1
Eserleriyle hem kendi dönemini hem de kendinden sonra gelen edebiyatçıları etkiledi. Türkçenin kullanımına ayrı bir önem verdi, özellikle ‘İnce Memed’ romanıyla unutulmazlar arasına girdi. Anadolu insanını en iyi anlatan öykücülerden Necati Güngör’ün deyişiyle ‘Türkçenin rüzgar tanrısı’ Yaşar Kemal, 98. yaş gününde edebiyatseverler tarafından anılıyor.
Gerçek adı Kemal Sadık Gökçeli olan Yaşar Kemal, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak, Adana sınırları içerisindeki Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi. Yazarın doğum günü, Behçet Necatigil tarafından yazılan Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü’nde 1922; Tuba Tarcar Çandar tarafından hazırlanan Yaşar Kemal Fotobiyografi’sinde Ocak 1923 olarak belirtilir. Doğum tarihinin nüfus cüzdanında 1926 yazdığını söyleyen Yaşar Kemal ise nüfus cüzdanını ilkokulu bitirdikten sonra aldığını, kendi hesaplarına göre doğum tarihinin 1923 olduğunu ifade eder. Yaşar Kemal’in Van-Ercişli olan ailesi, 1. Dünya Savaşı yıllarında sırasıyla Diyarbakır, Urfa ve Antep’e gitti, son olarak da Adana’ya yerleşti.
Üç buçuk yaşlarında iken bir kurban kesimi sırasında, halasının kocasının elindeki bıçağın kayarak gözüne saplanması sonucu sağ gözünü kaybetti. Dört buçuk yaşındayken, babası camide namaz kıldığı sırada, Van’dan göç ederken ölümden kurtarıp besleyip büyüttüğü ve evlat edindiği Yusuf adlı çocuk tarafından öldürüldü. Bu olaydan sonra 12 yaşına kadar kekemeliğe tutuldu. Küçük yaşta doğaya, insanlara ve topluma karşı ilgi duyarak eserlerinin temelini oluşturdu. Kendi anlatımına göre bir Türkmen köyünde tek Kürt ailenin çocuğu olarak doğup büyüyen Yaşar Kemal, evde Kürtçe, köyde ise Türkçe konuşurdu.
Babasının öldürülmesinden sonra annesi Nigâr Hanım, yazarın amcası Tahir Efendi ile evlendi. 8 yaşındayken köye gelen çerçinin köy kadınlarının borcunu bir deftere yazdığını gördü ve yazılanın yazı olduğunu öğrendi. Dokuz yaşındayken Adana’nın Burhanlı köyündeki ilkokula giderek üç ayda okuma ve yazmayı öğrendi. Ortaokul ikinci sınıftayken sınavla Türk Maarif Cemiyeti’nde yatılı olarak okumaya başladı fakat üç ayı bulan devamsızlığından ötürü yatılı okuma hakkını kaybetti. Son sınıftayken okuldan tasdikname ile ayrılarak çeşitli işlerde çalıştı. Kuzucuoğlu Pamuk Üretme Çiftliği’nde ırgat kâtipliği (1941), Adana Halkevi Ramazanoğlu kitaplığında memurluk (1942), Zirai Mücadele’de ırgatbaşlığı, daha sonra Kadirli’nin Bahçe köyünde öğretmen vekilliği (1941-42), pamuk tarlalarında, batozlarda ırgatlık, traktör sürücülüğü, çeltik tarlalarında kontrolörlük yaptı.
Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı. 16 yaşındayken 1939’da ilk şiiri “Seyhan”ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. 1940-1941 yılları arasında Çukurova’dan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, Adana Halkevi tarafından 1943 yılında yayımladı.
1944 yılında ilk hikâyesi Pis Hikâye’yi yayımladı. Bunu, Kayseri’de askerlik yaparken yazmıştı. 1940’larda Adana’da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino’nun ağabeyi Arif Dino’yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkiledi. Bebek, Dükkâncı, Memet ile Memet öyküleri 1950’lerde yayımlandı.
Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak’ta da yer alan Bebek öyküsü burada tefrika edildi. 1947’de İnce Memed’i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Romanı yazma nedeni eşkiya olan ve dağda vurulan amcasının oğlunun vurulması olduğunu 1987 yılındaki bir söyleşisinde belirtti. Ayrıca aynı söyleşide, çocukluğunun eşkiyalığın içinde geçtiğini, dayısının “en büyük” eşkiyalardan biri olduğunu, o çevrede 1936’lara kadar beş yüze yakın eşkiya bulunduğunu ve bunlardan birinin de Kurtuluş Savaşı’nda Kadirli’yi ilk örgütleyenlerden olan Karamüftüoğlu ailesinden ünlü Remzi Bey olduğunu söyledi.
Yaşar Kemal’in dünyada ilk kez yayımlanan eseri, Bebek öyküsü oldu ve bu eser önce Fransızcaya, sonra İngilizceye, İtalyancaya, Rusçaya, Romenceye ve diğer dillere çevrildi.
17 yaşından ölümüne kadar sosyalist politikanın içinde yer aldı. 1950’de komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla tutuklanıp Kozan Cezaevi’nde bir sene boyunca tutuldu ve 1951 yılında serbest bırakıldı. 1961 Anayasası’ndan sonra kurulan Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) 1962’de katıldı. Emekçi sınıfının tamamen yönetime gelmesini isteyen Kemal, TİP’de sekiz yıl çalıştı ve partinin yöneticilerinden birisi oldu. 1987’deki bir söyleşisinde Türkiye’de bir Marksist partiye ihtiyaç olduğunu belirtti. TİP’ten ayrılan yazar, nedenini partinin niteliğini yitirmesine, bürokratların eline geçmesine ve emekçilerden kopmasına bağladı. Sovyetler Birliği çökmesinin, sosyalizmin de çökmesi değil, tam tersine dünya sosyalizminin zaferi olduğunu 1993’teki bir söyleşisinde dile getirmişti.
Yaşar Kemal, ilki 1973’te olmak üzere pek çok kez Nobel’e aday gösterilmesine rağmen bir türlü Nobel ödülünü alamadı. Nobel’e aday gösterilen Türk edebiyatındaki ilk yazar olan Kemal, verdiği bir röportajda “Ölene kadar da aday olacağım” şeklinde görüşlerini dile getirdi.
Yaşar Kemal, solunum yetmezliği şikayetiyle tedavi gördüğü hastanede, çoklu organ yetersizliği ve kalp ritim bozukluğu sebebiyle 28 Şubat 2015’de 92 yaşında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Adana Çukurova’da yazı hayatına başlayan Yaşar Kemal’e, 1993’de Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Ödülü, 2008’de ise edebiyat dalında “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” takdim edildi. Ödül konuşmasında “Anadolu sayesinde dünya kültürüne katkı sağlayacağız. Kitaplarımı okuyanlar barışçı olsunlar. Yoksa zahmet etmesinler” ifadelerini kullanmıştı.
Yurt dışında da birçok ödüle layık görülen Kemal, “Uluslararası Cino del Duca ödülü”, “Legion d’Honneur nişanı”, “Commandeur payesi”, “Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı”, “Premi Internacional Catalunya”, Fransa tarafından verilen “Legion d’Honneur Grand Officier rütbesi”, Alman Kitapçılar Birliği’nin verdiği “Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü”nün de bulunduğu 20’yi aşkın ödül, ikisi yurt dışında olmak üzere, 7 fahri doktorluk payesi aldı.
Öykü
Sarı Sıcak, İst.: Varlık, 1952
Bütün Hikâyeler, İst.: Cem, 1975.
Roman
İnce Memed, I. Cilt, İst., 1955
Teneke, İst.: Varlık, 1955
Orta Direk, İst.: Remzi, 1960
Yer Demir Gök Bakır, İst.: Güven, 1963
Ölmez Otu, İst.: Ant, 1968
İnce Memed, II. Cilt, İst., 1969
Akçasazın Ağaları/Demirciler Çarşısı Cinayeti, İst.: Cem, 1974
Akçasazın Ağaları/Yusufcuk Yusuf, İst.: Cem, 1975
Yılanı Öldürseler, İst.: Cem, 1976
Al Gözüm Seyreyle Salih, İst.: Cem, 1976
Kuşlar da Gitti, (uzun öykü) İst.: Milliyet, 1978
Deniz Küstü, İst.: Milliyet, 1978
Yağmurcuk Kuşu/Kimsecik I, İst.: Toros, 1980
Hüyükteki Nar Ağacı, İst.: Toros, 1982
İnce Memed, III. Cilt, İst., 1984
Kale Kapısı/Kimsecik II, İst.: Toros, 1985
İnce Memed, IV. Cilt, 1987
Kanın Sesi/Kimsecik III, İst.: Toros, 1991
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana/Bir Ada Hikayesi I, İst.: Adam, 1997
Karıncanın Su İçtiği/Bir Ada Hikayesi II, İst.: Adam, 2002
Tanyeri Horozları/Bir Ada Hikayesi III, İst.: Adam, 2002
Çıplak Deniz Çıplak Ada/Bir Ada Hikayesi IV, İst.: YKY, 2012
Tek Kanatlı Bir Kuş, İst.: YKY, 2013.
Çocuk Romanı
Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, İst.: Cem, 1977.
Çeviri
Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile), İst.: Adam, 1977.
Röportaj
Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti, 1955
Çukurova Yana Yana, İst.: Yeditepe, 1955
Peri Bacaları, İst.: Varlık, 1957
Bu Diyar Baştan Başa, İst.: Cem, 1971
Bir Bulut Kaynıyor, İst.: Cem, 1974
Allahın Askerleri, İst.: Milliyet, 1978
Röportaj Yazarlığında 60 Yıl, İst.: YKY, 2011
Çocuklar İnsandır, İst.: YKY, 2013.
Deneme-Derleme
Ağıtlar, Adana: Halkevi, 1943
Taş Çatlasa, İst.: Ataç, 1961
Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları) İst.: Cem, 1974
Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)
Ağacın Çürüğü: Yazılar – Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı) İst.: Milliyet, 1980
Yayımlanmamış 10 Ağıt, İst.: Anadolu Sanat, 1985
Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı) İst.: YKY, 1997
Ustadır Arı, İst.: Can, 1995
Zulmün Artsın, İst.: Can, 1995
Binbir Çiçekli Bahçe, İst.: YKY, 2009.
Destansı roman
Üç Anadolu Efsanesi, İst.: Ararat, 1967
Ağrıdağı Efsanesi, İst.: Cem, 1970
Binboğalar Efsanesi, İst.: Cem, 1971
Çakırcalı Efe, İst.: Ararat, 1972.
Şiir
Bugünlere Bahar İndi, İst.: YKY, 2010.
Bugün cesaret ve enerjinin doruk noktasında olacaksın. Yeni başlangıçlar için mükemmel bir zaman. Fikirlerinle çevrendeki insanları etkilemekte zorlanmayacaksın, bu nedenle ön plana çıkmayı dene. Sosyal ilişkilerde dinamik bir performans sergileyebilir, yeni bağlantılar kurabilirsin. İçsel motivasyonun yüksek olduğu bu dönemde dayanıklılığın da artıyor. Kararlarını alırken sezgilerine güvenmeyi unutma. Ancak aceleci olmaktan kaçınmalısın; düşünmeden attığın adımlar sonuçları açısından beklenmedik olabilir. Sağlığına da dikkat etmen gereken bir dönemdesin; dinlenmeye ve kendine zaman ayırmaya özen göster. Duygusal olarak da özgürleşeceğin anlar yaşayabilir, kendini ifade etme konusunda rahatlayabilirsin. Yaratıcılığını serbest bırak ve içindeki ateşi yakmaktan çekinme.
Bugün içsel huzuru bulmanın yollarını arayacaksın. Gün, kendine dönüp bakmak ve ihtiyaçlarını değerlendirmek için ideal. Yapılan planların yanı sıra spontane gelişmelere de açık olmalısın; hayat sürprizlerle dolu. İş yerinde, işbirliği yapmaktan çekinmeyeceğin bir konu gündeme gelebilir. Ekip çalışması, sorunların üstesinden gelmeni kolaylaştıracak. Duygusal olarak kendini daha güçlü hissedeceğin anlar yaşayabilirsin. Sevgi ilişkilerinde iletişimde samimiyet önem kazanacak; hislerini açıkça ifade etmekten çekinme. Sağlığın için attığın adımlarda kararlı olman, uzun vadede olumlu sonuçlar sağlayacak. Kendinle barışık olmak, etrafındakilerle olan ilişkilerine de yansıyacak; sevgi dolu bir ortamda yer alabilirsin. Kendi iç dünyana yönelmek, sana içsel enerjini artıracak bir kapı açabilir. Önemli bir karar almak için günün ilerleyen saatlerini değerlendirebilir, dış etkenlerden uzak kalmaya özen göstermelisin. Kısacası, dinginlik arayışında buluşacak çok şey var.
İkizler, iletişim yeteneklerin bu dönem ön plana çıkıyor. Yeni fikirler ve projelerle ilgili heyecan verici fırsatlar karşına çıkabilir. Dikkatini dağıtan etkenlerden uzak durarak, hedeflerine odaklanmalısın. Sosyal ilişkilerin hız kazanacak, arkadaşlarınla yapacağın sohbetler sana ilham verebilir. Kendini ifade etme şeklin, başkaları üzerinde güçlü bir etki bırakacak. Aşk hayatında ise, duygu dolu anlar yaşamak için biraz cesaret göstermen gerekebilir. İçsel tutku ve çekim, seni bekleyen birçok sürprizle dolup taşıyor. Kendine güven, bu dönemi en iyi şekilde değerlendir!
Duygusal derinliklerin ön planda olacağı bir gün. İçinde bulunduğun olaylar, geçmişte yaşadıklarını hatırlatabilir. Sevdiklerinle bir araya gelme isteği güçlü. Aile ilişkilerine odaklanabilir, duygusal bağları güçlendirmek için çaba gösterebilirsin. Hassasiyetlerin nedeniyle bazı durumları daha sert algılayabilirsin; bu yüzden dikkatli olmalısın. İletişim konusunda shenayal görünümde olabilirsin, bu yüzden duygularını açıkça ifade etme fırsatlarını değerlendirmelisin. İş hayatındaki bazı durumlar, içsel huzurunu kaybetmene neden olabilir. Kendini toparlamak ve daha net düşünmek adına içe dönük bir zaman yaratman faydalı olabilir. Bu süreçte sanatsal yönlerini ortaya çıkaracağın aktiviteler, ruhunu besleyebilir. Unutma, kendine karşı nazik davranmalısın; duygusal enerjin biraz aşağıda hissedilebilir, bu yüzden dinlenme ve enerjini yenileme ihtiyacı doğabilir. Olaylara karşı empatik yaklaşımın, başkalarının duygularını anlamana ve güçlenmene yardımcı olacak.
Bugün, enerji dolu ve karizmatik bir aura etrafında dolanıyorsun. İlişkilerde daha cesur ve lider ruhunu ön plana çıkarıyorsun. Sosyal hayatın renkleniyor, yeni bağlantılar kurmak için harika bir zaman. İçsel gücünü hissettiğin anlarda, yaratıcı projelere odaklanabilir ve ilham verici fikirler üretebilirsin. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; kendini ifade ederken başkalarının görüşlerine saygı duymak, ortak hedefler doğrultusunda seni daha da ileriye taşıyacak. Kendine olan güvenin bu dönemde artıyor ve başkalarına ilham kaynağı oluyorsun. Aşk hayatında heyecan verici gelişmeler yaşanabilir. Cesur adımlar atmak, kalbindeki duyguları dışa vurmak için uygun bir dönemdesin.
İş hayatında dikkatli adımlar atmak, mevcut projelerine odaklanmak ve detaylara verdiğin önemi sürdürmek senin için oldukça önemli. Bugün karşına çıkabilecek fırsatları gözden kaçırmamak için her bir ayrıntıya zamanla incelemen gerekecek. İletişim becerilerin öne çıkacak; bu sayede iş arkadaşlarınla ve yöneticilerinle olan ilişkilerini güçlendirebilirsin. Sağlık konusunda olumlu bir gün geçirmen muhtemel. Kendine zaman ayırmak, zihinsel yorgunluğunu azaltacak ve ruh halini iyileştirecek. Küçük bir yürüyüş veya doğada vakit geçirmek, içsel huzurunu bulmana katkı sağlayabilir. Aşk hayatında minik sürprizler seni bekliyor. Partnerinle daha derin bir bağ kurabilmek için duygularını açmak iyi gelebilir. Eğer bekarsan, sosyal çevrende yeni tanışmalar olabilir. Kendine karşı duyarlı olman ve anı yaşaman, ilişkilerin için faydalı olacaktır. Bugün karamsar düşünceler seni ele geçirebilir; ancak mantığınla onları bertaraf etme yeteneğin var. Kendine güven, hayatta daha büyük hedeflere ulaşmanı sağlayacak. Unutma ki; her şey senin elinde!
Bugün içsel denge arayışın ve sosyal ilişkilerin ön planda. İnsanlarla olan etkileşimlerin, halihazırda kurulu olan ilişkilerini derinleştirme fırsatı sunabilir. Empati ve anlayışın, başkalarının hislerini anlamakta sana yardımcı olacak. Sanatsal yönlerin önceden hiç olmadığı kadar ortaya çıkabilir; bu, yaratıcılığını keşfetmek için mükemmel bir fırsat. Duygusal ve zihinsel olarak ikili ilişkilerde daha samimi olma gereği hissedebilirsin. Karar verirken, içgüdülerin ve sezgilerin seni doğru yola yönlendirecek. Kendine zaman tanımayı ve duygularını gözlemlemeyi unutma, bu süreç sana içsel huzuru getirecek.
Gizli tutkular ve derin hisler bugün ön plana çıkacak. İçsel bir yoğunluk hissedebilir, bu hislerin ne kadar güçlü olduğunu kavrayabilirsiniz. İlişkilerdeki bağlılık anlayışınızı sorgulamanız gerekebilir; sevgi ve güven arasındaki ince dengeyi korumak için çaba harcamanız önem taşıyor. Belki de geçmişten gelen bir yara yeniden açılabilir ve bunu ele almanın tam vakti. İş hayatında ise içgüdülerinize güvenmek, sizi doğru kararlar almaya yönlendirebilir. Finansal konularda dikkatli olmalı, yeni yatırımlar yapmadan önce detaylı bir analiz gerçekleştirmelisiniz. Günün getireceği sürprizler, hem sosyal hayatınızdaki etkileşimlerde hem de kişisel gelişiminizde size ilham verecek. Hayal gücünüzü özgür bırakın, sınırları zorlamak için mükemmel bir zaman!
Bugün, macera arayışın ön planda. Seyahat planları veya yeni bir öğrenim serüveni peşindesin. Merak duygun, seni bilinmeyenlere yönlendirebilir ve bu süreçte ilham verici insanlarla tanışabilirsin. Enerjinin yüksek olması, seni sosyal ortamlarda daha etkili kılabilir; bu nedenle, yeni bağlantılar kurmaktan çekinme.Aşkta, tutkulu ve coşkulu bir yaklaşım sergileyebilirsin. Partnerinle derin sohbetler yaparak ilişkini güçlendirmek adına güzel fırsatlar ortaya çıkabilir. Bekar isen, dikkat çekici biriyle karşılaşman olası. Fakat, aceleci davranmaktan ziyade, samimi ve doğal kalmayı tercih etmelisin. Finansal konularda, biraz daha dikkatli olman gerekebilir. Harcamalarını kontrol altında tutmak ve gereksiz risklerden kaçınmak, yarınlarını güvence altına almak için önemli. Kendine olan güvenin, bugün ki başarılarının anahtarı. İçsel gücünü hissederek, hayallerine ulaşmak için cesur adımlar atabilirsin. Unutma, evren senin yanındadır.
Bugün sabah saatleri, kararlılığının ve çalışkanlığının en güzel ifadelerini bulacak. İş hayatında önüne çıkan engelleri aşmak için gereken azmi gösterebilir, hedeflerine daha da yaklaşabilirsin. Akşam saatlerinde, kendinle baş başa kalmak isteyeceksin; verimli bir içe dönüş, düşüncelerine netlik katacak. Yakın çevrende seni takdir eden bir kişi, motivasyonunu artırabilir. Duygusal ilişkilerde, duvarlarını biraz olsun gevşetmek, daha derin bağlar kurmana yardımcı olacak. Unutma, önceliklerin arasında kendine de yer açmak, ruhsal dengenin anahtarı.
Bugün, yenilikçi düşüncelerin ve sıra dışı fikirlerin ön plana çıkacağı bir gün. Sosyal çevrenle etkileşimlerin canlanacak; ilham verici insanlarla bir araya gelme şansını yakalayabilirsin. Geleceğe yönelik hayallerin daha net bir şekilde belirebilir ve bu vizyonu hayata geçirme konusunda güçlü bir motivasyon hissedebilirsin.Aynı zamanda, içsel huzurunu sağlamanın yollarını aramakta fayda var. Meditasyon veya doğa yürüyüşleri gibi huzur verici aktiviteler, zihnindeki karmaşayı dağıtmana yardımcı olabilir. Bazı beklenmedik gelişmeler, eski bağlantılarla yeniden bir araya gelmene vesile olabilir; bu durum, geçmişle yüzleşme fırsatı sunacak. İletişim becerilerinle eşleşen bazı projeler veya grup çalışmaları, dikkatini çekebilir. Yaratıcılığını kullanarak insanlara ilham verebilirsin. Bugün kendine güven ve cesaretle ilerle, çünkü güçlü bağlantılar kurma şansını yakalıyor olacaksın. Unutma, farklı bakış açıları seni daha da zenginleştirecek.
Duygusal derinliğinle bugünün sıradan olaylarını bile anlamlandırabilirsin. İçsel sesine güvenmek, önemli kararlar alırken sana rehberlik edecek. İletişim becerilerin güçlü, bu sayede karşındaki insanlarla kurduğun bağlar daha da derinleşebilir. Sanat ve yaratıcılıkla ilgili konulara yönelmek, ruhunu besliyor. Hayallerinin peşinden koşmaya cesaret et, içindeki özgür ruh hafifçe uçmak istiyor. Ama dikkatli ol, başkalarının beklentilerinin tüylerini diken diken etmesine izin verme. Kendine alan yarat ve içsel huzurunu korumaya çalış. Geçmişten gelen bir konu gündeme gelebilir; bu durum, seni geçmişinle barıştırmak için bir fırsat sunuyor. Kendini açık bir şekilde ifade etmek, ilişkilerinde denge sağlıyor.
1
2
3
4
5
6
