini ifade etmenin yollarını arıyorsun; bunu yaparken içten olman, kalbinin sesini duymanı kolaylaştıracak. Yeni bir hobi veya ilgi alanı edinmek, ruhunun tazelenmesine yardımcı olurken, yaşamına renk katabilir. Kendinle barışmak ve huzuru bulmak adına bir adım atmak için uygun bir zamandasın.
Bugün iletişim becerilerin ön plana çıkıyor. Düşüncelerini özgürce ifade etmek için harika bir zaman. Yeni insanlarla tanışmak, fikir alışverişinde bulunmak ve sosyal ortamlarda var olmak seni besleyecek. Öğrenme isteğin artabilir; ilgi duyduğun konularla ilgili bilgi edinmek için hevesli olabilirsin. Arkadaşlarınla geçireceğin zaman keyifli sürprizler getirebilir. Ancak, dağınık düşüncelerin ve çok fazla aktiviteye daldığında dikkatini toparlamakta zorlanabilirsin. Kendine bir odak noktası belirleyerek daha verimli olabilirsin. Romantik ilişkilerde, açık iletişim ve anlayış, gelişmekte olan bir bağın temelini oluşturabilir. İkili ilişkilerdeki yanlış anlamaların üstesinden gelmek için düşüncelerini net bir şekilde aktar. Bugün, sanatsal bir projeye yönelmek, yaratıcılığını besleyecek fırsatlar sunabilir. İçsel dünyana dönüp duygularına zaman ayırmayı unutma.
Işık saçan enerjin ve karizman çevrendekileri etkilemek için mükemmel bir fırsat sunuyor. Kendine güvenin ile beğenilme arzusunu birleştirerek, sosyal ortamlarda adeta parlayabilirsin. Sanatsal yönlerini keşfetmek için harika bir dönemdesin; yaratıcılığın akışkan bir şekilde gelişirken, başkalarının takdirini kazanabilirsin. Ancak, dikkat etmen gereken bir denge var. İlişkilerinde aşırı gurur veya otorite verme isteği, küçük gerginliklere yol açabilir. Empatiyle yaklaşmayı unutma; sevdiklerinle olan bağlantını güçlendirmek için samimiyet ve anlayışla ilerle. Kendi iç dünyana zaman ayırmayı da ihmal etme; biraz yalnız kalmak, içsel huzurunu bulmana yardımcı olabilir. Bugün, kalplerde unutulmaz izler bırakma potansiyelin var.
Detaylara olan düşkünlüğün bugün öne çıkıyor. Küçük ama önemli şeyleri fark etme yeteneğin etrafındaki insanları etkileyebilir. Herhangi bir projede düzen ve sistem oluşturma arzun, başarıya giden yolda sana rehberlik edecektir. Sağlık konularına da zaman ayırmalısın; bedenine nazik bir şekilde yaklaşmak yarar sağlayacak. İletişimdeki netliğin, bazı belirsizlikleri ortadan kaldırmana yardımcı olabilir. Duygusal anlamda ise, sevgiye olan açlığın seni yeni bağlantılara itebilir; karşılaşacağın insanlarla derin ve anlamlı sohbetler gerçekleştirebilirsin. Pragmatik yaklaşımın, iş hayatında sağlam adımlar atmanı sağlayacak. Bugün, her şeyin bir denge içerisinde olması gerektiğini hatırlamanda fayda var.
Denge arayışın, ilişkilerinde ve sosyal yaşamında kendini daha da belirgin hale getirecek. Başkalarıyla olan etkileşimlerin seni yeniden şekillendirecek; empati yeteneğin bu dönemde ön planda olacak. Yalnız kalmaktan korkma, kendi iç dünyana bir yolculuk yaparak, içsel huzurunu bulabilirsin. Estetik ve güzellik arayışında bulunmak, ruh halini olumlu etkileyecek. İş ve kişisel projelerine yönelirken daha yaratıcı fikirler üretebilir, sanatsal faaliyetlere yönelebilirsin. Aniden ortaya çıkan fırsatlar beni cezbedecek, hemen harekete geçmeyi unutma. Sağlığına dikkat etmeyi ihmal etme, beden ve zihin dengesini sağlamak için yürüyüş veya meditasyon gibi ritüeller yapabilirsin. Unutma, sürdürdüğün tüm ilişkilerde samimiyet ve sadakat, senin gerçek gücün olacak.
Derin tutkular ve yoğun duygular içinde yüzüyorsun. İçsel değişimlerin seni güçlü bir kapasiteyle donatıyor. Başkalarının düşüncelerine karşı duyarlılığın artmışken, empatik yeteneklerin de bir o kadar güçleniyor. Gizli kalmış gerçeklerin gün yüzüne çıkmasıyla birlikte, ilişkilerinde derin bir anlayış ve bağ kurma fırsatın var. Kendini ifade etme biçiminde cesur adımlar atabilirsin, bu da seni daha da özgüvenli kılacak. Aşk alanında tutku dolu anlar seni bekliyor. Eğer bir ilişkin varsa, partnerinle paylaştığın duygusal derinlik artabilir, yenilikler ve sürprizler gündeme gelebilir. Bekar olanlar içinse, geçmişten gelen birinin yeniden görüşme teklifinde bulunma ihtimali var. Karar almadan önce içsel sesini dinlemekte fayda var.Kariyerinde bazı değişiklikler söz konusu olabilir; yeni projeler ve fırsatlar kapını çalabilir. Ancak, detayları ve zorlukları göz ardı etme, düşüncelerini netleştirerek adım atmalısın. İş birlikleri ve ortak çalışmalar ilerlemeni hızlandırabilir. Sağlık durumuna dikkat etmelisin; bedensel ihtiyaçlarına yönelik yaklaşımını gözden geçirmen faydalı olabilir. Kendine zaman ayırmayı unutmaman, zindeliğini artıracak ve ruhsal dengeyi sağlamana yardımcı olacak. Unutma, değişim rüzgarları seni daha iyi bir yarına taşıyacak.
Bugün, yeni düşüncelere ve ilham verici deneyimlere açık olacaksın. Tarzın ve fikirlerin ile çevrende dikkat çekebilirsin. Sosyal etkileşimlerin bol, önemli görüşmeler yaparak yeni bağlantılar kurabilirsin. Farklı kültürlere ve bakış açılarına olan merakın seni keşfe çıkarmaya davet ediyor. Yine, cesaretinle risk alabilir, yenilikler deneyimleyebilirsin. İçsel bir huzur ve denge arayışında, meditasyon ya da doğa yürüyüşleri faydalı olabilir. Aşk hayatında ise spontane anlar seni bekliyor, duygularını serbest bırak ve akışa güven. Unutma, yaşamda güzellikler ve sürprizler kaçınılmazdır.
Bugün kararlılığın ve disiplininin ön planda olacağı bir gün. Hedeflerine ulaşmak için adım atmak adına mükemmel bir zaman dilimindesin. Sorumluluklarını yerine getirme konusunda kendini güçlü hissedeceksin; bu da çevrendekilere güven verecek. İş hayatındaki projelerini gözden geçirip yeni stratejiler geliştirmek isteyebilirsin. Sosyal ilişkilerdeki dengeleri korumak, sabırlı tavrınla mümkün. Duygusal olarak kendini sorgulamak istemen, içsel bir büyüme fırsatı sunabilir. Yüreğinin sesine kulak vererek, kişisel ilişkilerinde sağlam temeller inşa edebilir, derin bağlar oluşturabilirsin. Sağlık konularında dikkatli olmalı, kendine zaman ayırmayı unutmamalısın. Gürültü ve karmaşadan uzak durup, huzurlu anlar yaratabileceğin mekanlar aramak faydalı olacaktır.
Bugün, yenilikçi fikirlerin ve alışılmadık yaklaşımların ön planda olacağı bir gün. Zihnindeki düşünceleri ifade etme konusunda kendini özgür hissedeceksin. Sosyal çevrenle yapacağın sohbetler, seni yeni bakış açılarına yönlendirebilir. Belki de beklenmedik bir ilham kaynağı ile karşılaşacaksın. Kalabalıklar içinde kendini rahatça ifade etmek isteyebilirsin; bu, ilişkilerini güçlendirecek ve bağ kurmanı kolaylaştıracak. Anlık gelişmelere açık olmalısın, çünkü sürpriz fırsatlar kapını çalabilir. İçsel özgürlüğün ve bağımsız ruhun, etrafındaki insanlara da ilham verecek. Neşeni ve özgünlüğünü koruyarak, günlük rutininden farklı bir yola sapmak isteyebilirsin. Hayatındaki sıradanlığı kırmak için mükemmel bir zaman dilimi. Özgünlüğünü yaşaman gereken bir dönemdesin, bunu fırsata çevir.
başkalarının soğuk gerçekleriyle yüzleşmek zorunda kalabilirsin. Hayalperest doğanın seni bulutların üstüne çıkarırken, ayaklarının yere sağlam basmasına olanak tanımalısın. Biraz içe dönüş yapılması, düşüncelerinle yüzleşmek, huzur arayışında sana yardımcı olacak. İlişkilerde sevgi dolu bir yaklaşım sergilemek, karşındakilere sunacağın destekle aranızdaki bağı güçlendirebilir. Bugün özlem, aşk ve romantizmin tatlı bir kombinasyonu seni çevreleyecek; bu fırsatları değerlendirerek değer verdiğin insanlara sürprizler yapabilirsin. Kendine bir parça zaman ayırarak, gözlemlerini ve hislerini kağıda dökmeyi deneyebilirsin; bu, ruhsal dinginliğini sağlamak için harika bir yol olacaktır.
