140 yıl önce hayata veda etti: Rus yazar Dostoyevski kimdir?

140 yıl önce hayata veda etti: Rus yazar Dostoyevski kimdir?

19’uncu yüzyılın ikinci yarısına damga vuran ve Batı’da en çok tanınan yazarlardan olan Dostoyevski, bütün bir yüzyıla damga vurmayı başardı. Peki Dostoyevski kimdir? Bugüne hangi eserleri bıraktı?

 

Hem Rus hem de dünya edebiyatının öncü isimlerinden, söylediği her sözün ve kaleminden dökülen her cümlenin ayrı bir eser niteliği taşıdığı Rus yazar Fyodor Dostoyevski, 140 yıl önce bugün, 9 Şubat 1881’de hayata veda etti. Her daim yapıtlarıyla insanlara yol gösteren ve eserlerinde iyi kötü, zengin fakir ayrımını çok başarılı bir şekilde işleyen, edebiyatın öncülerinden olan Dostoyevski kimdir? Eserleri nelerdir? İşte Rus edebiyatçının hayatı…

GENÇ YAŞTA HEM ANNESİNİ HEM BABASINI KAYBETTİ

Dostoyevski 1821’de Moskova’da, yoksul bir evde doğdu. Doktorluk yapan alkolik, sinirli bir baba ve hasta bir annenin yanında mutsuz bir çocukluk geçirdi. Altı çocuklu ailenin ikinci çocuğuydu. Genç yaşta tüberküloz hastalığı yüzünden önce annesini, sonra babasını kaybetti. Babasının ölümünü kendisi istediği düşüncesi yüzünden depresyona girdi. Epilepsi hastalığı da bu yıllarda ortaya çıktı.

‘YENİ BİR GOGOL DOĞDU’

Annesinin ölümünden sonra Petersburg’daki Mühendis Okulu’na girdi. Okulu başarıyla bitirdikten sonra istihkâm bölüğüne girdi. Bir yıl sonra istifa ederek buradan ayrıldı. Ordudan ayrıldıktan sonra edebiyata yönelen Dostoyevski’nin ilk kitabı İnsancıklar, 1846 yılında yayımlandı. Dostoyevski, toplumunu acımasız kurallarında yaşlı bir adamın öksüz bir kıza duyduğu sevdayı iç dünyasındaki derin çatışmalarla işledi. Halkın sıcak ilgisiyle karşılanan bu kitap, eleştirmenlerden de övgüler aldı. Şair Nikolay Neksarov, Dostoyevski hakkında “Yeni bir Gogol doğdu” diye konuştu. Yazarlıkta ün sağladıktan sonra 1846 yılında Gogol esintileri bulunan kitabı Öteki (Dvoynik) yayımlandı. Yazar bu romanda, kendini ortadan kaldırmaya çalışan benzeriyle sürekli çatışma halinde bulunan bir memurun hikâyesini anlattı. Bu romanda ele aldığı çift kişilik temasını daha sonra bazı romanlarında kullansa da roman, Belinsky dahil hiçbir eleştirmence beğenilmedi. Eleştirmenler romanı sıkıcı buldu ve alay etti.

1847 yılında ise Ev Sahibesi (Hozyayka) isimli romanı yayımlandı. Dostoyevski bu eseri ile de beklediği övgülerin aksine olumsuz eleştiriler aldı. Dostoyevski, ruhsal çöküntüye düştü ve üzüntüden hasta oldu. Ancak yazarlığı bırakmayan Dostoyevski, 1848 senesinde Beyaz Geceler (Belıye Noçi) ve Bir Yufka Yürekli (Slaboye Serdtse) adlı kitapları yayımlattı. Bir Yufka Yürekli, yazara itibarını yeniden kazandırsa da beklediği başarıyı elde edemeyen Dostoyevski’nin umudunu kırdı. Yazarlıkta umudunu kırılan Dostoyevski, politikayla ilgilenmeye başladı ve genç liberallerin (Tetrashevski) grubuna girdi.

