1
27 Ekim’de kapılarını sanatseverlere açıyor
Eylül Çekiç, Irmak Dönmez
Koronavirüs salgınının henüz “resmi olarak” Türkiye’ye giriş yapmadığı Mart aylarının başında bağımsız ve genç sanatçıların büyük bir heyecanı vardı. İşlerini daha önce geniş kitlelere, hem de sansürsüz sergilemeye çok fazla imkân bulamayan sanatçılar, Nisan ayının başında başlayacak Mamut Art Project için gün sayıyorlardı. Mamut organizasyonu da son hazırlıklarını tamamlıyordu. Gelin görün ki salgın tüm kültür sanat etkinlikleri gibi Mamut’un da ertelenmesine yol açtı. Fakat bu süre zarfında çalışmalarına devam eden Mamut Art Project, 27 Ekim-8 Kasım tarihleri arasında Yapı Kredi bomontiada’da ve eş zamanlı olarak çevrimiçi platformda (mamutartproject.com) başlıyor. 8 yıldır kesintisiz olarak sanatçıları sanat profesyonelleriyle buluşturan Mamut’ta bu yıl 49 sanatçının eserleri sergilenecek. Bu sanatçılar 1500 başvuru arasından seçilirken, 400’e yakın eser sergilenecek.
Her yıl farklı jüri üyeleriyle çalışan Mamut’un bu yılki jürisinde yer alan isimler Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarım Programı Koordinatörü, sanatçı ve müzisyen Selçuk Artut, küratör, yazar ve SAHA Derneği Direktörü Çelenk Bafra, sanatçı Aslı Çavuşoğlu, artSümer Galeri Kurucusu Aslı Sümer, OMM – Odunpazarı Modern Müze’nin kurucusu ve koleksiyoner Erol Tabanca oldu.
Biz de Mart ayında bu yıl eserleri sergilenecek sanatçılardan Irmak Dönmez, Eylül Çekiç ve Mamut ekibinden Seren Kohen’le bir araya gelmiştik. Organizasyon iptal olunca söyleşisini de bir kenarda bu tarihe kadar beklettik. Şimdi, birkaç güncellemeyle birlikte yayımlıyoruz…
Eylül Çekiç’in “İREM” eseri…
İki sanatçının da eserleri erkek egemen dünya tarafından kadın bedenine atfedilen değerlere yönelik eleştiriler içeriyor. Eylül Çekiç, çalışmasını manifesto olarak tanımlıyor. Sanatçı, tüm sanat tarihinde kadının “görülen” olduğunu söyleyerek, “Kadın hep imaj olmuştur. Başlangıç olarak bunu sorgulamak istedim. Çünkü görenin, görülen üzerinde bir iktidarı oluşur” diyor. Sanatçı “İREM” adlı işinde bir arkadaşını model olarak kullanıyor. Video çalışmada “İREM” tarafından görüntüler üzerine yerleştirilmiş bir metin okunuyor. Çekiç, yakın arkadaşının metni okurken sinirlendiğini hissettiğini söylüyor. Çünkü metin görüntülerdeki kişinin sanatçıya tüm haklarını, yani iktidarını devretmesi üzerine yine Çekiç tarafından yazılmış bir metin.
Irmak Dönmez ise çıkış noktasını psikanalizin kurucusu Sigmund Freud’a bağlıyor. Yüksek lisans tezinde çok fazla Freud hakkında okumalar yaptığını söyleyen Dönmez, “Freud’un kuramları çok önemli kuramlar. Ancak aynı zamanda feministler tarafından da eleştirilen kuramlar. Ben de bu eleştirinin bir tarafında yer aldığım için çıkış noktamı oluşturdu” diye konuşuyor. Dönmez de kadın bedenine dair algıları eleştiriyor. “Organlarımız git gide nesneleşiyor” diyen genç sanatçı işlerini, “Benim çoğu işimde memeler var. Onlar aslında bir bedene bağlı değil, tamamen bedenden kopup nesneleşmiş, ürünleşmiş, kendi amacını yitirmiş halde yer alıyorlar” sözleriyle anlatıyor. Dönmez, “Beslenilmek için kullanılan organ, daha sonra fetişleştirilerek, üzerine anlamlar yüklenilerek bir haz nesnesine dönüşüyor. Kadın bedenine çok fazla dışarıdan müdahale var” diyor.
Irmak Dönmez – ‘Oedipus’s Birthday Cake’
Dönmez, neden Mamut’a başvurma gereği duyduğunu ve Türkiye’de eserlerini sergilemenin zorluklarını anlatarak, “Bir başlangıç noktası olması gerekiyor ama bu noktayı bulmak çok zor aslında Türkiye’de, özellikle İstanbul’da. İşlerinizi iyi yerlerde sergilemek için, daha önce bir yerlerde sergilemeniz gerekiyor. Yazılı olmayan bir kural olarak referans bekleniyor sanatçılardan. O başlama şansı da pek verilmiyor. Çünkü galeriler kendi satış kaygıları da olduğu için biraz daha satıyor mu satmıyor mu diye görmek istiyor herhalde. O yüzden kapılar pek açılmıyor, genç sanatçılar zorlanıyor. Ama Mamut gibi platformlarda bu şans verildiği zaman kendi işlerini sergileme şansı oluyor. Oradan da yeni bağlantılarla ilerleme şansı doğabilir diye düşünüyorum” dedi.
Çekiç, sanat dünyasında bir kadının nasıl var olması gerektiğine dair yerleşik kodları sorgulamayı düşünmüş, “Sanatın erkekler tarafından kurgulanmasını eleştiriyorum” diyor.
Peki genç sanatçılar koronavirüs salgını sürecini nasıl atlattı, neler yaptı? Irmak Dönmez şöyle yanıtlıyor: “Işık Üniversitesi’nde yürütmekte olduğum dersim (Desen) uzaktan eğitime geçti, hiç bilmediğimiz o sürece uyum sağlamaya çalıştık. Hepimiz mecburen evde olunca öğrencilerimle beraber çok üretken bir sürece girdik, daha doğrusu biz hayata oradan tutunduk. Onları motive etmek istediğim için önce kendim motive olmak durumunda hissettim, ipin ucunu bırakmadık ve sonucunda çok iyi işler çıktı.”
Eylül Çekiç ise “Aslında biraz herkes gibi geçirdim. Havada asılı kalan belirsizlik, iç sıkıntılar, yeni düzenin getirdiği evde kendine bir evren yaratmanın zorlukları gibi şeyler. Bu nedenle ev, aile, dostlar gibi insan için en temel olan kavramlar üzerine yeniden düşündüm ve yine sevdiğim insanları çektim. Zaten sevdiğim insanları çekmekten çok keyif alıyorum, bu yüzden değişen bir şey yok gibiydi ama dış dünyada ilgilendiğim konulara olan bakışım tamamen değişmişti. Kısaca iç dünyama olan keşif yolculuğunu zorunlu olarak tamamladım ve böylece dış dünyayı, şimdi daha çok anlayabiliyorum.” yorumunda bulundu.
Sanatçılar Mamut Art Project’in ertelenmesi ve yeni haliyle ilgili olarak da fikirlerini söyledi. Eylül Çekiç, “Mamut’un bu yeni formatı benim gibi video ile çalışan sanatçılar için bir problem teşkil etmiyor gibi gözükse de aslında bir sergiyi online izlemenin çok zor olduğunu düşünüyorum. Plastik işler üreten sanatçı arkadaşlarım gibi aslında benim de işlerimde mekânın yeri çok büyük. Videolarımı nasıl göstereceğim, mekânla nasıl ilişki kurduğum çok önemli. Bu nedenle videomun fiziksel mekandaki sunumuna ek olarak online platformdan izlenmesi bambaşka anlamlar kazanmasını sağlayacak. Fakat salgın sürecinde yeni kamusal alanın neredeyse tamamı internet olduğu için, işimin belki de daha çok insana ulaşabileceğini düşünüyorum. Bunun yanı sıra, işimde, İrem’in okuduğu metinde bunun öngörüsü de yer alıyor. Dolayısıyla bu salgından sonra da, ben dahil tüm sanatçıların, yeni sergileme yöntemleri, yeni medyumlar ve sanatın mekanla olan ilişkisi üzerine yeniden düşüneceğini umuyorum” diye konuştu.
Irmak Dönmez de, “Tüm işlerimi bir arada görmeyi hayal ediyordum, motivasyonum buydu onca emeğe. Sonra aniden bilinmezliğe sürüklendi hayatlarımız ve hepimiz biraz içten yıprandık. Şimdi onca durmuşluğun üstüne içimizde yüksek ve olumlu bir dönüş enerjisi var, çok iyi olacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.
Seren Kohen
Mamut Art Project Kurucu Direktörü Seren Kohen, salgın nedeniyle yapılan değişiklikleri ve bu sene Mamut’ta bizleri neler beklediğini anlattı. Kohen, “Mamut’ta ilk seneden beri sanatçıların kendi alanları ve bu alanlar içerisinde özgür sergi tasarımlarının olmasına çok dikkat ettik. Ancak bu sene, sağlık konusunda her önlemi alabilmek, tüm çalışan ekiplerimizi, sanatçılarımızı ve ziyaretçilerimizi de düşünerek, formatımızı değiştirdik. Yapı Kredi bomontiada 4. Kat’ta yepyeni bir sergi tasarımı ile ilerliyoruz. Yine, geçen sene birlikte çalıştığımız ve farklı senelerde sanatçı kimlikleriyle Mamut’ta yer almış mimarlarımız Ceren Özşahin ve Zeynep Tümertekin’le çalıştık.
Yine pandemi kuralları gereği, ziyaret için bir randevu sistemi ile ilerleyeceğiz. Geçen sene 19 bin kişi ağırlamıştık. Bu sene maalesef böyle bir rakama ulaşmamız fiziki olarak mümkün olmayacak. Ancak çevrimiçi platformumuzla bu erişimi sağlayacağımızı düşünüyoruz. Randevu sistemi ile geçmiş senelerden daha az ziyaretçi kabul edebileceğimiz için tarihlerimizi uzattık ve yaklaşık 2 hafta açık olacağız. Şu an size kurulum aşamasından yazıyorum ve mekânımızın, sergi tasarımımızın bizi çok heyecanlandırdığını, Mamut’un yeni bir solukla sizi beklediğini de yazmak istedim” diye konuştu.
Mamut ta salgının getirdiği dijitalleşme imkânını sonuna kadar kullanıyor. Kohen, bu seneki çevrimiçi etkinlikleri de şöyle anlattı: “Bu sene ilk defa Mamut’ta yer alan sanatçılarımızla çevrimiçi platformumuzda tanışma şansınız olacak. Her sanatçımızın kendi sayfası olacak. Bu sayfalarda sanatçı eser görselleri, eserler hakkında yazıları ve künye bilgileri yer alacak.
Aynı zamanda tüm sanatçılarımızla özel video çekimleri gerçekleştirdik. Mamut’ta normal şartlarda hissedilen sıcak ortamı ve sanatçılarla kurulan ilişkiyi yaratabilmek için “Conversations, Studio Visits ve MAP Sessions” olmak üzere üç farklı başlık toplana bir video serisi hazırladık. Atölye ziyaretleri, stüdyo çekimleri ve bir araya gelemediğimiz sanatçılarla görüntülü konuşma uygulamaları üzerinden ilerleyerek farklı kurgular yaptık. Sanatçılarımızı yurt dışına da daha iyi tanıtabilmek ve buradaki yeteneklere ilgi çekebilmek adına sitemizde çift dil ile ilerledik.”
Bugün, içindeki cesaret ve kararlılıkla çevrendeki engelleri aşabilirsin. Hedeflerine ulaşmak için attığın adımlarda yenilik arayışında olman faydalı olacaktır. Enerjin yüksek ve motivasyonun artmış durumda, bu da seni sosyal ortamlarda parlamaya itiyor. İletişim becerilerinle, insanları etrafında toplayacak ve ilgi uyandıracaksın. Ani değişimlere açık ol; sürpriz fırsatlar kapını çalabilir. Ancak, duygusal tepkilerini kontrol etmekte zorluk yaşayabilirsin; bu yüzden düşüncelerini biraz süreyle süzgeçten geçirmen, başkalarıyla olan ilişkilerini güçlendirecektir. Kendine güven, yeteneklerini sergilemek için doğru zamanı bekle ve bu süreçten keyif almayı unutma!
Bugün, içsel huzur arayışında olabilirsin ve doğanın güzellikleri ile iç içe olmak, ruhuna iyi gelecek. Malum, hayatın getirdiği koşullar bazen zorlu olabilir; bu yüzden sakin bir ortamda bulunmak, düşüncelerini toparlamak ve enerjini yenilemek önemli olacak. Kendini sevdiğin aktivitelere kaptırarak, stresini azaltabilirsin. Aşk hayatında ise derin bir bağ kurma isteği ön planda. Partnerinle yapacağınız anlamlı bir konuşma, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Maddi konularda temkinli davranman gereken bir gün; harcama yaparken iki kez düşünmeni öneririm. Ayrıca, güven duygusu, ilişkilerinde belirleyici bir faktör olacak. Kendine güven ve çevrendekilere de güven aşılamak, seni güçlü kılacak. Bugün, hayallerin için bir adım daha atabileceğin ve kendini yeniden keşfetme fırsatlarıyla dolu.
Bugün zihin aktiviten çok yüksek, düşündüklerin ve duyguların arasında güzel bir denge kurabilirsin. Sosyal ortamlarda kendini ifade etmek ve insanlarla etkileşimde bulunmak için akıcı bir gün. Yeniliklere açık olman, bilgi alışverişi yapmak ve ilham almak için mükemmel bir fırsat sunuyor. Gündemdeki konularla ilgili kafanda birden fazla fikir dolaşıyor, bunları yazıya dökerek veya başkalarıyla paylaşarak daha net bir anlayışa ulaşabilirsin. Ayrıca, sevdiğin biriyle derin ve anlamlı bir sohbet gerçekleştirmek seni rahatlatacak. Esneklik göstermeye özen göstermen, beklenmedik sürprizlerle karşına çıkabilir. Enerjin yüksek ve etrafındaki insanlara da pozitif bir hava katıyorsun. Anlık heveslerine kapılma eğilimindesin, bu nedenle günün tadını çıkarırken, gelecekteki planlarına odaklanmayı da ihmal etme.
Duygusal derinliklerin ve içsel dünyanla bağlantının ön planda olduğu bir gün. Ailenle ve sevdiklerinle olan ilişkilerini gözden geçirirken, empati ve anlayışla yaklaşman çok önemli olacak. İçsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmalı ve isteyerek yalnız kalmayı değerlendirmelisin.Finansal konular gündeme gelebilir, harcama yapmadan önce düşünceli olmalısın. Geçmişteki bazı hatalarından ders çıkararak daha sağlam adımlar atabileceksin. Yakın çevrendeki insanlarla iletişimin güçlenecek, ortak hayaller üzerinde konuşma ihtiyacı içindesin. Duygularını açıkça ifade etmek, ilişkilerini derinleştirebilir.Kendine olan güvenin artıyor; bu da kariyerine yansıyacak. Yeni fırsatlar kapını çalabilir, bunları değerlendirirken sezgilerine güvenmelisin. Unutma ki, duygularını ifade etmekten çekinmemelisin; bu, hem kişisel hem de profesyonel yaşamında büyük bir avantaj sağlayacak.
Bugün karizmatik enerjin yüksek! Kendine olan güvenin, çevrendekileri etkilemekte büyük rol oynuyor. Sosyal ortamlarda daha fazla dikkat çekebilirsin, yapacağın sunumlar veya konuşmalar herkesin ilgisini çekecek. Fakat, çevrendekilerin duygularına karşı daha hassas olman gereken bir gün; bu, ilişkilerini güçlendirebilir. İçsel yaratıcı yönünü ortaya çıkarmak ve sanatsal projelere yönelmek için mükemmel bir zaman. Biraz kendine zaman ayırarak ruhunu beslemen de faydalı olacak. Maddi konularda dikkatli olmalısın; aceleci kararlar almaktan kaçınmak en iyisi. Aşk hayatında ise tutkunun kabardığı anlar var, bu da romantizm için fırsatlar sunuyor. Kendini ifade etme tarzın, ilişkilerinde farklılık yaratabilir.
Bugün detaylara olan ilgin ve titizliğin ön planda olacak. Gün içinde yaptığın işler üzerinde fazlasıyla durabilir, küçük hataları bile gözünden kaçırmayarak mükemmel sonuçlara ulaşmayı hedefleyebilirsin. Etrafındaki insanlarla olan ilişkilere dikkat etmelisin; eleştiriler, yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Bunun farkında olarak daha uyumlu bir şekilde iletişim kurmak, ortamlardaki gerginlikleri azaltmana yardımcı olacaktır. Kendine zaman ayırmak ve ruhsal olarak dinginleşmek için meditasyon veya kısa yürüyüşler yapmayı deneyebilirsin. Sağlığına özen göstermek, bugünkü enerjini koruman açısından önem taşıyor. Ayrıca yaratıcılığını sergileyebileceğin bir proje üzerinde çalışmak, sana ilham verebilir ve içsel tatmin sağlayabilir. Unutma, her şey senin elinde, düzen yaratmayı hedefle.
Dengeleri koruma arzusu içinde olacaksın. İlişkilerindeki uyum, seni mutlu eden konulara odaklanmanı sağlayacak. Ortaklıklar ve iş birliği, bugün özellikle öne çıkacak, başkalarıyla olan bağlantıların güçlenecek. Sanatsal duygu ve yaratıcılık, hoşlandığın aktiviteleri destekleyecek. Duygusal olarak içsel bir denge arayışı içinde olabilirsin. Fikirlerin, başkaları üzerinde ilham yaratacak. Sosyal ortamda yer alırken, başkalarının bakış açılarına da açık olman, senin için faydalı olacak. Kendi isteklerinle başkalarının beklentileri arasında denge kurma çabası, zaman zaman zorlayıcı olabilir; ama sonucunda tatmin edici bir deneyim elde edeceksin. Kendini ifade etme fırsatlarına yönel, hayal gücünü serbest bırak.
Duygusal derinliklerinizi keşfetmek için mükemmel bir zaman. İçsel sezgileriniz güçleniyor ve ruhsal olarak dönüştürücü bir süreçten geçiyorsunuz. Başkalarıyla olan ilişkilerinizde sırları açığa çıkarma arzusunu hissedebilirsiniz; bu, güveninizi pekiştirecek ancak bazı yüzleşmeleri de beraberinde getirebilir. Duygularınızı ifade ederken dikkatli olun; kafa karışıklıkları ve yanlış anlamalar olabilir. İş yerinde intikam duygularıyla hareket etmek yerine, stratejik düşünmek ve işbirliğine gitmek daha faydalı olacak. Kişisel gelişim ve ruhsal dinginlik arayışınız, yaratıcı projelerde veya bireysel hobilerde kendini gösteriyor. Eğer zihinsel bir tazelenmeye ihtiyacınız varsa, doğayla iç içe bir yürüyüş yapmayı düşünebilirsiniz. Aşk hayatınızda sürpriz ve tutku mevcut; cesur adımlar atabilir, ilişkilerinizi derinleştirebilirsiniz. Ancak, hislerinizi aceleyle değerlendirmemeye özen gösterin; zamanında ve doğru kişilerle derinlemesine temas kurarak ilerleyin. Güçlü duygular, keşfetmeye değer bir deneyim sunabilir.
Macera arayışın kabuklarını çatlatıyor. Yeni fırsatlar, daha önce düşünmediğin kapıları aralayabilir. Sosyal ortamda dikkat çekici bir ışık haline gelebilirsin. Fikirlerini başkalarıyla paylaşmak, ilham verici tartışmalara yol açacaktır. Aynı zamanda içsel bir bilgelik ve merak, seni tanımlayan bir özellik olarak öne çıkacak. Ancak sabırsızlık ve dikkatsizlik, planlarında aksaklıklara neden olabilir. Dikkatini toparlayarak hedeflerine odaklanmalısın. Aşk hayatında ise, heyecan verici ve beklenmedik bir gelişme yaşanabilir. Kalp atışların, anlık hislere kapılabilir. Kendini ifade etme şeklin, ilişkilerine tazelik katacak. Doğanın tadını çıkaracağın bir gün geçirebilir, yeni bir hobiye başlayabilirsin. Rehabilite edici bir günlük rutin, ruhsal dengeyi bulmana yardımcı olacak.
Bugün, sorumluluklarınızla başa çıkmak için güçlü bir motivasyona sahip olacaksınız. Başkalarının beklentilerini karşılamak konusunda belirgin bir kararlılık hissedebilir, buna rağmen kendi ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemeye özen göstermelisiniz. İş veya kariyerle ilgili konularda dikkatli ve disiplinli yaklaşımınız, önemli fırsatları değerlendirmenizi sağlayabilir. İletişimde sağduyulu ve mantıklı olmanız, özellikle ekip çalışmasında sizi öne çıkaracak. Bazı beklenmedik bulaşmalara dikkat edin; çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizde dikkatli olmalısınız. İçsel huzurunuzu sağlamaya yönelik küçük aktiviteler geliştirmek, duygu durumunuzu dengeleyebilir. Akşam saatlerinde evde geçireceğiniz huzurlu bir zaman, geçmişe dair düşüncelere ve hedeflerinizi yeniden gözden geçirmenize olanak tanıyabilir. Unutmayın, başarı yalnızca hedeflerinize odaklanmakla değil, sağlıklı dengeyi kurabilmekle de gelir.
Bugün içsel düşünce ve yaratıcılığın ön planda olduğu bir dönemdesin. Farklı bakış açılarına açık olman, etrafındaki insanlarla olan iletişimini güçlendirecektir. Sosyal çevrenle olan ilişkilerine yenilik katmak, sıradışı fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Hayal gücün, alışılmışın dışında projeler geliştirmene imkan tanıyacak. Önceki fikirlerin üzerinde yeniden düşünmek, senin için yararlı olabilir. Aniden gelişebilecek olaylara karşı hazırlıklı olman da önemli. Kendine güven, risk almaktan çekinme, çünkü bu yeni deneyimlerin seni daha da güçlendirecek. Kendi kimliğini ifade etmekten çekinme, bu, başkalarına ilham verebilir. Diğer insanlarla kuracağın bağlar, gelecekteki fırsatların kapısını aralayabilir. Emosyonel olarak çiğ bir tarafın ortaya çıkabilir, bu oldukça taze bir nefes aldıracak. Kendini ifade etme biçiminde cesur ol, çünkü insanlar senin içindeki özgünlüğe hayran kalacaktır. Hayatta kendi yolunu çizmeye kararlı duruşun, çevrendekilere de ilham verecek ve onlarla olan etkileşimlerin derinleşecektir.
Duygusal derinliklerinizi keşfe çıkacağınız bir gün. İçsel sesiniz, sizi doğru yolda yönlendirecek ve belirsizlikleri aydınlatacak. Sanata, yaratıcılığa ve ruhsal gelişime yönelmek için mükemmel bir zaman dilimi. İçsel huzursuzluk yaşayanlar, sessiz kalmayı ve içe dönmeyi tercih edebilir. Hayal gücünüzü geliştirmek, sizi farklı bakış açılarıyla buluşturacak. Duygusal bağlarınızı pekiştireceğiniz, sevgi dolu anlar yaşayacağınız ilişkiler ön plana çıkacak. Kendinizi ifade etme şekliniz, çevrenizdekilere ilham verecek. Ayrıca, sezgilerinize güvenmek ve iç duyularınızı dinlemek, günün olumlu geçmesine katkı sağlayacak. Yaratıcılığınızı ve hayallerinizi gerçeğe dönüştürme konusunda cesur adımlar atabilirsiniz. Kendi iç dünyanızda huzuru bulmak için meditasyon veya doğa yürüyüşü gibi aktiviteler, ruhunuza iyi gelecek.
1
2
3
4
5
6
