1
Doğduğunda ve öldüğünde aylardan Ekimdi.
25 ekim 1904 tarihinde, Kudüs’te “pederinin orada mutasavvıf” olduğu dönemde dünyaya gelmiş. 7 Ekim 1985’te çok sevdiği İstanbul’da vefat etti.
1933’ten beri 29 Ekim’de bütün Türkiye onun Onuncu Yıl Marşı ile çınlar: “Çıktık açık alınla her yılda her savaştan.”
Onunla yaptığım ilk söyleşi TRT-2 Televizyonu’nda yayımlandı. Bu konuşmanın meyvesi 1997’de YKY tarafından basılan “Cemal Reşit Rey, Müzikten İbaret Bir Dünyada Gezintiler” başlıklı kitabım olacaktı.
Beşiktaş’taki Serencebey Yokuşunu çıkıyorum, Yasemin Apartmanı 1 numaralı dairenin kapısını çalıyorum. Beni son derece nazik bir eski İstanbul beyefendisi karşılıyor: “Oooo, safalar getirdiniz, buyurunuz lütfen” diyor.
O, çağdaş müziğimizin ve Türk Beşleri’nin öncüsü, Darülelhan (konservatuvar) da Batı müziği derslerinin ve ilk çoksesli koronun kurucusu, nice virtüözümüzün hocası, İstanbul’daki ilk trionun, ilk kuvartetin üyesi, İstanbul Belediyesi Senfoni Orkestrası’nın kurucu şefi, uzun süre radyolarımızdaki Piyano Dünyasında Gezintiler programlarının canlı kahramanı, Analiz Müzikal derslerinin unutulmaz aktörü. Enstantaneler, Çağrılış, Fatih gibi nice tasviri yapıtın ve Çelebi Operası’nın bestecisi; Bir İstanbul Türküsü Üstüne Çeşitlemeler’de Kâtibim türküsüne yeni bir sentez getirmiş, Piyano Prelüdleri’nde Serencebey Yokuşu’ndaki yoğurtçunun çağrısını yansıtmış, Hatıradan İbaret Bir Şehirde Gezintiler’de mezarlığı, surları ve sarnıçlarıyla mistik Istanbul özlemini dile getirmiş. Avrupa’da şef ve piyanist olarak ünlenmiş, nice bestecilik ve icracılık ödülünün sahibi olmuş. İstanbul’da Filarmoni Derneği’nin fikir babası, düzenli haftalık konserlerin yaratıcısı, o bir “müzisyen komple”. Yirminci yüzyıl başında zamanın bir modası da komple müzisyen olmak. Cemal Reşit’in yetiştiği yıllarda Paris ve Cenevre’de çevresindeki her ünlü müzikçi mutlaka kompozisyon yapıyor, orkestra yönetmeye soyunuyor, çalgısının virtüözü oluyor ve öğrenci yetiştiriyor.
Batı kültürüne sahip olduğu kadar İslam kültürüyle de yetiştirilmiş. Konuşmamızın ortasında öğlen ezanı başlayınca sözü kesti ve “Yine yanlış makamda okuyor. Müezzinimizle yarın gidip konuşmalıyım” diye sinirlendi. Ben ona eskileri anlattırmaya çalışıyorum, eskilerle o kadar mutlu oluyor ki! Bir yandan da sessizce kayıt yapıyoruz. Apartmanın o küçücük giriş dairesindeyiz ama o, manen eski çağlardaki görkemli günlerin içinde, eski kimliğine bürünmüş. Bütün vefat etmiş sevdiklerini rahmetle yâd ederek anlatıyor da anlatıyor. Kuyruklu Beckstein piyanosu, cilt cilt el yazması notaları, belki de iki yüz yıllık sedef kakma salon takımı, kocaman bir duvar aynası, piyanosunun üstündeki o aile büyüklerinin ve onu yetiştiren hocaların fotoğraflarıyla hep başka bir zamanda, onların dünyasında yaşıyor.
Osmanlı’nın son günlerini, Osmanlı’dan Cumhuriyete geçişi, genç Cumhuriyet’in coşkusunu, Avrupa’nın savaş bunalımını ve bütün bu çalkantının ortasında Cenevre’de ve Paris’te ünlü hocalardan eğitim almış, yalnız müzik için yaşayan bir Cemal Reşit Rey’i tanıyoruz. Onu keşfettikçe çağı yakalayan bir medya öncüsü olduğunu düşünüyorum. Örneğin Ondes Martenot gibi 1930’ların başında icat edilmiş bir çalgıyı o sıralarda Honegger ve Messiaen gibi iki besteci orkestrasına alıyor. Bir de Cemal Reşit Rey! Ondes Martenot ve yaylı çalgılar için “Poeme” adlı bir oda müziği besteliyor. İzlenimcilik akımını, yerel müziklerden yola çıkan Ulusçuluk akımını yakalıyor ve uyguluyor. Operet yazmak 1930’ların Avrupai bir modası. Broadway’in Avrupa’ya yansıdığı yıllar. Tıpkı Ira ve George Gersh-win gibi Cemal Reşit de ağabeyi Ekrem Reşit ile peş peşe operetler yazıyor. Bazı operetlerin sözleri Nâzım Hikmet’e ait: Lüküs Hayat, Üç Saat, Deli Dolu.
Şef olarak orkestra provalarında yorumcuların hayal gücünü yönlendiriyor. Leonora uvertüründe yaylı çalgıları uyarıyor: “Dikkat! Zindandan ışığa doğru çıkıyorsunuz. Önce karanlıktasınız, yavaşça aydınlığı görüyorsunuz.”
Evet, ülkemizden bir Cemal Reşit Rey geçti. Keşke yapıtlarındaki miras sorunları ortadan kalksa, o rengârenk eserleri orkestralarımız dağarcıklarına alabilse, genç üyeler de tanıyabilse, genç dinleyiciler de öğrenebilse. İşte bu hafta yine Cumhuriyet Bayramı geldi. Her yerde “Onuncu Yıl Marşı” çalınıyor. Acaba kaç kişi onun Cemal Bey’e ait olduğunu biliyor?
Bugün, enerjiniz oldukça yüksek olacak ve hedeflerinize odaklanmak için harika bir gün olabilir. Kendinize güveniniz artacak ve kararlılığınız sayesinde önemli adımlar atabilirsiniz. Ancak, fazla aceleci davranmaktan kaçınmanızda fayda var. İletişimde olduğunuz insanlarla uyum sağlamak için sabırlı olun ve karşılıklı anlayışı ön planda tutun. Kişisel gelişiminize odaklanmak ve yeni projelere adım atmak için harika bir gün olabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün duygusal ilişkilerinizde dürüst ve açık olmaya özen göstermelisiniz. İçinizde biriken duyguları ifade etmek sizin ve karşınızdakiler için sağlıklı olacaktır. Ayrıca, iş hayatınızda sabırlı ve planlı adımlar atarak hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Bugün maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, gereksiz harcamalardan kaçının. Enerjinizi doğru yönlendirdiğinizde verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.
Merhaba! Bugün, İkizler burcundaki insanlar için iletişimleri oldukça önemli olabilir. Zihinsel ve sosyal aktivitelerde etkili olabilir, stratejik düşüncelerinizle dikkat çekebilirsiniz. Özellikle iş konularında projelerinizi ve fikirlerinizi paylaşmak için uygun bir gün olabilir. Kendinizi ifade etmede daha güçlü hissedebilir ve çevrenizle daha kolay etkileşimde bulunabilirsiniz. Ancak, kararsızlık yaşayabileceğiniz durumlarda mantıklı ve akılcı kararlar almaya gayret etmelisiniz. Umarım bugün güzel ve verimli bir gün geçirirsiniz!
Bugün duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz, bu nedenle kendinize karşı şefkatli olmaya özen göstermelisiniz. İletişimde bazı aksamalar olabilir, bu durumu abartmamaya çalışın. Sevdiklerinizle zaman geçirmek size iyi gelebilir ve sizi rahatlatabilir. Kendinize zaman ayırarak iç huzurunuzu sağlayabilirsiniz. Ufak detaylara takılmayın ve hayatı daha akışına bırakın.
Merhaba! Bugün Aslan burcundaki kişiler için, duygusal konularda dengeli ve kararlı olmanız önemli olacaktır. Özellikle partnerinizle iletişimde nazik ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda ise yaratıcılığınızı kullanarak öne çıkabilir ve güçlü bir etki bırakabilirsiniz. Sağlığınıza dikkat etmeyi unutmayın, bugün kendinize zaman ayırarak dinlenmeye ve stresten uzaklaşmaya çalışın. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.
Bugün odaklanma ve disiplin gününüz olacak. Çevrenizdeki detayları fark edecek, planlarınızı titizlikle uygulayacaksınız. İletişimde net olmaya özen gösterin ve gereksiz detaylara takılmaktan kaçının. Bugün, sağlık ve beslenme konularına da dikkat ederek kendinize özen göstermeniz faydalı olacaktır.AreaView Günlük Burç Yorumları'nda olumlu ve yapıcı enerjiler hakim olacak.
Bugün ilişkilerinizde dengeyi kurmaya odaklanmalısınız. Karşılıklı iletişimde anlayışlı olmaya gayret edin ve karşınızdaki kişilerin duygularına saygı gösterin. Özellikle iş ortamlarında uyumlu olmanız sizin için faydalı olabilir. Sevdiklerinizle keyifli vakit geçirmek için de uygun bir gün. İyi bir denge sağladığınızda her şey daha kolay ilerleyecektir.
Bugün duygusal anlamda derin düşüncelere dalabilirsiniz. Kararlarınızı dikkatli bir şekilde vermeniz ve hayallerinizle gerçekçi olmanız önemli olacak. İlişkilerinizde anlayışlı ve sabırlı olmaya çalışın, çatışmalardan kaçının. Yoğun tempo altında çalışırken kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Sağlığınıza dikkat etmeye özen göstermelisiniz.
Merhaba! Bugün duygusal anlamda biraz hassas olabilirsiniz ve çevrenizdeki insanların sizin duygusal ihtiyaçlarınıza daha fazla dikkat etmesini isteyebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak içsel huzuru ve dengeyi bulabilirsiniz. Karşınıza çıkacak fırsatları değerlendirmek için cesaretinizi toplamanız gerekebilir. İlişkilerinizde iletişimde dengeli olmaya özen gösterin. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Tabii ki! Bugün, Oğlak burcundakilere, iş hayatlarında gelişmeler ve fırsatlar olabileceği, finansal konularda dikkatli olmaları gerektiği ve yakın ilişkilerinde daha anlayışlı olmalarının faydalı olabileceği söyleniyor. Ayrıca, bugün sağlık ve huzur bulabilecekleri aktivitelere zaman ayırmaları öneriliyor. Umarım günlük burç yorumunuz size rehberlik eder!
Merhaba! Bugün, Kova burcundaki insanlar için gerçekleştirmesi gereken planları değerlendirmek ve hedeflerine odaklanmak önem taşıyor olacak. Duygusal anlamda ise, iletişimde açık olmaya çalışmalı ve duygularınızı ifade etmekten kaçınmamalısınız. Etrafınızdaki insanlarla sağlıklı iletişim kurarak ilişkilerinizi daha da güçlendirebilirsiniz. Ayrıca, bugün kendinize zaman ayırarak hobi veya ilgi alanlarınıza yönelebilir, yaratıcılığınızı ortaya çıkarabilirsiniz. Hayatınıza pozitif enerji katmak adına bugünü en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz. Umarım bugün size bol şans getirir!
Tabii ki! Bugün, Balık burcundaki insanlar için ilişkilerinizi dengelemeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle olan iletişiminizi daha dikkatli yönetmeli ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. Kendinize zaman ayırarak duygusal dengeyi sağlayabilir ve iç huzurunuzu artırabilirsiniz. Kendinize ve çevrenizdeki insanlara karşı nazik olun, anlayışlı davranın. Uzun vadeli hedeflerinizi gözden geçirmek ve üzerinde çalışmak için iyi bir gün olabilir. Sağlık konularında dikkatli olmak ve düzenli egzersiz yapmak da faydalı olacaktır.
1
2
3
4
5
6
