1
Kapadokya Dünya Miras Alanı sınırları içinde kalan en özel vadilerden Devrent Vadisi’ni doğal bir tepeden görme imkânı veren alana, yani tepeye 70 adet fore kazık üzerine yapılması onaylanan bir çelik cam manzara terasının kazısı damga vurdu.
Doğal tepenin üzerine yeni bir çelik cam bina inşa edilmesi tepkilere neden oldu. Dünyanın her tarafında yüzlerce örneği olan bu yapılar, kalabalık ziyaretçi gruplarına kısa süre manzara seyrettirmek ve heyecan yaratmak için yapılan büyük masraflı binalar. 3. dünya ülkelerinin pek hevesli olduğu kitle turizmini teşvik eden bu tür projeler Kapadokya gibi istisnai özellikteki koruma alanlarında geri dönülmez hasarlara yol açıyor.
Uzmanlar “Kapadokya giderek koruma çabasından uzaklaşıyor” diyerek tehlikeye dikkat çekiyor. Gazetemize açıklamalarda bulunan konunun uzmanı, “Her geçen gün daha çok inşaat, daha çok insan, daha çok para hırsıyla bölgenin kendine has doğal avantajları kayboluyor. Yıllardır yapılaşmaya izin verilmeyen doğal alanlarda yaptırılan yeni sitelerle, tarihi köyler doğallığını ve çekiciliğini kaybediyor. Tampon bölge adı verilen geçiş alanları yok ediliyor.
Balon turizminin getirdiği yoğun araç trafiğini kolaylaştırmak, alana daha çok aracın daha rahat girebilmesini sağlamak için milyonlarca yılda oluşan Peri Bacaları’nın yanı başına otoyollar açılıyor. Aşk Vadisi içindeki doğal patikayı 4 şeritli otoyola dönüştüren zihniyet Kapadokya turizmini geliştirmiyor, tersine öldürüyor. Yoğun inşaat faaliyetinin yarattığı tonlarca moloz ise apayrı bir sorun: Kapadokya’nın her yerinden çıkan molozlar vadilerin içine boşaltılıyor. Büyük bir hassasiyetle korunması gereken doğal vadiler, moloz dolgularla bozuluyor, dönüştürülüyor” diyerek bölgenin yapısının bozulduğunu dile getirdi.
Aynı uzman “Kapadokya’nın cazibesini sürdürmesi için tam tersinin olması, alana araç girişinin sınırlanması, zorlaştırılması gerekirdi. Daha az sayıda balon, daha az sayıda turist, daha iyi bir şekilde doğal ortamın kollanması… Balonların önünde fotoğraf çektirme meraklısı turizm anlayışının kontrol altında tutulması gerekirdi” diyor ve ekliyor: “Bölgeyi korumaktan ziyade sömürmeye yönelik bu gelişmelerin nasıl denetleneceği ayrı sorun. Çünkü olanların tamamı, Kapadokya’nın korunmasını sağlamak ve denetlemekle görevli kamu yetkililerinin bilgisi ve onayı dahilinde gerçekleşiyor. Yegâne misyonu bölgenin korunması olan Kapadokya Alan Başkanlığı’nın, çok şeritli otoyollar, cam teraslar, yeni konut siteleri, yeni benzin istasyonları gibi projelerin tamamının altında imzası var. Bu gidiş artık Kapadokya için alarm veriyor. ‘Altın yumurtlayan tavuğu kesmek’ deyişini doğrularcasına, asırlarca gururla korunup para kazandırabilecek çok değerli bir kültürel emanet, kısa vadeli kazanç hırsları uğruna yok ediliyor” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Mehmet Tuncer
(Çankaya Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi)
Öncelikli görev Kapadokya’nın gerçekten korunmasıdır. Peri Bacaları’nı korumak, betonlaşmayı engellemek anayasal ve yasal görevdir. Turizm için değil dünya mirası olan Kapadokya’mızı kendimiz ve gelecek kuşaklar için korumalıyız.
Nezih Başgelen
(Arkeolog-Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu Yöneticisi)
Kapadokya, binlerce yıldır doğa ve insan faaliyetlerinin bölgedeki doğal çevre değerlerini karakteristik kültürel peyzaj alanları haline getirmesinin de özgün örnekleriyle ünlü bir bölgedir. Bu peyzaj değerlerinin oluşum sürecinde bölgedeki ekosistemin de dönüşerek yöreye has bir dengeye oturduğu izlenmektedir. Avanos ile Ürgüp arasında Ürgüp yolu üzerinde yer alan birbirinden ilginç manzaralarla dolu Devrent Vadisi de bu eşsiz kültürel peyzaj alanlarının önde gelen örneklerinden birisidir.
Devrent Vadisi’ni geçen sezona kadar doğal bir tepe üzerinden izlemegözlemleme imkânı veren mevcut seyir alanına 70 adet fore kazık üzerine yapılması onaylanan çelikcam manzara terası inşaatının yol açtığı tahribat yerli, yabancı ziyaretçilerin tepkisini çekmekte. Yapılan projede koruma-kullanma arasındaki denge kurulamayınca yapılmakta olan cam-çelik seyir projesinin buradaki benzersiz peyzajın büyüsünü örseleyeceği görülüyor. Yakın zamanda Antalya’da Hıdırlık Kulesi’nin ve Aksaray’da Ihlara Vadisi’nin başına gelenler Kapadokya’da Devrent’in de başına geliyor. Burayı özellikle gün batımında görmek isteyen grupların tercih ettiği seyir alanlarından biri olan bu doğal tepenin üzerine camçelik bina inşa edilmesi sosyal medya paylaşımları üzerinden de yoğun biçimde eleştiriliyor. Değer ve gereksinim arasındaki ara yüzün buradaki projede de doğru kurulamadığı görülüyor. Vadinin kendine has eşsiz kültürel peyzaj değerlerini negatif etkilememesi için buradaki projede korumakullanma dengesi bakımından daha hassas davranılması bekleniyor.
Hatırlayalım; Kapadokya 22 Ekim 2019 yılında cumhurbaşkanının kararıyla milli park statüsünden çıkartıldı. O tarihte CHP milletvekili Faruk Sarıaslan kararı, “Anlaşılıyor ki amaç bölgeyi büyük yapılanmalara açmak. Bu durum Kapadokya’yı mahveder” diye eleştirmişti, AKP Nevşehir Milletvekili Yücel Menekşe ise “Kapadokya’da 4 ilçe ve 9 beldeyi kapsayan Kapadokya Alan Başkanlığı, bölgenin tarihi ve kültürel yapısını muhafaza etmek amacındadır. Yetkiler, Kapadokya Alan Başkanlığı çatısı altında toplanmak suretiyle bölge daha etkin şekilde korunacak ve korunarak sonraki nesillere aktarmak görevimiz olacak. Bu söylemlerin art niyetli olduğunu düşünüyorum” diyerek eleştirileri reddetmişti.
Kapadokya Alan Başkanlığı yönetimindeki 6 yılın sonunda büyük yapılandırma iddiaları ne yazık ki doğrulandı. Bölgenin en güzel vadilerinden olan Zelve’nin girişinde çevreyle son derece uyumsuz 14 betonarme dükkân yapısının olduğu otopark inşaatına başlandı. Kapadokya’nın kalbindeki Ortahisar’ın girişine, 20 bin metrekarelik bir macera parkı inşa ediliyor. Bu parkın yuvarlak beton yapıları dünyada eşi olmayan Kapadokya manzaralarının içinde yükseliyor artık.
Göreme Açık Hava Müzesi’nin hemen yanına, Ortahisar’a giden yol yapıldı. Korunması gereken eşsiz doğa asfaltla kaplandı. Yeni hotellerin sayısı arttı. Eski kaya evlerin de hotele dönüştürülmesi kolaylaştı. Artık Göreme’nin tamamı Hotelturistik dükkân-kafe-restorana dönüşmüş durumda. Nevşehir valisi 2024 yılında Kapadokya ören yerlerine 4 milyondan fazla ziyaretçinin geldiğini açıkladı. Kapadokya artık ne yazık ki “kitle turizmi”ne teslim edildi. Bölgedeki rehberlerden aldığımız bilgiler ise şu yönde; “Ünü bütün dünyaya yayılan, her sabah Kapadokya semalarını dolduran yüzlerce hava balonu, yerde, son derece hassas olan volkanik zemin üzerinde o balonları takip eden yüzlerce araç demek. Bunun yanı sıra turistlere korunması gereken vadilerde ‘safari’ yaptıran yüzlerce ATV veya Jeep gibi arazi aracı da cabası. Bunların yarattığı gürültü, bölgedeki yaban hayatı bitirmiş durumda. Dünyanın birçok ülkesi tarihi ve doğal güzelliklerini ‘kitle turizmi tehlikelerine karşı korumaya aldı. Buna ‘sürdürülebilir turizm’ deniyor” ifadelerini kullandılar.
Şili, Paskalya Adası için ziyaretçi sayısını sınırlandı. Tayland Maya Koyu (Maya Bay) ziyaretçi sayısını sınırlandırdı. Bhutan, ülkeye gelen turist sayısını azaltıp gelenlerden de 200 dolara yakın “sürdürülebilir kalkınma vergisi” alıyor. Venedik, ziyaretçi ve cruise gemilerine sınırlama getirdi. Son olarak unutulmasın: Kitle turizmi benzersiz bir coğrafyayı sıradanlaştırır ve yavaş yavaş yok eder.
Bugün enerjinin yüksek olduğu bir gün. Kendine güveninle başkalarının dikkatini çekeceksin. Ani kararlar almaya meyilli olabilirsin; bu, fırsatlar yaratırken aynı zamanda dikkatli olmanı gerektiriyor. Çevrendeki insanlarla olan iletişimini artırma isteği, grup aktiviteleri veya takım çalışmaları için ideal bir zaman. Ancak, yavaşlayıp düşünmek, duygusal dengeyi koruman için önemli olacak. Sevgiyle ilgili konularda tatlı sürprizler ortaya çıkabilir; duygularını ifade etmekte cesur ol. Bugün, kişisel projelerde ilerleme kaydetmen için mükemmel bir fırsat var. Maksimum verimliliği sağlamak için odaklanman gereken detaylara dikkat etmelisin. Kendi iç dünyana dönmek ve ruhsal olarak yenilenmek için de zaman yaratmalısın.
Bugün kararlılığın ve sabrının ön planda olacağı bir gün. Hayatındaki maddi konulara dair bazı fırsatlarla karşılaşabilirsin. Güven arayışın, ilişki hayatına da yansıyabilir; karşındakilerle olan iletişiminde kutuplaşmamaya dikkat et. Yaratıcılığın yükseliyor; belki de bir hobiye başlamak veya sanatsal bir çalışmaya yönelmek için uygun bir zaman. Duygusal olarak kendini rahat hissetmek, içsel dinginliğini bulmak için doğayla bağ kurmak faydalı olabilir. Güneş ışığının ve doğanın sunduğu huzur seni yenileyebilir. Finansal konulara yönelik hareketlerde dikkatli ol, ani kararlar almak yerine düşünerek ilerlemen seni daha iyi bir sonuca götürebilir. Gece saatlerinde samimi bir dostla yapacağın muhabbet, ruhsal olarak sana iyi gelecek, içsel sorunlarını hafifletecek.
Bugün iletişim yeteneklerinizi ön plana çıkaracak durumlarla karşılaşabilirsiniz. Fikirlerinizi cesurca ifade etmekten çekinmeyin; bu, etrafınızdaki insanlarla derin bir bağ kurmanızı sağlayabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almanız muhtemel, yeni insanlarla tanışabilir ve ilginç sohbetler yapabilirsiniz. Öğrenmeye açık bir ruh hali içinde olacaksınız, bu da size yeni bilgiler edinebilir veya var olan bilgileriniz üzerine derinlemesine düşünme fırsatı verebilir. Ancak, sabırsızlığı kontrol altında tutmakta fayda var; aksilikler sinirinizi bozabilir. Bugün fırsatları değerlendirin ve kendinizi ifade etmekten çekinmeyin; zira kariyer ve kişisel ilişkilerinizde olumlu bir etki yaratabilirsiniz. Aşk hayatınızda ise düz olarak ilerlemekte ve belirsizliklerden kaçınmakta fayda var, netlik sağlamak ilişkilerinizi güçlendirecek. Kısa yolculuklar veya yeni hobiler edinme isteği de gündemde olabilir, bu da ruh halinize tazelik katacaktır.
Duygusal derinlikler ve sezgisel yetenekler ön planda. Ailene, sevdiklerine karşı olan bağlılığın güçleniyor. İçsel huzur arayışında olabilirsin; belki de geçmişle yüzleşmek, eski anıları yeniden değerlendirmek isteyebilirsin. Kendini ifade etme konusunda daha açık olmalısın. Yaratıcı projelere yönelmek, düşüncelerini somutlaştırmak için harika bir zaman. Şefkat ve merhamet duyguların, çevrende bir fark yaratabilir. Kendinle barışık olabilirsin. Ancak, başkalarının beklentileri konusunda biraz dikkatli olmanda fayda var; kendi ihtiyaçlarını ihmal etmemeye özen göstermelisin. Sonuç olarak, içsel dengeyi sağlamak, hem kendin hem de sevdiklerin için olumlu dönüşler getirecek.
Bugün, içsel ışığını parlatma zamanı. Kendini ifade etme arzusuyla dolusun ve çevrendekiler, senin etkileyici duruşunu hissedecek. Yeteneklerini sergilemek, sana unutulmaz anlar kazandırabilir. Sosyal ilişkilerinde cesur adımlar atmak için harika bir fırsat. Kraliyet havasını üzerindeki gibi hisset ve başkalarının dikkatini çekmekten çekinme. Ancak, aşırı egosal tavırlardan kaçınmak önemli; zira beraberliklerinle olan dengeyi koruman gerek. İçsel gücüne güven ve yeniliklere açık ol, bu enerji seni hedeflerine götürecek. Biraz dinlenmeye de ihtiyacın olabilir; kendine zaman ayırmayı unutma. Duygusal anlamda daha derin bağlar kurmak isteyebilirsin, bu yüzden içten bir iletişim geliştirmek açık kapılar açabilir. Doğanın sesine kulak ver, bu seni rahatlatacak ve ruhunu besleyecek.
Detaylı düşüncelerinle günü etkili bir şekilde yönetebilirsin. Belki de bugünkü enerjini düzenleme ve daha verimli çalışma yöntemleri üzerine yoğunlaştırmalısın. Kendine ve çevrendekilere karşı eleştirel olma eğiliminde olabilirsin; bu sayede gelişim alanlarını belirlemekte daha isabetli olursun. Ancak, eleştirilerini yaparken nazik ve yapıcı olmayı unutma. Sağlıklı yaşam hedeflerin peşinden koşarken, bedenine ve ruhuna iyi gelecek aktiviteler bulmayı da ihmal etmemelisin. İş ortamında, bir ekip çalışması içinde yer alarak başarıya ulaşabilirsin; birlikte buluşacağınız yaratıcı fikirler, ilerlemeni hızlandırır. ilişkilerde ise samimi ve dürüst tutumun, arandığın güveni sağlamana yardımcı olacaktır. Kendine güvenmeyi hatırlamalı ve fırsatları yakalamada cesur davranmalısın. Unutma, küçük detaylar büyük farklar yaratır.
Bugün sosyal çevrenizdeki insanlarla olan etkileşimleriniz ön planda olacak. İletişim kurduğunuz kişilerin enerjisi, sizin ruh halinizi büyük ölçüde etkileyecek. Esnek yaklaşımınız sayesinde aranızdaki bağları güçlendirme fırsatınız var. Duygusal dengeyi korumak adına, fikirlerinizi açıkça ifade etmekte zorluk çekmezsiniz. Ancak, başkalarının düşüncelerine de saygı göstermek, ilişkilerinizi daha da derinleştirebilir.Güzellik ve estetik konularına olan ilginiz artacak; hoşlandığınız yerlere gitmek veya yaratıcı projelere yönelmek için harika bir dönemdesiniz. Kendinize zaman ayırmak, ruhsal ve bedensel rahatlama sağlamanıza yardımcı olacaktır. Kendi içsel dengenizi bulmak için görsel veya sanatsal aktivitelere yönelmek size iyi gelecek. Unutmayın, içsel uyumunuzu yakaladığınızda, dış dünyaya yansımanın da daha olumlu olacağını göreceksiniz. Bugün, sevgi ve dostluk adına güzel fırsatlarla dolu.
Derin duyguların ve içsel sorgulamaların yoğunlaştığı bir dönemdesin. Duygusal derinliğin, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerinde daha fazla görünür hale geliyor. Gizli saklı kalmış meseleler açığa çıkabilir; bu, önceki sorunların çözülmesine ve aradığın huzurun bulunmasına yardımcı olabilir. İçsel sezgilerin oldukça güçlü. Kendini fazla kurcalayan düşüncelerden uzak tutmaya çalış. Bugün tutku ve arzularının peşinden gidebilir, yaratıcı yeteneklerini sergileyebilirsin. Bu süreçte, kendine güven duymak ve kararlılıkla adımlar atmak oldukça önemli. Çevrendeki insanlarla iletişimini sağlam tutmaya gayret et, zira belirsizliklerin üstesinden gelmek için destek arayışında olabilirsin. Kendini yeniden keşfetme fırsatını değerlendirmelisin.
Hayata karşı maceracı ve özgür ruhlu bir yaklaşım içindesiniz. Birçok fırsat, görünümünüzde belirgin hale gelecek. Yalnızlığın getirdiği ağır yüklerden sıyrılıp sosyal çevrenize açıldığınızda, ilgi duyduğunuz konularla ilgili taze ve heyecan verici bağlantılar kurma şansı doğacak. Seyahat etmek, yeni yerler keşfetmek ve farklı kültürlerle tanışmak için mükemmel bir zaman dilimindesiniz. İçinizdeki keşif arzusunu doyuracak fırsatları değerlendirin. İçsel bilgi ve sezgi, almanız gereken önemli kararlar için size yol gösterecek. Duygusal olarak ise, derin anlamlar kurmaya teşne hissedecek, sevdiklerinizle yapılan samimi sohbetlerin tadını çıkaracaksınız. Fakat dikkat edin, bazı şeylere karşı aşırı iyimser yaklaşmak, gerçeklikten uzaklaşmanıza neden olabilir. Kendi içsel denge ve gerçeklerinizi bulmaya yönelik çabalarınıza odaklanmanız faydalı olacaktır. Hayatın sunduğu sürprizlere açık olun, çünkü bu gün sıradışı gelişmeler yaşanabilir.
Bugün kararlılığın ve azmin öne çıkacak. Hedeflerine odaklanmak, her zamankinden daha fazla ilerleme kaydetmeni sağlayacak. İş veya projelerdeki detaylara dikkat etmen önem kazanıyor; bu, senin disiplinini ve becerini sergileme fırsatı sunacak. Sosyal ilişkilerinde ise daha açık fikirli olmalısın; bazı arkadaşların veya iş arkadaşların seni farklı yönlerden anlayabilir ve destekleyebilir. Kendini ifade etmek konusunda cesur ol, içindeki lideri serbest bırak; bu, çevrendekiler üzerinde olumlu bir etki bırakacak. Duygusal hayatında, geçmişteki bazı anıları yeniden gözden geçirmen iyi gelebilir. Aşkın veya sevgi dolu ilişkilerinle ilgili olarak, kalbine kulak ver ve hislerini cesurca dile getir. Bu, bağlılık oluşturmana yardımcı olacak. Finansal konularda dikkatli davranmakta fayda var; beklenmedik harcamalara karşı hazırlıklı olmalısın. Öğrenmeye ve kendini geliştirmeye açık ol; bu, hayatına tazelik ve enerji katacak. Bugün, potansiyelini ortaya çıkarmak için önemli bir fırsat; en iyi versiyonunun peşinden koş!
Sıra dışı düşünceler ve yenilikçi fikirler zihninde dolaşırken, özgürlüğüne olan düşkünlüğün bir kez daha ön plana çıkıyor. Bugün, alışılmışın dışında bir bakış açısına sahip olacağın ve etrafındaki insanları yeni fikirlerinle etkileyeceğin bir dönemdesin. Sosyal ilişkilerinde daha cesur olabilirsin. Farklı görüşler ve tartışmalar vesilesiyle kendini ifade etme arzun artacak. Bir grupta liderlik rolüne soyunman mümkün. İçsel huzurunu sağlamak adına bazı konularda sınır koyma zamanın geldi. Yalnız kalmaktan korkma; yalnızlık, kendini bulmanın ve derin düşüncelere daldığın bir yolculuğun ilk adımı olabilir. Sevdiklerinle gerçekleştireceğin paylaşımlar, duygusal bağların güçlenmesini sağlayacak.İş veya projelerde yaratıcı fikirlerini hayata geçirme fırsatların var. Unutma, sıradanlık seni sıkabilir; bu nedenle cesaret gösterip risk almaktan çekinme. Hayal gücünü kullanarak, daha önce hiç düşünmediğin yolları keşfedebilirsin. Bugün, hayatına küçük dokunuşlar yaparak büyük değişiklikler başlatabilirsin. Enerjini doğru yönlendirdiğinde, sürprizlerle dolu bir gün senin için mümkün olacaktır.
Bugün sezgilerin en yüksek noktasına ulaşabilirsin. İçindeki sanatsal yön, dışa vurum biçimini bulmakta zorlanmayacak. İlişkilerde derin bir bağ kurma arzusu, sevgi ve anlayışa açık olmanı sağlacak. Bu süreçte arkadaşların, geçmişteki bazı anılar ve duygusal derinlikler hakkında seni düşündürebilir. Hayal gücünün aktif olduğu bir dönemdesin, bu yüzden yaratıcı projelere yönelmek sana ruhsal bir tatmin verebilir. Sağlık konusunda, zihinsel detoks yapma zamanı gelmiş olabilir; meditatif ve huzur veren aktivitelerle kendine alan aç. Duygusal derinliklerin, yeni bir farkındalık kazanmanı sağlayacak. Kalbini dinlemeyi unutma, hissettiğin her şey bir mesaj taşıyor.
1
2
3
4
5
6
