1
Yeniden, yeni ‘Saraydan Kız Kaçırma’
Caner Akın’ın rejisi, Tan Sağtürk’ün koreografisiyle sahnelenecek olan “Saraydan Kız Kaçırma”, içinde bulunduğumuz pandemi dönemine gönderme yapıyor.
Öznur Oğraş Çolak
İstanbul Devlet Opera ve Balesi, yeni bir yorumla W. A. Mozart’ın “Saraydan Kız Kaçırma” operasını İstanbul Opera Festivali kapsamında 26-27 Eylül’de Arkeoloji Müzeleri bahçesinde sahneleyecek. Caner Akın’ın rejisi, Tan Sağtürk’ün koreografisiyle sahnelenecek olan yapıt, içinde bulunduğumuz pandemi dönemine gönderme yapıyor ve konuyu başka bir salgın dönemine taşıyor. Esere, orkestra şefi Murat Cem Orhan’ın yönetimindeki İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası eşlik edecek. Tan Sağtürk, eserde koreografinin yanı sıra Selim Paşa rolünü de Selim Borak ile dönüşümlü oynayacak. “Saraydan Kız Kaçırma”nın ayrıntılarını, Caner Akın, Tan Sağtürk ve Murat Cem Orhan ile konuştuk.
– Yıllardır sahnelenen bu esere “yeni bir yorum” kattınız. Merak ediyoruz nasıl süprizler bekliyor biz sanatseverleri. Koreografisinde, sahne düzeninde hangi yeniliklerle karşılaşacağız?
Primis Player Placeholder
Caner Akın: W. A. Mozart’ın ölümsüz eseri Saraydan Kız Kaçırma, bildiğiniz üzere konusunda Türkleri işlemekte. Yüzyıllardır sahnelenen bu eserde hem sınıfsal farklar Selim Paşa – Osmin, Belmonte – Pedrillo göze çarpmakta hem de sevginin önünde hiçbir şeyin karşı duramayacağını göstermekte. Buna affetmek de dahil. Eserin en önemli vurgusu, “Güzellikle, iyilikle elde edemediğimiz insanları bırakalım” demekte. Haliyle ben de bu öğeleri daha da ön plana çıkardım.
– Yapıtın orijinaline sadık kalarak pandemi dönemine vurguyu nasıl yaptınız?
Akın: İçinde bulunduğumuz salgın hastalık durumunu da esere kattım. Hem de eserin orijinaline sadık kalarak nokta atışı bir tarihe yani İspanyol gribi salgını ve Birinci Dünya Savaşı’nın bitişi 1918 yılına taşıdım. Bu da sahne üzerinde büyük imkânlar doğurdu. Saraydan Kız Kaçırma yüzyıllardır sahneleniyor. Ve bu haliyle İstanbul Devlet Opera ve Balesi olarak dünyada ilk kez böyle bir sahneleme gerçekleştirmiş oluyoruz. Daha ilk toplantılarımızda eserin koreografı Tan Sağtürk ile birlikte bu konunun üstüne ciddi olarak eğildik. Eserin son noktasında ise özellikle Selim Paşa’nın kendi içsel yolculuğuna vurgu yapmak istedim. Yaşadığı her türlü olaya karşı içindeki çocuk, sevgi onun verdiği kararda göz ardı edilemeyecek kadar büyüktü. Bu yüzden de sahnede bir de Selim Paşa’nın çocukluğunu görüyoruz. İnsanoğlu büyüdükçe değişiyor. Fakat her ne olursa olsun içindeki çocuğu öldürmeyen, kâmil insan olma yolunda yürüyebiliyor.
– Birçok büyük opera evinde, her perdeden önce bir anlatıcı, gelecek olayların özetini yapıyor. Hatta perde aralarında başrollerdeki sanatçılarla kısacık bir söyleşi yapıyor. Bunu denemeyi düşündünüz mü?
Akın: Bu, aslında uzun zamandır benim gerçekleştirmek istediğim bir durum. Özellikle yurtdışında yaptığım temsillerde her zaman böyle organizasyonlarda yer aldım. Bunu ileride mutlaka gerçekleştireceğiz. Sadece pandemiden dolayı bunun biraz daha ötelenmesinin daha iyi olacağını düşünüyorum.
– Tan Bey, sahneleme düzeninde nasıl alanlar yarattınız dansçılara? Acaba yepyeni bir ses düzeniyle Arkeoloji Müzesi’nin bütün bahçesine yayın yapılsa, dansçılar bahçenin uzak noktalarından ışık takibiyle sahneye gelseler! Onlara böylesi daha büyük alanlar yaratmayı düşündünüz mü?
Tan Sağtürk: Koreografik anlamda Arkeoloji Müzesi’nin bahçesinde Saraydan Kız Kaçırma operası benim ilk çalışmam olacak. Bu proje, alanın bize tanıdığı fiziki imkânlar doğrultusunda, ileride yapılacak olası projelerde bize yeni fikirler sunacak. Eserin yeni tanımlarının dışında keskin hatlarına sadık kalarak projeyi oluşturmak önemli diye düşünüyorum. Yenilikleri katarken eserin formunu koruyup ince dokunuşlarla yorum katmak mümkün. Koreografik çalışmamı bu hassasiyeti gözeterek oluşturmak istedim. Değerli bir ekiple bir arada olduğum için son derece memnunum. Ekip çalışmasının ortaya çıkardığı bu eserin, seyirci ile buluşacağı günü sabırsızlıkla bekliyorum.
MÜZİKAL DOKU…
Murat Cem Orhan: Mozart, 3. bölümüyle ünlü piyano sonatı No.11 Kv 331’i yani Türk Marşı’nı bestelemeden 1 sene önce bitirdiği Saraydan Kız Kaçırma operasını, uzun yıllar Osmanlı Devleti ile savaşmış Avusturya-Macaristan İmparatoru II. Joseph’in ısmarlamasıyla yazmıştır ve açıkça görülür ki o yıllarda Avrupa’da pek çok sanatçı, Türklerin ve oryantalizmin etkisi altındadır. 18. yüzyılda görülen oryantalist akımın yansımalarını bu eserde yoğun bir şekilde görürüz.
– Peki, mehter müziği…
Özellikle müzikal dokunun mehter müziğine olan yakınlığı, operanın pek çok bölümünde -ki Mozart’ın kendi ifadesiyle “uvertür, 1. perde ve eserin finalindeki korolu bölüm ve Osmin ve Pedrillo’nun düeti Vivat Baccus” – hem müziğin ritim kurgusu hem de melodik yapısı bakımından mehter müziğine atıftır. Bu eserde grand cassa, üçgen zil ve cymabal, mehter takımında kullanılan kös ve zilleri taklit eder. Türk müziğinde olan işlemeli melodiler ise gerek Osmin’in aryalarında gerekse de korolu bölümlerde sıkça kullanılır. Eserin başından sonuna kadar, orkestrasyonda ve müziğin genelinde Türk müziği ve çoksesli Batı müziğini bu kadar homojen yansıtmayı başarmış en önemli eser olduğunu düşünüyorum.
Bugün tutkularının peşinden koşmanın zamanı. Enerji dolu bir gün seni bekliyor; yenilikler ve cesur adımlar atmak için ilham alabilirsin. İçsel motivasyonun yüksek olacak, hedeflerine yönelik net bir vizyon geliştirebilirsin. Sosyal çevrende dikkat çekici bir aura sergileyerek başkalarının ilgisini üzerinde toplayacaksın. Ancak, düşüncelerini net bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli olmalısın; yanlış anlaşılmalar, beklemediğin sorunlara yol açabilir. Fiziksel aktivitelere zaman ayırarak enerjini dengeleyebilirsin. Şimdi, arzularının peşinden koşmak için mükemmel bir zaman dilimindesin; tereddüt etme ve harekete geç!
Bugün içsel huzur arayışında olacaksın. Güne başlarken dingin ve kararlı bir ruh hali seni karşılayabilir. Yalnız kalmak isteyebilirsin; bu durum, düşüncelerini toparlamana yardımcı olacak. Maddi konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin; harcama yapmadan önce iyi düşünmelisin. İkili ilişkilerde samimiyet ve açıklık ön planda olacak. Sevdiğinle derin sohbetler gerçekleştirebilir, geçmişe dair güzel anılarınızı tazeleyebilirsin. Bu, ilişkiniz için yenileyici bir etki yaratacaktır. Cömertliğin ve sadakatin, çevrendeki insanlarla arandaki bağı güçlendirecek ve daha derin bir anlayışa ulaşmanı sağlayacak. Kendine ve sevdiklerine zaman ayırmayı unutma; bu, enerji toplamanı kolaylaştıracak. Yaratıcılığını ifade edebileceğin yeni yollar keşfedebilirsin; belki bir sanat dalında yeni bir hobi edinmek sana iyi gelebilir. Kendini ifade etmekte zorlandığın yerlerde cesur adımlar atmak, içsel gücünü ortaya çıkaracak. Doğayı ve sanatı bir araya getiren etkinliklere katılmak, ruhunu besleyecek. Unutma, senin doğana uygun olan bu deneyimler, günlük yaşamına renk katacak.
Bugün iletişim becerilerin parlayacak. Farklı insanlarla yapacağın konuşmalar senin için hem ilham verici hem de eğlenceli olacak. Zihnindeki karmaşık düşünceler netleşebilir, yeni fikirlerin havada uçuştuğunu hissedebilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almayı arzulayabilir, arkadaşlarınla keyif dolu anlar paylaşabilirsin.Duygusal olarak kendini rahat ve özgür hissetmen, başkalarıyla kurduğun bağların daha derinleşmesini sağlayacak. Ancak, ani değişimlere açık olmalı ve planlarını esnek tutmalısın. Bir sürpriz ya da beklenmedik bir gelişme, günün akışını değiştirebilir. Çevrendeki insanların bakış açılarına açık olman, seni daha anlayışlı ve empatik biri yapacak. Kendini ifade etmek için daha yaratıcı yollar keşfetmek, içinde bulunduğun ruh halini olumlu bir şekilde etkileyecek. Öğrenme isteğin ve merakın, seni yeni aktivitelerin içine çekebilir. Fakat, aşırı bilgi yüklemesi yapmamaya dikkat etmelisin; zihin dinlendirilmelidir. Anlık zevkler ve keyifli sohbetler, ruhunu besleyecek.
Bugün, yaratıcılığınız ve karizmanız etrafınızdakileri etkileme potansiyeline sahip. Sosyal çevrenizde dikkat çekebilir, fikirlerinizi cesurca paylaşabilirsiniz. İçsel gücünüz, planlarınıza olan bağlılığınızla birleşince, başarıyı getirecek hamlelerde bulunabilirsiniz. Ancak, egonuzu dengelemek önem taşıyor; başkalarını dinlemeye açık olmalısınız. Kendinizi ifade etme isteği ile başarılı bir iletişim kurmak, ilişkileri güçlendirebilir. Romantik hayatta ise sürpriz bir gelişme, heyecan katabilir. Eleştirilere karşı daha sabırlı olun, bu sayede huzurlu bir atmosfer yaratabilirsiniz. Kendi potansiyelinizi keşfetmek ve ifade etmek için harika bir gün!
Detaylara odaklanacağın, sistematik düşünce tarzını ön planda tutacağın bir gün. Yapman gereken işlerde, planlı ve organized bir yaklaşım benimsersen başarılı olacaksın. Sağlığın konusunda dikkatli olmalı, bedenine iyi bakmalısın. Etrafındaki insanlarla iletişimini güçlendirmek, ilişkilerinde olumlu sonuçlar doğurabilir. Bir arkadaşınla ya da ailenle paylaşacağın içten bir sohbet, ruhunu besleyebilir. Kendine yönelik eleştirilerde dahi başkalarına karşı empati geliştirmek, ruhsal huzurunu artıracak. Yaratıcı projelere yönelmek için ilham alabileceğin bir dönemdesin; hayal gücünü özgür bırak. Unutma ki, her detay senin elinde şekil alabilir.
Sosyal ilişkilerde harika bir gün seni bekliyor. Arkadaşlarınla keyifli etkinlikler planlayabilir, yeni insanlarla tanışabilirsin. Duygusal denge ve uyum arayışın bu dönemde ön planda olacak. Başkalarının düşüncelerine duyduğun ilgi, senin için önemli ve derin bir anlam taşıyor. Sanatsal projelerle ilgilenmek ya da estetik konularda yaratıcı düşünce içinde olmak, ruhunu besleyecek. Duygusal olarak kendini ifade etmekte zorlanabilirsin, bu nedenle içsel olarak hissettiklerini açıkça paylaşmaya çalış. Günün sonunda, seni saran pozitif enerjiyi hissedeceksin. Denge kurmak ve uyum sağlamak üzerine inşa ettiğin tüm ilişkilerde tatmin edici sonuçlar alman mümkün. Her şeyin uyum içinde ilerlemesi için biraz sabırlı olman gerekebilir.
Bugün hislerin derinliğiyle yüzleşeceğin, içsel sorgulamalara yönelmek için ideal bir zaman. İş ve özel hayatındaki dinamikler arasında denge bulmak, güçlü sezgilerinle mümkün olacak. Karşılaştığın zorluklar, seni daha derin bir anlayışa yönlendirecek. Kimi ilişkilerdeki bağların güçlenirken, bazılarını sorgulamak isteyebilirsin. Kendine karşı dürüst olman, dönüşüm sürecini hızlandıracak. Maddi konularda dikkatli adımlar at, yapıcı eleştirilerden faydalanarak ilerlemekte yarar var. Bugün, sevdiklerinle derin sohbetler ve paylaşım anları yaşayabilirsin; duygusal bağlarınızı kuvvetlendirecek bu deneyimlerden kendine yeni içgörüler çıkar. Unutma, içinde bulunduğun anın kıymetini bilmek, ruh kaliteni yükseltecek.
Hareketli bir gün seni bekliyor. İçindeki macera ruhu bu dönemde daha da güçleniyor. Yeni fikirler ve projeler üzerinde yoğunlaşma isteği, ilgini ve enerjini yüceltirken, farklı bakış açıları geliştirmene yardımcı olacak. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurman için fırsatlar sunabilir. Belki de beklenmedik bir davet alabilirsin; bu, seni heyecanlandıran bir deneyime dönüşebilir. Kişisel hedeflerine odaklanırken, içsel huzurunu da korumayı unutma. Gelecek hakkında daha iyimser olmanı sağlayacak fırsatlar kapını çalabilir. Risk almayı ve konfor alanından çıkmayı deneyimle, çünkü bu, büyümene en önemli katkıyı sağlayacak. Yine de, hızlı kararlar almadan önce biraz durup düşünmekte fayda var; sezgilerine güven, doğru yolu bulmanda yardımcı olacaktır.
Bugün, sorumluluklar ve kariyer odaklı düşünceler ön planda. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlı ve disiplinli bir yaklaşım sergileyebilirsin. İşle ilgili konularda önemli gelişmeler yaşanabilir; bu da gerçekleştirmek istediğin projelerin hız kazanmasına olanak tanır. Ancak, aşırı çalışmak yerine dengeyi bulmaya özen göstermelisin. Ailevi ilişkilerde ise daha anlayışlı ve empatik bir tutum benimsemek, bağlarını güçlendirecek. Sağlığına dikkat etmen önemli; gerek bedensel, gerekse ruhsal olarak kendine zaman ayırmalısın. İçsel huzurun, başarılı olmanın anahtarı olacak. Geleceğe yönelik planlarını gözden geçirirken, esnek olmayı unutmamalısın. Dikkatini dağıtan unsurları geride bırakmak, daha odaklı bir şekilde ilerlemene yardımcı olacak. Kendine güven ve kararlılıkla adım at.
Bugün, özgürlük arayışın ön plana çıkıyor. Toplumsal olaylar ve arkadaş çevren ile ilgili yenilikçi fikirler geliştirmek isteyebilirsin. Bağlantılarını güçlendirmen, geleceğe dair umut ve ilham verebilir. Aniden ortaya çıkan fırsatlar, yeni projelere yönelmeni sağlayabilir. İçsel sezgilerin oldukça kuvvetli; bu nedenle duygu ve düşüncelerini samimiyetle ifade etmekten çekinme. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilir, ilgi odağı olabilirsin. Ancak, fikir ayrılıklarına açık olman sana yeni bakış açıları kazandıracak. Esneklik ve adaptasyon, bu dönemde senin en büyük yardımcıların olacak. Geçmişte yaşananları gözden geçirip, geleceğin için sağlıklı kararlar almaya odaklanmalısın. Bugün kendine yatırım yapmayı unutma; yarın için sağlam temeller atabilirsin.
Duyguların derinlere dalma zamanı. İçsel dünyanın zenginliklerini keşfetmek için bir fırsat sunuluyor. Sanat ve yaratıcılık alanında ilham dolu anlar yaşayabilirsin. Hayal gücünün sınırlarını zorlamak, seni yeni fikirlere götürebilir. İletişim kurarken karşındaki insanlarla empati kurmak, benzersiz bağlar oluşturmanı sağlayacak. Duygusal olarak hassas olabilirsin, bu yüzden hislerine dikkat et ve kendini koruma altına al. Birikmiş duyguları paylaşmak, seni rahatlatacak. İçindeki sesi dinle ve güven. Farkında olmadan başkalarına ilham verebilir, onların hayatlarında bir fark yaratabilirsin. Umut dolu bir gün seni bekliyor.
1
2
3
4
5
6
