1
Türkiye’yi Venedik Sanat Fuarı’nda “Evvel Zaman İçinde…” başlıklı görsel masalı ile temsil eden sanatçı, ülkemizde de kavramsal sanatın öncüsü. Sanatçı, Arsenale’de Türk Pavyonu’ndaki yerleştirmesinde, Bienalin “The Milk of Dreams (Rüyaların Doğallığı diyebilir miyiz?)” başlığıyla neredeyse bire bir örtüşen bir iş çıkarmış.
Türkiye Pavyonu Küratörü İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri Direktörü Bige Örer ile sohbetimizde Örer, “2020 yılında biz sanatçımız Füsun Onur’u aday gösterdiğimizde Bienal’in küratörü Cecilia Alemani henüz kavramsal çerçeveyi çizmemişti” diyor. Küratörümüz Bige Örer, bize pandemi dolayısıyla 2022’ye kadar Venedik Bienali sanat sergilerinin ertelendiğini, evlere kapandığımızı, kırılganlığı çok derinden hissettiğimiz bir döneme girdiğimizi, sanatçının bu dünyada hiçbir yeşil alanın, temiz suyun, temiz havanın kalmadığı ve mutlaka elbirliğiyle buna bir dur demenin zamanı geldiğine inanarak işini ürettiğini anlatıyor.
Füsun Onur’un işi bir masalsı görsel yerleştirme demiştik ya, öykü şöyle başlıyor; Baş karekter fare Cingöz bir gün okulda dünyanın flora ve faunasının artık düzeltilmeyecek kadar kötüye gittiğine dair bir bildiri ile karşılaşıyor. Diğer farelerle birlikte bu durumu düzeltmeye niyetleniyorlar. Ancak en büyük düşmanları kedilerin de yardımlarına ihtiyaçları var çünkü bu düzen ancak tüm güçlerin birleşmesiyle değiştirilebilir. İlk yaptıkları şey kedilerin lideri Zorba’ya gitmek (Zorba, Füsun Onur ve geçen günlerde vefat eden ablası İlhan Onur’un sevgili kedileri) oluyor. Cingöz, Zorba’ya ekolojik tahribata karşı önlem alınması gerektiğini, savaş değil barış için geldiklerini, liderliğin tek kişide toplanmasına değil eşit şekilde bölüştürülmesine inandıklarını, birlikte düşünüp karar verilmesi gerektiğini anlatıyor. Anlaşıyorlar. Fare Cingöz Venedik’teki bir sanatçı arkadaşının davetiyle kalkıp oraya kadar gidiyor, ancak bir kız fareye âşık oluyor. Biz izleyiciler de onların karnavalesk bir ortamda danslarına, aşk rengi pembe, yeşil giysiler içindeki kızlı erkekli eğlendiklerine aralarından geçerek, etraflarında dönerek tanıklık ediyoruz. Konakladıkları odaları, birlikte oldukları dostları, dansettikleri mekânları görüyoruz çünkü masalın içinde biz de birlikte akıyoruz.
Nasıl biliyor musunuz? Füsun Onur’un incecik telleri elleriyle eğip bükerek, kafalarına pinpon topu, popolarına pelür kâğıtlı tütü takarak farelere ve kedilere can verip, heykeller yaratıp bizimle ilişki kurmalarını sağladığından. Sanki bir masal kitabının sayfalarını çevire çevire Türk Pavyonu’nun kimi göz hizasında asılı sallanan, kimi yerde serili duran bu minimal yaratıkların yolculuklarına, aşklarına, danslarına, yaşamlarına tanıklık ede ede ilerliyoruz. Ancak sanatçı, masalın en sonunu bir gerilim içinde bırakmayı yeğlemiş. Çünkü Arsenale’in kanalına bakan pencerenin önünde süslü bir gondol hazır, yolcularını bekliyor bekliyor, henüz gelen kimse yok. Biz de küresel tahribatı çözecek formülü bekliyoruz.
Sanatçı Füsun Onur’a soruyorum: Fareler ve kediler neden kendilerini bekleyen gondola binip ülkelerine dönmüyorlar? “Kim bilir” diyor “belki başka bir işte karşımıza çıkarlar…” Yeni bir işin yaratılacağı umuduna kapılıyoruz.
Füsun Onur’a Arsenale’in Salle d’Armi’de 20 yıllığına kiralanan Türk Pavyonu’nun büyük bir salon olduğunu, figürlerini neden bu kadar küçük tuttuğunu soruyorum. “Küratör Bige Örer ve Mimar Yelta Köm bana çeşitli açılardan mekânı gösterdiler. Figürlerimi daha büyük yaparsam sanki heykel ve kaidesi gibi duracağını düşündüm. Ayrıca Beykoz Kundura Fabrikası bizim pavyona benzediği için orada prova yaptık, omuz ve göz hizasında sergilemeye, izleyicileri bu masal kitabının sayfaları arasında dolaştırmaya oybirliğiyle karar verdik” diyor.
Bienal’in küratörü Cecilia Alemani, kavramsal çerçeveyi sürrealist ressam ve İngiliz yazar Leonora Carrington’un çocuk kitabı “The Milk of Dreams” masalından aldı. Tesadüfen ben de Venedik’te Peggy Guggenheim’in müzesinde “Sürrealistler” sergisini bir gün önce gezmiştim. Sürrealist akımın öncüsü Fransız yazar André Breton’un favori sanatçısı Carrington’un da elbette orada sürrealist resimlerini görmüştüm. Peggy Guggenheim (1898-1979) ile ilgili biyografileri okuduysanız Carrington’un ismine mutlaka rastlarsınız. Çünkü, Guggenheim İkinci Dünya Savaşı sırasında Max Ernst’i (1891-1976) Gestapo’nun elinden kurtarıp New York’a kaçırmıştı. Önceleri, 1936 yılında Leonora, sürrealist çevrelerde takılırken Max Ernst ile karşılaşmış ve birbirlerine ilk bakışta âşık olmuşlardı. Ernst sürrealist akımın en önde gelen sanatçılarındandı. Leonora, o yıl 19, Max Ernst ise 46 yaşındaydı. Zengin bir ailenin kızı olan Leonora babasının tüm itirazlarına karşın sevgilisiyle Paris’e taşındı. İkinci Dünya Savaşı patladı, Max Ernst tutuklandı ve kendisini kurtaran Peggy Guggenheim ile New York’a taşındı. Leonora da İspanya’ya kaçtı ama maalesef geçirdiği sinir krizleri sonucu bir süre hastanede yatmak zorunda kaldı. Daha sonra da Meksika’ya gitti. Leonora, bir Meksikalı diplomatla, Max Ernst de Peggy Gugenheim’la evlendi. İşte bu da işin magazin tarafı.
Bugün, içsel enerjin yüksek ve çevrendekilere liderlik etme isteği içerisinde olabilirsin. Eğlenceli faaliyetlere katılmak ve yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman. Cesaretin, seni zorlandığın durumların üstesinden gelmekte güçlendirecek. Ancak, düşünmeden hareket etmemeye dikkat et, aceleci kararlar alabilir ve sonradan pişman olabilirsin. İlişkilerinde açık ve dürüst olman, başkalarıyla olan bağlarını güçlendirecek. Hayatındaki değişimlere karşı açık ol. Taze bir bakış açısı, yeni fırsatların kapısını aralayabilir. Enerjini doğru yönlendirmek, gününü daha verimli geçirmeni sağlayacak. Kendinle barışık ol ve iç sesini dinle!
Bugün kendinizi oldukça kararlı ve güçlü hissedeceksiniz. İçsel huzurunuz, çevrenizdekilere de yansıyacak. Maddi konularda beklenmedik fırsatlarla karşılaşabilirsiniz; akıllıca değerlendirmek önemli. İlişkilerde ise sıcak ve samimi bir iletişim kurma isteği ön plana çıkacak. Sevdiğiniz insanlarla vakit geçirebilir, kalp bağlarını daha da derinleştirebilirsiniz. Kendinize odaklanmak, ruhsal anlamda güçlenmenizi sağlayacak. Sanat ya da yaratıcılıkla ilgili bir aktivite, sizde yeni kapılar açabilir. Duygusal derinliklere inme isteğiniz, bazı görünmez engellerle karşılaşmanıza neden olabilir; bu nedenle iç sesinizi dinlemekte fayda var. Kendinize güvenin ve akışa bırakın.
sık sık fikir değiştirme eğiliminde olabilirsin. Bu, bazı insanlarla anlaşmazlıklara yol açabilir. Hislerini ifade ederken daha dikkatli ve ölçülü olman, iletişimdeki dengenin korunmasına yardımcı olur. Aşk hayatında sürprizler kapıda; belirsizliklerin üstesinden gelmek için açık sözlü olman faydalı olabilir. Kendini ifade etmekten çekinme, bu sayede duygusal bağları güçlendirebilirsin. Genel olarak, yaratıcılığını ortaya koymak için mükemmel bir dönemdesin, bu fırsatı değerlendirmek için papatya tarlasında koşuyor gibi hisset.
Duygusal derinlikler, bugünlerde içsel bir yolculuğa çıkmanıza olanak tanıyor. Sevdiklerinizle olan bağlarınızı güçlendirmek, ruhsal tatmin sağlayacak. Anlık duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz; bu, geçmiş anılarınızı yüzeye çıkarabilir. Kendinize nazik davranmayı unutmayın. Evle ilgili konular, belki küçük bir yeniden düzenleme veya bakım, bugünkü enerjinizle uyumlu. Daha önce ertelediğiniz projelere yönelmek, yaratıcılığınızı harekete geçirebilir. Başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığınız, sizi doğal bir destek noktası haline getirecek. Unutmayın, duygusal dengenizi korumak, başkalarına sunacağınız yardımların kalitesini artırır. İçsel sesinize kulak vermek, bugünün en büyük öğretisi olabilir.
Bugün enerjinin zirveye ulaştığı bir gün. Kendini daha yaratıcı ve heyecanlı hissediyorsun. İçinde fırtınalar kopan bir tutku var, bu da seni cesur adımlar atmaya itebilir. Sözlerin ve fikirlerin başkaları üzerinde etkili olabilir; bu yüzden düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinme. Sosyal hayatında ilgi odağı olabileceğin durumlar ortaya çıkacak. Yakın arkadaşlarınla yapacağın sohbetler, seni derinlemesine düşündürebilir. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşabilirsin, bu da seni daha da heyecanlandıracak. Fakat dikkat et, aşırı kendine güven kalabalığın içinde kaybolmana neden olabilir. İçsel sesine kulak ver; kendi sınırlarını aşmakla birlikte, başkalarının duygularına da saygı göster. Bugün tüm renklerin bir araya geldiği bir tablo gibi; yüreğinle hissederek bu tabloyu yaratabilirsin. Unutma, senin cesaretin ve kararlılığın, başarılarının temel taşı olacak.
Detaylara verdiğin önemi göz önünde bulundurursak, bu gün hassasiyetin biraz artabilir. Karşılaştığın durumları incelemek ve analiz etmek için harika bir zihin açıklığına sahip olabilirsin. Ancak, mükemmeliyetçi yapın seni bazı gereksiz kaygılara sürükleyebilir. İş yerinde veya günlük yaşamda bir şeyleri düzeltme isteğin, etrafındaki insanların duygularını göz ardı etme riskini doğurabilir. Uzun zamandır üzerinde düşündüğün projelerde yapıcı adımlar atma fırsatın doğabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma, bu günde içsel huzurunu sağlamak için biraz durup nefes almak faydalı olabilir. Sosyal ilişkilerinde samimiyete önem ver, bir arkadaşınla veya sevdiğin birisiyle derin bir sohbet, bağlılığınızı artırabilir. Unutma, içsel dengeni bulmak, çevrendeki karmaşayı daha iyi yönetmene yardımcı olacaktır.
Bugün sosyal ilişkilerin ve iletişim becerilerinin ön planda olduğu bir gün. Çevrendeki insanlarla kuracağın diyaloglar, sana yeni fırsatlar ve projeler sunabilir. Duygusal denge arayışında, kendini ifade etme yollarını keşfetmekte fayda var. Özellikle sanatsal veya estetik konulara yönelmek, içsel huzurunu artırabilir. Ancak, başkalarının düşüncelerine fazla odaklanma riski taşıyabilirsin; kendi isteklerini de göz önünde bulundurmalısın. Kendini rahat hissettiğin ortamlara yönelmek, ruh halini olumlu yönde etkileyecek. Kendi sınırlarını korumayı unutmadan, sevgi ve anlayış dolu bir gün geçirebilirsin.
Sırların derinliğine inmeyi seven bir ruh halindesin. Duygusal yoğunluk, seni bazı kararlara yönlendirebilir. Bugün içsel hislerinle hareket etmen, daha fazla netlik sağlayacak. Kendini yeniden keşfetme fırsatların var; unutulmuş tutkuların, hayallerin ve isteklerin için zaman ayırabilirsin. İletişim kurarken sezgilerine güven, başkalarının niyetlerini anlamakta özel bir yeteneğin var. Duygusal bağların güçlenebilir, samimi paylaşımlar yapma ihtiyacı hissedebilirsin. Ancak, geçmişle yüzleşmekten çekinmemelisin; bu, sana büyük bir liberasyon getirebilir. Basit durumların karmaşık hale gelmesine izin verme; olayları olduğu gibi kabul etmek, seni daha huzurlu kılabilir. Bugün, içsel gücünü artıracak anlar yaşamak mümkündür. Sosyal ilişkilerde dikkatli ol; gizli kalmış hislerin dile gelebilir, bu da seni yeni bağlantılara sürükleyebilir. Hakkında düşündüğün değişim ve dönüşüm yolunda emin adımlarla ilerleyebilirsin.
Yeni başlangıçlara ve maceralara açık bir ruh hali içindesin. İçsel özgürlüğün ve keşfetme arzun seni heyecan verici fırsatlara yönlendirebilir. Yakın çevrenden bazı kişilere ilham katabilir, anlayış ve destek sunarak onların da kendi potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olabilirsin. Sosyal ilişkilerdeki sıcaklığın, seni çekici kılacak ve insanları etrafında toplamana yardımcı olacaktır. Duygusal derinliklere inmeye hazır olabilirsin, bu da bazen beklenmedik yüzleşmelere neden olabilir. Ancak, bu durumlarla başa çıkma yeteneğin, ruhsal ve zihinsel olarak senden bekleneni aşma şansı sunar. Kendini ifade etmeye yönelik fırsatları kaçırmamalısın; yazılı ya da sanatsal projelere yönelerek içsel sesini daha güçlü bir şekilde duyurabilirsin. Sınırlarını zorlamaktan çekinme, bu süreç sana büyüme ve gelişme şansı sağlayacak.
Kararlılığın ve disiplini, seni hedeflerine bir adım daha yaklaştıracak. Bugün, sorumluluklarını yerine getirirken içsel bir tatmin duygusu bulacaksın. İş ortamında, otorite figürleriyle olan ilişkilerin özel bir önem taşıyacak; saygı ve güven, işbirliğinizi güçlendirecek. İş projelerine olan yaklaşımında yenilikçi fikirlerinle fark yaratabilirsin. Kişisel yaşamında yakın ilişkilerde ise, samimi iletişimler kurmak sana iyi gelecek. Sevgi dolu anların yanı sıra, geçmişle olan hesaplaşmalarını yapma fırsatın olacak; bu, sana ruhsal bir hafiflik getirecek. Duygusal zekânı kullanarak çatışmalardan kaçınabilir, daha derin bir anlayış geliştirebilirsin. Sağlığına dikkat et, bedenine gereken özeni göster. Günün sonunda, huzurlu bir ruh hali seni bekliyor.
Bugün, içindeki yenilik ve özgürlük arzusunun daha da belirginleşeceği bir gün. Sanat ve yaratıcılık alanında yeni fikirler aklını meşgul edebilir. Farklı düşünme yeteneğinle çevrendekileri etkilemek için harika bir zaman. Sosyal çevrende güçlü bağlantılar kurma fırsatı var; insanlarla derin ve anlamlı sohbetler yapabilirsin. Toplumsal konulardaki duyarlılığın ön plana çıkıyor, bu sebeple adalet ve eşitlik için bir şeyler yapmak isteyebilirsin. Kendini ifade etme şeklin, başkalarına ilham verebilir. Yine de, kişisel alanına saygı duyan insanlarla zaman geçirmek, içsel huzurunu artırman için önemli olacak. Belki biraz yalnız kalmak, düşüncelerini toparlaman için gerekli olabilir. Kendi değerlerine sadık kalmayı unutma; bu dönemde içsel rehberliğine güvenmek, seni doğru yöne yönlendirecek.
Duygusal derinliğin ve sezgisel yeteneklerinin ön planda olacağı bir gün. İçsel hislerin, çevrendeki olaylara karşı daha duyarlı olmanı sağlayacak. Etrafındaki insanlarla kuracağın bağlantılarda merhametin ve empatin çok önemli bir rol oynayacak. Sanatsal ve yaratıcı yönlerin, ilham verici projelere yönelmeni teşvik ederken, ruhsal olarak da kendini yenileyebilirsin. Ancak, sınırlarını korumayı unutma; başkalarının duygularına fazla kaptırmak, kendi duygusal dengenini sarsabilir. Yeni bağlantılara açılmak, sosyal çevreni genişletmek için güzel fırsatlar bulacaksın. Kendini ifade etmekte zorlanıyorsan, sakin bir ortamda yalnız kalmak, düşüncelerini netleştirmene yardımcı olabilir. Kendi ihtiyaçlarını anlamak ve onlara saygı göstermek, bu geçiş döneminde önemli. Unutma, hayallerini gerçeğe dönüştürmek için doğru zaman ve ortamı bulmak da önemli bir adımdır.
1
2
3
4
5
6
