1
Türkiye’de sansür azgınlaştı
Türkiye’de sansür azgınlaştı
Ahmet Mümtaz Taylan. 55 yaşında. Oyuncu, yönetmen, yazar… Oynadığı unutulmaz karakterlerle Türk sinema ve dizi sektörü tarihine adını yazdıran ve yazdırmaya da devam eden sanatçı. Sanatçı kimliğinin yanı sıra onu tanımlayan bir girişimi daha var, ‘Tuhaf’ isimli derginin de kurucularından. Ahmet Mümtaz Taylan, Sözcü HaftaSonu’na konuk oldu ve birçok konuda da çarpıcı açıklamalar yaptı.
– Tuhaf için yaptığınız söyleşilerde felsefi detaylar gördüm. Felsefe ile bağınız ne?
“Yıllardır okuyan biriyim. Beni, işimi, sosyal çevremi ilgilendiren her konuda okuduğum gibi felsefedeki uzantısına da yabancı kalmamaya, felsefeyle işimin bağını koparmamaya çalışıyorum. Fayda üretmek fayda üreten herkes ile ilişki halinde olmak bir anlatıcı olarak susmamak ve üstüme vazife olan her şey hakkında fikrimi söylemeye çalışıyorum. Lisan-ı münasiple tabii.”
– Nedir üstünüze vazife olan şeyler?
“Siyasetten spora, eldivenden merdivene her şeyle ilgilenirim. Yurttaş olarak hiçbir görevimi, sorumluluğumu, hakkımı devretmem. ‘Sen sanatçısın, sanatını yap siyasetle ilgilenme’ gibi üstün körü saçma laflar saygı duyduğum şeyler değil.”
– Sanat toplum içindir anlayışına mı yakınsınız o halde?
“Hayır, onların hepsi eski püskü şeyler. Benim yaptığım iş anlatıcılık, yani birilerine bir şeyler anlatmak. Dinlemeye niyetli olan herkese anlatmak konusunda ehliyetim olan her şeyi anlatmaya dikkat ediyorum. Dinlemeyi de aynı oranda hayatımda tutuyorum. Çok dinlerim, soran olursa anlatırım.”
– Sizce ülkede sansür var mı diye soracağım ama…
“Türkiye hiçbir zaman sansürsüz olmadı ki. Bazı dönemlerde sansür azgınlaşır bazı dönemlerde biraz sinikleşir ama hiçbir zaman kaybolmaz, gitmez. Otoritenin olduğu her yerde sansür vardır.”
– Peki şu an sizce hangi döneminde sansür?
“Azgınlaştığı bir dönemde.”
– Sanatçı olarak nasıl hissediyorsunuz sansürü? Sizi nasıl etkiliyor?
“Beni daha yaratıcı hale getiriyor sansür zorlaması. Sanat sansürlendikçe çoğalan bir şeydir. Yani sansürcü ne kadar şalteri indirmeye çalışırsa çalışsın sanat bir yerden pörtler, fırlar, tabiatı gereği öyledir. Bastırıldıkça taşan, köpüren bir şeydir sanat. Meseleleri paylaşma biçimidir drama. Onun için de bu kadar uzun ömürlü bir sanattır. 2.500 yaşında biliyorsunuz. 2.500 yıldır da hakkında şikâyetler, sansürler bitmek bilmeyen bir alandır. Ona rağmen yaşıyor. Bu noktayı herkesin bir kere daha düşünmesi lazım. Neden ölmüyor drama?”
– Sosyal medyaya getirilen düzenlemeye nasıl bakıyorsunuz?
“Sosyal medya pek az özgürlük alanından biridir. Çünkü aracısız bir biçimde orada kendini ifade edebiliyorsun. Örnekse Twitter. Benim en çok vakit ayırdığım mecra. Ancak içinde sansür geçen her şeyden şikâyetçiyim. Benim yerime ne okunmasına karar verilmesi hoşuma gitmiyor. Bunu bir taciz olarak görüyorum. Ne kadar sansür o kadar çok zekâ, o kadar çok yaratıcılık geliştireceğiz.”
Ahmet Mümtaz Taylan, Ömrüm Kara Tunçbaş’ın sorularına samimi cevaplar verdi.
– Salgın ortaya çıktığında dünyada ilk tercih insan hayatı değil, ekonomi oldu. Yorumunuz nedir?
“Hiçbir ülkenin bir farkının olmadığını, geniş insan topluluklarının bir ortak bilinç geliştirmekte ne kadar zorlandıklarını gördük. O yüzden sistemler önemli, demokrasi önemli, birlikte yaşama kültürü önemli. Her konuda anlaşmak zorunda değiliz ama birbirimizi anlamaya çalışmak zorundayız. Hükümeti beğenmeyebilirsin, muhalefeti beğenmeyebilirsin ki ben ikisini de beğenmiyorum. Beğendiğim yerler varsa söylüyorum. Beğenmediğim yerleri de söylüyorum. Farkındalık yaratmak ve çözümün bir parçası olabilmek umuduyla.”
– İstanbul Sözleşmesi sizce neden gündemde?
“Her gün kadınlar öldürülürken, yaralanırken, tecavüze, istismara uğrayıp failleri ortalıkta dolaşırken İstanbul Sözleşmesi konusunda benim açımdan tartışılacak hiçbir şey yok. Korumuyor ama belki bir gün korur umuduyla İstanbul Sözleşmesi’nin gündemde ve işler durumda olması gerektiğini düşünüyorum. Sonuna kadar destekliyorum sözleşmeyi. Yaşatır diyemiyorum yaşatmalı, bari o yaşatsın. Çünkü kadınları yaşatma konusunda eksiğiz.”
Enerjin yüksek, bu yüzden cesaretle yeni adımlar atmak için mükemmel bir gün. Yaratıcılığın zirve yapabilir; projelerine taze bir bakış açısı kazandırabilir ve başkalarını etkileme fırsatı bulabilirsin. Sosyal etkileşimler de ön plana çıkıyor; dostlarınla olan iletişimin derinleşebilir ve önemli bağlantılar kurabilirsin. Bugün cesaret ve tutku ile dolup taşarken, bazı riskleri göze almak isteyebilirsin. Ancak, aceleci olmaktan kaçınmalısın; düşünmeden hareket etmek, planlarını olumsuz etkileyebilir. Kendini ifade etme konusunda oldukça güçlü olduğun bu zaman diliminde, hislerini açıkça ortaya koymak, hem ilişkilerini güçlendirecek hem de iç huzurunu sağlama alacaktır. Unutma, senin güçlü iraden her şeyi başaracak kadar güçlü.
Bugün kararlılık ve dayanıklılığın ön planda. Maddi konulara odaklanmak, gelecek yaşamını güvence altına almak için değerli fırsatlar sunabilir. İhtiyaç duyduğun istikrarı sağlamak adına adımlar atabilirsin. Yakın çevrendeki insanlarla ilişkilerinde daha sıcak ve anlayışlı olman, günün seyrini olumlu yönde etkileyecek. Sanatsal faaliyetlere yönelmek, ruhunu besleyecek ve içsel huzurunu artıracak. Sağlığınla ilgili dikkat etmen gereken noktalar var; bedenine özen göstermelisin. İçsel sesini dinlemeye özen göster, sezgilerin bu dönemde seni doğru yöne yönlendirecek.
İletişim becerilerin ön plana çıkıyor, etrafındaki insanlarla anlaşmak ve görüşlerini paylaşmak konusunda oldukça heveslisin. Zihnindeki düşünceler akışkan, yaratıcı projelere yönelme isteği doğabilir. Yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman, sosyal çevrende yeni bağlar kurabilirsin. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; yüzeysel döngülerden kaçınarak derin bağlantılar kurmaya çalışmalısın. Aksi takdirde düşüncelerin havada kalabilir. Öğrenme isteğin artmış durumda, bilgiye aç olan zihnini besleyecek yeni kaynaklar keşfetmek seni tatmin edecek. Bugün kararlarını güvendiğin kişilere danışarak almak, ileride pişman olmanızı engelleyebilir. Hayatında ufak değişiklikler yapmak için cesur ol, yeni deneyimler yaşamaya kapı arala.
Duyguların derin sularında gezineceğin bir gün. Anlık ruh hallerin, içsel sezgilerinle birleşerek, çevrendekilerle olan ilişkilerinde büyük bir etki yaratabilir. Ailevi konular ön plana çıkabilir; sevdiklerinle arandaki duygusal bağları güçlendirmek için harika bir fırsat. İçsel huzurunu bulmak adına meditasyona veya doğada zaman geçirmeye yönelebilirsin. İş yerindeki projelerin ya da görevlerin, yaratıcılığını ortaya çıkarman için bir zemin sunabilir. Gözlemci ol, başkalarının ihtiyaçlarını anlamaya çalış. Aniden gelen bir duygu patlaması ya da eski bir anının yeniden yüzeye çıkması, kendini ifade etmek için fırsat yaratabilir. Geçmişle barış yapmak, yarının daha parlak olmasına vesile olacak. Kendine karşı nazik olmayı unutma, zayıf noktalarını kabullen ve onları güçlendirmeye odaklan. Sabırlı ol, her şeyin bir zamanı var. Tam anlamıyla kırılganlığını kabul etmek, aslında seni daha da güçlü kılacak.
Bugün, içindeki liderlik ruhunu ortaya çıkaracak fırsatlar karşına çıkabilir. Çevrendekilere ilham vermek, kendini ifade etmek için ideal bir zaman. Kendine duyduğun güven, başkalarını da etkileyebilir. Sosyal çevrendeki dinamikler, beklenmedik şekilde değişebilir; karizmatik enerjin sayesinde yeni bağlantılar kurabilirsin. Yaratıcılığını ve sanatsal yeteneklerini öne çıkararak, ilgi odağı olabilirsin. Duygusal anlamda ise, açık ve samimi olmak, ilişkilerinde derinleşmene yardımcı olacak. Kendine has tarzını sergilemekten çekinme, bu da sana pozitif bir enerji katacak. Bugün, kendini cömertçe ifade etme zamanı.
Detaylara olan düşkünlüğün, bugün temkinli ancak kararlı adımlar atmanı sağlayacak. Görevlerinle ilgili eşsiz bir disiplinle ilerleyecek, planlarını titiz bir şekilde gerçekleştireceksin. Bugün, küçük detayların büyük resme katkısını daha fazla hissedeceksin, bu da sana tatmin verecek. İletişim becerilerin gün yüzüne çıkacak, başkalarının ihtiyaçlarını anlama konusunda çok başarılı olacaksın. Aynı zamanda, ruhsal bir yenilenme hissi içinde olabilir, içsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme. Kendinle yüzleşmek ve gelişmek için harika bir dönemdesin; geçmişten gelen dersleri fark edecek ve bunları geleceğin için birer basamak olarak kullanacaksın. Her şeyin yerli yerinde olduğunu hissetmek, sana güven verecek. Ayrıca, sağlığına odaklanmayı unutma; bedenine iyi bakmak, zihnindeki karmaşayı da azaltacak.
Harmanlayacağın duygular içinde dengenin peşinden koşuyorsun. İlişkilerde daha önceden yaşanan anlaşmazlıklar şimdi gözden geçirilmeli, güzellik ve uyum arayışın bu noktada önemli bir rol oynayabilir. Sosyalleşme fırsatları kapını çalarken, yeni insanlarla tanışmak, seni cesaretlendirip hayatına dinamizm katabilir. İş yerindeki projelere daha fazla ilgi göstermelisin; işbirlikleri bir adım öne çıkacak. Estetik ve sanatsal yönlerin ön planda olacak, yaratıcılığını ifade etme zamanı geldi. İçsel huzuruna ulaşmak için meditasyon veya yoga gibi pratiklere yönelmek faydalı olabilir. Duygusal derinliklerde kaybolmak yerine, yaşamın yüzeyindeki güzellikleri görmeye gayret et; bu, sana yeni bir bakış açısı kazandırabilir. Unutma, dengeyi yakaladığında hayatının her alanında akış kendiliğinden sağlanacaktır.
Bugün derinlemesine düşüncelere ve içsel keşiflere açılan bir kapı söz konusu. Hissiyatların yoğunlaşabilir; bu durum, bazı ilişkilerdeki dinamizmin artmasına neden olabilir. Özellikle gizli kalmış hislerin gün yüzüne çıkma ihtimali var. Kendini ifade ederken dikkatli ol; karşı tarafın tepkilerini önemsemen gerekebilir. İçsel sezgilerin ve empati yeteneğin güçlü, bu sayede başkalarını anlama konusunda avantaj sağlıyorsun. Yaratıcılığını kullanmak için harika bir zaman. Projelerine ya da hobi alanlarına derinlemesine dalıp, yeni boyutlar keşfetmek için ilham bulabilirsin. Ancak, karanlık düşüncelere kapılmamak adına kendine zaman tanı. Bugün, yaşamının anlamını sorgularken kendini keşfetmeyi unutma; senin için dönüştürücü bir süreç olabilir. İlerleyen günlerde bu deneyimlerin getireceği değişimlere kendini hazırlaman faydalı olacak.
