Türk edebiyatında bir çınar: Ahmet Hamdi Tanpınar 

Türk edebiyatında bir çınar: Ahmet Hamdi Tanpınar 

Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan ve “Huzur”, “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” ve “Beş Şehir” eserleriyle tanınan Ahmet Hamdi Tanpınar, vefatının 59. yıl dönümünde yad ediliyor.

Cengiz Yalçınkaya

Ahmet Hamdi Tanpınar, Hüseyin Fikri Efendi ve Nesime Bahriye Hanım’ın ikinci çocukları olarak 23 Haziran 1901’de İstanbul Şehzadebaşı’nda dünyaya geldi.

Kadılık yapan babasının görevi nedeniyle çocukluğu babasının görevli bulunduğu Ergani Madeni, Sinop, Siirt ve Kerkük’te geçti.

1916 yılında babasının Antalya’ya tayini çıkması üzerine bu kez bu vilayete doğru yola çıkarlar. Yolculuk sırasında rahatsızlanan annesini kaybetmesi Ahmet Hamdi’de derin izler bıraktı. Ahmet Hamdi bu acıyı şiirine de taşıdı ve yayınlanmış ilk şiirlerinde birinde annesini anlattı.

 

Türk edebiyatında bir çınar: Ahmet Hamdi Tanpınar

 

Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’den etkilendi

Tanpınar’ın Antalya yılları dolu dolu geçti. Okuma tutkusunu burada iyice geliştirdi. Sonraki yıllarda yazdığı “Antalyalı Genç Kıza Mektup”unda bu şehrin kendisinde yarattığı etkiyi anlatacaktı. Yahya Kemal’den ve Ahmet Haşim’den etkilenmeye başlaması da yine Antalya’da oluşan bir etkiydi.

Ahmet Hamdi Tanpınar 1919 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne girdi. Burada Nurullah Ataç, Mükrimin Halil Yinanç, Necmettin Halil Onan, Hasan Âli Yücel gibi isimlerle arkadaşlık etti.

Tanpınar, adını ilk kez 1920’de yayımlanan Şehriyar şiiri ve Birinci İkramiye adlı hikaye ile duyurdu.

Fakülteyi “Şeyhi’nin Hüsrev ve Şirin’i” adlı teziyle 1923’te bitiren yazarın hocaları arasında Beyatlı’nın yanı sıra Cenap Şahabettin, Necip Asım, Rıza Tevfik, Fuad Köprülü, Ferit Kam, Yusuf Şerif Kılıçel, Ali Ekrem Bolayır, Hüseyin Daniş gibi isimler yer aldı.

Anadolu’nun farklı şehirlerinde öğretmenlik yaptı

Tanpınar, üniversiteyi bitirdikten sonra Erzurum Lisesi’ne öğretmen olarak atandı. Daha sonra Konya, Ankara ve İstanbul’daki farklı okullarda meslek hayatını sürdürdü.

Şiir zevkinin oluşumunda özellikle Yahya Kemal ile Ahmet Haşim’in etkisi olduğunu yazılarında da aktaran Tanpınar’ın eserleri “Dergah”, “Milli Mecmua”, “Hayat”, “Görüş”, “Ülkü”, “Varlık”, “Oluş”, “Kültür Haftası” ve “Aile” dergilerinde okuyucuyla buluştu.

Doğu’yu anlamaya gayret gösterdi

Tanpınar, kendi ifadesiyle 1932 yılına kadar “aşırı Batıcı” olup Doğuyu tamamıyla reddederken, sonrasında ise yenileşmenin gereğine inanmasına rağmen Osmanlı medeniyetinin ve büyük değerlerin giderek kaybolmasından gelen bir hüzün de yaşadı.

Tanpınar, Huzur ve Beş Şehir’i de bu yönde araştırmalarının sonucunda yazdığı söylerken yazdığı diğer eserlerinin de çekirdeğini bu durumun oluşturduğunu ifade etti.

Tanpınar, 1933 yılında Ahmet Haşim’in ölümü üzerine Güzel Sanatlar Akademisi’ne atandı. Bedri Rahmi, Nuri İyem, Selim Turan, Zeki Kocamemi, Fuat İzer, Turgut Zaim, Avni Arbaş gibi Türk resminin önde gelen isimleri bu akademide Tanpınar’ın öğrencisi oldu.

Ahmet Hamdi Tanpınar, 1939’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde yeni kurulan “19. Asır Türk Edebiyatı Kürsüsü”nde profesör olarak görev alırken, Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatının tarihini yazmakla görevlendirildi.

Eserleriyle ölümsüzleşti

Tanpınar, 1940’ta Kırklareli’nde topçu teğmeni olarak vatani görevini yaptı, 1942’de CHP Kahramanmaraş Milletvekili olarak Meclis’e girdi.

Kitap olarak ilk çalışması 1937’de Tevfik Fikret derlemesi oldu. Bu çalışmayı 1942’de yayımlanan Namık Kemal Antolojisi takip etti. Hikayelerini 1943 yılında Abdullah Efendi’nin Rüyaları adı altında topladı.

1946 yılında daha önce bir dergide yayımladığı şehir monografilerini bir kitapta topladı ve Beş Şehir adıyla bastırdı.

Tanpınar’ın 1948’de tefrika halinde yayımlanan “Huzur” eseri, 1949’da kitap haline getirilerek okuyucuyla buluştu.

Bir süre Milli Eğitim Müfettişliği de yapan Tanpınar, 1949’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde yeniden görev yapmaya başladı.

Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan ve Türk insanının Doğu ile Batı arasında bocalamasını irdeleyen “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” eseri 1961’de yayımlandı.

1962 yılının Ocak ayında bronşit rahatsızlığı artan Tanpınar, soğukların da etkisiyle hastalandı. 23 Ocak 1962 günü, fakültede fenalaşarak, hastaneye kaldırıldı. Birden gelen bir krizle 24 Ocak sabahı vefat etti.

Eserleri:

Tanpınar, Mahur Beste, Huzur, Sahnenin Dışındakiler, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Ay’daki Kadın romanlarını, Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Yaz Yağmuru adlı öyküleri kaleme aldı. Ayrıca Beş Şehir ve Yaşadığım Gibi adlı deneme eserleriyle Tevfik Fikret, Namık Kemal, Edebiyat Üzerine Makaleler ve Yahya Kemal adlı inceleme ve araştırma kitaplarını okuyucuyla buluşturdu.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Merhaba! Koç burcunun günlük yorumuna göre, enerjik ve cesur bir gün geçirebilirsin. Yeni başlangıçlar için kendini hazır hissedebilir, yeniliklere açık bir tutum sergileyebilirsin. İletişim becerilerin öne çıkabilir, bu da sosyal ilişkilerini güçlendirmene yardımcı olur. Ancak aceleci davranmamaya dikkat etmende fayda var; düşünmeden hareket etmek bazı yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Duygusal açıdan ise, sevdiklerinle vakit geçirmek sana iyi gelebilir. Kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak dengeyi sağlamaya çalış.

BOĞA BURCU YORUMU

Merhaba! Boğa burcunun günlük burç yorumu genellikle sakin ve istikrarlı bir gün geçireceğinizi işaret ediyor. Gün boyunca kişisel ilişkilerinizde uyum arayışında olabilirsiniz. Maddi konularda dikkatli olmanız, harcamalarınızı kontrol altında tutmanız faydalı olacaktır. Ayrıca, sanatsal ve estetik uğraşlar için uygun bir zaman, yaratıcıyanız için yeni fırsatlar doğabilir. Kendinizi rahatlatacak aktivitelerle gününüzü renklendirmek isteyebilirsiniz. Unutmayın, kendinize zaman ayırmak önemlidir!

İKİZLER BURCU YORUMU

Merhaba! İkizler burcu için günlük yorum genellikle iletişim, sosyal etkileşim ve düşünsel aktivitelerin öne çıktığı bir dönemi işaret eder. Bugün, çevrenizle kuracağınız iletişimin çok verimli olacağı bir gün olabilir. Yeni insanlarla tanışabilir veya mevcut ilişkilerinizi güçlendirebilirsiniz. Zihin açıklığınız ve yaratıcılığınız sayesinde sorunları çözme yeteneğiniz yükselebilir. Kendinizi ifade ederken dikkatli olun, zira sözlerin yanlış anlaşılmasına yol açabilirsiniz. Eğlenceli ve ilham verici fikirlerle dolu bir gün geçirebilirsiniz, bu fırsatları iyi değerlendirin!

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal olarak hassas bir gün geçirebilirsin. Ailevi konular ve ev hayatı ön planda. Sevdiklerinle vakit geçirmek, onlarla olan bağlarını güçlendirmek için ideal bir zaman. İçsel dünyana dönmek, meditasyon veya sakinleştirici aktiviteler seni rahatlatabilir. İş hayatında dikkatli olmalısın; iş arkadaşlarınla iletişiminde daha anlayışlı olmaya özen göstermelisin. Ruh halindeki dalgalanmalara karşı dikkatli ol. İhtiyaç duyduğun destek için yakınlarına açılmayı unutma. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme.

ASLAN BURCU YORUMU

Merhaba! Aslan burcunun günlük burç yorumuna göre, bugün kendinizi daha enerjik ve canlı hissedebilirsiniz. Çevrenizdeki insanlarla olan iletişiminiz güçlü olacak, bu da sosyal ilişkilerinizi geliştirme fırsatı sunabilir. Yaratıcılığınızı ortaya koymak için güzel bir zaman, sanatsal projelere yönelebilir veya hobilerinizi geliştirebilirsiniz. Duygusal olarak da tatmin edici bir dönemdesiniz; sevdiklerinizle vakit geçirmek keyif verici olacak. Kendinize karşı nazik olun ve ihtiyaçlarınıza dikkat edin!

BAŞAK BURCU YORUMU

Merhaba! Başak burcunun günlük yorumunda, detaylara olan dikkatinizin artacağı bir gün geçirebilirsiniz. İş yerinde ya da kişisel projelerinizde çözmeniz gereken bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Mantıklı düşünme kabiliyetiniz sayesinde bu sorunları kolayca aşmanız mümkün. Ayrıca, sevdiklerinizle iletişime geçmek ve onların ihtiyaçlarına duyarlı olmak, ilişkilerinizi güçlendirecektir. Kendinize vakit ayırmayı unutmayın; ruhsal ve bedensel sağlığınıza özen göstermek önem kazanacak.

TERAZİ BURCU YORUMU

Merhaba! Terazi burcunun günlük yorumunda, sosyal ilişkilerinin ön planda olabileceği, yeni bağlantılar kurma fırsatlarıyla karşılaşabileceğin bir dönemdesin. Duygusal denge arayışın artabilir ve çevrendekilerle uyum sağlama isteğin öne çıkabilir. Karar verme süreçlerinde dikkatli olman önemli, zira başkalarının görüşlerine aşırı etkilenme ihtimalin var. Kendine zaman ayırarak içsel huzurunu sağlamak da faydalı olabilir. Keyif aldığın aktivitelere yönelmek, enerji seviyeni yükseltebilir. Unutma, duygu ve mantık dengesini korumak her zaman avantaj sağlar.

AKREP BURCU YORUMU

Merhaba! Akrep burcunun günlük yorumuna göre, bugün duygusal derinliğinizi ve sezgilerinizi ön planda tutacaksınız. İlişkilerde samimiyete önem verebilir, sevdiklerinizle daha yakın bağlantılar kurma isteği hissedebilirsiniz. Aynı zamanda, işlerinizde yoğunlaşmanız gereken konulara odaklanarak başarılı sonuçlar elde edebilirsiniz. İçsel huzurunuzu sağlamak için kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Ani kararlar vermekten kaçınmak ve sabırlı olmak faydalı olacaktır.

YAY BURCU YORUMU

Merhaba! Yay burcunun günlük yorumuna göre, enerjinizin yüksek olduğu bir gün geçirebilirsiniz. Sosyal ilişkilerde önemli fırsatlar yakalayabilir ve yeni insanlarla tanışabilirsiniz. Yaratıcılığınızı kullanarak projelerinizi ilerletme şansını değerlendirin. Duygusal açıdan biraz daha serbest olma ihtiyacı hissedebilirsiniz, bu nedenle kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Macera arayışınız sizi heyecan verici yeni deneyimlere yönlendirebilir. Gün boyunca olumlu düşünmeye özen gösterin.

OĞLAK BURCU YORUMU

Merhaba! Oğlak burcunun günlük yorumunda, bugün kariyer ve kişisel hedefler üzerine odaklanmanız gerekebilir. İş yerinde bazı zorluklarla karşılaşabilirsiniz, ancak sabrınız ve disiplininiz sayesinde üstesinden gelebilirsiniz. Ayrıca, duygusal ilişkilerde iletişim kurmak için uygun bir zaman. Sevdiklerinizle açık bir şekilde konuşmaya özen gösterin. Sağlığınıza dikkat etmeli, gerektiğinde dinlenmeyi ihmal etmeyin. Genel olarak, sabırlı ve kararlı bir yaklaşım sergilemek size fayda sağlayacaktır.

KOVA BURCU YORUMU

Merhaba! Kova burcunun günlük burç yorumu genellikle yenilikçi ve özgür ruhlu bakış açınızı ön plana çıkarır. Bugün, sosyal ilişkilerde önemli gelişmeler yaşayabilirsiniz. Arkadaşlarınızla olan iletişiminiz güçlenebilir ve yeni insanlarla tanışma fırsatları doğabilir. Bu durum, sizi ilgi alanlarınız doğrultusunda yeni deneyimlere yönlendirebilir. Ayrıca, bağımsız olma isteğinizin arttığı bir dönemdesiniz; bu nedenle kişisel projelere yönelmek için ideal bir zaman olabilir. Duygusal konularda ise içsel dengeyi korumaya özen göstermelisiniz. Kendinize güvenin ve sezgilerinize kulak verin.

BALIK BURCU YORUMU

Merhaba! Bugünkü Balık burcu yorumu, duygusal derinliklerinizin ön plana çıkacağı bir zaman dilimini işaret ediyor. İçsel hislerinize odaklanarak, yaratıcı projelerinizde ilham alabilirsiniz. Sevdiklerinizle duygusal bağlarınızı güçlendirmek için zaman ayırmak faydalı olacak. Ayrıca, bazı konularda karar verme aşamasında iseniz içgüdülerinize güvenin. Kendinize karşı nazik olun ve ihtiyaçlarınızı önceliklendirin. Keyifli ve huzurlu bir gün geçirmenizi dilerim!

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM