1
Devletin aldığı yüzde 10 KDV çekilmezse sinema biter, yeni teknoloji de seyirciyi eve çekti
Şahin Bey, baba ve amcasından devraldığı sinema sanat ve işletmeciliğini oğullarına teslim etmiş ama uzaktan izliyor. Büyük oğlu Fırat Dilbaz, ABD Alabama Üniversitesi’nde, 4 yıl Sinema TV okumuş, İstanbul Üniversitesi’de ise reklam. Babası ile birlikte çalışıyor, yabancı film ithalatı da yapıyor ve sinema salonlarında ve ulusal kanallarda vizyona sunuyor. Küçük oğlu, Uğur Dilbaz tiyatrocu. En küçük Kerem ise ABD’deki üniversite ve master sonrası, Majestik Film Sinema ve Otelcilik Cafe sorumlusu.
– Şahin Bey, siz kuşaktan kuşağa hem sanat, hem ticaretin içindesiniz. Bu süreç nasıl başladı? Nasıl gelişti?
Rahmetli amcam Osman Nami ve babam Kemal Dilbaz’dan devir aldım. Amcamla birlikte neredeyse 10 yıl, Türk sinemasında aklınıza kim geliyorsa onlarla film çektik. 35 yıl, eski Rüya Sineması’nda çalıştık.
– Sinema salonlarının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Elli yıldan fazla bu sektördeyim, çok kötüye gidiyor. Hele bu pandemi süreci, her sektör gibi bizi de hem yordu, hem yıprattı. Rüya Sineması’nda kiracıydık, hep kendi yerimiz olsa diyordum. Nitekim 35 yıl sonra salon gitti. Sonra burayı aldım. Ama bu devirde Sinema yapabilmek, çalıştırmak, ruhsatını almak mucize ötesi, 8-10 yıl uğraştım. İstiklal Caddesi’nde bir ben, bir Beyoğlu Sineması açık. Şimdi pandemiden korkuyorlar ama ondan önce de sıkıntı vardı. Sorun yeni teknoloji. Seyirci telefondan filmin fragmanına bakıyor, çoğu kez ona yetiyor! Daha da tehlikelisi daha vizyona girmeden kaçak filmi izlemek!
Yabancı film ithal ediyoruz. Hint Filmi getirdik, Raj Kapoor’un torunundan. Daha gösteremeden dizi olarak TV’de dönmeye başladı. Mahkemeyi kazandık ama beş kuruş alamadık. Bunun “telif hakkı” var. Marketlerden dublaj yapılmış film alınıyor ve TV’de gösteriliyor.
– Çözüm olarak ne yapılabilir?
Geçen hafta İBB ve İtalyan Kültür ile Fellini’nin 100. yılında -ücretsiz-etkinlik düzenledik. Kimse gelmiyor. Toplasan 15 kişi. Bunlar başyapıtlar. İnsanlar kolaya ve rahata alışmış. Evinde film izliyor. Film vizyona giriyor ve ilk günden çalınıyor!
– Basın gösterimleri dahil görüntü almak yasak.
Belki içerde makinist ile anlaşılıyor. Eskiden İstanbul Festivali, Atlas ve benim salonda gösterimler yapardı. Hepsi bitti, dijital olarak servis ediliyor.
– İnsanların salona gelmesi için ne gerekli?
İnanın 5-6 ödül almış filmleri bile getiriyoruz. Bunun belli bir izleyicisi var. İnsanların sanatı sevmesi lazım. Aylar önceden insanlar salonda yer ayırırken pandemi dışında ne oldu? Buna bakmak lazım. Neredeyse yedi yıldır bu salonu kazanç olmadan ayakta tutmaya çalışıyoruz. Yaşayalım diye çay, kahve satıyoruz. Elek-triğimi kurtarayım. Suyumu kurtarayım. Belki bizim gibi işletmeler için vergi azaltılsa. Normal bir esnaf gelir vergisi verirken ben, iki vergi ödemek durumundayım. Eğlence vergisi, her sattığım bilete yüzde 10 belediye, yüzde 18 KDV. Hükümet, mobile, arabalara, inşaata KDV’yi 5 yapıyor ya da sıfırlıyor ama sinema da yok! Kültür merkezi değil miyim? Yüzde 18 KDV, ağır. Bunların tiyatrodaki gibi kaldırılması lazım. Bildiğim kadarı ile turizm belgeli yerlerde su, elektriğin yarısı alınıyor. İnanın 20 Mart 2020 tarihinde kapattık, tüm giderleri ödedim. Elektrik, su ama sinemaya destek yok! Eskiden bir iki kişi gelse seyircimiz için oynardık. Şimdi mümkün değil! İçeride biri lamba var. Dünyanın parası. Makine için bir süre konmuş, örneğin 150 film oynatabilir. 150’den sonra kart doluyor. İsviçre ya da İngiltere’den o kart gelecek, makineme koyacağım ki film yeniden 150 kez oynasın. İçindeki lamba saatli, bir süre sonra bitiyor ve Türkiye’de yok. İthal.Gelene kadar beklemesi ayrı, Avro üzerinden olduğu için zaten çok pahalı. Eski makineler ne kadar güzeldi. Arada dişli sıyırır, tornacıya götürür, yaptılırdı. Veya sonradan lambalı hali ile. Yüzyıllarca gitmiş! Dünyayı doyurmuş! Ne zaman bu dijital çıktı. Her şey bitti.”
– Birçok sanatçı ile karşılaştınız ama sizde yeri başka olan Yılmaz Güney ile tanışmanız, senaryonuzu kullanması ve oyuncu olarak, neler yaşadınız?
Yılmaz Ağabey, amcam Nami Dilbaz’ın yakın dostuydu. Yıl, 1970’ler. Kendisi ile birlikte Ürgüp’e gittik. Fatma Girik ile “ACI” filmini çekecektik. Ben daha çok prodüksiyon işleriyle uğraşıyorum. Çekimlerde oyuncuya ihtiyaç duyuldu. Yılmaz Ağabey “Şahin’cim, sen oynar mısın?” dedi. Küçük bir roldü, film bitti, amcama dedi ki: “ Kafamda bir film daha var. Gelmişken çekelim. Buralar çok güzel”. Amcam, “Sermayem bu kadar”, deyince “Ben, kendime çekiyorum” o zaman deyip İstanbul’dan Bilal İnci, Reha Yurdakul gibi birkaç arkadaşını çağırdı. Böylece biz, Ürgüp’de AĞIT filmini de çekmiş olduk. Burada rolüm daha fazlaydı. Hem sahne arkası, hem filmde görevliydim. Altmış beş gün kaldık.
– Yılmaz Güney ile çalışmak nasıl bir duygu?
Çok güzel! Ömrünü, hayatını sinemaya vermiş. Hastasıydı. Evet, disiplinli bir yanı da vardı. O yıllarda filmler negatif çekilir sonra sinemalar için pozitif kopya olurdu. Şimdi dijital oluyor. Yılmaz Ağabey işine o kadar tutkuluydu ki Ürgüp’te çektiğimiz filmleri, otobüsle İstanbul’a gönderir, pozitife çevrilir ve biz, Ürgüp’te küçücük bir salonda ne çekmişiz diye heyecanla seyrederdik. Kendisinden öğrendiklerim 17-18 yaşlarında bir genç için çok kıymetli.
Şahin Bey’in bahsettiği imkânsızlıklar içinde çekilen film, AĞIT, yani Yılmaz Güney’in “kafamda yeni projeler var, buralara kadar gelmişken bir film daha çekelim” dediği, Adana Film Festivali’nde, En başarılı film; En başarılı Yönetmen; Senarist, Erkek Oyuncu ve Görüntü Yönetmeni (Gani Turanlı) ödülüne hak kazanır. 1971-72’de, Türk Sinema Derneğinin en iyi 10 filmi arasında EN İYİ seçilir. Milliyet Sanat dergisinin açık oturumunda, Venedik Film Festivali’nde elemeyi geçip ilk 10 arasında girmesi dolayısı ile YILMAZ GÜNEY YILIN SANATÇISI olur. Film çekimi sırasında Şahin Dilbaz, gerçek olsun diye patlatılan fünyelerle parçalanan kayalar yüzünden bir hafta yoğun bakımda kalır.
Bugün enerjin yüksek, etrafındaki insanların ilgisini çekmeyi başaracaksın. Kararlılığın ve cesaretin, karşılaştığın zorlukların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Aşk alanında yeni gelişmeler mümkün; kalbinin sesine kulak ver. İş hayatında ise inisiyatif almak, projelerini bir adım öne taşıyabilir. Sosyal davetlerde daha fazla yer alarak yeni bağlantılar kurma fırsatı bulabilirsin. Ancak dikkatli ol; öfke ve sabırsızlık bazı iletişim sorunlarına yol açabilir. Eğer sakin kalmayı başarabilirsen, bu süreçte kendini kanıtlayabilir ve hedeflerine bir adım daha yaklaşabilirsin. İçsel düşüncelerinle yüzleşmek, kişisel gelişimine katkı sağlayacak. Kendine güven ve hayallerinin peşinden koş!
Bugün sosyal etkileşimler ön planda. Konuşma yeteneğinle çevrendekileri etkileyebilirsin, bilgi alışverişi yaptıkça kendini daha enerjik hissedeceksin. Farklı bakış açılarına açık olman, yeni keşifler yapmanda yardımcı olacak. İçinde bulunduğun durumlarla ilgili düşüncelerini paylaşma ihtiyacı duyabilirsin; bu, ilişkilerin derinleşmesine yol açabilir. Aynı zamanda, düşüncelerinle yaratıcı projelerde yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeye açık olmalısın. Kısa seyahatler veya iletişim yoluyla yeni insanlarla tanışmak, sana ilham verecek. İçsel merakın ve öğrenme isteğin gün boyunca seni yönlendirecek. Unutma ki, anlık değişimler ve sürprizler, günün renklerini daha canlı kılabilir.
Duygusal yoğunlukların artacağı bir gün. İçsel huzurun, sevgi dolu ilişkiler içinde bulacağın destekle güçlenecek. Ailevi bağların, geçmişle yüzleşmek ve anıları tazelemek için harika bir zemin sunuyor. Aynı zamanda, kendini ifade etme konusunda cesur adımlar atabileceğin bir dönemdesin. Kalbini dinlediğinde, aslında neye ihtiyaç duyduğunu daha iyi anlayabilirsin. İş veya kariyer alanında farklı fırsatlar kapını çalabilir; sezgilerine güvenerek değerlendirmelisin. Unutma, kendine gösterdiğin naz ve şefkat, diğerlerine de yansıyarak etrafındaki atmosferi olumlu bir şekilde etkileyecek. Dinlenmek ve kendine zaman ayırmak da oldukça önemli. Karar alma süreçlerinde aceleci davranmamaya özen göstererek, içsel sesini dinlemen faydalı olacak.
Bugün, içindeki yaratıcı potansiyeli daha fazla keşfetmek için mükemmel bir zaman. Göz alıcı fikirler havada uçuşuyor ve bu da seni başkalarına ilham verme konusunda güçlü kılacak. Sosyal ilişkilerde dikkatli olman gerekebilir; bazen nemariz ve dominant tavırların, sevdiklerinle aranda yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Duygusal olarak derin bir bağ kurmak istediğin bir kişiyle karşılaşabilirsin; bu, içindeki romantizmi uyandıracak. Ayrıca, sağlık alanında kendine biraz daha fazla dikkat etmelisin. Enerjini yükseltmek için spor yapmayı veya doğada vakit geçirmeyi deneyebilirsin. Bugün, kendini ifade etme konusundaki cesaretin ve kararlılığın, sana sürpriz kapılar açabilir. Unutma, kendi potansiyelini fark etmek ve onu kullanmak, başarıya giden yolda en önemli adım.
Gününüzde detaylara odaklanma isteğiniz artacak. Karşılaştığınız sorunların üstesinden gelmek için mantıklı ve pratik bir yaklaşım benimseyeceksiniz. İş yerinde veya eğitim hayatında dikkatli olmalı, her ayrıntıyı gözden kaçırmamaya gayret etmelisiniz. Eleştiriler alabilir, fakat bunları yapıcı bir şekilde değerlendirip kendinizi geliştirmek için fırsat olarak göreceksiniz. Sağlığınıza dikkat etmeli, bedeninize iyi gelen alışkanlıklar edinebilirsiniz. Sosyal hayatınızda ise arkadaşlarınızdan destek alarak rahatlayacak ve moral bulacaksınız. Gün sonunda, tüm çabalarınızın karşılığını almanın huzurunu taşıyacaksınız.
Dengede kalma arayışın bu dönemde belirginleşecek. İlişkilerde uyum ve denge sağlamak için biraz daha fazla çaba sarf etmen gerekebilir. Sosyal ortamlarda karşılaşacağın insanlarla derin ve anlamlı etkileşimler yaşama şansın var. Yeni bağlar kurmak isteyebilir, ancak mevcut ilişkilerini de gözden geçirmek isteyebilirsin. Estetik ve güzellik kavramları yine seni cezbetmeye başlayacak; belki de bir değişim yapmak, görünümünde küçük dokunuşlar yaratmak isteyebilirsin. İçsel huzuru bulmak için doğayla vakit geçirmek, sanatla ilgilenmek veya meditasyon yapmak faydalı olacaktır. Sezginin güçleneceği bir gün; içsel sesine kulak vermek önemli. İş veya finansal konularda, aceleci kararlar almak yerine daha dikkatli düşünmen gerekebilir. Gökyüzündeki enerjiler, her şeyin denge içinde ilerlemesini sağlıyor; fırsatları değerlendirirken dikkatli olmalısın.
Derin duyguların ve gizli düşüncelerin yüzeye çıktığı bir gün. İçsel bir keşif yapma arzusu hissedebilirsin. Eski ilişkiler, belki de yarım kalan konuşmalar gündeme gelebilir. Samimi ve derin bağlar kurma isteği içindesin. Sosyal ortamlarda ilgi odağı olabilirsin; insanlar senin karizmandan etkilenebilir. Ancak, saklamak istediğin bazı duyguları tetiklenebilir. Empati ve anlayış, bu konuyu aşmanda yardımcı olacak. Cesur kararlar almak için iyi bir zaman; ne istediklerini netleştirmek, ilerlemeni hızlandırabilir. Bazen karanlık düşüncelere dalabilirsin, ama bunları olumlu bir dönüşüme dönüştürmek için bir fırsat olarak gör. Hayatın akışına güvenmeye devam et; dönüşüm sürecinde kendini bulmak için harika bir yolculuk başlamak üzere.
Bugün, kendinizi açık ve özgür hissetmek isteyeceksiniz. Yeni deneyimlere olan merakınız artacak, keşif arzunuz sizi tanıdık alanların dışına itecektir. Kişisel gelişim için önemli fırsatların kapıda olduğunu hissedebilirsiniz. Sosyal çevrenizle iletişim kurarken cesur olmalısınız; arkadaşlarınızdan alacağınız destek, sizi cesaretlendirecek.Duygusal açıdan, kalbiniz birden fazla yönüyle kendini ifade etme ihtiyacı duyabilir. Sevdiklerinizle yapacağınız derin sohbetler, ilişkilerinizi güçlendirecek. Ancak, biraz sabırlı olmanızda fayda var; duygusal dalgalanmalar geçici olacak. Yenilikçi fikirlerinizi paylaşmak için ideal bir gün, potansiyel fırsatlar ortaya çıkabilir. Hobilerinize zaman ayırmak, ruh halinizi olumlu yönde etkileyecektir.Finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir dönemdesiniz. Harcamalarınızı kontrol altında tutmak, gereksiz risklerden kaçınmanızı sağlayacaktır. Gelecek ile ilgili planlarınızı hayata geçirmek için sağlam adımlar atmalısınız. Unutmayın, doğru zamanlama ve hazırlık her şeydir. Kendi iç sesinize güvenin; bugün kararlılığınız, hedeflerinize ulaşmanızı sağlayacak.
Kariyer konusunda adımlar atma zamanı. Hedeflerin üstünde yoğunlaşmak, başarıya giden yolda atılacak sağlam adımlar için güç verecek. İş ortamında ortaya çıkan fırsatları değerlendirme cesaretine sahip olacaksın. Finansal konularda ihtiyatlı olman gerekebilir; gereksiz harcamalardan kaçınmalısın. Aile içindeki ilişkilerini güçlendirme isteği, seni duygusal açıdan tatmin edecek ve sevgi dolu anların kapısını aralayacak. Sağlığa dikkat etmek, bedenine iyi gelmeyen alışkanlıklardan uzak durmak önemli. Gün boyunca kararlı ve disiplinli tutumun, zorlukların üstesinden gelmende yardımcı olacak. İlerlemek için gerekli olan sabrı ve özveriyi gösterebileceksin. Kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmayı unutmamalısın.
Bugün, özgürlük ve bireyselliğinize dair derin bir arzu hissediyorsunuz. Başkalarıyla olan ilişkilerde sınırlarınızı koruma isteği ağır basabilir. Sürükleyici ve ilham verici bir gün, sosyal ortamlar yeni bağlantılar kurmak için fırsatlar sunabilir. Özellikle sanatsal yönlerinizi serbest bırakacak aktiviteler, içinizdeki yaratıcı enerjiyi keşfetmeniz için itici bir güç olacaktır. Gruplar içinde liderlik rolü üstlenmekten çekinmemelisiniz, ancak başkalarının fikirlerine de açık kalmak işbirliği sürecini güçlendirebilir. Duygusal olarak, kendi iç dünyanıza dönmek ve düşüncelerinizi netleştirmek için zaman ayırmak faydalı olur. Sezgilerinizin güçlü olduğu bir dönemdesiniz; içgüdülerinizi dinleyin ve fırsatları değerlendirin. İnsanlarla olan iletişiminizde samimi ve içten olmanız, ilişkilerinize derinlik katacak. Kendinizi ifade etme biçiminiz, çevrenizdekilerin dikkatini çekecektir.
Bugün hayal gücünün ve sezginin ön planda olduğu bir gün. Kreatif projelere yönelmek, içsel dünyanı keşfetmek için harika bir zaman. Duygusal derinliklere inmek, başkalarına karşı daha empatik olmak ve ilişkilerde duygusal bağları kuvvetlendirmek için fırsatlar sunulacak. Ayrıca, ruhsal veya maddi konularda yapılacak yatırımlar ise ileride fayda sağlayabilir. Kendinle barış içinde olmak, dingin bir zihinle hareket etmek ön plana çıkıyor. Başkalarını dinlemek ve onların duygularını anlamak bugün daha da kolaylaşacak. İçsel huzuru bulma arzusu, seni farklı bir boyuta taşıyabilir. Doğaya ya da su kenarına çıkmak, ruhsal dengeni bulmana yardım edecek. Yaratıcılığını serbest bırak ve akışa kapıl. Unutma, sezgilerin bugün rehberin olacak.
