1
Milano kentindeki La Scala Tiyatrosu’nda İtalyan bestecilerinden Fabio Vecchi’nin uyarladığı Yaşar Kemal’in Teneke Operası’ndayız…İzleyiciler büyük yazarı ve yapıtı ayakta alkışlıyor. Keşke operanın tadını biraz daha çıkarabilseydik…
Ama hızlı bir geçişle Adana’ya vardık bile, Yaşar Kemal kucağında yalınayak bir bebek köylülerle sohbette, aynı coğrafyada bir arada yaşanan kültürlerin zenginliğinden sözediyor, barıştan sözediyor, Türkün Türkten başka dostu yoktur gibi beyin yıkayıcı söylemlerin insanları nasıl birbirine düşürdüğünden sözediyor…
Sonra yavaş yavaş Yaşar Kemal’ın yaşamının çeşitli aşamalarında duraklaya duraklaya geriye, çok, çok gerilere gidiyoruz. Çocukluğu, babasının gözünün önünde öldürülüşü, kekeme oluşu, ona yepyeni bir dünya açan Arif Dino ile karşılaşması, ellili yıllarda İstanbul’a gelişi, arayışı, itilenlerin, ezilenlerin, sömürülenlerin peşine düşüşü, röportajları, sonra “İnce Memet”, “Sarı Sıcak’gibi baş yapıtlarının başka dillere çevrilmesi, ödüller alması, yapıtları çeşitli dillere çevrilir ve dünyanın dört bir yanında okunurken, her yerde büyük bir hayranlıkla karşılanırken bizde yaşadığı baskılar, sorgulanışı, hapse girişi, hakkında açılan davalar…
Halkın yazarı Yaşar Kemal, devlet yönetimlerinin baş düşmanı Yaşar Kemal…Osman Okkan’ın Yaşar Kemal filmini izlerken gözümün önüne Çengelköy’de bir akşam yemeyi geliyor. Yaşar Kemal ve eşi Ayşe Semiha, yıllardır Yaşar Kemal’in kitaplarını didik didik okuyan edebiyat eleştirmeni ve akademisyen eşim Norbert Mecklenburg ve ben. Norbert’in şaşkınlığı. Çünkü lokantadakilerin yemek boyu Yaşar Kemal’e sevgi gösterileri yetmezmiş gibi ayrılırken büyük küçük herkesin onu ayakta alkışlayarak uğurlaması.
Şaşırmakta haksız da sayılmaz, çünkü herhangi bir Avrupa ülkesinde ne tanınmış bir yazar halkı tarafından böylesine sevgiyle kucaklanır, ne de devlet yönetimi tarafından böylesine horlanır ve hırpalanır. Bu ancak edebiyatın aydınlanmacı gizilgücünün hala sürdüğü otoriter ülkelere özgü bir şey olsa gerek. Çünkü devlet yönetimleri değişiyor ama yazarlara, sanatçılara, aydınlara karşı düşmanlık hiç değişmiyor.
Zehra İpşiroğlu, Ayşe Baban ve Zeynep Oral (soldan sağa) Köln’de bir sohbet esnasında.
Köln Kultur Forum’da Osman Okkan ve arkadaşlarının büyük bir özenle hazırladıkları Zeynep Oral, Buket Uzuner, Hüseyin Erdem gibi yazarların, Helga Dağyeli gibi çevirmenlerin ve çeşitli akademisyenlerin katıldığı Yaşar Kemal sempozuyumu Almanya’nın Türkiye kökenli ilk Bakanı Cem Özdemir’in açılış konuşmasından sonra akademik çalışmalar, renkli anılar ve anektotlarla çok canlı ve güzel geçti. Konuşmalarda Yaşar Kemal’in politik yanının biraz geri plana itilmesine üzülmekle beraber, ekolojik yanının, doğa sevgisinin böylesine ön plana geçmesini hoş bir sürpriz olarak yaşadım.
Ama benim açımdan belki de en güzeli film gösterileriyle, müzikle, sunuş ve söyleşilerle dolu çok yoğun bu iki gün içinde Yaşar Kemal aramızdaymış ve bizlerle sohbet ediyormuş gibi bir duyguya kapılmam oldu, bunda belki de gençliğimden bu yana Yaşar Kemal’le karşılaştığı anların belleğimde canlanması da etkileyici olmuştur.. Kimi insan vardır üzerimizde sadece iz bırakmaz yaşamımızı da bir şekilde etkiler. On sekiz yaşımdayken lise ödevi olarak Yaşar Kemal’le röportaj yapmaya gittiğimde, şaşırmıştım. Çünkü onun dünyası bana çok yabancı bir dünyaydı. İnsanların ezilip kakıldıkları, kıyasıya sömürüldükleri adaletsizliklerle dolu bir dünyaydı bu, ama romanlarında yarattığı insanlarda yine de inanılmaz bir güç vardı, direnme, karşı koyma gücü.
Aynı gücü ve otantikliği Yaşar Kemal’de de hissetmiştim. İnce Memed’in haksızlıklarla mücadelesini, “Sarı Sıcak’ta ilk kez büyüklerle birlikte sabahın köründe tarlalarına çalışmaya giden minicik bir çocuğun öyküsünü, “Kalemler’de hırsız damgası yiyen yoksul bir çocuğun yaşadıklarını, “Allahın Askerleri’nde sokak çocuklarının yaşamlarını kimbilir kaç kere okumuşumdur.
Yıllar içinde ben de Almanya’ya iş bulmak için göç eden, yaşam savaşı veren kırsal kesimden insanları tanıdıkça, onları dinledikçe, acılarına, hırpalanmalarına birinci elden tanık oldukça, Van, Ağrı gibi bölgelere gidip o yörelerdeki çocukların, özellikle de kızların ve kadınların yaşadıklarını gördükçe Yaşar Kemal’i daha da iyi anladım.
Onun dünyasındaki kadınlar Meryemce gibi güçlü kadınlardı, erkeklerle birlikte savaşıyorlar, onları sömürenlere başkaldırıyorlardı, korkusuz ve cesurdular. Ama bu dünya sevdiği adam, kocası ve oğlu tarafından kuşatılan ve sonunda namus adına öz oğlu tarafından öldürülen Esme’nin öyküsünde olduğu gibi (Yılanı Öldürseler) bütünüyle ataerkil bir dünyaydı, kadınlar da ne kadar güçlü olurlarsa olsunlar bu kısır döngünün içindeydiler.
Bugün kendi yazdıklarımda farklı toplumsal katmanlardan ve kültürlerden gelen ve ataerkilliğin duvarlarını kırmaya çalışan kadınların izini adım adım sürerken, onca kadınla röportaj yapıp yaşadıklarını ruhumda hissederken Yaşar Kemal’i çok düşünüyorum. Kimi yazar vardır deniz feneri gibidir, pırıltılı bir ışık yayarlar çevrelerine. Benden önceki kuşağın Yaşar Kemal’in, Nazım Hikmet’in, Aziz Nesin’in ışığı hep eşlik etti bana. Acaba bizden sonraki kuşaklar da bu ışığı görecekler mi?
Günümüzde hepimizin etkisi altında olduğumuz dijital dünya kuşaklar arası farkı giderek baş döndürücü bir uçuruma dönüştürüyor. Bizim kuşak dijital dünyanın zorlu yollarında düşe kalka yürürken, bu dünyanın içine doğan bizden sonrakiler günlük yaşamın zorluklarını robotların ya da akıllı telefonların üstlendiği çok daha rahat bir dünyanın içindeler, ama dijital dışı dünyayı da yeterince tanımıyorlar. Dijital dünyanın yapay ışığında doğup büyüyenler, bu dünyanın içinde sosyalleşenler Yaşar Kemal’i okuyabilecekler mi, onun anlattıklarına benim on sekizimde yaptığım gibi içtenlikle, hayranlıkla kulak verecekler mi yoksa Yaşar Kemal geçmişte kalan bir dünyanın insanı mı?
Savunduğu değerlerden izler kalacaktır mutlaka. Sözgelimi hümanist yaklaşımı, savaşa karşı duruşu, her koşulda barışı savunması, adaletsizliğe direnişi, belki de doğa sevgisi etkisini sürdürmesine sürdürecektir de, bizim bugün ölümsüz olduğunu düşündüğümüz ancak okunması büyük bir sabır, emek ve zaman isteyen yapıtları da gelecek kuşaklarda okuyucusunu bulacak mı? Bunu kuşkusuz gelecek gösterecek.
Merhaba! Koç burcunun günlük burç yorumu genellikle enerjik ve hareketli bir gün geçireceğiniz yönündedir. Yeni başlangıçlar için uygun bir zaman dilimine girdiğinizi hissedebilirsiniz. İçsel motivasyonunuz yüksek olabilir ve yaratıcılığınızı kullanarak projelere yönelmek isteyebilirsiniz. Sosyal ilişkilerinizde cesur adımlar atabilir, yeni insanlarla tanışma fırsatı bulabilirsiniz. Ancak, sabırsızlık hissi yaşayabileceğiniz için ani kararlar almaktan kaçınmanızda fayda var. Kendinize biraz zaman tanıyın ve anı yaşayın.
Merhaba! Boğa burcu için günü değerlendirdiğimizde, genel olarak duygusal ve maddi konularda biraz daha hassas hissetme olasılığınız var. Partnerinizle ya da yakın arkadaşlarınızla iletişime dikkat etmelisiniz; yanlış anlamalar yaşanabilir. İş yerinde ise sabırlı olmanız, projelerinizi ilerletmeniz adına faydalı olacaktır. Kreatif düşünme yeteneğiniz artıyor, bu yüzden yeni fikirler üzerinde çalışmak için ideal bir zaman. Kendinize zaman ayırarak stres atmayı unutmayın.
Merhaba! İkizler burcunun günlük yorumunda iletişim ve sosyal etkileşim ön planda olacak. Bugün çevrenizle olan ilişkilerinizi güçlendirme fırsatları bulabilirsiniz. Yeniliklere açık olmak, farklı fikirler ve bakış açıları edinmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, kendinizi ifade ederken yaratıcı ve özgün bir yaklaşım benimseyebilirsiniz. Ancak dikkat etmeniz gereken bir konu, iletişimde yanlış anlaşılmalara yol açabilecek durumlar olabilir. Dikkatinizi odaklayarak, karşı tarafın hislerini ve düşüncelerini anlamaya çalışmak iyi bir fikir olabilir. Genel olarak, keyifli ve hareketli bir gün geçirebilirsiniz.
Merhaba! Yengeç burcunun günlük yorumuna göre, duygusal ve sezgisel bir gün geçirebilirsiniz. Aile ya da evle ilgili konular ön planda olacak. Sevdiklerinizle bir araya gelmek, geçmişe dair anılara dönmek ve duygusal paylaşımlar yapmak için uygun bir zaman. Kendinizi daha korumacı hissedebilir, evde vakit geçirmek isteyebilirsiniz. İçsel huzurunuzu sağlamak adına kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Sosyal ilişkilerde hassasiyet göstermek, iletişimi güçlendirecektir.
Merhaba! Aslan burcunun günlük burç yorumu genel olarak, yaratıcılığınızı ve liderlik yeteneklerinizi ön plana çıkarmanız gerektiğini vurgulayabilir. Bugün, sosyal ortamlarda dikkat çekebilir ve ilgi odağı olabilirsiniz. Kendinizi ifade etmekte özgür hissedebilir, projelerinizi paylaşmak için uygun fırsatlar bulabilirsiniz. Ancak, aşırı gurur veya kibirden kaçınmakta fayda var. İlişkilerde empati göstererek, uyum sağlamaya özen göstermeniz önem taşıyabilir. Kendinize güvenin, mevcut fırsatları değerlendirmek için cesur olun!
Merhaba! Başak burcunun günlük yorumuna göre, bugün organize olma ve detaylara odaklanma konusunda güçlü bir istek hissedebilirsiniz. İş ve gündelik sorumluluklarınızda verimliliği artırmak için yeni yöntemler geliştirebilir, küçük ama önemli adımlar atabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var; yanlış anlamaların önüne geçmek için açık ve net olmaya özen gösterin. Ayrıca, kişisel bakım ve sağlığınıza yönelik dikkat etmeniz gereken durumlar gündeme gelebilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın.
Merhaba! Terazi burcunun günlük yorumu genellikle toplumsal ilişkiler ve denge arayışı üzerine odaklanır. Bugün sosyal ortamlarda daha fazla vakit geçirebilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. İlişkilerinizde uyum sağlamak için diplomatik bir yaklaşım benimsemek faydalı olacaktır. Duygusal dengeyi korumaya çalışın ve başkalarıyla olan iletişiminizde nazik ve anlayışlı olmaya özen gösterin. Kendi ihtiyaçlarınıza da dikkat etmeyi unutmayın. Sağlık ve kişisel bakım konularına da önem vermelisiniz. Güzel bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Akrep burcu için günlük yorumda genel olarak duygusal derinlikler ve içsel dönüşüm temaları öne çıkabilir. Bugün, ilişkilerde biraz daha samimi ve açık olma ihtiyacı hissedebilirsiniz. Ayrıca, mevcut projelerinize ve hedeflerinize daha fazla odaklanmanız gereken bir dönemdesiniz. İçsel sorgulamalar yaparak, neyi gerçekten istediğinizi anlamaya çalışabilirsiniz. Yeteneklerinizi serbest bırakma ve kendinizi ifade etme fırsatları da gündemde olabilir. Kendinize karşı nazik olun ve içgüdülerinizi dinlemeyi ihmal etmeyin.
Merhaba! Yay burcunun günlük yorumuna göre, bugün yeni fırsatlarla karşılaşabilir ve maceraperest ruhunuz ön plana çıkabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla vakit geçirmek isteyebilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. İletişim becerilerinizi kullanarak tutkularınızı paylaşmak için uygun bir zaman olabilir. Ayrıca, kısa seyahat planları yapmanın keyfini çıkarabilirsiniz. Unutmayın, içsel bilgelerinizi dinlemek ve hislerinize kulak vermek günü daha anlamlı kılabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün kararlılığınız ve disiplinli yaklaşımınızla ön plana çıkacaksınız. İş veya kişisel projelerinizde hedeflerinize odaklanmak, size büyük kazançlar sağlayabilir. Etrafınızdaki insanlarla olan iletişiminiz önem kazanabilir; işbirlikleri ve ortak projeler için uygun bir zaman. Duygusal konularda da içsel tavsiyelere kulak vermeniz, ilişkilerinizde daha sağlıklı bir denge kurmanıza yardımcı olabilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın; molalar vermek, yaratıcılığınızı artırabilir.Unutmayın, bu yorum genel bilgilere dayanmaktadır. Kişisel deneyimleriniz farklılık gösterebilir.
Merhaba! Kova burcunun günlük burç yorumunda, yenilikçi fikirlerin öne çıkabileceği bir dönemdesiniz. Sosyal ilişkilerinizde daha açık ve samimi olmanız, çevrenizle olan bağlarınızı güçlendirebilir. Eğlenceli aktiviteler ve grup etkinlikleri sizi çekebilir. Ayrıca, yaratıcı projelere zaman ayırmak, sizi motive edebilir. Zihin açıklığına ve esnekliğe dikkat edin; bu, yeni fırsatları değerlendirmenize yardımcı olacaktır. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın!
Merhaba! Balık burcu için günlük yorumda, sezgilerinize güvenmeniz gereken bir gündesiniz. İçsel duygularınıza ve yaratıcı düşüncelerinize odaklanmak, yeni ilham kaynakları bulmanıza yardımcı olabilir. Sosyal ilişkilerde samimi ve anlayışlı olmaya özen gösterin; yakın çevrenizdeki insanlarla derin bağlantılar kurma fırsatı yakalayabilirsiniz. Kendi ihtiyaçlarınıza da zaman ayırmayı unutmayın. Kendinizi iyi hissetmek için küçük keyif anları yaratmayı deneyin.
1
2
3
4
5
6
