Çorum’da 1989 yılında doğan,19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olup, Çapa Tıp Fakültesi’nde ihtisasını tamamlayan Dokgöz, halen Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmakta. İlk karikatürünü1985’te Kılçık’ta yayımlayan, ilk kişisel sergisini Ankara 2. Tıp Fuarı’nda (1991) açan, Dokgöz’ün karikatürleri Türkiye dışında aralarında Almanya, Fransa, İspanya, Belçika, Norveç, Çin’in de olduğu ülkelerde yayımlandı, ödüller aldı.
Dokgöz ile pandemide sergi açmayı nasıl göze aldığından başlayarak çizgi dünyasını konuştuk;
“Galeri koordinatörü karikatürist İzel Rozental, ona sergileme sürecinde destek olan ustamız Tan Oral ile pandemi boyunca konuştuk, aylarca bekledik, zamanlama bir türlü uymuyordu. Sonunda, “Pandemi ve Covid 19 ile yaşamayı öğrenmeliyiz” diyerek HES kodu, maske ve salona maksimum 20 kişi alarak sergiyi açmaya karar verdik. Elli altı karikatürden oluşan son dönem işlerimi de kapsayan sergide Güney Kore (2018), Çin (2019) ve Norveç’te (2020) ödül aldığım üç karikatürüm de var.”
– Hekim ve çizer olarak bu zor süreç işlere nasıl yansıdı?
Sadece karikatürlerime ve çizgime yansımadı aynı zamanda herkes gibi yaşam tarzımı da çok değiştirdi. Çizgime olumlu yansımaları da oldu. Eve kapanma ile birlikte sorumluluk duygusunun da artmasıyla daha çok çizdim, araştırdım. Bir dönem korona günlükleri tuttum. Her güne bir karikatür çizdim.
Bu durum karikatürlerimin farklılaşmasına ve görsel içeriğin değişmesine yol açtı. Sergide de yer alan Kabuk dokusu çok benzeyen kaplumbağalar yerine beyinleri koyarak, insan eğitiminin de çok ağır ilerleyebildiği görüşünü paylaştığım Osman Hamdi’nin “Kaplumbağa Terbiyecisi”, Rembrant’ın “Dr.Tulp’un Anatomi Dersi” gibi hit eserlerin karikatüre yansımaları bu dönemin ürünüdür.
– Karikatürleriniz okurdan ve meslektaşlarınızdan nasıl tepki alıyor?
Olumlu ve/veya olumsuz tepkiler kuşkusuz sanatçıyı besleyen en önemli unsurlar. Yaşamın dijitalleşmesiyle birlikte özellikle sosyal medya üzerinden geri bildirimler çok yaygın. Sadece yaşadığımız şehir veya ülkemizden değil yurtdışından da tepkiler geliyor. Bazen çizdiğim bir karikatürümden gündem oluşabiliyor. Örneğin koronaya karşı geliştirilen aşıya ilişkin çizdiğim karikatür. Patentler ile aşı üretiminin sınırlanmasını, insanlığın ekonomik nedenlerle aşıdan mahrum kalıp hastalanmasını ve ölmesini içime sindiremiyorum. Dünya ürettiği aşıyı tüm insanlarla paylaşmalı. Bu ütopya da değil epideminin olmazsa olmazıdır.
– Karikatürlere nasıl başladınız?
Karikatüre balonlu, komik sayılabilecek çizgilerle başladım. İzlediğim Gırgır dergisi ve Oğuz Aral ustam oldu, Sonrasında Karikatürcüler Derneği’ne üye olmamla birlikte çizgi serüvenim yazısız, desen ve rengi de içeren grafik mizah olarak tanımladığım evrensel karikatür alanına yöneldi. Hekim ve akademisyen olarak mesleğimi ne kadar tutku ile yapıyorsam karikatürlerimi de tutku ve toplumsal sorumluluk duygusu ile ürettim. Asla hobi ve dinlenme aracı olarak görmedim, hiç ara da vermedim. Mesleğimle ilgili İTOı “Hekim Forumu Dergisi”, TTB “Tıp Dünyasıı Gazetesi”, Adli Tıp Uzmanları Derneği “İmhotep Dergisi” gibi mecralarda yıllarca yazdım ve çizdim. Tıp dışında gibi görülse de branşımla yakından ilgili olan hukuk dergilerine de çizdim. Halen Dünya Gazetesi ve 221B Polisiye Kültür Dergisi’nde çizmekte ve yazmaktayım. Mesleğim gereği toplumun çok farklı kesimlerinden insanlar ve olaylarla, ilginç hikâyeler ve kültürel değişikliklerle karşılaşıyorum. Bunun karikatürlerime, yazılarıma yansımaması olanaksız. Hatta sergiyi gezerken bir meslektaşım, “Karikatürün otopsisini yapmışsın, Halis” dedi. Sanırım mesleklerimin iç içe geçmesinin en özeti budur.
– Sergide edindiğim adını Hürriyet Gazetesi Çukurova’daki köşenizden alan Metafor (2019) ve Karikatürlerle Çocuk Hakları Sözleşmesindeki (2020) temalar hukuk sistemine yakınlıkla açıklanabilir mi?
Adli tıp alanında bir akademisyen olarak özellikle çocuk hakları ve şiddet temel çalışma alanım. Bu alanda yaptığım bilimsel çalışmalar, makaleler, kitaplar, paneller, dersler derken dar bir bilimsel alanda profesyoneller arasında kalan bilgilerin topluma aktarılması gerektiği düşüncesiyle çocuk ve kadın hakları üzerine de çizmeye başladım. Özellikle ülkemizin de imzaladığı Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin topluma anlatılması ve çocukların sadece korunması gereken varlıklar değil aynı zamanda hakları da olan özneler olduklarına ilişkin bilinçlendirmeye katkı sunmak için sözleşme maddelerini çizmeye başladım. Ve bu çizgileri pek çok şehirde çocuk hakları temasıyla sergiledim. 2020 yılında da 54 maddeyi tek tek çizerek anlaşılır hale getirerek, Çocuk Adına Çalışan Avukatlar Ağı’nın desteğiyle bu kitabı yayımladım. Kitabımın dünyada bir ilk olduğunu da vurgulamak isterim. Tarsus Belediyesi köylerde, sanayide ve tarımda çalışan çocuklara basıp, dağıttı ama Tarsus’un üç köyünde sergi açma projemizi şimdilik iptal ettik.
– Karma sergilere sık rastlanır ama ortak kitap çizgide pek görülmez..
Karma sergilere katılmaktan kaçınmam, çizgilerin bir arada olması farklı sanatçılarla tema çizgiyi geliştiren ve bakış açısı veren bir durum. Karikatür ve Kadın, Çocuk Hakları konularında iki uluslararası kitabın editörlüğünü yaptım. Çizerler arasında Marilena Nardi (İtalya), Elena Ospina (İtalya) ve Jairo Phalaez Rincon (Kolombiya) bulunuyor. En ilginci de Kolombiya Adli Tıp Enstitüsü’nde çalışan ve El Espectator gazetesinin çizeri akademisyen meslektaşım Rincon ile internetten tanışıp ortak projeler üretmemiz. Türkiye ve Kolombiya arasında adli tıp ve karikatür kardeşliği kurduk ve zaman zaman etkinlikler yapıyoruz.
– Yurtdışından ödüller almanız çizginizin evrenselliğinden mi?
Yurtdışı yarışmalara katılıyorum ama yarışma için karikatür çizenlerden değilim. Toplumsal olayların çağrışımıyla çizdiğim karikatürleri uygun bir yarışma denk gelirse gönderirim. Benim için en büyük ödül işlerinizin beğenilip bir etkinlik veya projede değerlendirilmesidir.
Karikatür doğası gereği rahatsızlık verici bir sanattır. Size sunulanı değil ardını gösterir. Bu nedenle dünyada istenmeyen ve medyada yeterince yer almayan bir sanata dönüştü. Bırakın özeleştiriyi eleştirinin sınırından geçilmesi bile istemiyor. 2019 yılında New York Times karikatür krizi yaşadı ve editöryal karikatürlere son verdi. Avrupa’da karikatür basında çok az yer almaya başladı. Ülkemizde Cumhuriyet ve Milliyet dışında neredeyse gazetelerde karikatürcü yok gibi. Dünya teksesli ve farklılıklara tahammül edilmeyen bir sürece evriliyor. Ancak karikatür yaşamın merkezindedir. Basın yoksa sosyal medya var. Çizerler birbirinin işlerini ve sorunların da benzer olduğunu izleyebiliyor. Neticede karikatür resim sanatının yaramaz çocuğudur, kontrol altına alınamaz. Ferruh Doğan ustanın dediği gibi, nerede bir yanlışlık, kötülük, çirkinlik, haksızlık varsa orada bir karikatür vardır. Yanlışa, çirkine, kötüye, haksızlığa karşı, barışı, sevgiyi, güzeli savunan…
Bugün enerjinizin yüksek olacağı bir gün geçirebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak hedeflerinize odaklanabilir ve verimli bir gün geçirebilirsiniz. İletişim konusunda dikkatli olmanızda fayda var, çünkü ani tepkiler verebilirsiniz. İlişkilerinizde ise anlayışlı ve sabırlı olmanız gerekebilir. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.
Bugün kendinizi duygusal anlamda daha hassas ve kırılgan hissedebilirsiniz. İlişkilerinizde anlayışlı ve sabırlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda ise hedeflerinize odaklanmalı ve sabırlı bir şekilde ilerlemelisiniz. Kendinize olan güveniniz sayesinde bugün her türlü engeli aşabileceksiniz. Sağlık konusunda ise daha dikkatli olmakta fayda var, beslenmenize dikkat etmenizde fayda var.
Merhaba! Bugün, İkizler burcundaki insanlar iletişim becerilerini kullanarak önemli kararlar alabilirler. Fikirlerinizi açık ve net bir şekilde ifade etmek size olumlu sonuçlar getirebilir. Ayrıca, enerjinizi pozitif ve yapıcı konulara odaklayarak, diğer insanlarla daha iyi ilişkiler geliştirebilirsiniz. Sevdiklerinizle paylaştığınız zamanların keyfini çıkarın ve içsel dengeyi korumaya özen gösterin. İyi bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Bugün duygusal olarak oldukça hassas olabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var, çünkü yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabilir. Yakın ilişkilerde daha anlayışlı ve sabırlı olmak size iyi gelebilir. İçsel huzurunuzu sağlamak için meditasyon veya yoga gibi aktiviteler size iyi gelebilir. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim!
Bugün, sevdiklerinizle keyifli vakit geçireceğiniz bir gün olabilir. İletişiminiz güçlü olacak ve sosyal ilişkilerinizde başarılı adımlar atabileceksiniz. Duygusal anlamda ise kendinize zaman ayırmanız ve içsel dengeyi korumanız önemli olacak. Kendinize güvenin ve hayallerinizi gerçekleştirmek için adımlar atmaktan çekinmeyin. Kalbiniz sizinle konuşuyor, dinlemeyi unutmayın.
Merhaba! Bugün, Başak burcundaki kişiler detaylara daha fazla odaklanabilirler. Mantıklı kararlar almak ve detayları göz ardı etmemek önemli olacaktır. Ayrıca sağlığınıza da dikkat etmenizde fayda var. İyi bir gün geçirmenizi dilerim!
Merhaba! Terazi burcu için bugün sosyal ilişkiler ön planda olabilir. Arkadaşlarınızla bir araya gelmek, yeni insanlarla tanışmak ya da partnerinizle kaliteli zaman geçirmek isteyebilirsiniz. Duygusal dengede kalmaya özen göstermekte fayda var. İş veya kariyerle ilgili konularda da adım atmadan önce düşünmek, faydalı olabilir. Kendinize ve hislerinize zaman ayırmayı unutmayın. Her şeyin daha iyi olacağını unutmayın!
Merhaba! Bugün, duygusal olarak daha hassas olabilir ve başkalarının sözlerine daha çabuk tepki verebilirsiniz. Yaratıcılığınızı ortaya koymak için iyi bir gün olabilir ancak mantıklı kararlar almaya özen göstermelisiniz. İletişimde dengeli olmaya çalışmak önemli olacaktır. Sevdiklerinizle sıkıntı yaşamanız olası, bu yüzden anlayışlı ve sabırlı olmaya gayret edin. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bugününüz keyifli geçer!
Merhaba! Bugün, özellikle profesyonel hayatınızda hareketli bir gün geçirebilirsiniz. Yaratıcılığınızı kullanarak sorunlara farklı çözümler üretebilir ve dikkat çekebilirsiniz. İş birliklerinde başarılı olabileceğiniz bir gün olabilir. Ancak, ani kararlar vermek yerine detayları dikkatlice incelemenizde fayda var. Ayrıca, sağlığınıza özen göstermeyi ihmal etmeyin. Enerjinizi dengelemek için dinlenmeye de zaman ayırmanız önemli olacaktır.
Merhaba! Bugün Oğlak burcunun insanları için çalışmalarınızda disiplinli ve kararlı bir tutum sergilemeniz gerekebilir. Hedeflerinize odaklanarak adımlarınızı planlı bir şekilde atmanız olumlu sonuçlar elde etmenize yardımcı olacaktır. Aynı zamanda içsel gücünüzü kullanarak karşılaştığınız zorluklarla başa çıkabilir ve sorumluluklarınızı yerine getirebilirsiniz. İyi bir denge kurarak duygusal ve fiziksel sağlığınıza da özen göstermelisiniz.
Tabii ki! Bugün, Kova burcundaki insanlar için sosyal ilişkiler ön planda olabilir. Yenilikçi fikirlerinizi paylaşmak ve grup aktivitelerine katılmak keyifli olabilir. Ancak, ani kararlar verirken dikkatli olmalı ve iletişimde açık ve net olmaya özen göstermelisiniz. Ayrıca, kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi sağlamaya çalışın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Balık burcunun günlük yorumu genellikle duygusal derinlikler ve sezgisel hisler üzerine odaklanır. Bugün, ruh halinizin iniş çıkışlar yaşayabileceği bir gün olabilir. Hayal gücünüz güçlü çalışacak, bu da yaratıcı projelere başlayabilmeniz için harika bir fırsat sunacaktır. Ancak, başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığınız nedeniyle kendinizi biraz fazla yıpranmış hissedebilirsiniz. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın. İlişkilerde açık iletişim kurmak faydalı olabilir; hislerinizi ifade etmekten çekinmeyin. Bu süreçte, sevdiklerinizle olan bağlarınızı güçlendirmek için fırsatlar yaratabilirsiniz. Unutmayın, içsel dengeyi sağlamak önemlidir.