1
Geçen yıl Berlin Film Festivali’nde yarışan ve FIPRESCI Ödülü’nü alan “What Do We See When We Look At The Sky?” (“Gökyüzüne Baktığımızda Ne Görüyoruz?”) masalsı bir aşk hikayesini özgün bir anlatım tarzıyla izleyiciye aktaran bir film. Filmin yönetmeni Alexander Koberidze ikinci uzun metrajlı kurmaca denemesi olan filmiyle övgüler aldı ve birçoklarına göre yılın en iyi filmlerinden birine imza attı.
Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te yaşayan Koberidze ile sanal ortamda bir araya geldik ve bir söyleşi yaptık.
Gürcistan’daki sinema ortamından konuşalım başlamak istiyorum. Orada yaşayan ve üreten bir sinemacı olarak ilk elden bize nasıl anlatırsınız Gürcistan sinemasını?
Ben aslında her zaman film izleyen, yabancı veya Gürcü yapımı olsun bulabildiğim her filmi izleyen biriydim. Tabii ki eskiden stream diye bir şey yoktu ve sadece TV’de izleyebiliyorduk filmleri. Sinemaya da çok gitmezdik doğrusu. Ben daha çok 90’lı yıllarda başladım film izlemeye, Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından, yani bir gelenek kesintisi de vardı. Dediğim gibi daha çok TV’de ve 50’li, 60’lı 70’li yılların filmlerini izleyerek büyüdüm. Çok farklı türlerde filmler izledim ve çok ilginç sinemacılar keşfettim. Geçen yüzyılın başından Sovyetler dönemi boyunca süregiden bir sinema geleneği içinde filmler çekiyordu bu sinemacılar. Sonra 90‘larda bir kesinti oldu.
Birçok şeyi gibi sinema yapmak da zorlaştı. Ama şimdi yavaş yavaş yeniden bir sinema hareketliliği var diyebilirim. Tabii ki önemli bir kopuş olmuştu arada. Sadece zamansal açıdan değil, kalite anlamında da bir boşluk var… Şimdi örneğin çok az sinema salonu var Gürcistan’da. Yani durum bir yanıyla çok zor, çünkü az sayıda sinema var ve onlar da alışveriş merkezlerinde. Geleneksel sinema salonlarının olduğu binaları da bir takım varlıklı kişiler satın alıp başka şeylere çeviriyor. Sanıyorum bu durum başka ülkelerde de geçerli, sadece buraya özgü olduğunu düşünmüyorum. Ama biraz sabredersek önümüzdeki yıllarda Gürcistan’dan daha ilginç filmler çıktığını görebiliriz.
Sovyetler’in çöküşü tam bir kopuş yaşattı mı sinema anlamında? Yeni bir başlangıç mı söz konusu.
Kesin bir kopuş yaşattı sayılır ama açıkçası bu biraz da sinemacıdan sinemacıya değişir gibi geliyor bana. Ben örneğin bir şekilde geçmişle bağ kurmaya çalışıyorum. Bunu yapıyorum çünkü bence bir şey inşa etmek için bir temel gerek, sıfırdan olmaz. Benim üzerine inşa etmek istediğim şeylerden biri de geçmişin Gürcistan sineması.
Filminiz Berlin’de gösterildiğinde nasıl tepkiler geldi? Pandemi olduğu için çevrimiçi gösterildi yanılmıyorsam…
Evet… Ben biraz korkuyordum açıkçası çünkü izleyiciye nasıl geçeceğini bilemiyordum. Özellikle çevrimiçi izlemenin sonuçlarını kestiremiyordum. Ama bir şekilde olacağını da düşünüyordum çünkü artık herkes stream yoluyla film izlemeye alıştı son yıllarda. Yani şimdi MUBI üzerinden konuşuyoruz ama burada zaten çok az sinema salonu olduğu için vizyona çok az film çıkıyor ve hep bir takım sitelerden film izliyoruz ya da torrent indiriyoruz mecburen. Yine de festivaldekilerin de benim kadar buna alışkın olup olmadığından emin olmadığım için biraz kaygılıydım. Fakat sonra film gösterildi ve anladım ki insanlar izlemiş, çünkü bana mesajlar geliyordu ya da bir yerlerde film hakkında yazılar çıkmaya başladı. Bu yazılardan insanların filmi çok dikkatle izlediklerini anladım. En önemli şey de buydu benim için. Aradan bir yıla yakın bir süre geçti ve bugüne dek aldığım tepkilerin büyük bir kısmı hep olumlu tepkiler oldu.
Film belgesel bir gerçekçilikle başladı ama aniden çok stilize bir anlatılmış bir masala dönüştü. Anlatım tarzı olarak nasıl bir arayışa gittiğinizi merak ediyorum.
Belirli bir tarzım olduğunu düşünmüyorum açıkçası. Film çekerken benim için en ilginç şeylerden biri hikayemi nasıl anlatacağımı ve bunun nasıl işleyeceğini anlamak gibi geliyor bana. Bu benim bildiğim ve uyguladığım bir şey değil, daha çok deneyerek ortaya çıkaracağım bir şey. Belki bir gün hangi tarzda nasıl film çekeceğim konusunu çözerim, bilemiyorum, ama belki de bu şekilde, yani deneyerek bulmaya devam ederim. Elbette yalın bir film çekmeyi ben de istiyorum, yani net kararlar vererek her şeyi kesin hatlarıyla anlattığım bir film; böyle filmleri de çok seviyorum ve denemek de istiyorum. Ama şu anda denemek istediğim çok fazla şey var ve tek bir şeye bağlı kalmak zor geliyor.
Filmdeki dış ses anlatıcıyı da sormak istiyorum. Öncelikle o ses size mi ait ve bu dış ses kullanımına neden gerek duydunuz?
Evet ses bana ait. Bunu aslında daha önceki filmlerimde de denemiştim ama hiç kendim yapmamıştım. Bazı replikler var ki anlatıcı değil de ben söylüyorum, o yüzden de kendim seslendirmeliyim dedim, başkasının ağzından çıkmamalı… Daha iyi olabilirdi elbette ama benim elimden gelenin en iyisi bu kadardı işte. Neden dış ses kullandığım meselesine gelirsek, bunun farklı sebepleri var. Bir tanesi çok kişisel bir sebep, söylemek istediğim şeyler vardı ve bunları hiç hikayeye bulaştırmadan doğrudan söylemenin daha doğru olacağını düşündüm.
Ayrıca özellikle filmin başında ve sonlarında çok faydalı bir araç oldu benim için zira anlatıcı vasıtasıyla bir anlamda oyunun kurallarını belirlemiş oldum. Bir takım şeyleri anlatarak -kimin kim olduğu, hikayenin ne olduğu gibi- filmin yarısını harcamamış oldum bir yandan da. Bunları kısa yoldan anlattım ve zamanı da başka şeyler için kullanmış oldum.
Filmde geçen nazar meselesi bizim kültürümüzde çok belirgin yeri olan bir şey. Gürcistan’da da öyle anlaşılan…
Evet öyle. Özellikle çocuklar o nazar boncuklarını çok kullanıyorlar, bileklerine takıyorlar genellikle. Koruma amaçlı şeyler ve her yerde satılıyor. Kimileri büyüyünce de kullanıyor ama daha çok çocuklara taktıkları bir şey çünkü bir şekilde onların korumaya ihtiyacı olduğuna inanılıyor.
Bugün, cesaretin ve enerjinin en yüksek seviyeye ulaşacağı bir dönemdesin. Yeni girişimler, projeler ya da kişisel hedefler için mükemmel bir zaman. İçinde taşıdığın ateşi, çevrendekilere ilham vermek için kullanabilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alman, yeni bağlantılar oluşturman ve fikir alışverişlerinde bulunman açısından avantaj sağlayacak. Öte yandan, sabırsızlığını kontrol etmekte fayda var; acele hareket etmek yerine, düşünerek plan yapmak sana daha fazla getiride bulunabilir. Kalbinin sesine kulak vermek, duygusal anlamda denge sağlarken, aynı zamanda iç huzurunu da artırır. Bugün, ilişkilerinde açık ve dürüst olman, bağlarını güçlendirecek. Kendi içindeki liderliği ortaya çıkarmak ve cesur adımlar atmak için harika bir zaman.
Bugün, içsel huzurunu yeniden bulmak için ideal bir zaman. Duygusal açıdan dengede kalabilmek, ruh hali üzerinde olumlu bir etki yaratacak. Estetik ve güzellik arayışın artabilir; sanat veya doğayla iç içe olma dürtüsü, ilham kaynaklarını harekete geçirebilir. Maddi konularda sağlam adımlar atmaya özen göstermek önemli. Yatırımlarınla ilgili analiz yaparken, güven duygusu ön planda olacak. Ayrıca sevdiklerinle keyifli zaman geçirmek, ilişkilerini güçlendirmeye yardımcı olabilir. Ortak projelere adım atmak, yeni başlangıçlar için cesaretlendirecek bir süreçtir. Kendine olan güvenin, kararlılığınla birleşerek hedeflerine ulaşmana katkı sağlayacak. Bugün kendini ifade ederken dikkatli olmalı, zaman zaman abartılı tepkiler vermekten kaçınmalısın. Analitik düşünme yeteneğinle sorunların üstesinden gelebilirsin. Unutma, küçük güzellikler gününü renklendirecek ve hayatına anlam katacak.
Bugün iletişim gücün ve meraklı ruh halin öne çıkacak. Kendini ifade etme konusunda daha cesur olabilirsin. Sosyal çevrende yeni insanlarla tanışmak ve fikir alışverişinde bulunmak için mükemmel bir zaman. Yenilikçi düşüncelerin, başkalarının dikkatini çekecek ve hayranlık uyandıracak. Ancak, duyduğun her bilgiye hemen inanma eğiliminde olabilirsin, bu nedenle eleştirel düşünmeyi elden bırakma. Aşk hayatında karşılıklı çekim artabilir, karşındaki kişi sana ilginç gelmeye başlayabilir. Ailevi ilişkilerde ise daha fazla iletişim ve açık dialog ihtiyacı hissedebilirsin; endişelerini paylaşmak, sorunları çözmek için keyifli bir yol açacak. Eğlenceli aktiviteler, zihnini dinlendirmek ve stres atmak için harika bir fırsat sunacak. Koşuşturmanın arasında kendine zaman ayırmayı unutma. Eğlenmeyi ve keşfetmeyi ihmal etme!
Duygusal derinliklerinin yüzeye çıkacağı bir gün. Sevdiklerinle olan bağlarını gözden geçirirken, geçmişteki anıların seni etkileyebilir. İçsel bir huzur arayışı içinde olacaksın; dış dünyadan gelen gürültülerden uzaklaşmak isteyebilirsin. Duygusal olarak yaralayıcı durumlarla yüzleşmek zorunda kalabilirsin, ancak bu, seni olumlu yönde büyütecek bir süreç olacaktır. Özellikle ev ve aile konularında bazı kararlar almak, belki de yeni bir düzen kurmak isteyebilirsin. Yaratıcılığını kullanarak kendini ifade etmek sana iyi gelecek, sanat ya da el becerileriyle uğraşmak bu dönemde hoşuna gidebilir. Ayrıca, ruhsal derinliklere inmeye yönelik bir eğilim içinde olabileceğin bu süreçte, meditasyon ya da doğaya çıkmak, içsel dinginliğini bulmana yardımcı olabilir. Kendini şefkatle sarmalayarak, sevgi dolu ilişkilerin tadını çıkarabilirsin.
her zaman alışılmış kalıpların dışına çıkmak zorunda değilsin. İş birliğine açık ol, fikirlerini paylaşmaktan çekinme. Sağlık açısından, enerjini dengelemek için hafif fiziksel aktiviteler ve meditasyon gibi rahatlatıcı uygulamalar faydalı olabilir. Zihnini sakin tutmak, günün zorluklarıyla daha kolay başa çıkmanı sağlayacak.
Detaylara olan düşkünlüğün ve düzen arayışın bugün kendini daha çok ön plana çıkaracak. İş yerinde veya kişisel projelerde, küçük detayların büyük farklar yaratabileceğini göreceksin. Aklındaki sorunlara pratik çözümler bulmak için analiz yeteneğini etkili bir şekilde kullanacaksın. İletişim halinde olduğun kişilerle kuracağın yapıcı diyaloglar, sana yeni işbirlikleri kapılarını açabilir. Duygusal anlamda, kendini yalnız hissetmene neden olan durumlarla yüzleşmek için cesaret bulabilirsin. Sağlığını ihmal etmemek adına ufak egzersizler yapmak, zihnini ve bedenini dengelemene yardımcı olacak. Bugün, bir şeyleri sorgulamak ve hayatına yeni bir düzen getirmek için mükemmel bir zaman. Özgüvenin biraz sarsılsa da, kendi yeteneklerine olan inancını tazeleyebilirsin. Unutma ki, her adım seni daha güçlü kılacak.
Bugün sosyal çevrenle olan etkileşimlerin ön planda olacak. İletişim yeteneklerin sayesinde insanlarla kurduğun bağlantılar güçlenebilir. Arkadaşlarınla plan yapma isteği içinde olabilirsin; bu, hem eğlenceli zaman geçirmeni sağlayacak hem de ilişkilerin derinleşmesine yardımcı olacak. Ayrıca, estetik ve güzellik konularında ilham alabilirsin, belki de yeni bir projeye başlamanın zamanı gelmiştir. İç huzurunu bulmak için kişisel alanına ihtiyacın olabilir. Kendine dönmek, düşüncelerini netleştirmen için faydalı olacak. Öte yandan, içsel çatışmalarla karşılaşman olası; bu durumda kararlılığını korumak önemli. Sezgilerine güven ve duygularını ifade etmekten çekinme. Unutma, adalet duygun seni pek çok durumda doğru yöne yönlendirebilir.
Bugün, duygusal derinliklerinle yüzleşmek için harika bir fırsat sunuluyor. İçinde birikmiş olan hisleri açığa çıkarmak, ilişkilerdeki dinamikleri güçlendirebilir. Başkalarıyla olan iletişimin, en beklenmedik noktalarda derin bağlar kurmana sebep olabilir. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlılığın artıyor; bu, projelerine olan tutku ve azminle birleşince, başkalarının gözünde daha etkileyici hale gelmeni sağlayacak.Mali konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin. Bir plan yaparken, riskleri ve getirileri iyi değerlendirmen önemli. Kendi iç yolculuğuna zaman ayırmak, ruhsal enerjini yenilemen açısından faydalı olabilir. Kendini dinlemek, içsel rehberliğinin ışığında ilerlemeni kolaylaştıracak.Sevgi, cinsellik ve yakınlık konularında arzu dolup taşıyor. Partnerinle olan bağını derinleştirecek sohbetler yapabilirsin. Tek başına vakit geçirsen bile, düşüncelerinin yoğunluğu seni tatmin edecek. Her alanda derinleşme arzusu içerisinde olman, yeni ilgi alanlarına yönelmeni de tetikleyebilir. Bugünün sunduğu olanakları değerlendirerek, kendinin en farklı hallerini keşfedeceksin.
Seyahat arzusu, yeni deneyimler ve özgürlük ihtiyacı ön planda. Farklı kültürler ile tanışma isteği içinde olacaksın. İçsel bir keşif yolculuğuna çıkabilir, hayatına yeni bir yön verme fırsatını değerlendirebilirsin. Sosyal çevrende etkileyici görüşmeler gerçekleşebilir, fikir alışverişleri zihin açıcı olacak. Ayrıca, yaratıcılığın arttığı bu dönemde sanatsal uğraşlar seni daha fazla tatmin edebilir. Olumlu düşüncelerin ve geniş bir perspektifle bakış açın, zorlayıcı durumları kolayca aşmana yardımcı olacak. Dikkatini kendine ve hedeflerine odakladığın müddetçe, olumlu gelişmelerle karşılaşacaksın. Şans kapını çalabilir, bu fırsatları iyi değerlendirmelisin.
Bugün, hedeflerin üzerine daha fazla odaklanabilir ve planlarını somut gerçeklere dönüştürmek için harekete geçmek isteyebilirsin. İnisiyatif almak ve liderlik yapmak için mükemmel bir zamandasın; çevrendekiler sana hayran kalacak. Finansal konularda dikkatli olmalı, harcamalarını gözden geçirmelisin. Ayrıca, duygusal ilişkilerinde dikkatli ve sabırlı olman gereken anlar olabilir, iletişimde netlik ve açıklık önemli. İş ya da projelerde işbirlikçi bir tavır geliştirmek, uzun vadeli faydalar sağlayabilir. Kendine güvenini tazeleyecek küçük ama anlamlı başarılar elde edebilirsin. Geleceğe dair umut dolu hissetmen için, geçmiş deneyimlerinden ders çıkararak yola devam etmelisin. Bu süreçte, aslında ne kadar güçlü ve kararlı olduğunu yeniden hatırlamak, sana ilham verecektir.
Sıra dışılığın ve yenilikçiliğin ön planda. Bugün, alışılmışın dışında düşünmek isteyebilir, farklı bakış açıları geliştirmek için ilham arayışına girebilirsin. Sosyal bağlantıların güçleniyor; arkadaşlarınla yapacağın sohbetler sana yeni perspektifler kazandırabilir. İçsel özgürlüğün değerli. Bu nedenle, kendine zaman ayırarak yenilenme fırsatı bulabilirsin. Ancak, ani kararlar almaktan kaçınmakta fayda var; düşüncelerini netleştirmeden adım atma. Belki de, içsel huzurunu bulmak için ufak kaçamaklar planlamak isteyebilirsin. Duygusal derinliğe inmeye çalış, içsel duygularını dışa yansıtmaktan çekinme. Bugün, sıradışı fikirler ve yaratıcılıkla dolu geçecek!
Bugün duygusal derinliklerinize dalış yapma fırsatı bulacaksınız. Hayal gücünüz oldukça canlı ve sizi yaratıcılığın zirvesine taşıyor. İlişkilerinizde empati yeteneğinizin yüksek olduğu bir dönemdesiniz; sevdiklerinizin hislerine duyarlılık göstermek, bağlarınızı güçlendirecek. Belirli bir konuda içsel huzur arayışında olabilirsiniz, bu sizi ruhsal olarak yeniden değerlendirmeye sürükleyebilir. Karşılaştığınız zorlukları aşma isteği, mücadele ruhunuzu güçlendiriyor. Öğrenmeye açık olun; yaşamınızda yeni bilgiler ve deneyimler yer alabilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın, ruhunuzu besleyecek aktiviteler sizi toparlayacaktır. Gözlemlerinizi paylaşma isteğiniz artabilir, bu da sosyal çevrenizdeki dinamikleri olumlu yönde etkileyecektir. Duygusal derinliğinizi ortaya koyacak fırsatlarda aceleci davranmayın; sabırlı olun, zamanlama her şeydir. Kendi iç dünyanıza yaptığınız bu yolculuk, sizi daha da güçlü bir birey haline getirecek.
