Zeliha Sunal, baterist müzisyen eşi Nazmi Sunal ile kendini

bildi bileli sahnede, kaç dilde şarkı söyleyebildiğini kendi bile unutmuştur! Yıllarca devlet protokolünde Türkiye’yi temsil etti. Her ortamda her gruba şarkı söyledi. Kendi şarkılarını yaptı, kendi kostümlerini, kendi aksesuvarlarını, on parmağında on marifeti vardır! Yıllardan beri de çevre sorunlarına duyarlı, sıfır atık projesinden okullarda çevre programları yürütmeye, ÇEVKO ile çalışmaya kadar her anlamda sahada. Yeni parçasını bahane edip müziği, çevreyi, müzisyenlere yardımı konuştuk. O nasıl sahneyi özlediyse biz de canlı sohbetleri özledik, bu söyleşileri yüz yüze yapmayı…

– Son şarkın, İyi Ki De Şehrazat’ın. Sözlerini kadınlara mesaj olarak değerlendirdim. Kadınlar kendilerine şiddet uygulayan, aldatan, haksızlık yapanları affedip ilişkiyi sürdürüyor ve bunun sonu bazen ölümle bitiyor. Ne diyorsun?

Bu şarkıyı melodi olarak çok beğenmiştim. Sonra sözlere baktığımda başka bir yere doğru gittiğini fark ettim. Şehrazat gibi donanımlı bir kadından boş söz çıkmaz zaten. İlişkiler bir kez bozulmaya başladıktan sonra kolay olmayan bir süreç başlıyor. Hele bunun farkında olan taraf kadın ise ve maddi bağımsızlığı da yoksa iş zorlaşıyor. Halbuki hatanın kimde olduğu değil, ayrılık kararı verildiğinde iki tarafın da birbirine saygı göstermesi önemli değil mi? Bitmişse bitmiştir. Kırıklar yapışmıyor. Güçlü bir kadının yazdığı güçlü bir söz. Severek söyledim.

– Çok uzun zamandır müzik yapıyorsun, devlet protokolünde de şarkı söyledin, her türlü sahnede de. Bir yıldır sahneden uzaksın, ne hissediyorsun? 

Ben en son işimi geçen yıl 10 Mart’ta yaptım. Geri dönerken önce Kıbrıs, sonra biz kapandık. Pandeminin ilk aylarında biraz daha lay lay lom bir hava vardı hepimizde. Bu geçecek diyorduk. Konserler, söyleşilerle birkaç ay geçirdik, sıkılmadım açıkçası. Ama ne zaman yaz gelip de konser yapamayınca motivasyonum yavaş yavaş kayboldu. Müzik yapmak başka, sahne yapmak bambaşka! Online konserler yapmaya çalıştık, ulusal ve uluslararası sempozyumlarda müzik yaptık. Seyircilerin gözlerine bakamamak nasıl yapay bir duygu sana anlatamam. Bütün sahne kıyafetlerimi, ayakkabılarımı, aksesuvarlarımı özenle topladım. Odada onları görünce ağlamak istiyorum. Tek tesellim halen şarkı yayımlayıp iletişimimin devam etmesi.

– Müzik kadar çevre duyarlılığın da çok gelişti. Pandemide çevre için ne yaptın?

Pandemide hijyen deliliği nedeniyle tüm dünyada tek kullanımlık plastikler, ıslak mendiller, kargo kolileri arttıkça arttı. Zaten bizim bunları ayrı toplama alışkanlığımız yoktu.. İyice gevşedik. Atık miktarımız arttıkça tüm dünyada küresel ısınma hızlandı. Kış ortasında yaz sıcağı, hortum, kum fırtınaları yaşamaya başladık. Kaliteli suyumuz öngörülen zamandan daha önce tükenecek. Bu süreçte sosyal medyadan eğitici yayınlar yaptım ancak fiziksel projelerim ertelendi. Maden ve inşaat mühendisi müzisyen arkadaşım Yücel Karakuş ile bir araya gelerek müziğini onun yaptığı sözlerini de benim yazdığım bir şarkı yarattık. Üzgünüm çocuk, küresel ısınmayı biz yarattık diyoruz. Epey oldu biteli, ancak açılmalar, kapanmalar bizi doğru zamanı aramaya itti. ÇEVKO şarkımızı sahiplendi, yakında dinleyeceksiniz. Projelere devam.

– Müzisyenler bu dönemde en çok sıkıntı çeken meslek gruplarından oldu. Çalışamadılar, parasız kaldılar, intihar edenler oldu. Siz dernek olarak da onlara yardım etmeye çalıştınız. Ama yeterli oldu mu?

Müzisyenler için en başından çalışmaya başladık. Çünkü tüm dünyadan gelen haber akışı müzik dünyasının 2023’ün başına kadar açılmayacağı idi. Buna göre önlem almak gerekiyordu. Ama en çok para kazananın bile akan geliri olmadıktan sonra hazır para çabuk tükenir. Bu arada bundan kazançlı çıkanlar evinde stüdyosu olan ve şarkı üretebilen müzisyenler oldu. Aralık ayında müzisyenler için devlet 4 aylık bir yardım paketini 50 bine yakın müzisyene yaptı. Nisan ayında bu paket bitti. Yenisinin gelmesi için meslek birlikleri toplanarak bakanlığa gitme kararı aldı. Umarım yardımın yenisi gelir. Günlük kazanan müzisyenler perişan oldu. Hele küçük bebeği olanlar çok zor durumda. Hayat devam ediyor, evler kira. Sokakta çalmayı denediler, olmadı. Düğünler durdu.. Özellikle gündelikçi müzisyenler arasında başlayan intiharlar durmuyor. Duygusal insanlarız biz. Belirsizlik bizi mahvediyor. Bu ramazan ayında da yardım kolileri toplandı ve TEGSEB ile dağıtımda şu an. En önemli eksiğimiz çocuk maması ve çocuk bezi.

Geçen haftalarda Prof. Dr. Ferhan Öz ve Türkiye Ses ve Yutma Bozuklukları Derneği ile bir sempozyum yaptık. Buraya katılan hekimlerimizden bir heyet, şarkıcılar için özel bir çalışma yapacak. Eğer Bilim Kurulu kabul ederse açık havada belli bir mesafede şarkı söylemenin zarar getirmeyeceğini belirteceğiz. Umarım tıbbi bir raporu ciddiye alırlar.

EUROVİSİON’DA JÜRİDEYİM

– Paylaşımlarından Eurovision’da oy kullandığını okudum, nasıl oluyor? 

ZS: Uzun süredir Türkiye, Eurovision şarkı yarışmasına katılmıyor ama her sene Türkiye’den bir jüri seçiliyor ve bu jürinin oyları Eurojury olarak değerlendirmeye alınıyor. Bu değerlendirme, yarışma öncesinde yapılıyor. Birkaç sene önce de seçilmiştim. Bu sene de oy kullandım. Türkiye jürisinin oyları Azerbaycan’a gitti. Bu sene çok sıkı şarkılar var. Fransa, Almanya, Malta, İsviçre, Kuzey Makedonya çekişecek.