Sanatçı Birol Bayram’ın sanatına odaklanan belgesel, festival yolculuğunda:

Sanatçı Birol Bayram’ın sanatına odaklanan belgesel, festival yolculuğunda:

 Bir kitabın rüyası

Sanatçı Birol Bayram’ın sanatına odaklanan belgesel, festival yolculuğunda: Bir kitabın rüyası

Birol Bayram: karikatürist, illüstratör ve çizer. Tasarladığı 6 bin kitap kapağı ve ulaştığı yaklaşık 63 milyon insan…

Gazeteci Aslı Atasoy, sanat dünyasında çok yönlü çalışmalarıyla bilinen Birol Bayram’ın sanatına odaklanan “Kitabın Rüyası” adlı belgesele imza attı. Mayıs ayında Atlas Sineması’nda özel gösterimle seyirci karşısına çıkan belgesel, festival yolculuğuna hazırlanıyor. Belgeselde Ahmet Ümit, Zeynep Atakan, Yekta Kopan, Mehmet Y. Yılmaz, Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Horasan, Selçuk Altun, Sevengül Sönmez ve Gamze Varım’ın yanı sıra Atasoy’un da görüşleri yer alıyor. Atasoy’la “Kitabın Rüyası”nı konuştuk.

  • Bu belgesel fikri nasıl doğdu? Nasıl gelişti?

Sanırım bazı fikirler bizim onları keşfetmemiz için sabırla bekliyor. “Kitabın Rüyası” da böyle ortaya çıktı. Geçen sene hazırladığım Gırgır Dosyası için Birol Bayram’la görüşmüştüm. Gırgır’ın son dönem çizerlerinden biriydi. Sohbet sonrasında, son 26 yıldır büyük bir yayınevinin görsel yönetmeni olduğunu ve bu süre zarfında 6 bin kitap kapağı tasarladığını öğrendim. Bu bilgi beni çok etkiledi. Gazeteci refleksiyle bunun bir dünya rekoru olabileceğini düşündüm. Ama daha önemlisi, bu sayı yalnızca bir istatistik değildi; kültürel bir arşivin kapısını aralıyordu. Yapay zekâya göre, yaklaşık 63 milyon kişi onun tasarladığı bir kitabı okumuştu ve neredeyse her üç evden birinde onun imzasını taşıyan bir kitap bulunuyordu. Bu görünmez belleği görünür kılmak istedim.

‘KOLEKTİF HAFIZA’

  • Belgeselde dört yazar, bir film yapımcısı, bir karikatürist, bir ressam, bir reklamcı, iki editörün görüşleri var. Bu geniş yelpazeyi nasıl oluşturdunuz?

Filmin sadece bir biyografi olmasını istemedim. Kitap kapağını ve bunu bu kadar önemli kılan sisteme de bakmak istedim. Bu nedenle çok önemli isimlere, kendi hikâyelerinden kitap kapağı ile olan ilişkilerini sordum. Mesela Ahmet Ümit farklı tasarımcılarla en çok kitap kapağına sahip bir yazar. Yayınevi değiştirdiği için neredeyse 200 farklı kitap kapağı var. Ümit hem kendi bakış açısı ile hem de çalıştığı tasarımcılarla kurduğu ilişki üzerinden burada ve yurtdışında kitaplarının kapaklarını anlattı. Kendisi de güzel sanatlar mezunu olan yapımcı Zeynep Atakan kapağa dair görüşlerinin yanında film afişi ve kitap kapağı arasındaki ilişkiyi anlattı. Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Horasan ve Tibet Sanlıman, Bayram’ın okuldan ilişkileri idi. Onlar daha özel detaylar anlattı. Sevengül Sönmez ise edebiyat dünyamızın en tecrübeli editörlerinden kendi görüşleri ile kitap kapağı ve tasarımcı ilişkisini anlattı. Anlattıkları ufuk açıcı. Mehmet Y. Yılmaz yine dergi sektöründe Birol Bayram’ı keşfeden önemli bir gazeteci. Yekta Kopan kendi yazar kimliği ile kendi kapakları arasında kurduğu iletişimi hem de bir okur olarak Bayram’ın işlerini anlattı. Yazar Selçuk Altun ve Gamze Varım da görüşleri ile yer aldılar. Bir tür kolektif hafıza yaratmak istedim.

  • “Kitabın Rüyası”nı sadece bir tasarımcının hikayesi olarak değil, bir yönetmen olarak sizin anlatımınızla da izliyoruz. Sizce bu filmi özel kılan şey ne?

En başta daha önce hiç görünmemiş ve fark edilmemiş bir emeğin ortaya çıkarılması, gösterilmesi diyebilirim. Ve anlatmaya çalıştığı şey kadar nasıl anlattığı olduğunu düşünüyorum. Başlangıçta bu bir biyografi gibi görünebilir ama benim isteğim, tek bir kişinin öyküsünü anlatmak değildi. Görsel hafızamızın sessiz arşivini deşmeye çalıştım. Kitap kapakları dediğimiz şey, bir tür gündelik imgeler müzesidir. Ve bu müzeyi sinemasal bir dille dolaştım. Belgeselde klasik bir kronoloji yerine, duygusal ve sezgisel geçişlerle ilerleyen tematik bir yapı kurdum. Örneğin konukların yanıtları birbirleri ile doğal bir iletişim halinde. Çünkü bana göre tasarım, bazen gösterdiğinden çok gösteremediği ile konuşur. Görüntü yönetmeni Hakan Kasırga’nın sinema dilinin de çok önemli olduğunu söylemeliyim.

  • Horasan, belgeselde, “Kitap kapağı sanat eseri dersem sabaha kadar konuşuruz, değil dersem sabaha kadar konuşuruz” diyor. Siz, sabaha kadar konuşmadan, ne düşünüyorsunuz?

Sanat eseri olup olmamasından ziyade bizim “sanat” kavramını neye dair kullandığımız ile ilgileniyorum. Kapitalizm her şeyi sanat yapabilir. Zincir kahveci bardağını bile. Kitap kapağı sanat eseri midir? Belki ama kitap kapaklarının sanat eseri olmadığını düşünenlerdenim. Evet bazı kapaklar sanat eseri niteliğinde olabilir ama bunu tamamı için söylersek haksızlık etmiş oluruz diye düşünüyorum. Eğer sanat dediğimiz şey düşünceyle duyunun kesiştiği yerde doğuyorsa, bu kapaklar da birer çağdaş minyatür sayılabilir.

  • Belgeselin izleyicide nasıl bir etki yaratmasını umuyorsunuz?

Filmi izleyenlerden şimdiye dek iki ortak yorum aldım. İlki aslında pek de fark etmedikleri kitap kapaklarına bundan sonra daha farklı bakacakları idi. Diğeri ise ilk yaptıkları şey evlerine gidip Bayram tasarımı bir kitap var mı diye bakmak olduğu. Şimdiye kadar hepsi evlerinde en az bir kitap buldu. Filmin entelektüel bulunması da çok hoşuma gidiyor. Kitap kapağı dediğimiz şey sadece estetik bir tercih değil, aynı zamanda bir kültürel yorum. Tasarım, edebiyatı taşıyan ilk bakış. Düşündüğümüzden çok daha önemli. Ne yazık ki bu önemi algılamak için göstermek gerekiyor. İzleyicinin, bir kitap kapağına bakarken, oradaki emeği, sezgiyi, düşünceyi fark etmesini istiyorum. Ve belki de şunu sormalarını: “Bir kitabın rüyası nedir?”

İlgili Konular:#Belgesel
Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün tutkularının peşinden koşmanın zamanı. Enerji dolu bir gün seni bekliyor; yenilikler ve cesur adımlar atmak için ilham alabilirsin. İçsel motivasyonun yüksek olacak, hedeflerine yönelik net bir vizyon geliştirebilirsin. Sosyal çevrende dikkat çekici bir aura sergileyerek başkalarının ilgisini üzerinde toplayacaksın. Ancak, düşüncelerini net bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli olmalısın; yanlış anlaşılmalar, beklemediğin sorunlara yol açabilir. Fiziksel aktivitelere zaman ayırarak enerjini dengeleyebilirsin. Şimdi, arzularının peşinden koşmak için mükemmel bir zaman dilimindesin; tereddüt etme ve harekete geç!

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün içsel huzur arayışında olacaksın. Güne başlarken dingin ve kararlı bir ruh hali seni karşılayabilir. Yalnız kalmak isteyebilirsin; bu durum, düşüncelerini toparlamana yardımcı olacak. Maddi konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin; harcama yapmadan önce iyi düşünmelisin. İkili ilişkilerde samimiyet ve açıklık ön planda olacak. Sevdiğinle derin sohbetler gerçekleştirebilir, geçmişe dair güzel anılarınızı tazeleyebilirsin. Bu, ilişkiniz için yenileyici bir etki yaratacaktır. Cömertliğin ve sadakatin, çevrendeki insanlarla arandaki bağı güçlendirecek ve daha derin bir anlayışa ulaşmanı sağlayacak. Kendine ve sevdiklerine zaman ayırmayı unutma; bu, enerji toplamanı kolaylaştıracak. Yaratıcılığını ifade edebileceğin yeni yollar keşfedebilirsin; belki bir sanat dalında yeni bir hobi edinmek sana iyi gelebilir. Kendini ifade etmekte zorlandığın yerlerde cesur adımlar atmak, içsel gücünü ortaya çıkaracak. Doğayı ve sanatı bir araya getiren etkinliklere katılmak, ruhunu besleyecek. Unutma, senin doğana uygun olan bu deneyimler, günlük yaşamına renk katacak.

İKİZLER BURCU YORUMU

Bugün iletişim becerilerin parlayacak. Farklı insanlarla yapacağın konuşmalar senin için hem ilham verici hem de eğlenceli olacak. Zihnindeki karmaşık düşünceler netleşebilir, yeni fikirlerin havada uçuştuğunu hissedebilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almayı arzulayabilir, arkadaşlarınla keyif dolu anlar paylaşabilirsin.Duygusal olarak kendini rahat ve özgür hissetmen, başkalarıyla kurduğun bağların daha derinleşmesini sağlayacak. Ancak, ani değişimlere açık olmalı ve planlarını esnek tutmalısın. Bir sürpriz ya da beklenmedik bir gelişme, günün akışını değiştirebilir. Çevrendeki insanların bakış açılarına açık olman, seni daha anlayışlı ve empatik biri yapacak. Kendini ifade etmek için daha yaratıcı yollar keşfetmek, içinde bulunduğun ruh halini olumlu bir şekilde etkileyecek. Öğrenme isteğin ve merakın, seni yeni aktivitelerin içine çekebilir. Fakat, aşırı bilgi yüklemesi yapmamaya dikkat etmelisin; zihin dinlendirilmelidir. Anlık zevkler ve keyifli sohbetler, ruhunu besleyecek.

YENGEÇ BURCU YORUMU
ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, yaratıcılığınız ve karizmanız etrafınızdakileri etkileme potansiyeline sahip. Sosyal çevrenizde dikkat çekebilir, fikirlerinizi cesurca paylaşabilirsiniz. İçsel gücünüz, planlarınıza olan bağlılığınızla birleşince, başarıyı getirecek hamlelerde bulunabilirsiniz. Ancak, egonuzu dengelemek önem taşıyor; başkalarını dinlemeye açık olmalısınız. Kendinizi ifade etme isteği ile başarılı bir iletişim kurmak, ilişkileri güçlendirebilir. Romantik hayatta ise sürpriz bir gelişme, heyecan katabilir. Eleştirilere karşı daha sabırlı olun, bu sayede huzurlu bir atmosfer yaratabilirsiniz. Kendi potansiyelinizi keşfetmek ve ifade etmek için harika bir gün!

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaylara odaklanacağın, sistematik düşünce tarzını ön planda tutacağın bir gün. Yapman gereken işlerde, planlı ve organized bir yaklaşım benimsersen başarılı olacaksın. Sağlığın konusunda dikkatli olmalı, bedenine iyi bakmalısın. Etrafındaki insanlarla iletişimini güçlendirmek, ilişkilerinde olumlu sonuçlar doğurabilir. Bir arkadaşınla ya da ailenle paylaşacağın içten bir sohbet, ruhunu besleyebilir. Kendine yönelik eleştirilerde dahi başkalarına karşı empati geliştirmek, ruhsal huzurunu artıracak. Yaratıcı projelere yönelmek için ilham alabileceğin bir dönemdesin; hayal gücünü özgür bırak. Unutma ki, her detay senin elinde şekil alabilir.

TERAZİ BURCU YORUMU

Sosyal ilişkilerde harika bir gün seni bekliyor. Arkadaşlarınla keyifli etkinlikler planlayabilir, yeni insanlarla tanışabilirsin. Duygusal denge ve uyum arayışın bu dönemde ön planda olacak. Başkalarının düşüncelerine duyduğun ilgi, senin için önemli ve derin bir anlam taşıyor. Sanatsal projelerle ilgilenmek ya da estetik konularda yaratıcı düşünce içinde olmak, ruhunu besleyecek. Duygusal olarak kendini ifade etmekte zorlanabilirsin, bu nedenle içsel olarak hissettiklerini açıkça paylaşmaya çalış. Günün sonunda, seni saran pozitif enerjiyi hissedeceksin. Denge kurmak ve uyum sağlamak üzerine inşa ettiğin tüm ilişkilerde tatmin edici sonuçlar alman mümkün. Her şeyin uyum içinde ilerlemesi için biraz sabırlı olman gerekebilir.

AKREP BURCU YORUMU

Bugün hislerin derinliğiyle yüzleşeceğin, içsel sorgulamalara yönelmek için ideal bir zaman. İş ve özel hayatındaki dinamikler arasında denge bulmak, güçlü sezgilerinle mümkün olacak. Karşılaştığın zorluklar, seni daha derin bir anlayışa yönlendirecek. Kimi ilişkilerdeki bağların güçlenirken, bazılarını sorgulamak isteyebilirsin. Kendine karşı dürüst olman, dönüşüm sürecini hızlandıracak. Maddi konularda dikkatli adımlar at, yapıcı eleştirilerden faydalanarak ilerlemekte yarar var. Bugün, sevdiklerinle derin sohbetler ve paylaşım anları yaşayabilirsin; duygusal bağlarınızı kuvvetlendirecek bu deneyimlerden kendine yeni içgörüler çıkar. Unutma, içinde bulunduğun anın kıymetini bilmek, ruh kaliteni yükseltecek.

YAY BURCU YORUMU

Hareketli bir gün seni bekliyor. İçindeki macera ruhu bu dönemde daha da güçleniyor. Yeni fikirler ve projeler üzerinde yoğunlaşma isteği, ilgini ve enerjini yüceltirken, farklı bakış açıları geliştirmene yardımcı olacak. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurman için fırsatlar sunabilir. Belki de beklenmedik bir davet alabilirsin; bu, seni heyecanlandıran bir deneyime dönüşebilir. Kişisel hedeflerine odaklanırken, içsel huzurunu da korumayı unutma. Gelecek hakkında daha iyimser olmanı sağlayacak fırsatlar kapını çalabilir. Risk almayı ve konfor alanından çıkmayı deneyimle, çünkü bu, büyümene en önemli katkıyı sağlayacak. Yine de, hızlı kararlar almadan önce biraz durup düşünmekte fayda var; sezgilerine güven, doğru yolu bulmanda yardımcı olacaktır.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün, sorumluluklar ve kariyer odaklı düşünceler ön planda. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlı ve disiplinli bir yaklaşım sergileyebilirsin. İşle ilgili konularda önemli gelişmeler yaşanabilir; bu da gerçekleştirmek istediğin projelerin hız kazanmasına olanak tanır. Ancak, aşırı çalışmak yerine dengeyi bulmaya özen göstermelisin. Ailevi ilişkilerde ise daha anlayışlı ve empatik bir tutum benimsemek, bağlarını güçlendirecek. Sağlığına dikkat etmen önemli; gerek bedensel, gerekse ruhsal olarak kendine zaman ayırmalısın. İçsel huzurun, başarılı olmanın anahtarı olacak. Geleceğe yönelik planlarını gözden geçirirken, esnek olmayı unutmamalısın. Dikkatini dağıtan unsurları geride bırakmak, daha odaklı bir şekilde ilerlemene yardımcı olacak. Kendine güven ve kararlılıkla adım at.

KOVA BURCU YORUMU

Bugün, özgürlük arayışın ön plana çıkıyor. Toplumsal olaylar ve arkadaş çevren ile ilgili yenilikçi fikirler geliştirmek isteyebilirsin. Bağlantılarını güçlendirmen, geleceğe dair umut ve ilham verebilir. Aniden ortaya çıkan fırsatlar, yeni projelere yönelmeni sağlayabilir. İçsel sezgilerin oldukça kuvvetli; bu nedenle duygu ve düşüncelerini samimiyetle ifade etmekten çekinme. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilir, ilgi odağı olabilirsin. Ancak, fikir ayrılıklarına açık olman sana yeni bakış açıları kazandıracak. Esneklik ve adaptasyon, bu dönemde senin en büyük yardımcıların olacak. Geçmişte yaşananları gözden geçirip, geleceğin için sağlıklı kararlar almaya odaklanmalısın. Bugün kendine yatırım yapmayı unutma; yarın için sağlam temeller atabilirsin.

BALIK BURCU YORUMU

Duyguların derinlere dalma zamanı. İçsel dünyanın zenginliklerini keşfetmek için bir fırsat sunuluyor. Sanat ve yaratıcılık alanında ilham dolu anlar yaşayabilirsin. Hayal gücünün sınırlarını zorlamak, seni yeni fikirlere götürebilir. İletişim kurarken karşındaki insanlarla empati kurmak, benzersiz bağlar oluşturmanı sağlayacak. Duygusal olarak hassas olabilirsin, bu yüzden hislerine dikkat et ve kendini koruma altına al. Birikmiş duyguları paylaşmak, seni rahatlatacak. İçindeki sesi dinle ve güven. Farkında olmadan başkalarına ilham verebilir, onların hayatlarında bir fark yaratabilirsin. Umut dolu bir gün seni bekliyor.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM