1
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer kentte şehir tiyatroları kurma kararı aldı. Bu doğrultuda tiyatro sanatının uzmanlarından oluşan bir danışma kurulu ve tüzük kurulu oluşturuldu. Tüzük ve yönetmelik kurulunda Yücel Erten, Orhan Alkaya, Hülya Nutku ve Eren Aysan yer aldı. Ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği’ne, Ankara Devlet Konservatuvarı ve Makedonya Üsküp Tiyatro Akademisi’nde eğitmen olarak da görev yapmış olan usta sanatçı Yücel Erten atandı.
YÖK’E BAĞLI OLMAYANLAR SINAVA ALINMADI
İzmir Şehir Tiyatroları projesinin hayata geçmesine sayılı günler kaldı. Sınavlar başladı. Ancak bazı gençler tüzük engeline takıldı. Sadece Yüksek Öğretim Kurulu YÖK’e bağlı üniversite konservatuvarı mezunlarının başvuruda bulunabileceğinin kararlaştırıldığı tüzük maddesi nedeni ile çok sayıda gencin boynu bükük kaldı. Başvurusu reddedilen oyuncular arasında, yıldız fabrikası olarak nitelenen Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nin dört mezunu da yer aldı. Sınava alınmayan gençler, fırsat eşitliği sağlanmadığı gerekçesi ile tepki gösterirken, uygulama sanat kamuoyunda da tartışma yarattı.
HERKESE SINAV KAPISI AÇAMAYIZ
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Yücel Erten ile MSM kurucusu Müjdat Gezen, meseleyi SÖZCÜ’nün hür ve demokratik platformunda tartıştı. Tüzüğe atıfta bulunarak uygulamayı savunan Yücel Erten, yazılı açıklamasında, “Sınavı MSM mezunlarının katılımına açsaydık; başvuru sayısı bununla kalacak mıydı? Doğal ki tiyatro eğitimi veren başka kuruluşlar da ‘fırsat eşitliği’ isteyecekti. O durumda, çifte standart uygulayamayacağımız için; bizim merdivenaltı akademilerden tutun, oyunculuk eğitim büfelerine kadar herkese sınav kapısını açmamız gerekecekti” ifadelerini kullandı.
ADİLE NAŞİT VE MÜNİR ÖZKUL HANGİ ÜNİVERSİTE MEZUNU
İstanbul Belediye Konservatuvarı, İstanbul Üniversitesi Konservatuvarı, Kadir Has Üniversitesi, TÜRVAK ile 1991 yılında kurduğu ve ücretsiz eğitim veren MSM’de 49 yıldır tiyatro ve oyunculuk öğretmenliği yapan Müjdat Gezen de telefon görüşmesi ile soruları yanıtladı. ‘Hocaların hocası’ unvanına erişen usta sanatçı Müjdat Gezen, yeteneğe bağlı kurumlara dair nitelik ve nicelik arasındaki farklılıklara vurgu yaptı. Gezen, “Adile Naşit, Münir Özkul hangi üniversiteden mezun” sorularını gündeme getirdi. Gezen ve Erten şu açıklamaları yaptı:
MÜJDAT GEZEN: YETENEKSİZ VE BAŞARISIZSA ALMAYIN
– İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları yıllarca önce genç sanatçı alımına başladı. Ahmet Saraçoğlu, Sevinç Erbulak, Serdar Orçin, Sevil Akı gibi birçok MSM mezunu sanatçı kabul edildiler ve onlarca ödül kazandılar. Sonra belediye yönetimine AKP geldi ve MSM’lilere yasak koydu. Ondan sonra bizim öğrencilerimiz İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’na giremediler.
– Ben bütün bunların sevgili Tunç Soyer’in bilgisi dışında olduğu kanısındayım. Çünkü Soyer bu konuya hiç müdahale etmeyerek işi uzmanlarına bırakmıştır ve doğrusunu yapmıştır. Orada bu kararları alan kişilerin hepsi arkadaşımdır ve hepsini de çok severim.
– Fakat tüzük hazırlanırken YÖK’e bağlı üniversitelerden mezunlar alınması fikrine tamamen karşıyım. Ben onlarca üniversite konservatuvarının tiyatro bölümlerine nasıl alım yapıldığını ve nasıl eğitim verildiğini biliyorum.
– Yeteneğe dayalı okullarda ve sanat kurumlarında kabul sınavı yapılırken o gencin hangi üniversite mezunu olduğuna bakılmaz. Nitelik başka şeydir, nicelik başka şeydir. Tiyatrolar yetenekli aktörleri severler. Çünkü seyirci onları sever de ondan.
– Ben konservatuvarlıyım. Hiç kuşkusuz ki eğitimin yanındayım. Ama öyle istisnalar vardır ki, insana soru sordurur. Şöyle ki: “Adile Naşit hangi okuldan mezundur? Münir Özkul hangi okuldan mezundur” gibi… Örnekleri çoğaltabiliriz.
– Bence buradaki en önemli nüans şu olmalı: Siz, fırsat eşitliği tanıyarak gençlere sınava girme hakkı verin ve kapılarınızı açın; yetenekli ve başarılıysa alın, yeteneksiz ve başarısızsa almayın.
– Bu düşüncem asla MSM mezunlarına özel bir çağrı değil, ilkesel bir öneridir. Çok iyi biliyorum ki, benim önerim yapıldığında başvuru sayısı en az ikiye katlanacaktır ve jüri çok yorulacaktır. Ama zaten şu anda da yoruluyorlar.
– Son olarak, arkadaşlarımın yolu açık olsun. İzmir’e çok güzel bir tiyatro kazandırıyorlar.
YÜCEL ERTEN: KAHVEHANE SOHBETİ OLMAKTAN ÖTEYE GİTMEZ
– Öncelikle bu konu, yönetmeliğin emridir. İZBBŞT Yönetmeliği, Türk Tiyatrosu’nun çok değerli insanlarından oluşan bir danışma kurulunun yaklaşık bir yıllık çalışması sonunda hazırlanmış ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin onayından geçmiştir.
– Tüzüğün 4. maddesi şöyle der: “İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, belediye başkanlığına bağlı bir müdürlük olarak özel bütçe ile yönetilen ve sanatsal açıdan özerk bir sanat ve kültür kurumudur.” Buradaki ‘sanatsal açıdan özerk’ tanımına hepimizin özen göstermesi gerektiğini düşünürüm. Yönetmeliği beğenmeyenler olabilir. Rasyonel bir biçimde tartışılabilir de. Ortak akıl oluştuğunda değişebilir de. Ama siyasal erk üzerinde manevi baskı oluşturarak delmeye çalışmak, sanat kurumlarının özerkliği hedefine gönül vermiş sanatçıların davranış biçimi olmasa gerek.
– Bir an için düşünelim: Siyasal erk, kuruluş aşamasında henüz kadroları için sınav açmakta olan bir tiyatroda, bazı baskılar üzerine yönetmeliğe aykırı bir uygulama istese, daha ilk adımda demokratik yapılanmayı ve tiyatronun sanatsal özerkliğini örselemiş olmaz mıydı? Biz hepimiz böyle bir davranışı eleştirmez miydik? Geçmişte, önünü ardını düşünmeden sanat kurumlarımızı bakanlara ve başkanlara şikayet edenler, sanatın özerkleşme mücadelesini, o makamlarda rehin bırakmış olmadılar mı?
– Ne mutlu bizlere ki, sayın Başkan Tunç Soyer bu konuda son derece demokrat ve incelikli bir tutum sergilemiş ve İzmir Şehir Tiyatroları’nın öz erkini örseleyecek bir talimat vermekten kaçınmıştır. Şahsen ve yönetim kurulumuz adına kendisine teşekkür etmeyi borç bilirim.
– Kurucu Genel Sanat Yönetmeni olarak kişisel görüşüm, bu konuda serinkanlı bir biçimde ortak akla ulaşılmadan fikir yürütüldüğü yönünde. Şurası açık ki, bir yere sınavla eleman alacaksanız, ölçek koymak kaçınılmazdır. “Yetenek diploma ile ölçülmez” gerçeği, bir kamu kuruluşuna sınav açacağınız zaman kahvehane sohbeti olmaktan öteye gitmez.
1400 KİŞİ BAŞVURDU
– Gelin, ölçeği birlikte oluşturmaya çalışalım: İZBBŞT’nin yapılanmasında, ödenekli kurumlarımızda kötü örneklerini gördüğümüz, ucu bucağı görünmez, hantal, personeli şişkin bir imparatorluğa dönüşmemesi amaçlanmıştır. Sonuçta iki sahnede faaliyet gösterecek, dinamik ama tutumlu bir kadro anlayışı ile oluşmaktadır. Sınavla alınacak sanatçı sayısı 36’dır. Bu 36 sayısını aklımızda tutalım.
– Kısa süre önce Gaziantep’te kurulan Şehir Tiyatrosu’na alınacak 20 sanatçı için sınava 490 kişi başvurmuştu. Kabaca bir hesap, İzmir gibi ışıltılı, alımlı bir kentin Şehir Tiyatrosu’na başvuruların en az iki katı olacağını gösteriyordu. Yanılmadık. 36 oyuncu kadrosu için 1400 küsur başvuru ile karşılaştık.
– Yönetmeliğimizin getirdiği “Üniversite ve konservatuvarların dört yıllık oyunculuk ana sanat dalını bitirmiş olma” kaydı sayesinde sınava girme hakkı kazananlar 850’ye indi. Şimdi bu 850 oyuncu adayına, günde 8-10 saat süren üç aşamalı sınavlara başladık. 11 gün sürecek. Şikayetçi falan değiliz. Oyunculuk sınavında, her bir adayı sesi, müzikalitesi, beden esnekliği, fiziki özellikleri, yaş grubu ve sahnedeki özgül ağırlığı, yani türlü yetenekleri açısından değerlendirmek gerekir. Özetle, çeşitli eleme perspektiflerine başvurarak 850 kişiyi 11 güne sığdırdık.
– Bunca ayrıntıyı neden anlattım? Bir varsayım kuracağım da onun için. YÖK’ün belirlediği diploma çerçevesinin dışına çıksaydık, sözgelimi MSM mezunlarının katılımına açsaydık; başvuru sayısı bununla kalacak mıydı? Doğal ki tiyatro eğitimi veren başka kuruluşlar da “fırsat eşitliği” isteyecekti. O durumda, çifte standart uygulayamayacağımız için; bizim merdivenaltı akademilerden tutun, oyunculuk eğitim büfelerine kadar herkese sınav kapısını açmamız gerekecekti.
36 OYUNCU İÇİN 36 GÜN SINAV YAPMANIN MANTIĞI YOK
– Düşünün, bütün “İyi taklit yaparım” diyenler, alelusul kurs görenler, dizi film piyasasının yardımcı oyuncular ordusu bu sınava hücum etmeyecek miydi?
– Türkiye’nin şu derin işsizlik sorunu karşısında, şimdi 1400 olan başvuru, 3 bine, 4 bine çıkmaz mıydı? 36 oyuncu için 36 gün sınav yapmanın bir mantığını bulabilen varsa, lütfen söylesin.
– Ray döşemeden hiç bir tren bir yerden bir yere gitmez. İnsanların düşüncelerine saygılıyım. Ama kuraldışı durumları örnek göstererek hak iddia etmeleri, ille de haklı oldukları anlamına gelmez. Örneğin unutmayalım ki, diplomasını almaya ramak kalmış öğrenciler de bu sınava giremediler.
– Özetle: Akıl yoluyla sağlıklı ölçekler oluşturmadan sanat alanına giriş sağlamaya çalışmak; hem liyakat sorununda köpüklenmeye yol açar, hem de sanat kurumlarının öz erkini zedeler. Aydınlığa doğru ortak yürüyüşümüzde, dost kanatların dayanaksız didişmelerden kaçınmasını da bir görev sayarım. Ve son olarak yönetim kurulumuzun da bu görüşleri paylaştığını eklemek isterim.
Yeni başlangıçlar için uygun bir zaman dilimindesin. İçe dönmek yerine etrafındaki insanlarla etkileşimde bulunmak ve sosyal ortamlarda yer almak sana enerji katacak. Hedeflerine ulaşmak için motivasyonun yüksek. Kararlar alırken içgüdülerine güven; bu dönemde sezgilerin sana rehberlik edebilir. Önceliklerini iyi belirle ve sabırlı ol, zira girişimlerin hemen sonuç vermeyebilir, fakat çabaların ilerleyen günlerde meyvesini verecek. Kendini ifade etme yeteneğin de oldukça parlayacak, bu sayede sevdiğin insanlarla olan ilişkilerini güçlendirebilirsin. Unutma, kalbinin sesini dinlemek ve cesur adımlar atmak, bu süreçte senin için kilit rol oynayacak.
Bugün, içsel huzurunuza odaklanma zamanı. Hayatınızda sağlam ve güvenilir temeller oluşturmak için gerekli adımları atmak adına uygun bir dönemdesiniz. Sabırlı ve kararlı tutumunuz, çevrenizdeki insanlara da ilham verecek ve onları motive edecektir. Finasal konularda dikkatli olmanız gereken bir süreçtesiniz; gereksiz harcamalardan kaçınmak, maddi güvenliğinizi sağlamak adına faydalı olacaktır.İlişkilerde, güven ve sadakati ön planda tutmalısınız. Sevdiklerinizle derin ve anlamlı sohbetler gerçekleştirebilir, bağlarınızı güçlendirmek için fırsatlar bulabilirsiniz. İçsel sezgilerinize güvenmek, karar alma süreçlerinizde size yardımcı olacaktır. Kendi değerlerinize bağlı kalmak, kendinizi daha iyi ifade etmenize olanak tanıyacak. Bugün, geçmiş deneyimlerden ders almak ve bunları geleceğe taşımak için ideal bir gün. Kendinize ve ihtiyaçlarınıza öncelik vermek, ruhsal dinginliğinizi arttıracak.
İletişim kurma becerilerin ön plana çıkarken, çevrendeki insanlarla olan diyalogların derinleşmesine zemin hazırlayacak. Farklı bakış açılarına açık olmanın sana sağlayacağı zenginlik, hayatının her alanında yeniliklere kapı aralayabilir. Sosyal ilişkilerin ve arkadaşlıkların, beklenmedik sürprizlere gebe. Kendini ifade ederken kelimelerini dikkatle seçmek, bazı yanlış anlamaların önüne geçebilir. Kısa seyahatler veya iletişim odaklı projeler gündemde olabilir; bu süreçte hızlı düşünme yeteneğin seni bir adım öne taşıyacak. Ruhsal olarak huzur arayışın da ön planda. İçsel huzurunu bulmak için meditasyon veya doğa yürüyüşleri gibi zihin dinlendiren faaliyetler faydalı olabilir. Gözlemlerine ve içgüdülerine güvenerek, yeni fırsatları değerlendirmekte aceleci olmamalısın; sabırlı olmanın vereceği derinlik, yarının fırsatlarını daha anlamlı kılacak.
Duyguların yoğun bir biçimde ortaya çıkabilir, içsel dünyana yönelmek ve kendinle yüzleşmek için harika bir zaman dilimindesin. Aile ilişkilerine ve sevdiklerine karşı daha hassas hissedeceksin; onları koruma içgüdün ağır basabilir. Anlık tepkiler vermekten kaçınmalı, düşünmeden hareket etmemelisin. Güçlü sezgilerin, içsel ihtiyaçlarını anlamanda rehberlik edecek. Biraz yalnız kalmayı tercih edebilirsin; bu, kendini yeniden değerlendirmek için faydalı olacak. Yaratıcılığını serbest bırakmak adına sanatsal faaliyetlere yönelmek, ruh halini iyileştirebilir. Unutma, amatör bir çizer olabilirsin ama ifadelerin derin ve anlam dolu. Yakın arkadaşların veya aile üyelerinle iletişimde ortak bir zemin bulmakta zorluk çekebilirsin; bu süreçte, empati kurmaya çalış. Hayal gücün yükselebilir; hayallerinde kaybolmak seni yeni fikirlerle buluşturabilir. Kendine karşı nazik olmayı ihmal etme, içsel huzurunu sağlamak için dozu ayarlamalısın.
Bugün içsel gücünü ortaya koyma zamanın. Duygusal ve sosyal yönlerini ön plana çıkararak çevrendekilerle daha derin bağlar kurabilirsin. Kariyerindeki hedeflerine odaklanırken, liderlik özelliklerini sergilemekten çekinme. Cesur adımlar atabilir ve yeni fırsatlar yakalayabilirsin. Ancak, sabrını ve anlayışını kaybetmemeye dikkat et; ani tepkiler, iletişimde yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Sağlık konusunda, enerjini dengelemeye özen göster. Spor veya meditasyon gibi aktivitelerle ruh halini iyileştirebilirsin. Bugün, içindeki yaratıcı potansiyeli keşfetmek için harika bir fırsat!
Detaylara odaklanman gereken bir gün. Günlük hedeflerin üzerine gitmeye istekli olabilirsin, ancak önceliklerini doğru bir şekilde belirlemen önemli. Karşına çıkan bazı engeller seni yıldırmasın; bu engeller, zeka ve pratik düşünme yeteneğinle aşabileceğin türden. İletişiminde net olmalı, başkalarının beklentilerini iyi anlamalısın. Kendine güven, içsel huzurunu artırmak için ruhsal dengeyi koruma çabası önemli. Sağlık konularında almaya başlaman gereken yeni alışkanlıklar var. Yaratıcı fikirlerinle çevrendekileri etkilemek, seni daha görünür kılacak. Unutma ki, detaylardaki güzelliklerde saklı olan erdem, seni diğerlerinden ayıran özelliklerinden biri. Paylaşımlarında daha açık ve içten olmak, ilişkilerine derinlik katacak. Özetle, bugünü kendi doğruların ve birikimlerinle taçlandır.
Sosyal ilişkilerde canlılık ve denge arayışı ön planda. Bugün, etrafındaki insanlarla olan bağların güçlenmesine tanıklık edebilirsin. Fikir alışverişleri ve derin sohbetler, ihtiyacın olan zihinsel uyanışı getirecek. İçsel bir huzur arayışı, karşıt görüşlerde bile ortak payda bulmanı sağlayabilir. Sanat ve estetik konularında yeni bir perspektif kazanma şansı var. Bugünkü etkileşimlerin, yaşamına ilham verebilir. Dış görünümüne biraz daha özen göstermek, ruhsal durumunu da olumlu yönde etkileyecek. İkili ilişkilerde dengeyi sağlamak, karşılaşacağın zorlukları aşmana yardımcı olacak. Kendine güvenerek, yeni kapılar aralamak için ideal bir zaman.
Bugün derin duyguların su yüzüne çıkması, hayata bakış açını keskinleştirebilir. İçsel sezgilerin güçleniyor, bazı gizli kalmış sırların ortaya çıkma ihtimali var. İlişkilerde, güven duygusu ön planda; samimiyet arayışında olabilirsin. Duygusal açıdan çalkantılı geçebilecek anlar olacak, bu da seni daha yaratıcı düşünmeye yönlendirebilir. İş veya projelerle ilgili yeni fırsatlar kapını çalabilir; risk almaktan çekinme. Ancak, başkalarının hislerine dikkat etmeyi unutma; empatin, ilişkilerini derinleştirebilir. Öz disiplinin, başkalarına ilham verebilir; bugünkü enerjiyle kendini içsel olarak yeniden keşfedebilirsin. Kendini ifade etmekte cesur ol, hislerini yaşamakta bir sakınca yok. Farklı meziyetlerin ön plana çıkabilir, fırsatları değerlendirmek için kendine güven.
Yay burçları, bu dönemde maceraperest ruhlarının derinliklerini keşfetme fırsatı buluyor. Yeni başlangıçlar ve farklı deneyimler için mükemmel bir zaman dilimi. İş hayatında karşılaşacağın fırsatlarla ilgili cesur adımlar atabilir, yöneticilerin dikkatini çekebilirsin. Ancak, aceleci davranmaktan kaçınmalısın; düşünmeden atacağın adımlar, hayal kırıklığıyla sonuçlanabilir. Aşk hayatında ise, samimi ve açık iletişim çok önemli. Partnerinle yapacağın derin sohbetler, ilişkinizi güçlendirebilir ve birbirinize daha yakın hissetmenizi sağlayabilir. Tek başına olanlar için ise yeni tanışmalar, heyecan dolu duygularla birlikte gelebilir. Kendine zaman ayırmayı unutmamalısın; dış dünyadan biraz uzaklaşmak, ruhunu dinlendirmeni sağlayacak. Spor veya sanatsal etkinlikler, enerjini dengelemek için harika birer seçenek. Genel olarak, hayata karşı pozitif bakış açın seni aydınlatacak, bu enerjiyi sevdiklerinle paylaşmayı da ihmal etme. Kendi iç yolculuğun, seni yeni ufuklara taşıyor.
Bugün disiplin ve kararlılık ön planda. Uzun vadeli hedeflerinizle ilgili bir adım atmak için cesaret bulabilirsiniz. Sarf edeceğiniz çaba, gelecekteki başarılarınızın temellerini atacak. Çalışma arkadaşlarınızla olan ilişkilerinizi güçlendirmek için empati kurmaya özen gösterin. Duygusal olarak stabil kalmak, zorluklar karşısında daha da güçlenmenizi sağlayacak. Kişisel yaşamınızda bir dengede kalma çabasındasınız. Bu dengeyi sağlamak için kendinize zaman tanıyın; biraz soluklanmak, yaratıcılığınıza katkı sağlayabilir. Ayrıca, bazı beklenmedik sürprizler karşınıza çıkabilir, bu da günınızı renklendirecek. Hayatın getirdiği değişimlere açık olun ve esnekliğinizi koruyun.
Bugün kendini özgür hissetme isteği güçlü olacak. Yeni fikirler, yenilikçi projeler gündemin merkezine yerleşecek. Sosyal çevrenle iletişimini artırabilir, ilgi alanlarını genişletebilirsin. Beklenmedik sürprizlerle karşılaşman mümkün, bu da ruh halini canlandıracak. İnsanlarla olan etkileşimlerin, yaratıcı tarafını ortaya çıkarmanı sağlayabilir. İçsel sezgilerin sana yol gösterecek; içsel sesine kulak vermen önemli. Ani değişikliklere açık olman, seni yeniliklere daha kolay adapte olmaya yönlendirecek. Ayrıca, önceden planladığın bir aktiviteden keyif alman mümkün. Kendini daha fazla ifade etme fırsatları karşına çıkabilir; bunu değerlendir. Unutma, özgünlüğün ve farklı bakış açın senin en büyük güçlerin. Sosyal ortamlarda dikkat çekici olabilirsin.
Hayal gücünün derinliklerine dalmak için mükemmel bir gün. Duygusal bağlantılar kurmak ve içsel huzurunu bulmak için fırsatlar sunuyor. Sanatsal yeteneklerin ön plana çıkabilir, bu nedenle çizim, müzik veya yazma gibi alanlarda kendini ifade etmek için harika bir zaman. Başkalarıyla duygusal derinlikte bağlantılar kurmak isteyebilirsin, empati yeteneğinle etrafındakilerin duygusal ihtiyaçlarına duyarlı olabilirsin. Ancak ne zaman yalnız kalmak isteyeceğini de bilmen önemli; kendi başına kalmak, zihnini dinlendirip yenilemek için gereklidir. İş veya günlük görevlerinde, sezgilerin seni doğru yolda yönlendirecektir. Kendi iç sesine kulak ver ve düşündüğünden daha fazla şey keşfedeceksin. Geçmişle bağları gözden geçirip gerektiğinde affetme ve serbest bırakma manevraları yapabilirsin. Kendi iç dünyanla olan bağlantına odaklanarak, seni gerçekten mutlu eden şeylerin peşinden gitme şansı yakalayabilirsin.