Maceracılığının ön plana çıktığı bir gün. Yeni keşifler, farklı deneyimler arayışında olabilirsin. Sosyal çevrenle bağlantıların güçleniyor. Eğlenceli ve ilham verici insanlarla bir araya gelmek senin için keyifli olacak. Yüzleşmek istediğin bazı sorular gündeme gelebilir; bunları cesaretle ele alman, seni daha da özgür hissettirecek. İçsel bir huzur arayışı içinde olabilirsin, meditasyon veya doğayla vakit geçirmek faydalı olacak. İletişim konusunda dikkatli olman gereken bir zaman; mesajlarını net bir şekilde ifade etmeye özen göster. Bu dönemde yapacağın yolculuklar seni derinden etkileyebilir; yeni ufuklar açma fırsatı bulabilirsin. Sevdiğinle birlikte kaliteli zaman geçirmenin değerini anla ve bu anların tadını çıkar. Unutma, hayat maceranı sen şekillendiriyorsun.
Bugün, içsel motivasyonunuzun oldukça yüksek olduğu bir gün. Kariyer hedeflerinize ulaşmak için gereken disiplin ve azmi sergileyebilirsiniz. Çalışmalarınızı bir üst seviyeye taşıyacak fırsatlar karşınıza çıkabilir. Çevrenizdeki insanlar, sizin güçlü kararlılığınızı takdir edecek ve bu noktada sizi destekleyecektir. Ancak, aşırı çalışmanın getirebileceği yorgunluk hissini unutmayın; ara vermek ve zihninizi dinlendirmek de önemlidir. Duygusal ilişkilerde ise, daha açık ve net iletişim sağlamak, üzerine düşünmeden hareket etmemek önemli. Sevgi ve destek arayışınızda, içgüdülerinize kulak vermeniz size yol gösterecek. Bazı geçmiş meselelerin üstesinden gelmek için cesaret bulabilir, daha güçlü bir benlik tasavvuru inşa edebilirsiniz. Günün sonunda, hedefleriniz doğrultusunda attığınız her adımın size büyük kazançlar sağlayacağını bilin.
İnovasyona ve özgürlüğe olan tutkun her zamankinden daha baskın. Bugün, toplumsal adalet ve eşitlik konularında duyarlılığın artabilir; başkalarının düşünce ve duygularına daha derinlemesine bağlanma yeteneğin, senin için önemli bir güç kaynağı haline geliyor. Farklı fikirlerle dolu kalabalıklar içinde kendini bulduğun anlar, seni daha yaratıcı bir yönlendirici haline getirebilir. Enerjin, başkalarına ilham vermek için harika bir fırsat yaratır. Duygusal derinliklere yolculuk yapabilir, daha önce göz ardı ettiğin bazı meselelerle yüzleşebilirsin. Genç fikirlerle geleneksel olanı sorgulamak; bu süreçte kendini daha özgür hissetmene zemin sağlar. Sosyal çevrende bir lider gibi öne çıkma isteğin, projelere yeni mânâlar katabilir. İçsel keşifler yapabilir ve kişisel gelişimine yönelik motivasyon bulabilirsin. Rüzgârın yönünü değiştirecek kararlar almak için cesur olmalı ve kalbini dinlemelisin. Bu süreçte, bağımsızlığın yanı sıra, başkalarıyla kurduğun bağların da ne denli değerli olduğunu anlamak, seni daha güçlü bir birey yapacaktır.
Duygusal derinlikler içinde kaybolmuş hissetmenin eşiğindesin. İçsel huzurun peşinde koşarken, insanlarla olan ilişkilerinde daha empatik ve anlayışlı olman gerekecek. Sanat ve yaratıcılıkla ilgilenmek, ruhunun derinliklerine inmeni sağlayacak. Belirsizliklerle dolu bir durumla karşılaşsan bile, sezgilerin doğru yönlendirecek. Sosyal çevrendeki bazı sorunları çözmek için cesur adımlar atmalısın. Kendini ifade etmek için yeni yollar keşfetmek faydalı olabilir. İçsel barışını bulmak, diğerlerinin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak daha kolay olacak. Duygusal yüklerinden arınmak adına meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmayı ihmal etmemelisin.
