Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

5 Ocak 2018 tarihinde aramızdan ayrılan Münir Özkul’un değerli hatırasına saygıyla

Hemen her ölüm yıldönümünde, eski bir dolabı ya da çekmeceyi, albümü karıştırcasına geçmiş zamanları eşeliyorum. Göz kapaklarının arkasına gizlenmiş gerçeklere ulaşıyorum bazen. Bir yerlerde saklı kalmış, unutulmuş, dün ile yarın arasında terk edilmiş hatıraların istilasına uğruyorum ister istemez. İtiraf edeyim, yazmaya başladığımda, sanki tılsımlı bir değnek beni Alice’inkine benzer harikalar diyarına ışınlayıveriyor. Mutlu da oluyorum, mutsuz da. Bazen zamanı durdurmak, sonsuza kadar o anı, o kişiyi yaşamak istediğim de oluyor, tabii. Tanık ve suç ortağı olmak böyle bir şey!

Bir kavuk… Kel Hasan’dan, Dümbüllü İsmail Efendi’ye, sonrasında Münir Özkul’a devrolan o kavuk. Belki de altı yüz küsur senelik bir kültürün, temaşa sanatının, tuluat tiyatrosunun simgesi olan, bir tür ustadan çırağa el verme biçimi olarak değerlendirebileceğimiz o paha biçilmez kavuk.

Yıl 1970. İsmail Dümbüllü, Kanlı Nigar oyununda izlediği Münir Özkul’a hayran kalır. Dahası nicedir aradığı çırağı da bulmuştur sonunda. “Sen kitaplı tiyatrodan geliyor olsan da, yerine göre Pişekar, yerine göre Kavuklu olmayı başardın. Kavuk senin hakkın” der. Geleneksel Türk tiyatrosundan hiç kopmamıştır ki zaten Münir Özkul. Meddahtır. İbiş’tir.

Karmakarışık duyguların çıkmazındaydı. Son derece mahcup, sıkılgan, içe dönüktü. Evet, General Çöpçatanutangaçtı aslında ve iç dünyasında o kadar yalnız, kendiyle sürgünde. Münir Özkul’u en son bir televizyon programında izlemiştim, ağır ağır konuşuyor, sözcükler ağzında zorlukla yuvarlanıyordu. Her şey bir hoş seda için yaşanmıştı. Tahtanın üstünde onca eziyet. Hayal kırıklıkları. Alkışlar. Ödüller. Parasızlık. İçine düşen ıssızlığı kolay savuşturamamıştı pek. Sanat denen ocağın harına kor taşımaktan hiç yorulmamıştı.

Münir Özkul hem şahindi sahnede hem de güvercin. Hem yansı hem nergis. Var ettiği her karakterde dorukta bir oyunculuk sergilemişti. Öne doğru taradığı dökülen saçları, gözlerinin taa içinde o kırık, hüzünlü ifadesiyle bazen Thomas Fasulyaciyan, bazen Adile Hanım’ın eşi Yaşar Usta, bazen Hababam Sınıfı’nın başbelası Kel Mahmut. Emel, Tarık, Müjde, Halit, Kemal, Türkan, Hülya’nın babası. Muhtar Hasan, Pazarcı Derviş Efendi. Tanıdığımız, bildiğimiz biri. Bizim aileden. İçten, hep biraz çocuk kalmış, hırçın, iyi, yürekli, alıngan, utangaç, duygularını pek de açığa vuramayan, kalabalıklar arasında hep yalnız, kalbinde hüzünler, hicranlar büyüten bir adam geliyor şimdi aklıma. Özünde bir yalnızlık insanıydı kuşkusuz. Aktör Münir Özkul’u yaratan bu yalnızlıktı belki de.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastahanesi… Defalarca kendi isteğiyle gittiği, belli dönemler tedavi aldığı o ağaçlar içinde kalmış soğuk, ürperten, taş binalar. Bir sığınıştı belki alkol onun için. Bir kaçıştı.

Muhsin Ertuğrul, “Bir gün alkolü bırakacağını biliyorum, o nedenle müsamaha gösteriyorum sana.” demişti. İç ve dış dünyası çelişiyordu. Kırıktı. Mutsuzdu. Dedim ya, yalnızdı.

Evet, annesi… Hayriye Özkul. “Paşa oğlum” diye severdi Münir’i. “Büyüyüp Paşa olacak tıpkı dedesi gibi.”

Geriye sadece suçluluk duygusu kalmıştı. Aşamadığı bir suçluluk duygusu. Vicdan azabı, diyelim hatta. Ne annesi ne babası Münir Özkul’un sahnede elde ettiği başarıları görememişlerdi. O da payına düşen hunhar nice acıyı üstlenmiş, kimselere nasip olmayan ağır bedeller ödemişti. Hayır, hayatı geriye sarma imkanı yoktu. Haydi sardı diyelim, yine tiyatrocu olmayacak mıydı zaten? Sadece susuyor, saklanıyordu. Saklanıyordu da, nereye kadar? Bir gün gelecek, o çarpışma yaşanacaktı sonunda. Acı çekiyordu, hem de çok. Nereye kadar sürdüreceğini kestiremediği bir yolculuğun eşiğindeydi. Bir yaş sessizce yuvarlandı gözünden.

Yıl 1925 Bakırköy Orta Sokak’ta iki kızdan sonra dünyaya gelir Münir Özkul. Bir anda tüm ailenin gözbebeği olur. Dadısı Salise Hanım, ablaları Saime ve Sıdıka, hele annesi üstüne titrerler, çok severler onu. Gelecek biçerler Münir’e o yaşında. Paşa olacaktır. Şöyle belinde kılıcı, çizmeleriyle yürüdüğünde yerleri sarsan Münir Paşa.

Miltiyadi Sineması… Gündüzleri okuldan kaçıp sığındı en seçkin Amerikan, Fransız filmlerini izlediği Miltiyadi Sineması. Akşamları aynı sahnede Şahin Tek, Naşit Efendi, Raşit Rıza, Karakaş kumpanyalarını alkışlardı. Tuluat Dümbüllü İsmail Efendi, Tevfik İnce’ydi Münir Özkul için. Hazım Körmükçü’yü hiç unutmamıştı. Aslında kararını çoktan vermişti de… Bunu dillendirmekten korkuyordu. Artık on beş yaşındaydı. Hayır, okulu bırakacaktı… Evet, tiyatrocu olacaktı. Ama nasıl? Taa en derininde kalbinin bir yer sızlıyordu, ince ince. Ailesi ne diyecekti?

Bakırköy Halkevi’nde Mahçuplar oyununda uşak rolünde ilk kez sahneye çıktı Münir Özkul. Ardından Sadık Şendil’in yönlendirmesiyle Ses Tiyatrosu’nda buldu kendini.

1949-50 sezonunda Aşk Köprüsü oyununda Mürrüvet Sim ile karşılıklı oynadı. Derken, Sadri Alışık, Mücap Ofluoğlu, Agah Hün, Kamuran Yüce, Şükran Güngör’lü Küçük Sahne yılları. Çolpan İlhan ile kısa süren bir nişanlılık. (O dönemde Ferdi Tayfur ve Sait Faik en yakın dostlarıydı. Öyle ki oğlunun adını Sait Ferdi koyacaktı günün birinde) Vasfi Rıza’nın çağrısıyla Şehir Tiyatroları’nda Bir Kilo Namusadlı oyunla sahne aldı Münir Özkul. Olmadı, ısınamadı Şehir Tiyatroları’na ve Cüneyt Gökçer’e başvurdu, iş istedi. Ankara Devlet Tiyatrosu’ndaydı artık. Teodorların Valsi ile büyük beğeni topladı. 1960’da Suna Selen ve Uğur Başaran ile Bulvar Tiyatrosu’nu, hemen ardından Münir Özkul Tiyatrosu’nu kurdu. Generalin Aşkı, Sevgili Gölge gibi oyunlarda rol aldı. Sinema. Tekrar Şehir Tiyatrosu. Kanlı Nigar müzikali.

1980’lerde Ortaoyuncular’da İstanbul’u Satıyorum, Soyut Padişah

Sahnede, hatırlıyorum, gümüş ışıltılı bir aylayla sarmalanmış gibiydi. Müthişti. Erişilmezdi. Thomas FasulyaciyanHaldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı oyununu kaç kez izlediğimi çıkaramıyorum. Ama o tirad: “İşte bu hatıralar, o sessizlikte saklandıkları yerden çıkar, bir fısıltı halinde yine sahneye dökülürler. Artık kendimiz yoğuz. Seyircilerimiz de kalmadı. Ama repliklerimiz, fısıldaşır dururlar sabaha kadar. Gün ağarır, temizleyiciler gelir, replikler yerlerine kaçışır. Perde! ”

Her defasında hüsranla biten aşkların yaralarını yenileri saracaktı. Belki de hep annesini arıyor, hep annesini özlüyordu. Karmakarışık duyguların çıkmazında hissediyordu kendini. Durdurak bilmeden o setten diğerine, o sahneden ötekine koşuyordu. Sanatının doruğundaydı. 70’li yıllarda rol aldığı filmlerle ikonografik ve toplumbilimsel bir fenomene dönüşüyor, Kel Mahmut tiplemesiyle kolektif bilinçaltına yerleşiyordu. Her defasında yeniden diriliş. Her yaşar kıldığı kimlikte küllerinden doğma. Asla yenik düşmeme. Sessizliğini koruyan, sadece sanatıyla konuşan, var olan bir aktör. Sahnede etkileyici, duyarlı bir estetik mozaik oluşturan.

Düşünüyorum da, hayatlarımızın değişmez başlığı ve dipnotuydu Münir Özkul. Standart, dayatılmış kalıpları aşarak kendi özgün dilini geliştirebilmiş bir auteur. Dahası, temaşa geleneğinin anti-illüzyonist biçim olanaklarını, sıcak bir üslûbla harmanlamış, hayat ve mücadeleyi anlamlı kılmıştı.

“Sen, büyük patron, milyarder, para babası, fabrikalar sahibi Saim Bey. Sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm, ben, Yaşar Usta. Sen benim yanımda bir hiçsin, anlıyor musun? Bir hiç. Gözümde pul kadar bile değerin yok. Ama şunu iyi bil ne oğluma, ne gelinime hiçbir şey yapamayacaksın. Yıkamayacak, dağıtamayacak, mağlup edemeyeceksin bizi.”

Bizim Aile’deki tiradıyla ürperdim. Perdeler çekili, salon yarı karanlıktı. Gün geceye kavuşmak üzereydi. Birden bir karaltı görür gibi oldum. Belli belirsiz bir gölge. Münir Özkul’du bu. Bakışlarında hep o ışık şeraresi…

PINAR ÇEKİRGE

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün enerjini en yüksek seviyede hissedeceksin. Cesur adımlar atmak için mükemmel bir zaman. Toplumsal ilişkilerini güçlendirebilir, yeni bağlantılar kurabilirsin. Ancak aceleci davranmamalı, kararlarını düşünerek almalısın; sabırsızlık seni yanıltabilir. İçsel motivasyonun sayesinde yeni projelere başlayabilir, tutkunun peşinden gidebilirsin. Fiziksel aktivitelere yönelmek, bedensel enerjini dengeleyip zindelik kazandırabilir. Duygusal olarak ise daha çok kendine dönük olman, içsel huzuru bulmanı sağlayacak. Karlı bir gün geçirmek içinse, sevdiğin aktivitelere zaman ayırmayı ihmal etme. Yorucu geçen günlerin ardından, kendine bir ödül vermek de önem taşıyor. Unutma, risk almaktan korkma; çünkü fırsatlar kapını çalabilir.

BOĞA BURCU YORUMU

Sabah saatlerinin sakinliği, zihninde huzur arayışını destekleyecek. Gün içinde karşılaşacağın küçük zorluklar, sabrın ve kararlılığının ne denli güçlü olduğunu bir kez daha gösterecek. İçsel huzurunu korumak için aloe vera gibi sakinleştirici alanlara yönelmek faydalı olabilir.İletişim alanında dikkatli olmalısın. Özellikle yakınlarınla yapacağın sohbetlerde, duygularını ifade etmekte zorlanabilirsin. Aşk hayatında ise tutku ve heyecan dolu anlar seni bekliyor. Partnerinle aranızdaki bağı güçlendirmeye yönelik samimi bir konuşma yapmak için ideal bir dönemdesin. Kendini ifade etmekte zorlansan bile, kalbinin sesine kulak ver.Finansal konularda dikkatli olmalı, gereksiz harcamalardan kaçınmalısın. Kazanımlarını artırmak için söylem yerine eyleme geçme vakti. Günün sonunda, kendine zaman ayırarak ruhsal ve bedensel sağlığını destekleyecek etkinliklere yönelmek, seni dingin bir ruh haliyle buluşturacak. Kendine güven ve sabırlı ol; istediğin her şeyin zamanı gelecek.

İKİZLER BURCU YORUMU

Bugün iletişimlerin ve sosyal etkileşimlerin ön planda olacak. Konuşmaların daha derin anlamlar kazanacağı, fikirlerin daha anlamlı hale geleceği bir gün seni bekliyor. Zihin açıklığı ve merak duygusu, yeni insanlarla tanışmanı ve farklı perspektiflerden bakmanı sağlayacak. Fikir alışverişleri, projelerini daha da zenginleştirip yaratıcı çözümler bulmana yardımcı olabilir. Kendine güven, düşüncelerini ifade etme konusunda senin için belirleyici bir etken olacak. Ayrıca, duygusal derinliği yakalamak önemli. İçsel bir sorgulama yaparken, hislerinin seni nasıl yönlendirdiğini gözlemle. Bugün, kişisel ilişkilerde anlayış ve empati kurmak için harika bir fırsat. Verdiğin sözlere dikkat et, karşındakilerin beklentileriyle uyumlu kalmak sana fayda sağlayacak. Eğlenceli anlar ve güzel sürprizler de kapıda.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal bir yoğunluk içinde hissedebilirsin. İçsel dünyanda derinleşmek, geçmişle yüzleşmek ya da sevdiklerinle olan ilişkilerini gözden geçirmek isteği doğabilir. Empati yeteneğin öne çıkacak, başkalarının duygularını anlama konusunda oldukça başarılı olacaksın. Ancak, bu durumu kendine de yansıtmayı unutma; kendi ihtiyaçlarına saygı göster. Belirsizlik hissi, seni rahatsız edebilir ama bu, içsel gücünü keşfetme fırsatı sunacak. Gün içinde küçük sürprizler, sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirecek anlar yaratabilir. Dışarıdaki dünyaya karşı açık ol, ama içsel dinginliğini korumaya da özen göster. Kimseyi kırmamak adına kendi düşüncelerini bastırma, sessizliğin ardında yatan tutku ve istekleri ifade etme fırsatını yakala. Kendine güven, hislerin doğru bir yönlendirme olacak.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün, içsel enerjinin zirveye ulaşacağı bir dönemdesin. Kendine olan güvenin artarken, çevrendekilerle olan etkileşimlerin de olumlu yönlerde gelişecek. Kendi fikirlerini cesurca dile getirmen, başkalarının dikkatini çekmene yardımcı olabilir. İlişkilerinde, samimi ve içten bir yaklaşım sergilemen, sıcak bağlar kurman için zemin hazırlıyor. Ayrıca, yaratıcı projelere yönelmek için mükemmel bir vantage noktasıdasın; ilham dolu fikirlere ve yenilikçi yaklaşımlara açık ol. Ancak, kendini fazla ön plana çıkarmaktan kaçınman, grup dinamiklerinin sağlıklı işlemesine yardımcı olacaktır. Bugün, hedefine odaklan ve ne istediğini net bir şekilde belirle. İçindeki lider ruhu, başkalarına da ilham verebilir. Sosyal ortamlarda dikkat çekici olmanın yanı sıra, insanlara sıcaklığını ve kararlılığını hissettirmek için güzel bir fırsat. Sadece kendin ol ve bu anın tadını çıkar!

BAŞAK BURCU YORUMU

Detaylara olan düşkünlüğün ile buna bağlı olarak her şeyi mükemmel hale getirme isteğin ön planda. Bugün, iş yerinde veya sosyal çevrendeki ilişkilere dikkat etmekte fayda var; küçük bir yanlış anlama büyük sorunlara yol açabilir. İletişim yeteneklerin, anlaşmazlıkları çözmede sana yardımcı olabilir. Özellikle, başkalarına yardım etme arzun; onların takdirini kazanmanı sağlayacak, kendini daha değerli hissetmene yol açacaktır.Kendine zaman ayırmayı unutma; ruh sağlığını güçlendirmek için kısa bir yürüyüş veya meditasyon yapabilirsin. Yeniliklere açık olman gereken bir süreçte, değişikliklere adapte olmanın önemini kavrayacaksın. Duygusal açıdan ise, derin düşünceler içinde kaybolabilir, içsel huzurun için bir denge arayışına girebilirsin. Kendinle yüzleşmek ve hislerini anlamak, gelecekteki ilişkilerinde sana yeni bir perspektif kazandıracak. Başkalarına karşı ne kadar anlayışlı olursan, kendine de o kadar merhamet göstermen gerektiğini unutma. Bu dengeyi sağladığında, içsel dünya ile dışsal dünya arasında harmoni yakalayabileceksin.

TERAZİ BURCU YORUMU

Harmoni arayışı ön planda. İlişkilerdeki uyum ve denge, içsel huzurunu sağlamak adına önemli bir yer tutuyor. Sosyal etkileşimler, yeni arkadaşlıklar ve bağlantılar kurma fırsatları karşına çıkabilir. Duygusal zekânı kullanarak, insanlarla olan iletişimlerinde anlayışlı ve nazik olmalısın. Sanatsal yeteneklerini sergilemek ya da estetik alanlarda kendini ifade etmek için ideal bir dönemdesin.Karar verme konularında, başkalarının görüşlerine önem vermen faydalı olabilir; ancak, kendi iç sesini de dinlemeyi unutmamalısın. Anlık değişimlere açık ol; bu, yaşamında yeni kapılar açabilir. Kendi değerlerine sadık kalmak, özgüvenini artıracaktır. Günün sonunda, duygusal ve ruhsal olarak beslenmek için kendine zaman ayırmayı unutma. İçindeki yaratıcılığı sergilemek ve estetik algını zenginleştirmek, seni tazeleyecek.

AKREP BURCU YORUMU

Duygusal derinlikler ve gizli hislerin ön plana çıkacağı bir dönemdesin. İçsel bir dönüşüm sürecine girebilirsin. Hayatındaki bazı ilişkiler, beklenmedik bir şekilde yeniden değerlendirilebilir. Kendini açmakta zorlanabilirsin; bu da bazı durumlarda yalnızlık hissi yaratabilir. Ancak, bu süreçte kurduğun bağların gerçekte ne kadar önemli olduğunu anlaman için fırsat sunabilir.Kendine güvendiğin konularda daha cesur adımlar atmak isteyebilirsin. İçsel sesine güvenmelisin; mantığın ve sezgilerin arasında denge kurmaya çalışmak, karşılaşabileceğin zorlukları aşmanı kolaylaştıracak. İş veya kişisel projelerinle ilgili önemli kararlar alman gerekebilir. Duygusal yoğunluğu iyi yönetmelisin.Bugün, geçmişle yüzleşme ve içsel barışa ulaşma çabaların, geleceğin için parlak kapılar açabilir. Samimi bir ifadeyle, kalbinin sesini dinlemen, seni doğru yola yönlendirecek. Hayatından çıkarmak istediğin yükleri belirlemek adına derin bir iç gözlem yapabilirsin; bu, kendine olan inanını güçlendirecektir. Sonuç olarak, dönüşüm sürecin, bugün kendini yenileyebilmeni sağlayacak değerli deneyimler sunabilir.

YAY BURCU YORUMU

Özgür ruhun ve maceraperestliğin ön plana çıkıyor. Yeni deneyimlere açlığın artacak, bu da seni harekete geçirecek. Destekleyici dostlar ve ilginç tanışmalar gündeme gelebilir. Yaratıcılığın yükseliyor, sanatsal projelerde kendini ifade etme fırsatları çıkabilir. Özellikle eğitimle ilgili konular, yeni öğrenme alanları ilgini çekebilir. İleriye dönük planlar yaparken, içsel sezgilerine güvenmek sana yol gösterecek. İlişkilerde ise rahatlık ve improvisasyon önemli olacak; içten ve samimi bir iletişim kurmak, yeni bağların oluşmasına zemin hazırlayacak. Aynı zamanda, sağlığına dikkat etmeyi unutmamalısın; doğada vakit geçirmek, enerji depolamana yardımcı olabilir. Unutma, her şey senin elinde; bu gün, potansiyelini gerçekleştirmek için harika bir fırsat sunuyor.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün, odaklanmak ve hedeflerine adım adım yaklaşmak adına mükemmel bir gün. Öz disiplinin ön planda olduğu bu dönem, geçmişte yapmayı ertelediğin projeleri hayata geçirmek için seni motive edebilir. İş ve kariyer alanında yeni fırsatlar kapını çalabilir; bu fırsatları değerlendirmek için cesaretini yanına almayı unutma. Duygusal ilişkilerde ise daha derin ve samimi bağlantılar kurma arzusu ön plana çıkıyor. Ailevi konulara vakit ayırmak, sana huzur verecek. Kendi iç dünyana yönelip, duygularını değerlendirmek için kendine zaman tanı. Bazı konularda kararlılık gösterdiğin takdirde, beklenmedik gelişmelere açık olmalısın. Hayatın sunduğu küçük güzelliklere dikkat et ve şükran duygunu besle. Bu enerji, sana pozitif bir akış getirecek.

KOVA BURCU YORUMU

Bugün yenilikçi fikirlerinle parlayacaksın. Sosyal çevrende liderlik rolüne soyunabilir, başkalarına ilham verebilirsin. Farklı bakış açıların, grup çalışmalarında dikkati üzerinde toplayacak. İçsel merakın, yeni projelere girmene yol açabilir. Duygusal açıdan bağımsızlık arayışı, ilişkilerde önemli bir rol oynayabilir; destekleyici ama özgürlüklere saygı duyan bir tavır benimsemen etkili olacak. Beklenmedik olaylar, seni farklı bir yola itebilir; bu durumdan olumlu sonuçlar çıkarma yeteneğin yüksek. Kendine güvenin sayesinde zorlukların üstesinden gelmeyi başaracaksın. Ayrıca, ruhsal olarak kendini geliştirmek için meditasyon veya sanatla ilgilenmek faydalı olabilir, iç huzurunu bulmana yardımcı olacaktır. Kendini ifade etme fırsatı bulduğun her ortamda, özgünlüğünle dikkat çekmeyi başaracaksın.

BALIK BURCU YORUMU

Hayal gücünün parladığı bir gün. İçsel sezgilerin oldukça güçlü; çevrende yaşananları daha derin bir anlayışla algılıyorsun. Yaratıcı projelere yönelmek için ideal bir zaman dilimi. Sanatla ilgilenmek, müzik dinlemek veya yazı yazmak ruh halini olumlu yönde etkileyecek. İlişkilerinde, empati ve anlayışla yaklaşmak, karşı tarafın kalbini kazanmanda büyük rol oynayacak. Ancak, duygu yoğunluğu bazen seni zorlayabilir; bu nedenle kendine zaman ayırmayı unutma. Sağlığına da dikkat etmen gereken bir gün; dinlenmek ve stres atmak için hafif egzersizler faydalı olabilir. Yıldızlar, içsel huzurun için sana dönüşüm fırsatları sunuyor; bunları değerlendirmekte özgürsün.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM