Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

Sahnede Gümüş Işıltılı Bir Aylayla Sarmalanmış Gibiydi…

5 Ocak 2018 tarihinde aramızdan ayrılan Münir Özkul’un değerli hatırasına saygıyla

Hemen her ölüm yıldönümünde, eski bir dolabı ya da çekmeceyi, albümü karıştırcasına geçmiş zamanları eşeliyorum. Göz kapaklarının arkasına gizlenmiş gerçeklere ulaşıyorum bazen. Bir yerlerde saklı kalmış, unutulmuş, dün ile yarın arasında terk edilmiş hatıraların istilasına uğruyorum ister istemez. İtiraf edeyim, yazmaya başladığımda, sanki tılsımlı bir değnek beni Alice’inkine benzer harikalar diyarına ışınlayıveriyor. Mutlu da oluyorum, mutsuz da. Bazen zamanı durdurmak, sonsuza kadar o anı, o kişiyi yaşamak istediğim de oluyor, tabii. Tanık ve suç ortağı olmak böyle bir şey!

Bir kavuk… Kel Hasan’dan, Dümbüllü İsmail Efendi’ye, sonrasında Münir Özkul’a devrolan o kavuk. Belki de altı yüz küsur senelik bir kültürün, temaşa sanatının, tuluat tiyatrosunun simgesi olan, bir tür ustadan çırağa el verme biçimi olarak değerlendirebileceğimiz o paha biçilmez kavuk.

Yıl 1970. İsmail Dümbüllü, Kanlı Nigar oyununda izlediği Münir Özkul’a hayran kalır. Dahası nicedir aradığı çırağı da bulmuştur sonunda. “Sen kitaplı tiyatrodan geliyor olsan da, yerine göre Pişekar, yerine göre Kavuklu olmayı başardın. Kavuk senin hakkın” der. Geleneksel Türk tiyatrosundan hiç kopmamıştır ki zaten Münir Özkul. Meddahtır. İbiş’tir.

Karmakarışık duyguların çıkmazındaydı. Son derece mahcup, sıkılgan, içe dönüktü. Evet, General Çöpçatanutangaçtı aslında ve iç dünyasında o kadar yalnız, kendiyle sürgünde. Münir Özkul’u en son bir televizyon programında izlemiştim, ağır ağır konuşuyor, sözcükler ağzında zorlukla yuvarlanıyordu. Her şey bir hoş seda için yaşanmıştı. Tahtanın üstünde onca eziyet. Hayal kırıklıkları. Alkışlar. Ödüller. Parasızlık. İçine düşen ıssızlığı kolay savuşturamamıştı pek. Sanat denen ocağın harına kor taşımaktan hiç yorulmamıştı.

Münir Özkul hem şahindi sahnede hem de güvercin. Hem yansı hem nergis. Var ettiği her karakterde dorukta bir oyunculuk sergilemişti. Öne doğru taradığı dökülen saçları, gözlerinin taa içinde o kırık, hüzünlü ifadesiyle bazen Thomas Fasulyaciyan, bazen Adile Hanım’ın eşi Yaşar Usta, bazen Hababam Sınıfı’nın başbelası Kel Mahmut. Emel, Tarık, Müjde, Halit, Kemal, Türkan, Hülya’nın babası. Muhtar Hasan, Pazarcı Derviş Efendi. Tanıdığımız, bildiğimiz biri. Bizim aileden. İçten, hep biraz çocuk kalmış, hırçın, iyi, yürekli, alıngan, utangaç, duygularını pek de açığa vuramayan, kalabalıklar arasında hep yalnız, kalbinde hüzünler, hicranlar büyüten bir adam geliyor şimdi aklıma. Özünde bir yalnızlık insanıydı kuşkusuz. Aktör Münir Özkul’u yaratan bu yalnızlıktı belki de.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastahanesi… Defalarca kendi isteğiyle gittiği, belli dönemler tedavi aldığı o ağaçlar içinde kalmış soğuk, ürperten, taş binalar. Bir sığınıştı belki alkol onun için. Bir kaçıştı.

Muhsin Ertuğrul, “Bir gün alkolü bırakacağını biliyorum, o nedenle müsamaha gösteriyorum sana.” demişti. İç ve dış dünyası çelişiyordu. Kırıktı. Mutsuzdu. Dedim ya, yalnızdı.

Evet, annesi… Hayriye Özkul. “Paşa oğlum” diye severdi Münir’i. “Büyüyüp Paşa olacak tıpkı dedesi gibi.”

Geriye sadece suçluluk duygusu kalmıştı. Aşamadığı bir suçluluk duygusu. Vicdan azabı, diyelim hatta. Ne annesi ne babası Münir Özkul’un sahnede elde ettiği başarıları görememişlerdi. O da payına düşen hunhar nice acıyı üstlenmiş, kimselere nasip olmayan ağır bedeller ödemişti. Hayır, hayatı geriye sarma imkanı yoktu. Haydi sardı diyelim, yine tiyatrocu olmayacak mıydı zaten? Sadece susuyor, saklanıyordu. Saklanıyordu da, nereye kadar? Bir gün gelecek, o çarpışma yaşanacaktı sonunda. Acı çekiyordu, hem de çok. Nereye kadar sürdüreceğini kestiremediği bir yolculuğun eşiğindeydi. Bir yaş sessizce yuvarlandı gözünden.

Yıl 1925 Bakırköy Orta Sokak’ta iki kızdan sonra dünyaya gelir Münir Özkul. Bir anda tüm ailenin gözbebeği olur. Dadısı Salise Hanım, ablaları Saime ve Sıdıka, hele annesi üstüne titrerler, çok severler onu. Gelecek biçerler Münir’e o yaşında. Paşa olacaktır. Şöyle belinde kılıcı, çizmeleriyle yürüdüğünde yerleri sarsan Münir Paşa.

Miltiyadi Sineması… Gündüzleri okuldan kaçıp sığındı en seçkin Amerikan, Fransız filmlerini izlediği Miltiyadi Sineması. Akşamları aynı sahnede Şahin Tek, Naşit Efendi, Raşit Rıza, Karakaş kumpanyalarını alkışlardı. Tuluat Dümbüllü İsmail Efendi, Tevfik İnce’ydi Münir Özkul için. Hazım Körmükçü’yü hiç unutmamıştı. Aslında kararını çoktan vermişti de… Bunu dillendirmekten korkuyordu. Artık on beş yaşındaydı. Hayır, okulu bırakacaktı… Evet, tiyatrocu olacaktı. Ama nasıl? Taa en derininde kalbinin bir yer sızlıyordu, ince ince. Ailesi ne diyecekti?

Bakırköy Halkevi’nde Mahçuplar oyununda uşak rolünde ilk kez sahneye çıktı Münir Özkul. Ardından Sadık Şendil’in yönlendirmesiyle Ses Tiyatrosu’nda buldu kendini.

1949-50 sezonunda Aşk Köprüsü oyununda Mürrüvet Sim ile karşılıklı oynadı. Derken, Sadri Alışık, Mücap Ofluoğlu, Agah Hün, Kamuran Yüce, Şükran Güngör’lü Küçük Sahne yılları. Çolpan İlhan ile kısa süren bir nişanlılık. (O dönemde Ferdi Tayfur ve Sait Faik en yakın dostlarıydı. Öyle ki oğlunun adını Sait Ferdi koyacaktı günün birinde) Vasfi Rıza’nın çağrısıyla Şehir Tiyatroları’nda Bir Kilo Namusadlı oyunla sahne aldı Münir Özkul. Olmadı, ısınamadı Şehir Tiyatroları’na ve Cüneyt Gökçer’e başvurdu, iş istedi. Ankara Devlet Tiyatrosu’ndaydı artık. Teodorların Valsi ile büyük beğeni topladı. 1960’da Suna Selen ve Uğur Başaran ile Bulvar Tiyatrosu’nu, hemen ardından Münir Özkul Tiyatrosu’nu kurdu. Generalin Aşkı, Sevgili Gölge gibi oyunlarda rol aldı. Sinema. Tekrar Şehir Tiyatrosu. Kanlı Nigar müzikali.

1980’lerde Ortaoyuncular’da İstanbul’u Satıyorum, Soyut Padişah

Sahnede, hatırlıyorum, gümüş ışıltılı bir aylayla sarmalanmış gibiydi. Müthişti. Erişilmezdi. Thomas FasulyaciyanHaldun Taner’in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı oyununu kaç kez izlediğimi çıkaramıyorum. Ama o tirad: “İşte bu hatıralar, o sessizlikte saklandıkları yerden çıkar, bir fısıltı halinde yine sahneye dökülürler. Artık kendimiz yoğuz. Seyircilerimiz de kalmadı. Ama repliklerimiz, fısıldaşır dururlar sabaha kadar. Gün ağarır, temizleyiciler gelir, replikler yerlerine kaçışır. Perde! ”

Her defasında hüsranla biten aşkların yaralarını yenileri saracaktı. Belki de hep annesini arıyor, hep annesini özlüyordu. Karmakarışık duyguların çıkmazında hissediyordu kendini. Durdurak bilmeden o setten diğerine, o sahneden ötekine koşuyordu. Sanatının doruğundaydı. 70’li yıllarda rol aldığı filmlerle ikonografik ve toplumbilimsel bir fenomene dönüşüyor, Kel Mahmut tiplemesiyle kolektif bilinçaltına yerleşiyordu. Her defasında yeniden diriliş. Her yaşar kıldığı kimlikte küllerinden doğma. Asla yenik düşmeme. Sessizliğini koruyan, sadece sanatıyla konuşan, var olan bir aktör. Sahnede etkileyici, duyarlı bir estetik mozaik oluşturan.

Düşünüyorum da, hayatlarımızın değişmez başlığı ve dipnotuydu Münir Özkul. Standart, dayatılmış kalıpları aşarak kendi özgün dilini geliştirebilmiş bir auteur. Dahası, temaşa geleneğinin anti-illüzyonist biçim olanaklarını, sıcak bir üslûbla harmanlamış, hayat ve mücadeleyi anlamlı kılmıştı.

“Sen, büyük patron, milyarder, para babası, fabrikalar sahibi Saim Bey. Sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm, ben, Yaşar Usta. Sen benim yanımda bir hiçsin, anlıyor musun? Bir hiç. Gözümde pul kadar bile değerin yok. Ama şunu iyi bil ne oğluma, ne gelinime hiçbir şey yapamayacaksın. Yıkamayacak, dağıtamayacak, mağlup edemeyeceksin bizi.”

Bizim Aile’deki tiradıyla ürperdim. Perdeler çekili, salon yarı karanlıktı. Gün geceye kavuşmak üzereydi. Birden bir karaltı görür gibi oldum. Belli belirsiz bir gölge. Münir Özkul’du bu. Bakışlarında hep o ışık şeraresi…

PINAR ÇEKİRGE

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün enerji dolu bir gün seni bekliyor. Ateş elementinin getirdiği coşku, iş ve sosyal alanlarda kendini ön plana çıkarmana yardımcı olacak. Cesaretin ve kararlılığın, etrafındaki insanları etkileyecek. Yeni projelere adım atmak için mükemmel bir zaman. İçsel motivasyonu yüksek tutarak, belirlediğin hedeflere odaklanmalısın. İletişimde açık ve net olma yeteneğin, bazı sorunları çözmene yardımcı olabilir. Duygusal ve sosyal ilişkilerde samimi bir yaklaşım sergilemek, beklenmedik kazançlar sağlayabilir. Ancak, sabırsız tavırlarından kaçınmak, seni olumlu bir bakış açısıyla destekleyecektir. Fırsatlar kapıda, harekete geçme zamanı!

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün, huzur arayışında olabilirsin. Duygusal denge ve güven arayışın ön planda. Ailevi konular ve ev içindeki ilişkilerinde sakin bir atmosfer oluşturma isteği dikkat çekiyor. İletişimde netlik sağlamak, ilişkilerini güçlendirebilir. Mali konularda kararlı adımlar atmak için uygun bir zaman. Gelecek planların için cesur ve kararlı olmalısın. Sosyal çevrenle kurduğun bağları beslemek, sana mutluluk getirecektir. Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; doğayla baş başa kalmak, ruhsal dinginliğini artırabilir. Her adımında kendine güvenerek ilerlemen önemli.

İKİZLER BURCU YORUMU

İkizler, zihinsel merakın zirveye çıkacağı bir gün seni bekliyor. İletişim kurma yeteneğin ve sosyal becerilerin, etrafındaki insanları etkileyebilir. Fikirlerinle ilham kaynağı olabilirsin. Eski arkadaşlarla yeniden bağlantı kurmak ya da yeni insanlarla tanışmak için harika bir zaman. İkna kabiliyetin güçlü; bu, istediğin her şeyi hedeflerine taşıyabilme potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor.Aynı zamanda duygusal dünyanda da hareketlilik hissedileceği bir dönemdesin. Duygularını ifade etmekte zorlanabilirsin, ancak içsel duygularınla yüzleşmek, sana rahatlık getirebilir. Yaratıcılığın, özellikle sanatsal veya edebi projelerde ortaya çıkacak. Hareketli bir gün geçirebilir, çeşitli etkinliklere katılabilirsin. Zihninin en aktif dönemlerinden birindesin; bu nedenle, düşündüğün her şeyi not almayı unutma.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Duygusal derinliğin bugünlerde daha da belirginleşiyor. Sevdiklerinle bağlarını güçlendirmek, onları anladığını ve önemsediğini hissettirmen için mükemmel bir zaman. Ailevi meseleler gündeme gelebilir, geçmişte bıraktığın konularla yüzleşmek zorunda kalabilirsin. Kendini ifade etme, duygularını açığa çıkarma arzun artıyor; bu nedenle sadece kendin için değil, başkalarıyla kurduğun bağlantılarda da samimiyet ve açıklık büyük önem taşıyor.İş ortamında biraz daha dikkatli olman gerekebilir. Başkalarıyla olan iletişiminde yanlış anlaşılmalar yaşanabilir, bu nedenle söylediklerine dikkat et. Ancak bu, bir yandan da takım çalışmasına olan yeteneğini sergileme fırsatı sunuyor. Gözlem yeteneğini kullanarak, çevrendekilerin ihtiyaçlarını kolaylıkla anlayabilir ve onların hayatlarına olumlu bir katkıda bulunabilirsin.Aşk hayatında ise yoğun hisler ve romantizm ön planda. Partnerinle arandaki bağı derinleştirmek ve huzurlu anlar yaşamak için harika bir gün. Yeni bir başlangıç yapmak ya da ilişkini yeniden sorgulamak için uygun bir zaman dilimi. Unutma ki, duygusal güvenliğini sağlamak, bu süreçte sana çok şey katacak.Ancak bütün bu yoğun duygular arasında kendine de zaman ayırmayı unutmamalısın. İçsel huzurunu sağlamak, zihnini dinlendirmek ve kendi ihtiyaçlarını karşılamak, genel mutluluğunu artıracak. Kendinle barışık olmak, etrafındaki insanlara da pozitif bir etki yaratacaktır.

ASLAN BURCU YORUMU

Bugün içindeki liderlik ve yaratıcılık alevleniyor. Kendini ifade etme arzun artıyor; bu, sanatsal projelere yönelmek için mükemmel bir zaman. Sosyal çevrende dikkat çekmek, ilgi odağı olmak senin için doğal bir eğilim. Ancak unutma ki, alçakgönüllülüğün gücünü kullanmak, başkalarıyla olan ilişkilerini derinleştirir. Aşk hayatında, partnerine karşı ilgini ve naif duygularını ortaya koymaktan çekinme. Fakat dikkat et, egonun seni yönlendirmesine izin verme. Sağlık açısından, enerjini ve heyecanını dengede tutman önemli; açık hava aktiviteleriyle ruhsal dengeyi koruyabilirsin. Bugün kendine zaman ayırmak, içsel enerji ve motivasyonunu artıracak.

BAŞAK BURCU YORUMU

Gün, detaylara odaklanman için mükemmel bir fırsat sunuyor. Hayatındaki küçük ama önemli şeylere dikkat etme zamanı. İş veya kişisel alanında organize olma arzunu gerçekleştirebilir, projelerini süratle hayata geçirebilirsin. Etrafındaki insanlara karşı ince düşünceli yaklaşımı, ilişkilerini güçlendirecek. Fakat aşırı mükemmeliyetçilik seni bazı zorlayıcı durumlarla karşı karşıya bırakabilir; bu nedenle biraz esnek olmaya çalışmak faydalı olabilir. İçsel huzuru sağlamak için doğayla bütünleşmek veya meditasyon gibi aktivitelere yönelmek iyi gelecek. Sağlığını ihmal etme; dengeli beslenmeye ve yeterince dinlenmeye özen göstermelisin. önemli bir mesele gündeme gelebilir ve bu durumla başa çıkarken analitik zihnini kullanman gerekecek. Duygusal açıdan kendini ifade etme fırsatın olacak, yapıcı iletişim kurarak kalbini hafifletebilirsin.

TERAZİ BURCU YORUMU

İlişkilerde uyum arayışın öne çıkıyor. Sosyal çevrende yeni bağlantılar kurmak, beklenmedik fırsatlar yaratmanı sağlayabilir. Karşıt fikirlerle karşılaşabilirsin; bu, öncelikle bakış açını genişletmene yardımcı olacak. Kendini ifade etmekte zorlandığın anlar yaşanabilir; bu nedenle hislerini açıklıkla paylaşmak, başkalarıyla olan iletişimini güçlendirebilir. Sanat ve estetik konularında ilham verici deneyimler yaşayabilirsin, yaratıcılığını ortaya koyma imkanı bulabilirsin. Duygusal olarak denge arayışında, sana huzur veren şeylere yönelmek faydalı olacak. Unutma, ilişkilerde dengeyi sağlamak için gerektiğinde fedakarlık yapman da önemli.