 

İDAMDAN SON ANDA KURTULDU

Dostoyevski, 23 Nisan 1849 tarihinde devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiasıyla sekiz arkadaşı ve ağabeyi ile birlikte tutuklandı. Ölüm cezasına çarptırılan Dostoyevski, sekiz ay hapishanede yattıktan sonra diğer dokuz komplocu ile idam edilecekleri yere götürüldü. Tam kurşuna dizilmek üzerelerken af kararı çıktı. İdam cezası, dört yıl kürek ve altı yıl adî hapis cezasına dönüştürüldü. Sibirya’daki Omsk Kalesi’ne sürüldü. Suç ve ceza kavramları ile en yoğun şekilde burada tanıştı. Kürek mahkûmu olduğu süre içinde, kolları damgalandı, kafası tıraş edildi ve taş kırdı. Sara nöbetleri yüzünden birçok kere hastaneye kaldırıldı.

Sürgünde geçirdiği dört senenin ardından 1854 yılında kürek cezasından kurtularak er rütbesi ile kışla hizmetine verildi. Semipalatinsk’te zorunlu ikamete mahkûm edildi. Burada bulunan Alayın Yedinci Hat Taburunda beş yıl görev yaptı. Subaylığa kadar yükseldi. 1857 yılının Şubat ayında, veremli ve dul Mariya Dmitriyevna İsayeva ile, subay kocasının ölümünden sonra evlendi. Dostoyevski, Isayeva ile ona acıdığı için evlendi.

SUÇ VE CEZA’YI KÜÇÜK BİR OTEL ODASINDA YAZDI

1859’da ordudan terhis edilerek Moskova dışında küçük bir yerde kalmaya zorlanan Dostoyevski, özgürlüğüne kavuştuktan sonra Petersburg’a döndü. Kardeşi Mihail ve arkadaşı N.N. Strahov ile birlikte Vremya (Zaman) ve sonra da Epoha (Dönem) adlı dergileri hazırladı. Bu dergilerde Slavcı düşünceyi savunduğunu belirten yazılar yazdı. Ezilenler (Unijenniye i Oskorblyonniye) ve Ölüler Evinden Anılar (Zapiski iz Mertvogo Doma) ile kendinden söz ettirdi. 1863 yılında arzuladığı Avrupa seyahatini gerçekleştirdi. Sara nöbetleri ve kumar borçları yüzünden sıkıntıya düşen ve yayımcılardan yazmadığı romanların avanslarını alarak yaşayan Dostoyevski, Yeraltından Notlar adlı yapıtı 1864 yılında yayımlandı. Suç ve Ceza (Prestuplenie i Nakazanie) ve Kumarbaz (İgrok) adlı yapıtları ise 1866 yılında yayımlandı. Dostoyevski, Suç ve Ceza’yı 1868 yılında Semipalatinsk’te bulunduğu zaman Roussky Slovo dergisi için uzun bir hikâye olarak tasarlamıştı.

 

Yazar, küçük bir otel odasında ve kötü bir ekonomik durumla yazdığı Suç ve Ceza’yı 1866 yılında tamamlamıştı. Dostoyevski’nin yazdığı Budala (Idiot) eseri 1866, Ebedi Koca (Veçnıy Muj) 1870, Ecinniler (Besı) 1872 yılında yayımlandı. Bütün bu başyapıtlar birbirinin izledi. Karısı öldükten sonra sekreteri Anna Grigoriyevna Snitkina ile evlendi. Yeniden borçlanan ve kumaranelerde dolaşmaya başlayan Dostoyevski, bir kız çocuk sahibi oldu. Ancak kızı fazla yaşayamadı ve doğduktan kısa süre sonra öldü. Dostoyevski de bu yüzden büyük bir sarsıntı geçirdi. 1875’te Delikanlı (Podrostok), 1876’da Bir Yazarın Günlüğü (Dnevnik Pisatelya) ve 1879’da Karamazov Kardeşler (Bratya Karamazovi) adlı romanları yayımlandı. Hayatı boyunca eserlerinde işlediği temaları yeniden ele aldığı, insan duygularının derinliğine inen eserler yazan Dostoyevski, Karamazov Kardeşler’de Ivan ve Alyosha Karamazov adlı karakterler için filozof Vladimir Sergeyeviç Solovyov’dan ilham aldı. Zosima ve Alyosha’nın öne çıkacağı Bir Büyük Günahkarın Yaşamı adlı eseri tamamlayamadı.

CİĞER KANAMASI GEÇİRDİ

1881 yılının Ocak ayında ciğer kanaması geçirerek yatağa düştü ve 9 Şubat 1881 tarihinde, 59 yaşındayken öldü. Cenaze töreninde yaklaşık otuz bin kişi tabutunun arkasında yürüdü.

ESERLERİ

Romanlar

İnsancıklar (1846)

“İkiz,” “Öteki” (1846)

Netochka Nezvanova (1849)

Stepançikovo Köyü (1859)

Ezilmiş ve Aşağılanmışlar (1861)

Ölüler Evinden Anılar (1862)

Yeraltından Notlar (1864)

Suç ve Ceza (1866)

Kumarbaz (1867)

Budala (1869)

Ecinniler (1872)

Delikanlı (1875)

Karamazov Kardeşler (1881)

Kısa Öyküler

Dokuz Mektupları Romanı (1847)

Mr. Prokharçin (1847)

Ev Sahibesi (1847)

Polzunkov (1848)

Bir Yufka Yürekli (1848)

Kıskanç Koca (1848)

Namuslu Bir Hırsız (1848)

Bir Noel Ağacı Ve Düğün (1848)

Beyaz Geceler (1848)

Küçük Kahraman (1857)

Amcanın Rüyası (1859)

Tatsız Bir Olay (1862)

Timsah (1865)

Ebedi Koca (1870)

Bobok (1873)

Uysal Bir Ruh (1876)

Köylü Marey (1876)

Mesih’in Noel ağacı Boy de (1876)

Bir Adamın Düşü (1877)

Kurgusal olmayan eserler

Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları (1863)

Bir Yazarın Günlüğü (1873-1881)

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, kararlılığın ve cesaretinin öne çıkacağı bir gün. Hedeflerine ulaşma konusunda daha tutkulu hissedebilirsin. İçsel motivasyonun güçlü, bu da seni yeni projelere adım atmaya yönlendirebilir. İlişkilerinde ve iletişiminde daha açık olmalısın; bu sayede insanların yardımını ve desteğini alma şansını arttırırsın. Ayrıca, biraz dinlenmek ve zihnini boşaltmak için zaman ayırmak da önemli. Bugün, kendine dönüp bakma, duygularını inceleme fırsatın olabilir. Kendini ifade etme biçiminde cesur ol, bu sana yeni kapılar açabilir. Sözlerin etkili olacak, ama her zaman ne söylediğine dikkat etmelisin. Yıldızlar, enerji dolu ve yenilikçi bir gün yaşamanı vaat ediyor.

BOĞA BURCU YORUMU

İmajınıza ve estetik anlayışınıza odaklanmanız gereken bir gün. Çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizi gözden geçirmek, güvendiğiniz kişilerin becerilerine yeniden değer vermek faydalı olacaktır. İş veya sosyal hayatınızdaki ufak tefek gerginliklerin geçici olduğunu unutmayın; bunları aşmak için yapıcı bir tutum sergileyin. İçsel huzurunuzu korumak ve ruhsal dengelerinizi sağlamak adına doğadayken ya da sevdiğiniz bir etkinlikle ilgili yaratıcılığınızı konuşturmak size çok iyi gelecek. Finansal konulara dair sağlam adımlar atmak, geleceğinizi güvence altına almak adına önemli. Kendinizi şımartmak için zaman ayırmayı unutmayın; bu, ruh sağlığınıza katkıda bulunacaktır.

İKİZLER BURCU YORUMU

Bugün iletişimin ön planda olacağı, düşüncelerini açık bir şekilde ifade etme arzusuyla dolu hissedeceksin. Zihnindeki karmaşıkları netleştirmek ve çevrendeki insanlarla daha derin diyaloglar kurma isteği uyanabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla zaman geçirmek, senin için hem eğlenceli hem de öğretici olabilir. Yeni bilgiler edinme fırsatları çıkabilir, öğrenmeyi ve keşfetmeyi sevdiğin konulara yönelmek için doğru zaman.Aynı zamanda, kişisel ilişkilerde bazı eski meselelerin gündeme gelmesi muhtemel. Geçmiş deneyimlerini daha iyi anlayarak, kendini geliştirme fırsatı bulabilirsin. Duygusal anlamda içsel bir yolculuğa çıkabilir, kendini daha iyi tanıma isteği doğabilir. Akıcı bir iletişim ve açık zihinle süreci yönetmek, tüm bu gelişmeleri daha kolay hale getirecek.Eğer yaratıcı bir projeye odaklandıysan, ilham verici fikirlerin aklına düşmesi olası. Hayal gücünü serbest bırakmak, seni bekleyen fırsatları keşfetmene yardımcı olabilir. Bugün, başkalarıyla iş birliği yapmak ve ortak projelere yönelmek için oldukça uygun. Kendi fikirlerini paylaşmaktan çekinme; etrafındaki insanlar sana destek verebilir ve iş birliği sayesinde daha fazla başarı elde edebilirsin.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal derinliklerinin ön plana çıkacağı bir gün. İçsel hislerinle bağlantı kurarak, çevrendeki olaylara daha empatik bir bakış açısıyla yaklaşabilirsin. Sevgi dolu ve koruyucu tarafın, sevdiklerinle olan ilişkilerini güçlendirecek. Belirsizlikler canını sıksa da, ana odaklanmak ve içsel huzuru bulmak sana iyi gelecek. Ailevi konular gündeme gelebilir; tartışmalardan uzak durarak, sevgi dolu bir ortam yaratma şansın yüksek. Yaratıcılığın ön planda olacak; keyif aldığın bir aktivite, ruh haline iyi bir etki yapabilir. Ayrıca, içsel huzuru sağlamak için yalnız kalma ihtiyacını dinlemelisin. Sakin kalmak ve duygularını ifade etmek, günün getirdiği zorlukları aşmana yardımcı olabilir.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün yaratıcı enerji dolup taşabilir. İçindeki liderlik ruhu, çevrendekileri etkilemek için harika bir fırsat sunuyor. Kendini sahnede hissetmek, özgüvenin tetiklenmesine sebep olacak. Sosyal ilişkilerde dikkatli ol; arkadaş ve aileyla tartışmalara yol açabilecek gerginlikler söz konusu olabilir. Güne pozitif bir bakış açısıyla başlamak, gerilimleri azaltmana yardımcı olur. İş alanında projelere yeni bir perspektifle yaklaşmak, başarıyı getirebilir. Ancak aceleci kararlar vermekten kaçınmalısın, detayları göz ardı etme. Kendine zaman tanı ve sezgilerini dinle. Aşk hayatında tutkulu anlar gündeme gelebilir, partnerinle derin sohbetler yaparak bağınızı güçlendirebilirsin. Duygusal olarak kendini ifade etme isteğin artacak; yazılı veya sanatsal bir formda dışavurumda bulunmak tatmin edici olacaktır. Unutma, içindeki ateşi, doğru yönlendirmek senin elinde.

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaylara olan özenin bugün oldukça ön planda. Gün, zihinsel aktivitelerini artıracak ve yeni fikirler üretmene olanak tanıyacak. İş yerinde karşılaştığın zorlukları çözmek için analitik düşünme yeteneğini kullanmalısın. Kendin için belirlediğin hedeflere ulaşmak adına disiplinli bir yaklaşım benimsemen faydalı olacaktır. Sosyal ilişkilerinde, belki de alışılmadık bir kişilikle yakınlaşabilir ve bu durumdan ilham alabilirsin. Sağlığınla ilgili konulara dikkat etmeli, bedenine iyi bakmalısın. Gün sonunda, belki de sevdiğin bir aktivite ile stres atmak sana iyi gelecek. Yaratıcılığını ön plana çıkaracak bir proje üzerine düşünmeyi unutma, bu seni hem motive edebilir hem de yeni kapılar açabilir.

TERAZİ BURCU YORUMU

Bugün ilişkilerde uyum ve denge arayışında olacaksın. Sosyal çevrende, tanıdığın insanlarla bir araya gelme isteğin artabilir ve bu da keyifli bağlantılar kurmanı sağlayacak. Karşılıklı anlayışın ön plana çıkması, çatışmalardan uzak kalmana yardımcı olacak. Estetik ve güzellik konularına ilgin gün yüzüne çıkabilir, belki de yeni bir hobi olarak sanatla ilgilenmeye başlayabilirsin.Aşk hayatında ise romantizmin doruk noktasına ulaşabileceği bir dönemdesin. Sevgilinle veya ilgini çeken biriyle aranda derin bir bağ kurma fırsatı doğabilir. İletişim dili oldukça önemli, hislerini açıkça ifade etmekten çekinmemelisin. Kendine olan güvenin artarken, kararlarını daha kolay alabileceksin. Ancak, başkalarının beklentilerinden etkilenmemek ve kendi ihtiyaçlarına odaklanmak da önemli olacak. Bugün, içsel dengenin sağlanmasına yönelik adımlar atarak, hem ruhsal hem de fiziksel olarak kendini yenileyebilirsin. Unutma ki, senin kararlılığın ve zarafetin, bu süreçte seni daha da ileriye taşıyacak.

AKREP BURCU YORUMU

Derin düşünceler içinde kaybolabileceğin bir gün. İçsel duyguların, seni bazı meselelerde daha hassas hale getirebilir. Kendini ifade etme isteğin artarken, ani tepkiler vermekten kaçınman önemli. Özellikle ilişkilerde güven arayışın daha belirgin hale gelecek. Sevdiklerinle duygusal bağları güçlendirmek için samimi bir iletişim kurabilirsin. İş yerinde, projelerine derinlemesine dalmak, seni başarıya götürecek. Ancak, başkalarıyla olan iş birliği gereksinimlerini unutmaman şart. İçindeki tutku ve motivasyon, zorlukları aşmanda sana yardımcı olacak. Unutmamalısın ki, zaman zaman kendine dönmek ve yavaşlamak, ruhsal dengeyi sağlamana katkıda bulunur. Şu anki duygusal yoğunluğunu yönetebilirsen, fırsatların kapısını aralayabilirsin. Kendi içsel gücüne güven, karanlıkta parlayan bir ışık gibi olursun.

YAY BURCU YORUMU

Bugün içsel bir keşif ve derin düşünceler içinde olabilirsin. Yenilik arayışın, hem ruhsal hem de zihinsel düzeyde yeni ufuklara açılmanı sağlayacak. Geniş bir perspektife sahip olmanın getirdiği merak, seni daha önce hiç gitmediğin yollara sürükleyebilir. Sosyal çevrende, yeni insanlarla tanışmak için harika bir zaman. Bu karşılaşmalar, gelecekteki projelerin ve hayallarinin şekillenmesine katkı sağlayabilir.Duygusal ilişkilerinde daha samimi ve açık olmak, bağlarını güçlendirecek. Sevgi dolu bir iletişim ortamı oluşturmak, aranızdaki bağı derinleştirebilir. Ayrıca, hayattan aldığın keyif ve mutluluk da artış gösterebilir. Şu anda karşılaştığın zorluklar, aslında seni güçlü kılacak deneyimler olarak önünde duruyor. Kendi içsel gücünü kabullenmek ve potansiyalini gerçekleştirme yönünde atılacak adımlar, geleceğini olumlu yönde etkileyebilir.Maceracı ruhun seni yeni deneyimlere yönlendirirken, içsel rehberliği dinlemekte fayda var. Dikkatini vurgulamak istediğin konularda cesur olmalısın; fırsatlar karşına çıktığında onları değerlendirmek için hazır olmalısın. Kendini ifade etme biçimin, başkaları üzerinde olumlu bir etki bırakabilir ve bu günün getirdiği fırsatlar ile dolu olduğunun farkında olmalısın. Geçmişten ders alarak, geleceğe umutla ve heyecanla bakmak ise sana büyük avantajlar sunabilir.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün içsel motivasyonun yükselişte, hedeflerine ulaşmak için gereken azim ve kararlılığı hissedeceksin. Kendini disiplinli bir şekilde organize etmek, projelerini sürdürmek adına sana yardımcı olacak. Çalışma hayatında beklenmedik bir destek alabilir, bu sayede ilerlemeni hızlandıracak fırsatlarla karşılaşabilirsin. Dikkatini çevrende olup bitene yönlendirmek, sosyal çevrenle olan ilişkilerini güçlendirecek. Ön planda olmak, yeteneklerini sergilemek için mükemmel bir zaman. Kendine olan güvenin artacak ve bu seni daha cesur kararlar almaya itebilir. Ayrıca, duygusal olarak da derin düşüncelere dalabilir, geçmişle hesaplaşma isteği duyabilirsin. Bu süreç, sana hem öz farkındalık hem de büyüme sağlayacak deneyimler sunacak. Unutma, içsel sesini dinlemek ve başkalarının görüşlerini de dikkate almak, dengeni kurmanda yardımcı olacak.

KOVA BURCU YORUMU

Bugün, düşündüklerinle eyleme geçme arasında güçlü bir bağ kurma fırsatın var. Zihnin özgürlüğe ve yeniliğe aç, bu da seni cesur adımlar atmaya teşvik edebilir. Sosyal çevrenle olan ilişkilerin derinleşecek, belki de yeni bağlantılar kurarak ilham alacaksın. Eski alışkanlıkları geride bırakma isteği içinde olacaksın, bu da kişisel gelişimine katkı sağlayabilir. İleriye dönük planlar yaparken sezgilerine güvenmek, seni olumlu sonuçlara götürecektir. Farklı bakış açıları edinmek için başkalarına kulak vermeyi unutma. Hayatında yeni bir başlangıç yapma isteğin yüksek; bu fırsatları değerlendirmek, sana heyecan ve yenilik katacak. Kendi içsel huzurunu sağlamanın yollarını keşfetmeye açık ol. Bugün kendini özgür hissedeceksin; duygularını ifade etmekten çekinme. Unutma, hayal gücün senin en büyük varlığın.

BALIK BURCU YORUMU

İçsel dünya ile dışsal realite arasında bir denge kurmak isteyeceğin bir gün. Hislerin güçlenecek, sezgilerin sana yol gösterecek. Hayallerin ve isteklerin arasında gidip gelirken, bazı konularda cesaretlenmen gerektiğini hissedeceksin. Geçmişte yaşananlardan ders alırken, kendine yeni bir yön çizebilirsin. Sosyal ilişkilerde daha açık ve samimi olma arzusu ön plana çıkacak; çevrendekilerle olan bağlarını güçlendirmek için güzel fırsatlar doğabilir. Yaratıcılığın artacak, sanatsal ifadelere yönelmek, belki de yeni bir hobi edinmek için harika bir zaman dilimi. Duygusal olarak sarsıcı olaylar yaşayabilirsin, ama bu durum seni güçlendirecek ve dönüşümüne katkıda bulunacak. Kendi ihtiyaçlarına saygı gösterirken, başkalarına destek olmaya ve empati kurmaya da özen göster. Birikimlerini ve hayallerini cesurca ifade etmelisin; içindeki gücü keşfetmek için kendine biraz alan tanı. Unutma, duygusal zekân seni güçlendirecek.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM