1
Dünyada birçok ülkede çok eski tarihlere dayanan Arkeoloji Enstitüsü nihayet ülkemizde de kuruldu. İlk adımları 2015 yılında atılan ve Gaziantep’te hayata geçirilen “Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü”, Anadolu’nun aynı zamanda da birçok medeniyetin kadim tarihine ışık tutacak.
Enstitünün kuruluş aşamasında ve devamında, yüzlerce bilim, kültür ve sanat insanının görev aldığı uygulamalar 3.5 yıl sürdü ve 2022 Temmuz’unda proje amacına ulaşarak tamamlandı.
Çalışmalarını yakından takip ettiğim, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik 12 yıldır Myra Antik Kenti ve kentin limanı olan Andriake Antik Kenti’nde kazıların başkanlığını yapıyor. Her yıl yeni buluntular keşfeden Çevik, kazılara enstitünün çalışmalarından dolayı bugünlerde başlayacak.
Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü için “ortak bir hayali, ideal biçimde ve hep birlikte hayata geçirmekteyiz. Ben buna ‘hasret projesi’ diyorum” ifadeleri kullanan Çevik ile enstitünün amacını ve hedeflerini konuştuk.
– Enstitünün kuruluş amacı, yönetim biçimi ve işlevi ne olacak?
AB ve Türkiye ortak projesinin amacı Arkeoloji Enstitüsü’nün tüm alt yapısını hazırlamak ve enstitüyü kurmaktı. Enstitü, Türk arkeolojisinin eksiklerini gidermek ve güçlendirmek için yola çıktı. Amacı Türkiye’de ve kültürel, tarihsel bağlarımız olan dünyanın diğer bölgelerinde tarih öncesinden günümüze arkeolojik ve kültürel miras konularında yüksek kalitede bilimsel araştırmalar yapılmasını sağlamak, destek vermek; ulusal ve uluslararası çalışmalarda bilim insanları ve kurumlarını araştırma, eğitim ve yayın boyutlarında desteklemek ve ön açıcı önlemler almak; Arkeolojiyle ilgili kurumlar ve kişiler arasında koordinasyon sağlamak; geleceğin bilim insanlarının yetiştirmek üzere proje ve eğitim bursları vermek; öncelikle Anadolu olmak üzere Balkanlar, Orta Asya, Kafkasya, Ortadoğu, İran, Akdeniz, Ege ve Karadeniz gibi ilişkili coğrafyalarla ilgili de dönem ve kültür ayırt etmeksizin çalışmalar yapmak; prehistorya, protohistorya, klasik arkeoloji, geç antik arkeolojisi, tarih, sanat tarihi, epigrafi, ortaçağ arkeolojisi, Türk arkeolojisi, İslam arkeolojisi, Osmanlı ve Selçuklu arkeolojisi, numizmatik, antropoloji, kültürel peyzaj, mimarlık ve şehircilik tarihi, alan arkeolojisi, arkeometri, jeoarkeoloji, kültür ekonomisi ve diğer yakın ilgili alanlara yönelik arkeolojik araştırmalar ve yayınlar teşvik etmek; buna yönelik kütüphaneler ve arşivler oluşturmak; arkeometrik gelişmelerin önünü açmak; kültürel ve tarihsel mirasın korunması konusunda ulusal ve uluslararası çalışmalar yapmak; sanat etkinlikleri aracılığıyla arkeoloji ve tarih konusunu yaygın halk kitlelerine ulaştırmaktır.
Enstitü, vakıf mütevellisi tarafından ve icra kurulu tarafından yönetilecek. Bilim danışma kurulları, eğitim ve burs komisyonları üyeleri üç’er yıllığına atanacak.
Alexander Samsonov’un “Atatürk Gaziantep”te eseri. Enstitü binasının balkonundan halka sesleniyor..
– Dünyada benzer bir örneği var mı?
Elbette üstelik çok eskiden beri. Alman, Avusturya, İngiliz, Fransız, Hollanda, Amerika ve Japonya Arkeoloji Enstitüleri ve bunların dünyada birçok şubeleri var. En eski şubeleri de genellikle Türkiye’de açılmıştır.Türk hocaların büyük kısmı da bu enstitülerin burslarıyla yurtdışında doktora yaptı. Proje sürecince tüm bu enstitüler incelendi ve Türkiye’nin ihtiyaçlarına uygun bir kurgu tasarlandı.
– Proje kapsamında şimdiye dek neler yapıldı?
Öncelikle yaygın anketler ve çeşitli arama konferansları yapılarak paydaşların fikirleri derlendi. İlk arama konferansı tüm enstitülerin direktörleriyle yapıldı, sonra da arkeometri gibi özel alanlarda arama konferanslarıyla enstitünün yol haritası belirlendi. Yayın komisyonu çalışmalarıyla 130 bilim insanının emeğiyle, 27 kitap İngilizce ve Türkçe olarak yayımlandı. Yıllık bilimsel dergi TARE’nin ilk iki sayısı Dergipark üzerinden yine iki dilli olarak yayınlandı. Kültür Varlıkları Genel Müdürlüğü’yle birlikte yürütülen çalışmayla depolardaki 1.5 milyon arkeolojik belge OSR yöntemiyle tarandı. Çeşitli arşivlerden 60 binden fazla video, film, fotoğraf gibi yine erken arkeolojiyle ilgili belgeler toplanıp arşivlendi. İhtisas kütüphanesinin başlangıçları oluşturuldu. Hem fiziki hem de dijital kitaplar-dergiler toplandı. Veri tabanlarına abonelikler yapıldı. Binası ve araçlarıyla modern bir arkeometri laboratuvarı oluşturuldu. Güçlü bir web portal ve sosyal medya hesapları açıldı. Proje kapsamında yedi adet sertifikalı eğitim programı gerçekleştirildi. “Anadolu Destanı” adlı iki belgesel yapıldı ve “Ara Güler Arkeolojik Fotoğrafları” sergisi açıldı. Ankara’da üç gün süren 1. Arkeoloji Şûrası’nda Türk arkeolojisinin durumu yüzlerce bilim-kültür insanı tarafından her açıdan değerlendirildi.
Gaziantep merkezindeki Kendirli kompleksi belediye tarafından tüm yapılarıyla enstitüye armağan edildi. Ve uzun yıllardır atıl duran ve kötü kullanılan kilise ve Latin okulu, proje kapsamında restore edilerek enstitünün tüm işlevlerini karşılayacak konferans ve sergi salonları, ofisler ve çalışma alanları olarak işlevlendirildi. Şu anda bir enstitünün ihtiyaç duyacağı tüm altyapı hazır. Bundan sonra enstitü Türk bilimi ve kültürünün gelişmesine hizmet edecek.
Bugün enerjinin doruk noktasında olduğunu hissedeceksin. Cesaretin ve kararlılığın seni yeni başlangıçlara sürükleyecek. Bir süredir ertelediğin projelere adım atmak için harika bir zaman. İçindeki liderliği açığa çıkaracak fırsatlar karşına çıkabilir. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilirsin; bu da yeni bağlantılar kurmana olanak tanıyacak. Ancak, ani kararlar almadan önce düşünmekte fayda var. İletişimde daha dikkatli olmalısın; tutamayacağın sözler vermekten kaçın. Bugün, içsel huzurunu bulmak ve kendine zaman ayırmak için de fırsatlar sunuyor. Kendini ifade ediş biçimin, çevrendeki insanları etkileyecek. Duygusal ilişkilerde samimi paylaşımlara açık ol; bağlarını kuvvetlendirmek için harika bir fırsat seni bekliyor.
Bugün, içsel huzuru ve dengeyi bulma arayışındasın. Kendine dön ve duygularını dinle; belki de uzun zamandır bastırdıkların yüzeye çıkmak istiyor. Duygusal bağlantıların güçlenebilir, sevdiklerinle derin sohbetler yapma isteği duyabilirsin. İş hayatında ise kararlı bir duruş sergilemek, hedeflerine ulaşmanda sana büyük avantaj sağlayacak. Pratik düşünme yeteneğin, zorlukları aşmanda önemli bir rol oynayacak. Finansal konularla ilgili yapılacak konuşmalar, yeni fırsatlar doğurabilir. Bu dönemde, keyif aldığın şeylere daha fazla zaman ayırmak da ruhsal sağlığını güçlendirecek. Unutma, sabırlı ve istikrarlı olduğun sürece, her şey istediğin gibi gelişecek.
Bugün zihninde birçok fikir ve düşünce çarpışacak. Sosyal çevrenle etkileşimlerin artış göstermesi, yeni bağlantılar kurma fırsatını beraberinde getirebilir. İnsanlarla olan iletişiminde daha etkili ve ikna edici olabilirsin. Yazılı veya sözlü ifade becerilerin ön plana çıkıyor, bu nedenle projelerini paylaşmak için uygun bir zaman. Ancak dikkat etmen gereken bir diğer konu, aşırı heyecan ve değişken ruh haliyle mücadele etmen olabilir. İçsel huzurunu korumak adına kendine zaman ayırmak önemli; meditasyon veya doğada vakit geçirmek, düşüncelerini derleyip toparlamana yardımcı olabilir. İş ve özel hayatındaki dengeyi sağlamak, üzerinde durman gereken bir diğer nokta. Esnekliğin, geçiş dönemlerinde sana avantaj sağlayacak. Duygusal bağlantılarda daha derinleşmek isteyebilirsin, bu da ilişkilerini yeniden değerlendirmeni gerektiriyor. Sezgilerine güven, zira doğru adımları atabilmek için içsel sesini dinlemen yararlı olacaktır.
Bugün duygusal derinliklerinle yüzleşmek için önemli bir zaman dilimi. İçsel hissiyatların ve sezgilerin, çevrendeki insanlarla olan bağlantılarını güçlendirebilir. Hassasiyetin, duygu durumunu etkileyebilir; bu nedenle kendi ihtiyaçlarına dikkat etmen önemli. Ailenle ya da çok yakın arkadaşlarınla geçireceğin zaman, ruhsal olarak sana büyük bir destek sağlayabilir. İçsel huzuru bulmak için kendi içine dönmek, yeni perspektifler kazandırabilir. Yeniliklere açık ol ve değişimlerin hayatındaki olumlu etkilerini görmeye hazır ol. Anlık olaylara aşırı duygusal tepki vermekten kaçınmalısın; sabırlı olmak, giderek artan huzuru getirecek. Kendini ifade etmenin farklı yollarını keşfetmek, içsel yolculuğunu da derinleştirebilir. Duygusal paylaşımlar, karşılıklı anlayış ve sevgiyi besleyerek güçlü bağlar oluşturabilirsin. Unutma ki, her duygusal durum bir öğrenme fırsatıdır ve bu süreçte öz değerini unutma.
Bugün, içindeki liderlik potansiyelini daha fazla ortaya çıkarma zamanı. Kendi yeteneklerine güvenmek, çevrendekiler üzerinde olumlu bir etki yaratmana yardımcı olacak. Sıra dışı fikirlerin ve yaratıcılığın, grup dinamiklerinde öne çıkmanı sağlayabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alarak, tanıdıklarınla olan bağlarını güçlendirebilir ve yeni bağlantılar kurabilirsin. Bu süreçte kendine ve hayallerine inanman oldukça önemli. Sevgi dolu bir yaklaşımla, kalbini aç ve hislerini ifade etmekten korkma, çünkü duygusal derinlikler seni daha güçlü kılacaktır. İş yerinde ya da projelerinde karşılaşabileceğin zorluklarla başa çıkarken, kararlı ve cesur olursan, başarı seninle olacaktır. Kendini şımartmayı unutma; sevdiğin şeylere zaman ayırarak ruhunu besle. Bugün tüm olasılıklar senin elinde.
Detaylara olan dikkatinle yüzleşeceğin durumlardan kaçınma arzusu içerisinde olabilirsin. Bugün, iş ve kişisel yaşamının karmaşası arasında denge kurmak için çaba göstereceksin. İş yerindeki sorumlulukların artabilir ve bu durum, planlama sorumluluğunu daha da önemli hale getirebilir. Ancak, bu yoğunluk seni yıldırmasın; zira çözüm odaklı yaklaşımın sayesinde her detayı gözetebilirsin.İletişimde nazik ve düşünceli olman gerekmekte; bu, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini güçlendirecektir. Yakın çevrenden gelen destekle, düşündüğün projeleri hayata geçirmek için cesaret bulabilirsin. Aynı zamanda, sağlığına dikkat etmelisin. Küçük rahatsızlıklar ya da stres belirtileri yaşayabilirsin, bu nedenle bedenine kulak vermek ve rahatlamaya zaman ayırmak önemli.Duygusal anlamda ise, içsel huzuru bulma isteğin belirginleşecek. Kişisel gelişim ve ruhsal denge, günün odak noktalarından biri haline gelebilir. Meditasyon veya yaratıcı faaliyetler, sıkışmış enerjini serbest bırakmana yardımcı olacak. Kısacası, bugün bulduğun her fırsatı değerlendirmeli, kendinle barışık hareket etmelisin; bu, ilerlemeni hızlandıracaktır.
Bugün sosyal ilişkilerin ön planda olacağı, insanlarla olan etkileşimlerin sizin için büyük bir anlam taşıyacağı bir gün. Arkadaşlarınızla bir araya gelmek, gruplar halinde düşünmek ve yeni bağlantılar kurmak için mükemmel bir zaman dilimi. Özellikle estetik ve güzellik konularına olan ilginiz, sanatsal yönünüzü ortaya çıkarabilir.Duygusal açıdan dengede kalmak isteyeceksiniz. Ancak bazı durumlar sizi kararsızlık yaşamaya itebilir. Bu kararsız duygulara kapılmamak, mantıklı düşünmek adına önemli. İçsel huzuru bulmak, sizin için bugün daha fazla öncelik taşıyacak. Başkalarının ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, kendi sınırlarınızı koruma zamanıdır.Maddi konularda, yaptığınız anlaşmalarda dikkatli olmanız, ileride sorun yaşamamanız için faydalı olacaktır. Kendinizi ifade etme biçiminiz, çevrenizdeki insanlar tarafından takdir edilecek ve ilgi görecektir. İçsel güzelliğinizi yansıtacak fırsatlarla karşılaşabilirsiniz; bu da sizi daha özgüvenli hissettirecektir.Son olarak, öz bakım ve rahatlama zamanı ayırmayı unutmayın. Hem fiziksel sağlığınıza, hem de ruhunuza hitap edecek aktiviteler sizi yenileyebilir, keyifli anlar yaşatabilir.
Bugün duygusal derinliklerinize yolculuk yapma isteği içinde olabilirsiniz. İçsel düşüncelerinizle yüzleşmek, sizi yeni bir anlayışa götürebilir. Gizli kalmış duygular gün yüzüne çıkabilir, bu da bazı ilişkilerde samimi bir konuşmanın kapısını aralayacaktır. İlişkilerde güven teması ön planda; karşınızdaki kişinin hassas noktalarına dikkat etmek önem taşıyor. İş hayatında, kararlı ve etkili bir tutum sergilemek, başarıyı beraberinde getirebilir. Kendinizi ifade etme biçiminizdeki cesaret ve kararlılık, başkaları üzerinde güçlü bir etki yaratacak. İçsel huzurunuzu bulmak için meditasyon veya doğada zaman geçirmek iyi gelebilir. Duygusal yoğunlukta yüzleşmeler yaşarken, dengeyi korumaya özen gösterin, bu süreçte kendinizi yeniden keşfedeceksiniz.
Bugün macera arayışın yüksek, yeni deneyimlere açık olabilirsin. Seyahat planları, yeni yerler keşfetmek ya da farklı kültürlerle tanışmak için mükemmel bir zaman. İçsel özgürlüğünü hissetmek, günlük rutinden uzaklaşmanı sağlayabilir. Sosyal ilişkilerin yoğunlaşacak; görüştüğün insanlardan ilham alabilir, yeni arkadaşlıklar geliştirebilirsin. Son zamanlarda zihnini meşgul eden konularla ilgili farkındalık kazanabilir, olaylara alternatif bakış açıları ile yaklaşabilirsin. Uzaklarda seni bekleyen fırsatları görebilmek için ön yargılarını bir kenara bırakmayı unutma. İçsel sesini dinle, hislerini takip et; seni yönlendiren bir rehber gibi çalışacak. İletişimde açık ve dürüst oldukça, karşılıklı anlayışı artırabilirsin. Bugün başkalarını motive etme ve ilham verme yeteneğin de çok öne çıkacak, bu durum sosyal ortamını daha da renklendirecek. Kendine olan güvenin artarken, cesur adımlar atmanın tam zamanı. Sonuç olarak, bu gün keşifler, yenilikler, ve keyif dolu anlarla dolu bir gün olacak.
Bugün hedeflerin ve hayallerin için daha fazla odaklanma fırsatı bulacaksın. İhtimallerin arasında gezinmek yerine, kesin adımlarla ilerleme zamanın geldi. İş hayatında kararlı duruşun, başkaları üzerinde etki yaratmana yardımcı olabilir. Fikirlerini cesurca ifade etmekten çekinmemelisin; bu, çevrendekilerle olan ilişkilerini güçlendirecek ve yeni fırsatlar doğuracak. Aynı zamanda kişisel hayatında, sevdiklerinle geçireceğin zamana özen göstermelisin. Anlayış ve destek arayışında olduğun bir dönemdesin. Duygusal bakımdan kendini sağlam tutmak, ruh halin üzerinde olumlu bir etki yaratacak. Akşam saatlerinde içsel huzurunu artıracak aktivitelerle meşgul olmak iyi gelecek. Kendi sınırlarını zorlamaktan korkma; bu, seni daha da güçlendirecek.
Başkalarından farklı düşünme yeteneğin, günün pek çok alanında öne çıkmana yardımcı olacak. Yaratıcılığın sınırlarını zorlamaktan çekinme; yeni fikirler geliştirirken cesur olmalısın. Sosyal ilişkilerin önem kazanmaya başlıyor, bu nedenle çevrendeki insanlarla bağlantı kurmak için ideal bir dönemdesin. Takım çalışması gerektiren projelerde başarılı olabilirsin, bu da senin için tatmin edici bir deneyim olacak. İçsel duygularına dikkat et, sezgilerin doğru yönlendirecek. Belirsizlik içinde kaybolmuş hissediyorsan, kendi iç yolculuğuna çıkmak sana rehberlik edebilir. Kendi kimliğini ifade etmekten ve özgünlüğünden ödün vermemelisin. Bunun sana getireceği ilham ve motivasyon, günün ilerleyen saatlerinde daha da artacak. Sosyal medyada daha aktif olmaya çalışabilir, yeni insanlarla tanışmaya yönelik fırsatları değerlendirebilirsin. Unutma, içindeki özgür ruh bugün seni güçlü kılabilir.
Duyguların derin sularında kaybolmaya ve sezgilerinin seni yönlendirmesine açık bir gündesin. Yaratıcılığın zirve yapacak, içsel dünyanı keşfetmek için harika bir zaman dilimi. Sanatsal yeteneklerin ön plana çıkabilir, belki de bir şeyler yaratarak kendini ifade etme ihtiyacı hissedeceksin. İletişimde alacağın güzel mesajlar, kalbindeki umut ışığını güçlendirebilir. Karşılaşacağın insanlarla olan etkileşimlerin, duygusal derinlik kazandırabilir. İçsel huzurun ve ruhsal denge arayışın, seni meditasyon veya doğa yürüyüşlerine yönlendirebilir.Aşk hayatında ise, romantik hislerin artabilir. Sevgi dolu anlar yaşamak için güzel fırsatlar karşına çıkabilir. Partnerinle aranızdaki bağı güçlendirmek adına özel zamanlar planlamak isteyebilirsin. Bekar isen, yeni tanışmalar etkileyici olabilir; fakat, aceleci olmamakta fayda var. Kendini ifade etmekte zorlanıyorsan, duygularını yazıya dökmek veya bir yaratıcı aktivite ile uğraşmak iyi gelebilir. Bu, içini dökmende ve duygusal yüklerinden arınmanda sana yardımcı olacaktır. Sağlık konularında ise, kendine özen göstermek için iyi bir zaman; bedenine ve ruhuna iyi gelecek şeylere yönelmekte fayda var. Yoga veya meditasyon gibi aktiviteler, zihin ve beden dengesini sağlamak için harika seçenekler olabilir. Unutma, içsel huzurun her şeyden daha önemli.
