1
Serginin fikir annesi Çiğdem Simavi, yanına sanat tarihi eğitimi alan torunu Esra Koç’u katmış, arkasına da Vehbi Koç Vakfı ve oğlu Ömer M. Koç’u, sponsor da kadın, ünlü.
“Üç yıl önce çağdaş sanatçı kadınlarımızı yurt dışında tanıtmak için projenin ilk adımını attım ama küratör Deniz Artun ile tanışınca yüzümüzü gölgede kalmış kadınlara çevirip nihayet hak ettikleri saygı duruşunda bulunmak gereğini anladım” diyor Çiğdem Simavi, sunuş yazısında. Günümüzün sanatçı kadınları kendilerini tanıtabiliyor, yurtiçi ve dışında işlerini sergileyebiliyorlar, ya öncekiler, hiçbir kurum arkalarında durmazken, hangi birini tanıyor, işlerini biliyoruz? İşte bu sergide yer alan 100’ü aşkın kadından hiçbiri hayatta değil ama eserleri yaşıyor, öyleyse onları görmeli, tanımalı, anlamalıyız.
Sergiye adını veren eser “Ben-Sen-Onlar” sanatçı Şükran Aziz’in toplumsal kimliklerin satranç tahtası, çeşitli dillerde yazılmış Ben Sen Onlar, ilk kez NewYork’ta sergilenmiş.
Şükran Aziz
İstiklal Caddesi’nde Meşher’de üç kata yayılan serginin “Ben” katı, kimliğini arayan, kuran, parçalayan kadınlara ayrılmış! Kendi yüzlerini arıyor, bazen gizliyorlar. Küratör Deniz Artun, sergide yer alan eserler için “Hepsi baş yapıt değil belki ama başyapıt nedir? Semiha Berksoy’un yanında adı daha az duyulmuş 150 kadının eseri var, belki sadece 20 -25’inin adını duymuşsunuzdur” diyor. Birinci katta daha çok portreler yer alıyor. Bir iki nü dikkati çekiyor, kadınların kadınlara modellik ettikleri resimler az. Ama Mihri Müşfik’in “Aynalı Gözde’si çarpıcı bir güzel. Ressamların içinde Emel Korutürk’ün adını bilmemizin nedeni, eşinin Cumhurbaşkanlığı yapmış olması hiç kuşkusuz! Ama Semiha Berksoy, çağının çok ötesinde işleriyle parlıyor! Bu arada sadece kızının değil, annesinin de mütevazı çiçek desenleri yapan bir sanatçı olduğunu öğreniyoruz, genler, ah genler!
Semiha Barksoy, 8 yaşında kaybettiği annesi ve kendi çocukluğunu çizmiş.
İkinci kat, “Sen” katı. Burada kadınlar kendilerini ötekiyle yansıtıyor, bu öteki genellikle çocukları. Doğurganlık, hamilelik, bedenin çiçek açması olgusuyla anlatılıyor. Nasip İyem’in pişmiş topraktan hamile kadın heykelleri pek sevimli. Bu katta ayrıca nü sayısı çok daha fazla. Oysa çıplak modele erişmenin zor olduğu yıllar. Burada yer alan büstlerden birinin öyküsü ilginç. İsmet ve Mevhibe İnönü’nün büstünü yapmak için bir sipariş alan sanatçı Sabiha Bengütaş, yüzünü elleyemediği ve tam olarak hissedemediği için İsmet İnönü’nün büstünü iyi yapamadığına inanıyor ve vazgeçiyor. Mevhibe İnönü’nün büstünü ise bitirmiş ve sergide yerini alıyor.
Deniz Bilgin
Üçüncü kat ise O katı. Bu kattan bir ayrıntı anlatalım: Sanatçı erkeklerle evlenen sanatçı kadınlar sanatçı eşlerinin gölgesinde kalıyor, tıpkı Picasso’nun, Rodin’in eşleri gibi Türk sanatçı kadınlar da kendileri yerine eşlerinin parlamasına yardımcı oluyor. Güzin Duran, Feyhaman Duran’ın eşi. Kocası çiçek resimleri natürmort yapmayı sever ama çiçekleri hep karısına toplatırmış, o da kendisini çiçekleri kucağında arkası dönük resmetmiş. Küratörler de bunun intikamını almak ve saygıda bulunmak için üçüncü katta Güzin Duran’a 80 kadının çiçek verdiği bir yerleştirme yapmışlar! Duvarlardaki çiçek motifleri ise bir başka hikâyenin özü. Gençler pek bilmez ama yıllarca Sümerbank’ın çiçekli basmalarından elbise giyenler hatırlar. İşte o çiçeklerin hepsini aynı kadın sanatçı çizer. Bu çiçekler de ona saygı duruşudur! Bu katta yer alan eserler içinde Semiha Es’in fotoğraflarından bahsetmeden geçemeyeceğim. Eşi gazeteci Hikmet Feridun Es ile birlikte 50’li yıllarda dünyayı dolaşan Semiha Es, birbirinden ilginç fotoğraflar çekmiş. O yılların teknolojik olanakları içinde bu fotoğraflar çok küçük basılmış. Sergide ise biraz büyütülerek yerleştirilmiş. Eren Eyüboğlu da eşi Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun gölgesinde kalmış kadınlardan. Mavi Elbiseli Uzanan Kadın resmi çarpıcı. Zerrin Bölükbaşı’nın Sevgi heykeli de Hakkiye Koral’ın brodeli küçük çantası da. Sergi için hazırlanan kataloğun da büyük bir emek içerdiğini ve en az sergi kadar önemli olduğunu belirtmeliyim. Üç yıla yayılmış çalışmanın sonuçları sadece kadınları değil, herkesi ilgilendirecek. Emeği geçenlere selam olsun.
Merhaba! Bugün, Koç burcundaki insanlar için ilişkilerinde daha anlayışlı ve sabırlı olmaları gerekebilir. Enerjileri yüksek olacak ve hareketli bir gün geçirebilirler. Özellikle iş hayatında hızlı kararlar almaları gerekebilir. Ancak, duygusal anlamda da dengeli ve nazik olmaya özen göstermeleri faydalı olacaktır. Bugün, kendilerine zaman ayırmaları ve içsel dengeyi korumaları da önemli olacaktır. Umarım bu bilgiler işinize yarar. Her şey gönlünüzce olsun!
Merhaba! Bugün, Boğa burcu için sevdiklerinizle zaman geçirmek ve ilişkilerinizi güçlendirmek için harika bir gün olabilir. Duygusal olarak tatmin olacağınız etkileşimler yaşayabilirsiniz. İş hayatınızda sabırlı ve kararlı bir tutum sergilemek başarıyı getirebilir. Bugün, kendinize zaman ayırarak dinlenmeyi ve stresi azaltmayı unutmayın. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde güzel gelişmeler yaşayabilirsiniz. Umarım keyifli bir gün geçirirsiniz!
Merhaba! Bugün, duygusal açıdan hassas olabilirsiniz ve küçük detaylar sizi fazla etkileyebilir. Kendinizi ifade etmekte zorlanabilir, duygularınızı paylaşmaktan kaçınabilirsiniz. Ancak önemli olan sakin kalmak ve içsel dengeyi sağlamak olacaktır. İletişimde açık olmaya gayret edin ve duygularınızı paylaşmaktan çekinmeyin. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.
Bugün iş hayatınızda önemli gelişmeler yaşayabilirsiniz. Projelerinizde ilerleme kaydedebilir, yeteneklerinizi konuşturabilirsiniz. Maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, harcamalarınıza özen göstermelisiniz. Aşk hayatınızda ise romantik ve duygusal bir gün geçirebilirsiniz. Partnerinizle derin ve anlamlı sohbetler içinde olabilirsiniz. Enerjinizi pozitif ve yapıcı yönde kullanarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün, detaycı ve titiz doğanızla ön plana çıkabilirsiniz. Mantıklı ve pratik kararlar almak için içgüdülerinize güvenebilirsiniz. Aynı zamanda, detaylara fazla takılmadan büyük resmi de göz önünde bulundurmanız faydalı olabilir. İletişim konularında açık olmaya özen göstermelisiniz. Sevdiklerinizle yaşadığınız iletişim sorunlarını çözmek için sabırlı ve anlayışlı olmalısınız. Enerjinizi doğru yönlendirerek verimli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün ilişkilerinizde daha dengeli ve sağlam adımlar atabilirsiniz. Kararlarınızı daha objektif bir şekilde almak ve partnerinizle iletişiminizi güçlendirmek için uygun bir gün olabilir. Duygusal konularda denge sağlamak önemli olacak. Kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi bulmaya çalışın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün duygusal olarak oldukça derin ve yoğun hisler içinde olabilirsin. İçsel düşüncelerin seni daha da derinleştirebilir ve kendine odaklanmana neden olabilir. Ancak dikkat et, olumsuz düşüncelere kapılmamaya çalış ve pozitif enerjini korumaya özen göster. Ayrıca, bugün iletişimde dikkatli olman gerekebilir, doğru ifadeleri bulmak ve anlaşılmak önem taşıyabilir. Özel hayatında ise romantik ve duygusal anlar sizi bekliyor olabilir. Keyifli bir gün geçirmen dileğiyle!
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Merhaba! Bugün, Oğlak burcundaki insanlar için finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir gün olabilir. Sabırlı ve disiplinli bir şekilde hareket etmelisiniz. İş hayatında ise hedeflerinize odaklanmak ve planlarınızı uygulamak için iyi bir gün olabilir. Kişisel ilişkilerinizde ise iletişim konusuna dikkat etmeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle anlayışlı ve sabırlı bir iletişim içinde olmaya çalışın. İyi bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.