AKREP BURCU YORUMU

Tutkulu ve derin düşünceli bir gün seni bekliyor. Duyguların yoğunlaşacak, içsel bir yolculuğa çıkmaya ihtiyacın olacak. Kalbinin sesini dinlemek, ruhsal anlamda kendini yenilemeni sağlayabilir. Çevrendeki insanlarla olan iletişimine dikkat et, zira gizli saklı duyguların açığa çıkabilir. İkili ilişkilerde tutku ve samimiyet ön planda olacak, ancak kıskançlık ve sahiplenme duygularını kontrol altında tutmalısın. İş veya kariyer alanında yeni fırsatlar kapıda, bunları değerlendirmek için cesur adımlar atabilirsin. Kendi içsel gücüne güvenerek, seni destekleyen insanlarla bir araya gelmek, projelerine ivme kazandıracak. Unutma ki karanlıkta gizli ışıklar bulunur; içsel keşiflerin sana yeni bir perspektif kazandırabilir.

YAY BURCU YORUMU

Serbest ruhun ve macera aşkın, yeni olanaklarla dolu bir gündesin. Hayatına heyecan katacak fırsatlar karşına çıkabilir. Yaratıcılığın, sana ilham veren yeni projelere yönelmeni sağlayacak. Sosyal çevrendeki insanlarla iletişimin güçleniyor; arkadaşlarınla keyifli anlar paylaşabilir, yeni tanışmalarla zenginleşebilirsin. İçsel dengeni bulduğun bu dönemde, duygusal olarak kendini daha özgür hissedeceksin. Geleceğe dair düşüncelerinde cesur adımlar atma isteği seni yönlendirebilir; içsel sesini dinlemekten çekinme. Belki de uluslararası konular veya uzak yolculuklar, ilgini çekecek ve zihninde yeni ufuklar açacak. Hayat sana sunduğu sürprizleri kucakla ve cesaretle ilerlemeye devam et.

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün disiplin ve kararlılık ön planda. Hedeflerine odaklanmak için harika bir zaman. İçsel sesine kulak vererek hayatındaki değişiklikleri daha rahat kabul edebilirsin. İş veya kariyerle ilgili önemli gelişmeler kapıda; yeni fırsatlar karşına çıkabilir. Duygusal olarak kendini biraz yalnız hissedebilirsin, ancak bu süreçte çevrendeki insanlarla bağlantı kurmaya özen göster. Sağlık konusuna dikkat et; stres yönetimi sana iyi gelecek. Uzun vadeli planlar yapmak için ideal bir gün; hedeflerini netleştir ve adım atmaktan çekinme. Bağlı olduğun insanlarla olan ilişkilerini güçlendir. Koşullar ne olursa olsun, kararlı adımlar atmaya devam et!

KOVA BURCU YORUMU

Sosyal ilişkilerde hareketlilik ön planda; yeni insanlarla tanışabilir, çevrende oluşan dinamiklerden faydalanabilirsin. Bugün özgürlüğüne düşkünlüğün aynı zamanda bağlayıcı ilişkilere yönelmeni de sağlayabilir. İçsel motivasyonun artacak, yenilikçi fikirlerinle dikkat çekebilirsin. Bazı projelerini hayata geçirme yolunda ilk adımları atmak için uygun bir zaman. Ancak, duygusal paylaşımlarında dikkatli olmalısın; ani tepkilerinden kaçınarak kalp kırıcı durumlar yaratmamaya özen göster. Hedeflerine odaklan ve samimi bir şekilde iletişim kur. Kendine olan güvenin, zorlukların üstesinden gelmende sana büyük yardımcı olacak.

BALIK BURCU YORUMU

Duygusal derinlikler, içsel arayışlar ve sezgisel güçler ön planda. Bugün, içsel hislerine güvenerek önemli kararlar alabilirsin. Hayal gücün oldukça güçlü; sanatsal projelere veya yaratıcı çalışmalara yönelmek için harika bir zaman. İlişkilerde empati göstermek, sorunların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Duygusal bağlar güçlenebilir, sevginin ve anlayışın dili sayesinde çevrendekilerle daha derin bir bağ kurabilirsin. Kendini ifade ederken içtenliğini korumak, iletişimin akışını hızlandıracak. Ancak, sınırlarını korumayı unutma; başkalarının beklentileri seni yıpratabilir. Biraz kendine zaman ayırmak, ruhsal dengenin sağlanmasına yardımcı olacak. Şans ve fırsatlar, kendi iç yolculuğunu tamamladığında karşına çıkacak; sabırlı ol.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM