Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pandemi sürecine ilişkin açıkladığı yeni normalleşme kararları yankı uyandırdı. Erdoğan, kahvehane, kafe, pastane, çay bahçesi, restoran, spor salonu, lunaparkların açılacağını açıkladı, kapanış saatlerinin de 21.00 ile sınırlandırdığını duyurdu. Erdoğan, kültür merkezleri, konser alanları, tiyatro salonları, açık hava tiyatroları ve eğlence mekanlarına ilişkin bir açıklamada bulunmadı. Aylardır faaliyetlerine izin verilmeyen sanat alanlarının yine kapalı kalacak olması tepki oluşturdu. Sanatçılar tepkisel düşüncelerini SÖZCÜ’ye anlattı.
“BU UYGULAMA DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE YOK”
Tiyatro sanatçısı Orhan Aydın: “Bu bir akıl yitimidir. Ülke gerçekliğinden uzaklaşmanın çok ötesinde AKP-MHP yapılaşmasının sanat ve sanatçı düşmanlığını fırsata çevirmesinin de belgesidir. Tiyatro, opera, senfoni, müzikhollerin tamamı ile kapalı tutulması açık biçimi ile özel hayata da müdahaledir. Bunun altındaki tek neden sanat emekçilerinin ürettiklerini düşman varsaymaktır. Bu uygulama dünyanın hiçbir yerinde yok. Sadece bizim ülkemizde var. Bu da bizim için en büyük ayıp ve utançtır. Oysa sanatsız bir hayat, hayat değildir. Yapılması gereken bir an önce bu yasakların kaldırılarak, sanat yaratıcılarının kendi çabaları ile de olsa üretimlerini sürdürmesi ve yaşama tutunması için olanak sağlamaktır.”
“SANATÇI HAYATI GÜZELLEŞTİRİR, BUNLAR GÜZELLEŞSİN İSTEMİYOR”
Moğollar’ın kurucularından Cahit Berkay: “Sanat ve sanatçı bunların umurunda değil ki. Sanatın zerresinden yararlanmamış, bu kültürden yoksun kimseler, sanatsız bir hayatın ne kadar renksiz olduğunu anlamıyor. Bunun değerinin farkındalığında bile değiller. Müzik emekçilerine destek adı altındaki üç kuruşu bile vergi mükellefi olma şartına bağlayarak zorlaştırdılar. Halbuki müzisyen esnaf değil, tüccar değil, yevmiye ile çalışan bir sanatçıdır. Hayatı güzelleştirmek için vardır. Ama bunlar güzelleşmek istemiyorlar ki… Ayasofya’da toplanılabiliyor ama açık hava konser alanlarında niçin bir araya gelinemiyor? Çünkü sanatta kendileri için en ufak bir menfaat görmüyorlar.”
“BAKANLIK 15 AYDIR ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZİ YANITSIZ BIRAKTI”
Ressam Bedri Baykam: “Maalesef pandemi koşullarında, sanat ve müzik ortamı resmen kaderine terk edildi. Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği olarak Kültür Bakanlığı’na 15 aydır yolladığımız çeşitli çözüm alternatifleri karşısında hiçbir yanıt alamadık. Bu gerçekten düşündürücü ve üzücü bir olay. Şu anda limitli sayı izleyici katılımı ile olsa da galeriler sanatseverlerle buluşabiliyor ancak müzik ve tiyatro ortağımızın yaşadığı kopukluk, resmen o alanlarda çalışan sayısız arkadaşımızı son derece mağdur etti. Bir ülke buna nasıl müsaade edebilir? Derhal Kültür Bakanlığı ve hükümet acil kararlar alarak bu konuda süregelen kabul edilemez ortamı son vermeli. Konser alanları, müzikli eğlence merkezleri, tiyatrolar kapasitelerinin yüzde 50’si veya yüzde 35’i ile açılabilir. Bunu engelleyen hiçbir mantıklı gerekçe yok.”
“İKTİDARIN ZİHNİYETİNDE SANAT GÜNAHTIR”
Tiyatro sanatçısı Müjdat Gezen: “Bu hükümetin fikrinde tiyatrolar ve konserler yoktu ki… Benim için bir sürpriz değildir bu. Zaten, iyi bakıldığında da resim, heykel, müzik, tiyatro, sanat genel olarak günahtır. Bu kadar inanmış bir yönetimin bu günahları işlemesi beklenemez. Onlar haram işler ile değil helal işler ile uğraşır. Onlarda rüşvet, iftira, hakaret yoktur, kibar temiz adamlardır, demokrasiye inanırlar, Atatürk takipçisidirler. (Atatürk’ü takip ederler ki, acaba ne zaman sırtından vurabiliriz diye)”
“İKTİDARA GÖRE SANAT KAFİR İŞİ”
Tiyatro sanatçısı Genco Erkal: “Günlerdir sabırsızlıkla beklediğimiz normalleşme tedbirleri şoke etkisi yarattı. Bir kez daha anlaşıldı ki, iktidarın gözünde ülkemizde tiyatro yok, müzik yok, adı bile yok. Bunlar kafir işi, şeytan işi. Covid-19 zaten buradan bulaşıyor. Ruhun gıdasıdır demişler, bunlarda ruh yok ki, gıdaya gereksinim duysunlar. Varsa yoksa para, çıkar, rüşvet, yolsuzluk, mafyatik ilişkiler.”
Oyuncular Sendikası Sözcüsü Serdar Orçin: “İçinden geçilen son bir buçuk yıllık süreç sonunda tüm ümitlerin bağlandığı son genelgede de kültür sanat alanında çalışan özellikle sahne emekçilerinin ekonomik çıkmazlarına bir çözüm sunulmadı, varlıkları dahi söz konusu edilmedi. Bir an önce maddi ve manevi olarak yıpranan sahne emekçilerinin yeniden üretim yapabileceği ve seyirci ile buluşabileceği koşullar oluşturulmalıdır.”
Bugün enerjinin doruk noktasında olduğunu hissedeceksin. Cesaretin ve kararlılığın seni yeni başlangıçlara sürükleyecek. Bir süredir ertelediğin projelere adım atmak için harika bir zaman. İçindeki liderliği açığa çıkaracak fırsatlar karşına çıkabilir. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilirsin; bu da yeni bağlantılar kurmana olanak tanıyacak. Ancak, ani kararlar almadan önce düşünmekte fayda var. İletişimde daha dikkatli olmalısın; tutamayacağın sözler vermekten kaçın. Bugün, içsel huzurunu bulmak ve kendine zaman ayırmak için de fırsatlar sunuyor. Kendini ifade ediş biçimin, çevrendeki insanları etkileyecek. Duygusal ilişkilerde samimi paylaşımlara açık ol; bağlarını kuvvetlendirmek için harika bir fırsat seni bekliyor.
Bugün, içsel huzuru ve dengeyi bulma arayışındasın. Kendine dön ve duygularını dinle; belki de uzun zamandır bastırdıkların yüzeye çıkmak istiyor. Duygusal bağlantıların güçlenebilir, sevdiklerinle derin sohbetler yapma isteği duyabilirsin. İş hayatında ise kararlı bir duruş sergilemek, hedeflerine ulaşmanda sana büyük avantaj sağlayacak. Pratik düşünme yeteneğin, zorlukları aşmanda önemli bir rol oynayacak. Finansal konularla ilgili yapılacak konuşmalar, yeni fırsatlar doğurabilir. Bu dönemde, keyif aldığın şeylere daha fazla zaman ayırmak da ruhsal sağlığını güçlendirecek. Unutma, sabırlı ve istikrarlı olduğun sürece, her şey istediğin gibi gelişecek.
Bugün zihninde birçok fikir ve düşünce çarpışacak. Sosyal çevrenle etkileşimlerin artış göstermesi, yeni bağlantılar kurma fırsatını beraberinde getirebilir. İnsanlarla olan iletişiminde daha etkili ve ikna edici olabilirsin. Yazılı veya sözlü ifade becerilerin ön plana çıkıyor, bu nedenle projelerini paylaşmak için uygun bir zaman. Ancak dikkat etmen gereken bir diğer konu, aşırı heyecan ve değişken ruh haliyle mücadele etmen olabilir. İçsel huzurunu korumak adına kendine zaman ayırmak önemli; meditasyon veya doğada vakit geçirmek, düşüncelerini derleyip toparlamana yardımcı olabilir. İş ve özel hayatındaki dengeyi sağlamak, üzerinde durman gereken bir diğer nokta. Esnekliğin, geçiş dönemlerinde sana avantaj sağlayacak. Duygusal bağlantılarda daha derinleşmek isteyebilirsin, bu da ilişkilerini yeniden değerlendirmeni gerektiriyor. Sezgilerine güven, zira doğru adımları atabilmek için içsel sesini dinlemen yararlı olacaktır.
Bugün duygusal derinliklerinle yüzleşmek için önemli bir zaman dilimi. İçsel hissiyatların ve sezgilerin, çevrendeki insanlarla olan bağlantılarını güçlendirebilir. Hassasiyetin, duygu durumunu etkileyebilir; bu nedenle kendi ihtiyaçlarına dikkat etmen önemli. Ailenle ya da çok yakın arkadaşlarınla geçireceğin zaman, ruhsal olarak sana büyük bir destek sağlayabilir. İçsel huzuru bulmak için kendi içine dönmek, yeni perspektifler kazandırabilir. Yeniliklere açık ol ve değişimlerin hayatındaki olumlu etkilerini görmeye hazır ol. Anlık olaylara aşırı duygusal tepki vermekten kaçınmalısın; sabırlı olmak, giderek artan huzuru getirecek. Kendini ifade etmenin farklı yollarını keşfetmek, içsel yolculuğunu da derinleştirebilir. Duygusal paylaşımlar, karşılıklı anlayış ve sevgiyi besleyerek güçlü bağlar oluşturabilirsin. Unutma ki, her duygusal durum bir öğrenme fırsatıdır ve bu süreçte öz değerini unutma.
Bugün, içindeki liderlik potansiyelini daha fazla ortaya çıkarma zamanı. Kendi yeteneklerine güvenmek, çevrendekiler üzerinde olumlu bir etki yaratmana yardımcı olacak. Sıra dışı fikirlerin ve yaratıcılığın, grup dinamiklerinde öne çıkmanı sağlayabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alarak, tanıdıklarınla olan bağlarını güçlendirebilir ve yeni bağlantılar kurabilirsin. Bu süreçte kendine ve hayallerine inanman oldukça önemli. Sevgi dolu bir yaklaşımla, kalbini aç ve hislerini ifade etmekten korkma, çünkü duygusal derinlikler seni daha güçlü kılacaktır. İş yerinde ya da projelerinde karşılaşabileceğin zorluklarla başa çıkarken, kararlı ve cesur olursan, başarı seninle olacaktır. Kendini şımartmayı unutma; sevdiğin şeylere zaman ayırarak ruhunu besle. Bugün tüm olasılıklar senin elinde.
Detaylara olan dikkatinle yüzleşeceğin durumlardan kaçınma arzusu içerisinde olabilirsin. Bugün, iş ve kişisel yaşamının karmaşası arasında denge kurmak için çaba göstereceksin. İş yerindeki sorumlulukların artabilir ve bu durum, planlama sorumluluğunu daha da önemli hale getirebilir. Ancak, bu yoğunluk seni yıldırmasın; zira çözüm odaklı yaklaşımın sayesinde her detayı gözetebilirsin.İletişimde nazik ve düşünceli olman gerekmekte; bu, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini güçlendirecektir. Yakın çevrenden gelen destekle, düşündüğün projeleri hayata geçirmek için cesaret bulabilirsin. Aynı zamanda, sağlığına dikkat etmelisin. Küçük rahatsızlıklar ya da stres belirtileri yaşayabilirsin, bu nedenle bedenine kulak vermek ve rahatlamaya zaman ayırmak önemli.Duygusal anlamda ise, içsel huzuru bulma isteğin belirginleşecek. Kişisel gelişim ve ruhsal denge, günün odak noktalarından biri haline gelebilir. Meditasyon veya yaratıcı faaliyetler, sıkışmış enerjini serbest bırakmana yardımcı olacak. Kısacası, bugün bulduğun her fırsatı değerlendirmeli, kendinle barışık hareket etmelisin; bu, ilerlemeni hızlandıracaktır.
Bugün sosyal ilişkilerin ön planda olacağı, insanlarla olan etkileşimlerin sizin için büyük bir anlam taşıyacağı bir gün. Arkadaşlarınızla bir araya gelmek, gruplar halinde düşünmek ve yeni bağlantılar kurmak için mükemmel bir zaman dilimi. Özellikle estetik ve güzellik konularına olan ilginiz, sanatsal yönünüzü ortaya çıkarabilir.Duygusal açıdan dengede kalmak isteyeceksiniz. Ancak bazı durumlar sizi kararsızlık yaşamaya itebilir. Bu kararsız duygulara kapılmamak, mantıklı düşünmek adına önemli. İçsel huzuru bulmak, sizin için bugün daha fazla öncelik taşıyacak. Başkalarının ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, kendi sınırlarınızı koruma zamanıdır.Maddi konularda, yaptığınız anlaşmalarda dikkatli olmanız, ileride sorun yaşamamanız için faydalı olacaktır. Kendinizi ifade etme biçiminiz, çevrenizdeki insanlar tarafından takdir edilecek ve ilgi görecektir. İçsel güzelliğinizi yansıtacak fırsatlarla karşılaşabilirsiniz; bu da sizi daha özgüvenli hissettirecektir.Son olarak, öz bakım ve rahatlama zamanı ayırmayı unutmayın. Hem fiziksel sağlığınıza, hem de ruhunuza hitap edecek aktiviteler sizi yenileyebilir, keyifli anlar yaşatabilir.
Bugün duygusal derinliklerinize yolculuk yapma isteği içinde olabilirsiniz. İçsel düşüncelerinizle yüzleşmek, sizi yeni bir anlayışa götürebilir. Gizli kalmış duygular gün yüzüne çıkabilir, bu da bazı ilişkilerde samimi bir konuşmanın kapısını aralayacaktır. İlişkilerde güven teması ön planda; karşınızdaki kişinin hassas noktalarına dikkat etmek önem taşıyor. İş hayatında, kararlı ve etkili bir tutum sergilemek, başarıyı beraberinde getirebilir. Kendinizi ifade etme biçiminizdeki cesaret ve kararlılık, başkaları üzerinde güçlü bir etki yaratacak. İçsel huzurunuzu bulmak için meditasyon veya doğada zaman geçirmek iyi gelebilir. Duygusal yoğunlukta yüzleşmeler yaşarken, dengeyi korumaya özen gösterin, bu süreçte kendinizi yeniden keşfedeceksiniz.
Bugün macera arayışın yüksek, yeni deneyimlere açık olabilirsin. Seyahat planları, yeni yerler keşfetmek ya da farklı kültürlerle tanışmak için mükemmel bir zaman. İçsel özgürlüğünü hissetmek, günlük rutinden uzaklaşmanı sağlayabilir. Sosyal ilişkilerin yoğunlaşacak; görüştüğün insanlardan ilham alabilir, yeni arkadaşlıklar geliştirebilirsin. Son zamanlarda zihnini meşgul eden konularla ilgili farkındalık kazanabilir, olaylara alternatif bakış açıları ile yaklaşabilirsin. Uzaklarda seni bekleyen fırsatları görebilmek için ön yargılarını bir kenara bırakmayı unutma. İçsel sesini dinle, hislerini takip et; seni yönlendiren bir rehber gibi çalışacak. İletişimde açık ve dürüst oldukça, karşılıklı anlayışı artırabilirsin. Bugün başkalarını motive etme ve ilham verme yeteneğin de çok öne çıkacak, bu durum sosyal ortamını daha da renklendirecek. Kendine olan güvenin artarken, cesur adımlar atmanın tam zamanı. Sonuç olarak, bu gün keşifler, yenilikler, ve keyif dolu anlarla dolu bir gün olacak.
Bugün hedeflerin ve hayallerin için daha fazla odaklanma fırsatı bulacaksın. İhtimallerin arasında gezinmek yerine, kesin adımlarla ilerleme zamanın geldi. İş hayatında kararlı duruşun, başkaları üzerinde etki yaratmana yardımcı olabilir. Fikirlerini cesurca ifade etmekten çekinmemelisin; bu, çevrendekilerle olan ilişkilerini güçlendirecek ve yeni fırsatlar doğuracak. Aynı zamanda kişisel hayatında, sevdiklerinle geçireceğin zamana özen göstermelisin. Anlayış ve destek arayışında olduğun bir dönemdesin. Duygusal bakımdan kendini sağlam tutmak, ruh halin üzerinde olumlu bir etki yaratacak. Akşam saatlerinde içsel huzurunu artıracak aktivitelerle meşgul olmak iyi gelecek. Kendi sınırlarını zorlamaktan korkma; bu, seni daha da güçlendirecek.
Başkalarından farklı düşünme yeteneğin, günün pek çok alanında öne çıkmana yardımcı olacak. Yaratıcılığın sınırlarını zorlamaktan çekinme; yeni fikirler geliştirirken cesur olmalısın. Sosyal ilişkilerin önem kazanmaya başlıyor, bu nedenle çevrendeki insanlarla bağlantı kurmak için ideal bir dönemdesin. Takım çalışması gerektiren projelerde başarılı olabilirsin, bu da senin için tatmin edici bir deneyim olacak. İçsel duygularına dikkat et, sezgilerin doğru yönlendirecek. Belirsizlik içinde kaybolmuş hissediyorsan, kendi iç yolculuğuna çıkmak sana rehberlik edebilir. Kendi kimliğini ifade etmekten ve özgünlüğünden ödün vermemelisin. Bunun sana getireceği ilham ve motivasyon, günün ilerleyen saatlerinde daha da artacak. Sosyal medyada daha aktif olmaya çalışabilir, yeni insanlarla tanışmaya yönelik fırsatları değerlendirebilirsin. Unutma, içindeki özgür ruh bugün seni güçlü kılabilir.
Duyguların derin sularında kaybolmaya ve sezgilerinin seni yönlendirmesine açık bir gündesin. Yaratıcılığın zirve yapacak, içsel dünyanı keşfetmek için harika bir zaman dilimi. Sanatsal yeteneklerin ön plana çıkabilir, belki de bir şeyler yaratarak kendini ifade etme ihtiyacı hissedeceksin. İletişimde alacağın güzel mesajlar, kalbindeki umut ışığını güçlendirebilir. Karşılaşacağın insanlarla olan etkileşimlerin, duygusal derinlik kazandırabilir. İçsel huzurun ve ruhsal denge arayışın, seni meditasyon veya doğa yürüyüşlerine yönlendirebilir.Aşk hayatında ise, romantik hislerin artabilir. Sevgi dolu anlar yaşamak için güzel fırsatlar karşına çıkabilir. Partnerinle aranızdaki bağı güçlendirmek adına özel zamanlar planlamak isteyebilirsin. Bekar isen, yeni tanışmalar etkileyici olabilir; fakat, aceleci olmamakta fayda var. Kendini ifade etmekte zorlanıyorsan, duygularını yazıya dökmek veya bir yaratıcı aktivite ile uğraşmak iyi gelebilir. Bu, içini dökmende ve duygusal yüklerinden arınmanda sana yardımcı olacaktır. Sağlık konularında ise, kendine özen göstermek için iyi bir zaman; bedenine ve ruhuna iyi gelecek şeylere yönelmekte fayda var. Yoga veya meditasyon gibi aktiviteler, zihin ve beden dengesini sağlamak için harika seçenekler olabilir. Unutma, içsel huzurun her şeyden daha önemli.