Teselliye İhtiyaç Duyan Bütün Canlılar Hakkında: Thorsten Lensing’ten “Verrückt nach Trost”

Teselliye İhtiyaç Duyan Bütün Canlılar Hakkında: Thorsten Lensing’ten “Verrückt nach Trost”

Alman tiyatro yönetmeni Thorsten Lensing‘in adını, geçtiğimiz yazki Salzburg Festivali programına bakıncaya kadar duymamıştım. Salzburg Festivali ilk bakışta klasik müzik ve opera gösteriyle öne çıkıyormuş gibi gözükse de, festivalin 102 yıl önce ilk defa gerçekleştirildiğinden beridir önemli bir özelliği de Almanca konuşulan ülke tiyatrolarının önde gelen veya ileriye dönük tanınacak olan yazar ve yönetmenlerini programına alıyor olmasıdır. Başka bir deyişle, Salzburg Festivali her yaz az sayıda da olsa, Almanca konuşulan ülkelerdeki tiyatro sanatının, tabiri caizse “creme de la creme” örneklerini dünya tiyatro camiasına sunar. 1920 yılındaki ilk festivalin programında sadece, Max Reinhardt’ın Salzburg Katedrali’nin önündeki meydanda sahnelemesiyle tiyatro sanatında metin-mekan ilişkisi açısından tarihe geçen, Hugo von Hoffmanstahl’in “Jedermann” oyunu vardır. 1970’lerden itibaren Thomas Bernhard’ın oyunlarının Claus Peymann rejisiyle dünya prömiyerleri, Peter Stein, Frank Castorf, Martin Kusej, Michael Thalheimer, Thomas Ostermeier, Milo Rau gibi önemli tiyatro yönetmenlerinin yapıtları festivalin tiyatro ayağının önemli gösterileri olmuştur. Ayrıca festivale Ingmar Bergman, Giorgio Strehler, Andrzej Wajda, Deborah Warner, Luc Bondy, Peter Sellars, Robert Wilson, Simon McBurney ve Ivo van Hove gibi dünya tiyatrosunun önemli isimleri de davet edilmişlerdir. 

Dolayısıyla daha önce adını sanını duymadığım Lensing bende ciddi bir merak uyandırdı. Hakkında biraz araştırma yapınca ona olan ilgim daha da arttı ve bunlar beni onun yapıtları ve sanatı hakkında daha da merak ettirdi. Tabii ki şu sıralar canlı olarak seyredebileceğim tek yapıtı, yukarıda yazdığım gibi geçtiğimiz yaz Salzburg’da prömiyer yapmış ve güz boyunca Avrupa sahnelerini turlamakta olan “Verrückt nach Trost” (Teselliye Delicesine) idi. Kendime oyunu bu ayın başında Berlin’de izleme şansı yarattım. Oyun hakkındaki izlenimlerime geçmeden önce, benim gibi onu tanımayanlar olabilir diye, kısaca Lensing‘in kendisini anlatmak istiyorum. 

Fotograf: Armin Smailovic

Lensing 1969 doğumlu ve 1994’ten beridir toplamda 16 yapıt sahneye koymuş. Bence onun en ilginç özelliği bu kadar yıldır hiçbir ödenekli kurumla bağlantısının olmaması. Almanca konuşulan ülkelerdeki tiyatro dünyasına biraz aşinaysanız, Lensing gibi önemli tiyatro insanlarının genel sanat yönetmenleri olarak ödenekli tiyatro kurumlarının başlarına getirildiklerini, o kurumların her şeylerinden sorumlu oldukları gibi her şeyleri hakkında söz sahibi de olduklarını, ayrıca her yıl iki-üç de yapıt ürettiklerini biliyorsunuzdur. Lensing ise bırakın bu kadar yıldır ödenekli bir kurumun başına geçmeyi, herhangi bir kurum bünyesinde çalışmak yerine, kendi yapımlarını her seferinde farklı yapımcılarla (genellikle festivaller ve bağımsız kurumlarla) işbirliği ile finanse eden bir sanatçı. Örneğin “Verrückt nach Trost”, içlerinde Salzburg Festivali ve Berlin-Sophiensaele’nin bulunduğu sekiz kurumun ortak yapımı.

Lensing her 2-3 yılda bir, bir yapıt üretiyor; Çehov’un “Vişne Bahçesi”, “Vanya Dayı”sı ve Shakespeare’in “Kral Lear”i gibi doğrudan tiyatro için yazılmış ve ünlü oyunların yanı sıra, özellikle son yıllarda edebiyat uyarlamaları sahnelemiş. Lensing’in, Dostoyevski’nin “Karamazof Kardeşler” ve David Foster Wallace’ın “Infinite Jest” uyarlamaları ile aldığı ödüller ve Almanca konuşulan ülke tiyatroları için en prestijli etkinlik olarak kabul edilen Berliner Theatertreffen’e davet edilmişliği var. Ve Lensing’in, birlikte çalışmaktan keyif aldığı ve uzun zamandır birlikte çalıştığı oyuncular var. Bunlar arasında, bu son yapıtının kadrosunda da bulunan Ursina Lardi (ki kendisi aynı zamanda bir Schaubühne oyuncusu) ve Devid Striesow gibi Almanca konuşulan ülke tiyatro ve sinemasının kalburüstü sanatçılarını sayabilirim.

Fotograf: Armin Smailovic

Gelelim oyuna:

Lensing‘in ilk defa bizzat kaleme aldığı bir metinden sahnelediği “Verrückt nach Trost”; yarım saat arayla ayrılan 1.5 saatlik iki bölümde, biri kız diğeri erkek iki kardeşi, Charlotte ile Felix’i, çocukluklarından (10’lu yaşlarından) yetişkinliklerine, parçalardan oluşan bir yapıya sahip ve de rüyalar alemi ile iç içe geçen bir anlatıda takip ediyor. Kardeşler ilk bölümde birlikteler; kumsaldalar, denizden yeni çıkıyorlar ve ebeveynlerini taklit oyunu oynuyorlar. Bu oyun sırasında bir çok şeyi öğreniyoruz; en önemli ikisi: Ebeveynlerinin ölmüş olması ve Felix’in dokunma hissinin olmaması. Bir zaman sonra denizden bir dalgıç karaya vuruyor ve hikayeye dahil oluyor. Bir noktada, kardeşler başlarını havlulara yaslayıp uykuya daldıklarında, anlatı çok yumuşak ve belli belirsiz bir geçişle Felix’in rüyasına evriliyor. İkinci bölümde ise Charlotte ile Felix’in başlarından geçenleri ayrı ayrı izliyoruz, çünkü hayat onları ayrı yollara sürüklemiş.  

Sahnenin en gerisinde boydan boya, insan yüksekliğini aşan demir bir boru var. Sahne tasarımı, aynı zamanda mimar olan Gordian Blumenthal’e ait. Devasa boru ilk bölümde denizi, dalgaları temsil ediyor gibi, ama aynı zamanda bir tehdit unsuru da. Bende, her an önündeki hayatları (insanları ve canlıları) ezip geçecekmiş duygusu yaratıyor. Ama Lensing daha iyimser. Yine de, ara sonrasında boruyu bir parça öne yerleştirilmiş buluyoruz, böylece kardeşlerin yetişkinliklerini anlatan ikinci bölümdeki oyun alanı daraltılmış oluyor. İkinci bölümün son çeyreğinde, yani kardeşler artık ölüme çok yaklaştıklarında ise, bu sefer oyun sürerken boruyu sabit tutan takozlar bizzat iki oyuncu tarafından sökülüp, boru iyice öne sürülüyor. Böylece oyun alanı daracık kalıyor, anlatının duygusu daha da yoğunlaşıyor: Bakım evinde ölümü bekleyen yaşlı Charlotte bir merdivenin en üst basamağına çıkıp doğrudan seyircilerin gözlerinin içine bakarak, seyircileri adres göstererek, seyircilerin hayatlarından olası örnekler vererek bahsettikten sonra her seferinde, endişelenmeyin vurgusuyla “Hepimizin günahları bağışlanacak” diyor. Artık anlatı seyircileri de kapsıyor, oyun alanı seyredenlerin de alanı, duygu bütün.

Fotograf: Armin Smailovic

“Verrückt nach Trost”ta Ursuna Lardi ile Devid Striesow başroldeler. Charlotte ile Felix’i onlar canlandırıyorlar. 10’lu yaş hallerini oynayış şekilleri tam bir ustalık gösterisi; ne yapmacık konuşma var, ne çocuksu mimikler. Jestlerle, özellikle beden dilleriyle 10’lu yaş çocuğu oluyorlar ikisi de. Lardi oyunun son çeyreğinde ölüme merdiven dayamış, ve bizzat bir merdivenin üzerine çıkıp hepimize yukardan baktığı yaşlı Charlotte’ta da aynı çizgiyi devam ettiriyor, yaşlı bir insanmış gibi yapmıyor, yaşlılığı canlandırıyor. Striesow’un ise, ikinci bölümde sadece havanın farklı hallerini arka arkaya sıraladığı bir sahnesi var ki, bazı oyuncular için derler ya telefon rehberini okusa bile etki yaratır diye, aynı öyle, müthiş inceliklerle örülü. Velhasıl ikisi de müthiş ölçülü oyunculuk gösterileri sergiliyorlar. Ayrıca Lardi‘nin, onu daha önce canlı olarak üç farklı Schaubühne yapımında seyretmiş biri olarak, her bir oyunda farklı oyunculuğu, ses tonu ve vurgusuyla ve her şeyden önemlisi ölçülülüğü ve sakinliğiyle beni her seferinde büyülediğini belirtmeliyim. 

Diğer iki oyuncu, Andre Jung ile Sebastian Blomberg ise, özellikle ilk bölümdeki rüya sahnesinde ilki maymun, ikincisi kaplumbağa rolünde muhteşemler. Jung ile Blomberg maymun ile kaplumbağayı canlandırırken hiç replikleri yok, sadece beden dilleriyle o hayvanlara bürünüyorlar. Lardi ise ikinci bölümdeki bir parçada bir ahtapotu canlandırırken şöyle soruyor: “Bir ahtapotun ortalama ömrü sadece dört yılsa, dokuz beyni ve üç kalbinin olması ne işe yarar ki!” 

Lensing, “Verrückt nach Trost”ta, ahtapota sordurduğu bu sorudan da anlaşılacağı üzere, sadece insanların değil hayvanların da teselliye delicesine muhtaç olduklarını, hüzün dolu ve her an ölümü hatırlatan, ama aynı zamanda her anında güldürerek rahatlatan bir tarzda anlatıyor; ne müzik, ne de göze çarpan, kendini fark ettiren bir ışık tasarımı kullanıyor, bunların yerine özlemlere, korkulara ve ilişkilere dair olan hikayesine, ince ince işlediği oyunculuklara ve gittikçe yoğunlaştırdığı mekan duygusuna odaklanmış bir anlatı ortaya koyuyor. Çok konuşkan, çok duygusal, çok komik ve çok etkili.

MEHMET KEREM ÖZEL
0
Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Enerji dolu bir gün seni bekliyor. İçindeki tutku ve cesaret, yeni başlangıçlar yapman için harika bir ortam sunuyor. Ani bir ilham, yaratıcılığını besleyebilir; bu fırsatı değerlendirmek için cesur adımlar atabilirsin. Sosyal ilişkilerinde zengin bir etkileşim yaşanabilir. Yeni insanlarla tanışmak, yahut eski tanıdıklarla bağları güçlendirmek için doğru bir zaman. Ancak, ani tepkilere dikkat etmelisin; düşünmeden yapılan çıkışlar gününü olumsuz etkileyebilir. Sağlık konusunda kendine dikkat et, enerjini dengelemeye çalış. İçsel huzur ve denge, kalabalık içinde kaybolmadan ilerlemene yardımcı olacak. Bugün, özgüveninle fark yaratabilir, çevrendekilere ilham olabilirsin.

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün, sağlam adımlarla ilerleyebilirsin. Hayatında bazı şeylerin stabilize olduğunu hissedeceksin, bu da seni rahatlatacak. Maliyetleri düşünmekte fayda var; maddi konularda dikkatli ve tedbirli olmalısın. Aşk hayatında ise duygusal derinlikleri keşfetme fırsatları var. Sevdiklerinle arandaki iletişimi güçlendirmek, ilişkilerin daha da kuvvetlenmesine yol açabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla görünmek, yeni bağlantılar kurmanı sağlayabilir. İçsel huzurunu bulmak için bir süre yalnız kalmak isteyebilirsin. Doğa yürüyüşleri veya sanat aktiviteleri ruhunu besleyecektir. Sabırlı ve kararlı kalmayı sürdür, tüm çabaların sonuçlarını gösterecektir.

İKİZLER BURCU YORUMU

Bugün iletişim becerilerinizi ön plana çıkaracak fırsatlar laı karşılaşacaksınız. Sosyal ortamlarda daha fazla yer alabilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. Zihinsel olarak verimli bir dönemdesiniz, düşüncelerinizi akıcı bir şekilde ifade etmek, projelerinizi sunmak ve yaratıcı çalışmalar içine girmek için ideal bir zaman. Ancak, zaman zaman dikkatinizin dağılabileceği durumlarla karşılaşabilirsiniz; bu nedenle odaklanmaya özen gösterin. Kısa yolculuklar veya anlık planlar yapma isteğiniz artabilir. Aşk hayatında da spontane gelişmeler sizi heyecanlandırabilir; yeni duygular deneyimlemek için kapınızı açık tutun. Arkadaşlarınız ve sosyal çevrenizle olan ilişkilerinizi güçlendirecek küçük sürprizler sizi bekliyor.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal derinliklerin ve sezgilerin ön plana çıkacağı bir dönemdesin. İçsel huzuru sağlamak için evin, ailen ve sevdiklerinle daha fazla vakit geçirmeye ihtiyaç duyabilirsin. Kalbinin sesini dinleyerek, geçmişle ilgili düşüncelerinle yüzleşmek, sağlam bir temel oluşturman için faydalı olacak. Kendini ifade etme biçiminde daha nazik ve düşünceli olman, ilişkilerini güçlendirebilir. Yaratıcılığını ortaya koymak için uygun fırsatlar karşına çıkabilir; bu, senin için bir keşif yolculuğu anlamına gelebilir. Anlayışlı tavırların, etrafındaki insanlarla olan iletişimini derinleştirecek ve onların hayatına dokunmana imkan tanıyacak. Unutma, hislerine güvenmek seni doğru yola yönlendirecektir.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, kendini ifade etme ve yaratıcılığını sergileme konusunda oldukça şanslı hissedeceksin. Başkalarıyla bağlantı kurma isteğin yüksek, bu yüzden sosyal ortamlarda parlaman kaçınılmaz. Yeni projelere adım atmak için harika bir zaman. Cesur adımlar atmak, daha geniş kitlelere ulaşmanı sağlayacak. Ancak, ego savaşlarına girmekten kaçınmalısın; diğerlerinin fikirlerine de saygı göstermek, ilişkilerini güçlendirecek. İçsel ışığın öne çıkarken, başkalarının takdirini kazanma isteği de artabilir. Kendine güvenin yüksek; müzik, sanat veya herhangi bir yaratıcı aktiviteden ilham alman mümkün. Bu dönemde yeni bir hobi edinmek veya mevcut bir yeteneğini geliştirmek için mükemmel bir zaman. Duygusal ilişkilerde ise sıcaklık ve samimiyet ön planda olacak. Sadece kendi isteklerine odaklanmak yerine, sevdiklerinle de kaliteli zaman geçirmeyi ihmal etme. Şu anki pozitif enerjinle, çevrendekilere ilham kaynağı olabileceksin.

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaylara önem verme ve titizlik gerektiren bir gün. Çalışma alanında organize olman, hedeflerine ulaşmanı kolaylaştıracak. İş arkadaşlarınla olan iletişimine dikkat et, bazı yanlış anlamalar söz konusu olabilir. Sağlık açısından kendine zaman ayırmalı, ruhsal dengeyi sağlamak için meditasyon veya yürüyüş yapmalısın. Aşk hayatında, partnerinle daha derin bir iletişim kurmak için açık sözlü olman gerek. Duygularını ifade etme cesaretini göster, ilişkinizdeki bağlılık güçlenebilir. Arkadaşlarınla bir araya gelmek, moral bulmana yardımcı olacak. Genel olarak, günün sana getirdiği zorlukları aşarken, her şeyin üstesinden geleceğin inancını taşımalısın.

TERAZİ BURCU YORUMU

İlişkiler ve sosyal bağlantılar açısından oldukça hareketli bir gün. Karşına çıkan fırsatları değerlendirirken, dengeyi korumaya dikkat etmelisin. Kendini ifade etmekte zorlanabilir, ama içsel hislerin oldukça güçlü. Bu nedenle, duygularını doğru bir şekilde aktarabilmek için biraz zaman ayırmalısın. İş hayatında, ekip çalışmasına verdiğin önem sayesinde birkaç önemli projede başarılı sonuçlar elde edebilirsin. Devam eden bir ilişki içindeysen, hoş sürprizlerle mutluluğunu katlayabilir, yeni bağlar kurabilirsin. İçsel huzurun ve dışsal uyumun, gün boyunca seni yönlendirecek ana tema olacak. Sağlık açısından ise, fiziksel aktivitelere yönelmek sürdürülebilirlik adına faydalı olabilir. Zihnin ve bedenin arasındaki dengeyi sağlamaya çalışmak, seni daha verimli kılacaktır. Bu süreçte, gerektiğinde kendine alan tanımayı unutma; zira bu, yeni bir bakış açısı kazanmanı sağlayacak.

AKREP BURCU YORUMU

Gizli kalmış düşünceler, derin hisler yüzeye çıkabilir. İçsel bir dönüşüm sürecine girebilir, geçmişten gelen deneyimlerinizi sorgulamak isteyebilirsiniz. Sosyal ilişkilerde hassaslık ön planda, bu nedenle iletişimde dikkatli olun. Sezgileriniz güçlü, içsel sesinize güvenmek her zamankinden daha önemli. Risk almaktan çekinmeyeceğiniz bir dönemdesiniz, ancak kararlarınızı verirken mantık ve duygular arasında denge kurmaya özen gösterin. Partnerle ilişkinizi derinleştirecek samimi paylaşımlar yapmanız mümkün. İş hayatında ise sürpriz gelişmeler yaşanabilir; cesaretle girişimlerde bulunun. Kendi sınırlarınızı aşmayı denemek, yeni ufuklar görebilmeniz için kapılar açacaktır. Kendinize karşı nazik olun, bu dönemde kendinizi keşfetmek ve yenilenmek için fırsatlar sunulmakta.

YAY BURCU YORUMU

İçindeki macera tutkusu bugün daha da belirginleşecek. Yeniliklere açık olman, çevrendeki insanlarla etkileşimlerinde canlılık yaratacak. Keşifler yapmak için harika bir zaman, yeni deneyimler seni büyüleyecek ve ufkunu genişletecek. Sosyal ilişkilerde daha cesur olmalı ve içsel sesine kulak vermelisin. Eğitim veya seyahat konularında karşına çıkacak fırsatlar, kariyerine olumlu yansıyabilir. Ayrıca, ruhsal ve fiziksel sağlık konularında düzenlemeler yaparak, enerji seviyeni yükseltmek için girişimlerde bulunabilirsin. İçsel huzurunu bulmak ve kendini ifade etme şekline yeni boyutlar katmak için mükemmel bir gün. Unutma ki risk almak, bazen en güzel sonuçları doğurabilir. Olumlu düşün ve hayallerinin peşinden git.

OĞLAK BURCU YORUMU

İçsel sorgulamalar ve derin düşüncelere yönelik bir gün. Hayatındaki sorumluluklar ve hedefler üzerinde durma ihtiyacı artarken, geçmişteki seçimlerinle yüzleşebilirsin. Kariyerle ilgili yeni fırsatlar önüne çıkabilir; ancak karar verme sürecinde acele etmemek en iyisi. Sosyal çevrenden destek alman, ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Yaratıcılığını kullanarak sorunlara farklı açılardan yaklaşabilir, beklemedik çözümler bulabilirsin. Kendi içsel motivasyonlarının farkına varmak, uzun vadeli hedeflerin için güçlendirici bir adım olacak. Kendine zaman ayırmayı unutma; zihnini ve bedenini dinlendirerek enerji toplama fırsatı bulabilirsin. Bugün, katı kurallarından biraz sıyrılıp esnekliğinle yaşamın tadını çıkarma zamanı.

KOVA BURCU YORUMU

Bağımsızlık arayışının doruk noktasına ulaştığı bir dönemdesin. Bugün, sosyal çevrende yenilikçi fikirlerin ve alışılmadık yaklaşımların dikkat çekebilir. İleri görüşlülüğün ve özgür ruhunun, başkalarına ilham verme potansiyeli taşıyor. İçsel olarak daha derin düşüncelere dalabilir, arkadaşlarınla tartışmalara girebilirsin. Bu tartışmalar derin ve anlamlı olabilir, yeni bağlantılar kurma fırsatlarını beraberinde getirebilir. Keskin sezgilerinle, bazen yüzeyde görünenin ötesine geçerek, insanları daha iyi anlayabilirsin. Gün boyunca meydana gelen ani değişiklikler, belirsizlik duygusu yaratabilir; ancak bu durum seni daha da güçlendirecek ve yeni fırsatların kapısını aralayacaktır. İç dünyana dönüp, kendi değerlerini sorgulamak için uygun bir zaman. Başkalarıyla uyum içerisinde olmak ve kendi görüşlerini ifade etmek, bu sürecin önemli bir parçasını oluşturuyor. Kendine güven, nerede durduğunu bilmekle birlikte, esnek olmayı da unutma. Unutma, değişim her zaman büyümenin bir yoludur.

BALIK BURCU YORUMU

Bugün içsel dünyana dalma ve ruhsal derinlikleri keşfetme arayışın ön planda. Sesini duyurma isteğinle birlikte, çevrendeki insanların duygusal ihtiyaçlarını anlama yeteneğin güçleniyor. Empati düzeyin yüksek, bu da başkalarına yardım etmeni sağlıyor.Yaratıcılığın zirveye çıkıyor; sanatsal veya yaratıcı bir projeye yönelmen tatmin edici olabilir. Duygusal ifadeni sanatsal bir biçimde ortaya koymak, kendini bulma yolunda önemli bir adım. İlişkilerde iletişimde nazik ve anlayışlı olman, bağlarınızı güçlendirebilir.Maddi konularda temkinli olman gerekebilir; harcamalarına dikkat etmen faydalı olacak. Sezgilerin bugün oldukça keskin, bu sayede içten gelen hislerinle doğru kararlar alma şansın yüksek. Sevdiklerinle vakit geçirerek duygusal yüklerinden arınabilir, ruhsal olarak güçlenebilirsin. Karşılaşacağın zorluklar belki de seni daha derin bir anlayışa götürecek.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM