Kadıköy’de, Sinematek/Sinemaevi’nin 160 koltuklu ana gösterim mekânı olan Onat Kutlar Salonu’nda, 25 Ocak akşamı önemli ve anlamlı, çok özel bir sinema gecesi yaşandı.
1965’te Türkiye’de bir ilkin, Türk Sinematek Derneği’nin kurucuları arasında yer alan ve 1976’ya dek yöneticiliğini yapan sinema tutkunu ozan, yazar ve senarist Onat Kutlar’ın 88. yaşını kutladık o gece. Onun yaşamının ağırlık merkezlerinden birini oluşturan sinematek serüvenine odaklanan “Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar” adlı özgün belgeseli, filmin genç yönetmeni Önder Esmer’in (1990) eşliğinde, büyük perdede, Onat Kutlar’ın çalışma arkadaşları, dostları ve kendisini ölümünden 29 yıl sonra tanımak, anlamak isteyen gençlerle birlikte izledik. Duygulandık, öğrendik, düşündük, farkındalığımızı derinleştirdik, heyecanlandık ve içtenlikle alkışladık… Onat Kutlar’ı tanımış olan izleyicilerin duygulanmamaları kuşkusuz olanaksızdı. Her birimiz farklı anıları tazeledik.
30 Ocak 1994 akşamı, o kör bombanın rastlantısal iki kurbanından biri olan Onat’ı en son ambulansa götürdükleri sedye içinde gördüğümü nasıl anımsamam ki? O beylik soruyla, “Nasılsın?” diyerek elini tuttuğumda başını hafifçe kaldırarak “Pek iyi değilim, durum galiba ciddi” diye fısıldaması hâlâ kulaklarımda. O gün, ertesi yıl Paris’te, George Pompidou Kültür Merkezi’nde düzenlenecek olan 110 filmlik Türk sineması toplu gösterisini hazırlamak için yaptığımız toplantıda, daha üç saat önce beraberdik! Aynı konuyla ilgili bir görüşme için Füruzan’la aynı mekânda, The Marmara’da buluşacaktık. Füruzan olayı içeride yaşamış, allak bullak olmuştu; her zamanki gibi geciken ben ise, yaşanan kargaşaya 10 dakika sonra dışarıdan tanık olmuştum…
Onat’ın ölümünün 29. yıldönümü olan 11 Ocak 2024’ten bu yana MUBI’de izlenebilen belgesele dönelim. Önder Esmer’i öncelikle bu olgun, dengeli, iddiasız gibi görünen anlatım dili gerisinde, belgesellerin alışılagelmiş biçemini aşarak “gerçeğin sineması” dediğimiz türün özünü yakalayan bir başarıya imza attığı için kutlamalıyız.
Onat gibi olağandışı bir aydın ve sanatçının temel tutkusuna; sinematek kurarak dünya sinemasının, 1960’lar Türkiyesi’nin sınırlı dağıtım olanaklarında yer bulması imkânsız olan eski/yeni örneklerini genç sinemaseverlere tanıtmak, sevdirmek, onları beslemek, bilinçli ve donanımlı sinemaseverler olmalarına çabalamak olan temel hedefine odaklanan Esmer, konusunu dağıtmamış ancak dönemin toplumsal, siyasal ve sanatsal boyutlarını da ıskalamamış. Lirizme ya da nostaljiye yenik düşmeden, abartmadan, örneğin Ulusal Sinema/Devrimci Sinema gibi o yılların dallı budaklı, hem önemli hem de kısır polemikleriyle fazla sulandırmadan işlemiş konusunu…
En önemlisi, 60 ve 70’li yıllarda sinematek salonlarında, bir bölümü altyazısız ve çevirisiz izlenen klasik filmlerden yaptığı, zekice seçilmiş alıntılarla o dönemin sinefil havasını, sinematekçilerin coşkusunu çok iyi yansıtmış.
Kimler yok ki? Bergman’lar, Ayzenştayn’lar, Güney’ler, Jancso’lar, Kurosava’lar, Pasolini’ler, Robbe-Grillet’ler, Tarkovski’ler, Wajda’lar ve unuttuğum ya da gördüğümü sandığım daha niceleri… Ayrıca, Onat ve arkadaşlarının esin kaynağı, Fransız Sinemateki’nin efsanevi kurucusu Henri Langlois’ya da Paris’te ve ziyarete geldiği İstanbul’da çekilmiş arşiv görüntüleriyle hak ettiği yer doğallıkla verilmiş…
Gelelim temel soruna. Sinematekler, devletin koşulsuz sürdürülebilir desteğini almış, bağımsız ve özgür kurumlar olmalıdır. Özerk üniversite yapılanması örneğinde olduğu gibi, polisin giremeyeceği, siyasi iktidarların ya da yerel idarelerin kendi görüşleri ve inançları doğrultusunda biçimlendiremeyeceği bir sanat, eğitim ve öğretim kurumu gibi yaşayabildikleri oranda temel işlevlerini yerine getirebilirler. Günün koşullarının pek umut verici olmadığı Türkiye’de bu tür kalıcı bir yapılanmayı gerçekleştirebilecek yeni Onat Kutlar’lara ihtiyacımız olduğu kesin!
Gerçekleşmesi daha kolay bir öneri: Gönül ister ki, “Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri” belgeseli, MUBI aboneleri yanında, belki her hafta üç ya da dört kez Sinematek/Sinemaevi’nin büyük salonunda, Onat 89. yaşını tamamlayana kadar izleyiciyle buluşabilsin ve her seans sonunda, lise ve üniversite öğrencilerinin de katılımıyla, sinematek geleneğine uygun sohbetler, tartışmalar gerçekleştirilsin… Neden mümkün olmasın ki? MUBI’yi kurup geliştiren Türk sinema tukunları da temelde Onat Kutlar’ın “Sinema bir şenliktir” deyişini benimseyen; kimileri Sinematek’ten, önemli bir bölümü İstanbul Sinema Günleri’nden ve devamında İstanbul Film Festivali’nden beslenenler değil midir? MUBI, bu nedenle diğer platformlardan daha farklı, daha sinefil bir felsefe sergilemiyor mu zaten?
Bugün iletişim konularında dikkatli olmanız gerekebilir. Karşı tarafın duygularını incitebilecek sözler sarf etmekten kaçının. Olumsuz düşüncelerden uzaklaşarak pozitif enerjinizi yüksek tutmaya çalışın. Kendinize zaman ayırarak dinlenmeyi unutmamalısınız. Yaratıcı projeler üzerinde çalışmak, size keyifli ve üretken bir gün yaşatabilir.
Merhaba! Bugün, Boğa burcundakiler, duygularınızı ve düşüncelerinizi daha dengeli bir şekilde ifade etmeye çalışmalısınız. Karşınızdaki insanlara anlayışlı ve şefkatli bir yaklaşım sergilemeniz olumlu sonuçlar doğurabilir. İletişim becerilerinizi geliştirmek için fırsatlarla karşılaşabilirsiniz. Kendinize güvenin ve duygusal zekanızı kullanarak ilişkilerinizi daha derinleştirmeye çalışın. Umarım gününüz harika geçer!
Tabii ki! Bugün İkizler burcu için iletişim konuları ön planda olabilir. Zihinsel aktiviteler ve sohbetler keyifli geçebilir. Eğer yeni insanlarla tanışmak veya iletişimi güçlendirmek istiyorsan bugün bunun için ideal bir gün olabilir. Ancak dikkat etmen gereken nokta, kararsızlık ve dalgınlık hissiyle baş etmek olabilir. Planlarınızı netleştirmeye ve odaklanmaya çalışın. Eğlenceli ve hareketli bir gün geçirebilirsiniz, keyfini çıkarın!
Merhaba! Bugün, duygusal konularda sakinliğinizi korumaya çalışmalısınız. Sevdiklerinizle iletişimde olumlu ve anlayışlı bir tutum sergilemek önemli olacaktır. İç dünyanızdaki karmaşayı dengelemek için meditasyon veya yoga gibi rahatlatıcı aktivitelere yönelebilirsiniz. Sağlığınıza özen göstermeyi ihmal etmeyin. Enerjinizi olumlu ve yapıcı şekilde yönlendirmek için hobilerinize vakit ayırmak size iyi gelebilir. Ufak tefek sorunlarla gereğinden fazla ilgilenmek yerine, büyük resme odaklanmaya çalışın. Enerjinizi doğru alanlara yönlendirdiğinizde bugünü daha verimli bir şekilde tamamlayabilirsiniz.
Bugün kendinizi daha enerjik ve kararlı hissedeceksiniz. Çevrenizdeki insanlara pozitif enerjinizi yansıtarak etrafınızdakilere ilham verebilirsiniz. İşlerinizde hedeflerinize odaklanarak başarılı adımlar atabilirsiniz. İletişim becerilerinizi kullanarak çevrenizdeki insanlarla uyum içinde çalışabilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak ruhsal ve fiziksel olarak dinlenebilirsiniz. Aşk hayatınızda tutkulu ve romantik bir gün sizi bekliyor olabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Tabii ki! Bugün aşk, ilişkiler ve sosyal konular ön planda olacak. Partnerinizle yakınlaşabileceğiniz keyifli bir gün geçirebilirsiniz. İletişiminizin güçlü olduğu bir gün olacak ve duygularınızı daha rahat ifade edebileceksiniz. Ancak, karşınızdaki insanın duygularına da dikkat etmeniz önemli olacak. Kendinizi ifade etme konusunda cesur olun, fakat karşınızdakine de özen gösterin.
Bugün duygularınızı ifade etmede daha cesur ve kararlı olabilirsiniz. İçsel denge, ilişkiler ve iletişim konularında olumlu gelişmeler yaşanabilir. Ancak, gereksiz detaylara takılmaktan kaçınarak, büyük resme odaklanmaya çalışın. Özellikle, bugün karşılaştığınız fırsatları iyi değerlendirmeniz gerekebilir. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde, kazançlı çıkabileceğiniz bir gün olabilir.
Tabii, Akrep burcunun günlük burç yorumu şöyle; Bugün duygusal olarak zorlandığınız konular gündeminizde olabilir. Özellikle ilişkilerinizde derin duygularınızı ifade etmekte zorlanabilirsiniz. Kendinize zaman ayırıp içsel dengeyi sağlamak için ruhsal ve bedensel ihtiyaçlarınıza odaklanabilirsiniz. Bugün karşınıza çıkabilecek fırsatları iyi değerlendirmek için dikkatli olmalısınız.
Bugün, duygularınızı daha fazla ifade etmek isteyebilirsiniz. Yaratıcılığınızın ve hayal gücünüzün zirvede olduğu bir gün olabilir. İletişim yetenekleriniz sayesinde çevrenizdeki insanlarla daha kolay etkileşimde bulunabilirsiniz. İş hayatınızda ise hedeflerinize daha emin adımlarla ilerleyebilir, planlarınızı hayata geçirebilirsiniz. İlişkilerinizde ise anlayışınız ve şefkatinizle sevdiklerinize destek olabilirsiniz.
Merhaba! Oğlak burcuna mensup olanlar için bugün, yoğun bir tempoya sahip olabilirsiniz. Sorumluluklarınız artabilir ve sabırlı olmanız gerekebilir. Kendinizi motive etmek için hedeflerinizi gözden geçirebilirsiniz. İş hayatınızda başarılı olmak için disiplinli ve organize olmanız önemli olacaktır. Sağlık açısından ise dengeli beslenmeye ve düzenli egzersiz yapmaya özen göstermelisiniz. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Merhaba! Bugün, Kova burcundaki insanlar için oldukça yaratıcı ve ilham verici bir gün olabilir. İçsel dünyanıza odaklanarak yeni projeler veya hedefler belirlemek için harika bir zaman olabilir. Aynı zamanda sosyal ilişkilerinizde de daha esnek ve anlayışlı olabilir, sevdiklerinizle daha derin ve samimi bağlar kurabilirsiniz. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz sürece başarılı ve verimli bir gün geçirebilirsiniz. İyi şanslar!
Tabii ki! Bugün, duygusal ve ilişkisel konularda daha hassas olabilirsiniz. Sevdiklerinizle iletişimde nazik ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda yaratıcı ve yenilikçi fikirlerinizi ortaya koymak için uygun bir zaman olabilir. Sağlığınıza dikkat etmek ve beslenmenize özen göstermek bugün önem kazanabilir. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.