1
İyi ki doğmuş Nâzım, (15 Ocak 1902 Selanik. Selanik’te doğanlar da iyi çıkıyor sonunda!) Galatasaray Lisesi ve Heybeliada’da Bahriye Mektebi’nde okumuş. İyi bir eğitim almış, “elitist” olabilirmiş yani! Ama ah o sevdalı başı, ah bu şiirler! Şiir yazmaya o yaşlarda başlamış. Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Anadolu derken insanını tanımış, yollarda. Bir de kalbi solda atıyor ya!
Ekim devrimi heyecanlandırıyor onu, SSCB’ye gidip gördükleri daha da heyecanlandırıyor ve şiirine başka bir boyut katıyor. Dönüşte yazdığı şiirler artık hem edebi, hem içerik olarak da daha başka. İyi ki yazmış.
Ama şiirleri ve düşünceleri ona sadece beğeni ve ün olarak değil, soruşturmalar, mahkemeler olarak geri dönmeye başlamış. Orduyu isyana teşvikten 28 yıl ceza yemiş! Acılar, hapishaneler, tutsaklıklar birbirini takip etmiş. İyi ki acılar çekmiş, pişmiş! Bu ülke, sanatçısının, aydınının, düşünen insanının, gencinin, çocuğunun, kadınının, yaşlısının kıymetini mi bilmiş ki şair Nâzım’ın kıymetini bilsin? Sürüm sürüm süründürmüş şairini.
İstanbul, Bursa, yatırmış. Ama o hapishane koşullarında bile şiirini yazmış, âşık olmuş, parmaklıkların arasından güneşe bakmış, resim yapmış; bir ressam, bir hikâyeci çıkarmış koğuş arkadaşlarından! Var olmuş! İnsanını tanımış yollarda, koğuşlarda, sokaklarda.
İnsanını yazmış “Memleketimden İnsan Manzaraları” destanında! Yazdıkça şiirleri uçup gitmiş parmaklıkların arasından. Sınırların bile ötesine ulaşmış Nâzım’ın şiirleri, ünü ve çektikleri. Sonunda hapisten çıkarmışlar bir afla ama başına daha kötü şeyler gelecek korkusuyla Tarabya önlerinden bindiği bir küçük motorla başlayan kaçışı onu memleket özlemi, sürgün yaşamına yollamış, kanlı canlı kalmasının diyeti olarak! Her yıl denize açıldığı o rıhtımdan karanfiller bırakılıyor suya. Nâzım’ın yaşamı SSCB’de, Avrupa’da devam eder ama vatan hasretiyle. 1951’de Türk vatandaşlığından çıkarılır, kitapları yasaktır.
Dünyanın her yerinde okunan şiirleri Türkiye’de gizli gizli okunur, tavan aralarında, Bulgaristan baskılı kitaplardan. (Kendisiyle ilk tanışmam da öyle olmuştur!) Bu ülke ne zaman özgür oldu ki? Nâzım Hikmet’i 1963’te kaybettik, Türk vatandaşlığına yeniden 2009’da kazandık. Mezarı halen Moskova’da bir çınar ağacının altındadır. Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı 30 yıldır, hem kitaplarını yayımlamakta hem de adına düzenlenen etkinlikler yapmakta. Bu yıl, pandemi koşullarında bütün etkinlikler çevirimiçi yapılacak. Hep beraber Türkiye’nin en büyük şairlerinden birine, İyi ki doğdun Nâzım, iyi ki o şiirleri yazdın, iyi ki o şiirlerden şarkılar yapıldı, hep beraber söyledik, iyi ki kitaplarınla sonsuza kadar yaşayacaksın diyeceğiz!
Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi mesela,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir
şey beklemeden,
yani bütün işin gücün yaşamak olacak.
Yaşamayı ciddiye alacaksın,
yani o derecede, öylesine ki,
mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,
yahut kocaman gözlüklerin,
beyaz gömleğinle bir laboratuarda
insanlar için ölebileceksin,
hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,
hem de hiç kimse seni buna
zorlamamışken,
hem de en güzel en gerçek şeyin
yaşamak olduğunu bildiğin halde.
Yani, öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı,
yetmişinde bile, mesela, zeytin dikeceksin,
hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil,
ölmekten korktuğun halde ölüme
inanmadığın için,
yaşamak yanı ağır bastığından.
Nâzım Hikmet
1947
Nâzım Hikmet, 119. doğum gününde çeşitli çevrimiçi etkinliklerle anılacak. Ataşehir Belediyesi’nin “Dünya Şairini Selamlıyor” adı altında düzenleyeceği etkinliklerde Nâzım Hikmet’in kendi sesinden şiirler dinletilip farklı dillere çevrilmiş şiirleri okunacak ve onun anısına şarkılar söylenecek. Üç bölüm halinde bugün Ataşehir Kültür Youtube hesabından yayımlanacak etkinliklerde, “Nâzım Hikmet Şarkıları” saat 10.30’da, “Nâzım Hikmet’in Sesinden Şiirler” saat 14.00’te ve “Dünya Nâzım Hikmet Şiirleri Okuyor” saat 16.00’da başlayacak. Etkinliklerin “Nâzım Hikmet Şarkıları” bölümünde Grup Gündoğarken “Nâzım Hikmet Memleket” isimli şarkıyı, Erdal Güney “Sevdamız Bir Uzun Bakış” şarkısını, Doğan Canku “Gecelerim”i ve Metin-Kemal Kahraman “Deniz Koydum Adını” isimli şarkıyı seslendirecek. Etkinliklerde ayrıca Japonya Kültür Ataşesi Takumi Suemitsu, Macaristan Kültür Ataşesi Balâzs Szöllössy ve Institut Français Türkiye’den Ghislain Vidal’ın Nâzım Hikmet için gönderdiği mesajlar yayımlanacak.
Çankaya Belediyesi de Nâzım Hikmet’i çevrimiçi etkinliklerle anıyor. “İyi ki Doğdun Nâzım Hikmet” başlığıyla yapılacak etkinlikler kapsamında ilk olarak Rüştü Asyalı’nın sahneleyeceği şiirli müzik dinletisi “Rüştü Asyalı ile Nâzım Hikmet 119. Yaşında” bu akşam saat 20.00’de Çankaya Belediyesi’nin YouTube kanalında sanatseverlerle buluşacak. Büyük ustayı anma günleri kapsamında yapılacak ikinci çevrimiçi etkinlik ise Nâzım Hikmet’in büyük aşkı Piraye’ye yazdığı mektuplardan yola çıkılarak hazırlanan “Piraye” isimli tiyatro oyunu olacak. Oyun, yarın saat 20.00’den itibaren www.youtube. com/cankayabelediye adresi üzerinden izlenebilecek.
İş Sanat’ın aralık ayında düzenlediği Nâzım Hikmet dinletisi de sezon sonuna kadar İş Sanat’ın sosyal medya hesapları ve internet sitesinden ücretsiz bir şekilde izlenebiliyor. Atilla Birkiye’nin hazırladığı “Bir Tren Kalkar Haydarpaşa Garı’ndan” başlıklı dinletiyi Mehmet Birkiye sahneye uyarladı. Müzik yönetmenliğini Serdar Yalçın üstlendi. Nâzım Hikmet’in 1940’larda yazdığı “Memleketimden İnsan Manzaraları” eserinden bir seçkiyle sunulan “Bir Tren Kalkar Haydarpaşa Garı’ndan” başlıklı dinletide şiirleri Tilbe Saran, Hümay Güldağ, Metin Belgin, Bülent Emin Yarar ve Hakan Gerçek seslendirdi. Etkinlik İş Kuleleri Salonu’nda seyircisiz kaydedildi.
Sarıyer Belediyesi, Nâzım Hikmet için her yıl 15 Ocak’ta Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı işbirliğiyle düzenlediği anma programını pandemi nedeniyle bu kez dijital platformlara taşıdı. Nebil Özgentürk ve Bir Yudum İnsan ekibinin katkılarıyla hazırlanan program bugün saat 11.00’de www.sarıyer. bel.tr ve Sarıyer Belediyesi’nin tüm sosyal medya mecralarından izlenebilecek.
Bugün, enerjin yüksek ve yeniliklere açık bir ruh hali içindesin. Kararlılığın, yakın çevrendeki kişiler üzerinde güçlü bir etki yaratabilir. Çevrendeki insanlarla olan iletişimin, duygusal derinliklere inme fırsatı sunabilir; açık ve cesur olman, içindeki hisleri paylaşmana olanak tanıyacak. Fakat, bazen düşünmeden hareket etme eğiliminde olabilirsin; bu nedenle, ihtiyacın olan zamanı ayırarak plan yapmayı unutma.İş veya günlük sorumluluklarınla ilgili konularda, liderlik özelliklerin öne çıkacak. Takım arkadaşların veya iş arkadaşların, senin vizyonuna güvenerek senin önderliğinde hareket etmek isteyebilir. Bununla birlikte, kişisel alanını korumak da önemli; bazen yalnız kalıp düşünmek, sana tazelenme ve yeni stratejiler belirleme fırsatı verebilir. Aşk hayatında, rekabet duygusu artarken, tutku ve heyecan da cabası. Duygularını açığa çıkarmaktan çekinme; belirsizlikleri netleştirmek, ilişkinde derin bir bağ oluşturabilir. Unutma ki, açıklık ve samimiyet ilişkini güçlendirecektir. Bugün alacağın riskler, yarın için fırsatlar yaratma potansiyeline sahip.
Bugün, güçlü bir kararlılık ve sabır ile ilerliyorsun. Gürültüden uzaklaşma ihtiyacı hissedebilir, içsel dinginliğini sağlayacak aktivitelerle ilgilenmek isteyebilirsin. Yaratıcılığını beslemek için sanat veya doğa ile ilgili şeylere yönelmek sana iyi gelebilir. Maddi konularla ilgili tartışmalar gündeme gelebilir; bu alanlarda sakin kalmak önemli olacak. Duygusal ilişkilerde samimiyet ön planda. Güvendiğin insanlarla olan bağlarını derinleştirme arzusundasın. Farklı bir bakış açısı, yeni keşiflere kapı aralayabilir. Hayatındaki dengeyi sağlamaya yönelik atacağın adımlar, seni istediğin huzura ulaştıracak. Sabredip, hissedilen enerjiye göre hareket etmelisin.
Bugün zihninin aktif bir döneme girdiğini hissedeceksin. İletişim kurma isteği artacak, düşüncelerini başkalarına ifade etme konusunda hevesli olabilirsin. Sosyal çevrende hoş karşılanacak, yeni fikirler etrafında arkadaşlarınla keyifli sohbetler yapabilirsin. Öğrenmeye açık ol, öğrenme fırsatları seni bekliyor. Ancak, düşüncelerini hızlı bir şekilde değiştirebilir ve dalgalı bir ruh hali yaşayabilirsin. İçsel dengeyi sağlamak adına derin bir nefes almak faydalı olacaktır. Kendine karşı anlayışlı olmalı ve duygusal dalgalanmalarını kabullenmelisin. Hızla gelişen olaylara adapte olma kabiliyetin seni öne çıkaracak. Ayrıca, sevdiklerinle olan ilişkilerine özen göstermek, daha derin bağlar kurmanı sağlayabilir. Özellikle ikili ilişkilerde, samimiyetin artış gösterebilir; bu da sana yeni bir yakınlık kazandırabilir. Göz önünde olmanın, dikkat çekmenin tadını çıkar. Bugün kendinle barışık olman, çevrendekilerle olan etkileşimini güçlendirecek.
Duyguların derinlerine inme zamanı. Sık sık içsel dünyana döneceksin. Geçmişte yaşadıkların, bugün aldığın kararları etkileyecek. Aile üyelerin veya yakın dostlarınla olan ilişkilerin gündeme gelecek, samimiyetin ve bağlılığın ön planda olacak. Empati yeteneğin, başkalarının sorunlarına yaklaşımında sana yardımcı olabilir. Beklenmedik bir şekilde gündeme gelecek konular, seni düşündürecek. İletişimde dikkatli olmalı, hislerini açıkça ifade etmeyi unutmamalısın. Kendine ait bir alan oluşturmak, ruhsal olarak dinlenmene katkı sağlayacak. Kendinle barışık olma çabası, iç huzurunu elde etmene yardım edecek. Kendi sınırlarını çizerken nazik olmalı, başkalarının ihtiyaçlarına saygı göstermelisin. Bugün, sevgi ve anlayış dolu anların tadını çıkarabilir, bağlarını güçlendirebilirsin.
Bugün kendinizi sahnede gibi hissediyor, ışıkların altında parlamak istiyorsunuz. Yaratıcılığınızın dorukta olması, sanatsal projelerde ve sosyal ortamlarda öne çıkmanızı sağlıyor. İnsanlar sizin karizmanıza çekilirken, liderlik vasıflarınızı sergileyebilir ve ilham kaynağı olabilirsiniz. Duygusal anlamda derin bağlar kurmak ve sevgi dolu anlar yaşamak isteyecek, ilişkiniz üzerine düşünmek adına güzel fırsatlar bulacaksınız. Ancak, aşırı gurur ve kibirden kaçınmanız önemli; zira, bazı durumlar sizin dışınızdaki etkenlere bağlı olarak değişebilir. İş hayatında ise obtain ettiğiniz başarılar takdir görecek, bu da motivasyonunuzu artıracak. Aynı zamanda, bazen duygusal derinliklere dalmak yerine yüzeysel kalma eğiliminde olabilirsiniz; bu yüzden ilişkilerinize bir parça özveri ve sabırla yaklaşmak, size daha tatmin edici sonuçlar getirecektir. Bugün kendinizi ifade etmek için bolca fırsatınız olacak; unutmayın, bu sizin zamanınız!
Bugün, hayatın detaylarına daha fazla odaklanmak isteyebilirsin. Dikkatini yoğunlaştırmak, seni karmaşadan uzaklaştıracak ve hedeflerine ulaşma konusunda sana yardımcı olacak. İçsel bir huzur arayışı içinde olabilirsin; bu nedenle ruhsal aktiviteler, meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmak iyi gelebilir. Ayrıca, iş ya da projelerinle ilgili alacağın küçük ama etkili geri bildirimler, motivasyonunu artıracak. İlişkilerinde ise, sevdiklerine karşı samimi ve nazik olmanın tam zamanı. Duygularını ifade etme konusunda temkinli olabilirsin, ama bu, onların değerini bilmediğin anlamına gelmiyor. Küçük sürprizler ya da jestler, ilişkilere tazelik katacak. Finansa dair adımlar atmak için uygun bir zaman; bütçeni gözden geçirip, geleceğe yönelik planlamalar yapabilirsin. Detayları gözden kaçırmamak, bugün seni doğru kararlar almaya yönlendiriyor.
Bugün, sosyal etkileşimlerde ve ilişkilerde açık bir iletişim dönemi içindesin. Duygularını ifade etme konusunda kendini daha özgür hissedebilirsin. Başkalarıyla olan bağlantıların güçlenecek, yeni arkadaşlıklar kurma veya mevcut ilişkileri derinleştirme fırsatı bulacaksın. Sanatsal yeteneklerin ortaya çıkabilir, yaratıcılığını sergilemek için harika bir zaman. Duygusal denge sağlamak ve gereksiz çekişmelerden uzak durmak, ruh halini olumlu yönde etkileyecektir. Kendine güvenin artacak, bu da karar alırken daha cesur olmanı sağlayacak. Ancak, her zaman başkalarının fikirlerine de açık olmayı unutma; bu, daha zengin bir bakış açısı kazanmanı sağlayabilir. Bugün, içsel huzurunu sağlamak için doğayla bağlantı kurmaya çalışabilirsin; bu, zihnini tazeleyecek ve enerjini yenileyecektir.
Duygusal derinliklerin ortaya çıkacağı bir gün. Bağlantılarınızda samimiyet arayışında olacaksınız. İçsel yolculuklar, yüzeydeki sorunların ötesine geçme arzusunu uyandıracak. İlişkilerde güven ve sadakat ön planda. Gizemli yönlerinizi keşfetmek ve karanlık hislerle yüzleşmek için fırsatlar sunuluyor. Merak ettiğiniz konuları derinlemesine araştırmak isteyebilirsiniz. Özgün kalmanın ve içgüdülerinizi takip etmenin zamanı. Kendinizle olan bağlantınızı güçlendirmek, ruhsal dinginlik arayışına yönlendirecek. Çevrenizdekilerle empati kurarak, anlayışınızı derinleştirirseniz, duygusal tatminine erişebilirsiniz.
Yeni maceralara atılmak için harika bir zaman dilimindesin. Enerjin yüksek ve çevrendeki insanlara da ilham veriyorsun. Sosyal etkileşimlerin bu dönemde seni zenginleştirecek; yeni dostluklar kurma fırsatları karşına çıkabilir. Fikirlerin ve hayallerin konusunda cesur olman, seni daha önce denemediğin yollara yönlendirebilir. Ama aynı zamanda, karşına çıkan fırsatları değerlendirirken sabırlı olmayı unutma. İçsel huzurunu korumak ve daha derin anlayışlar kazanmak için, yalnız kalmaya da zaman ayırmalısın. Duygusal anlamda, sevdiğin kişilerle paylaşımların, güçlü bir bağlılık hissi oluşturacak. Dikkatini en çok çekmesi muhtemel olan konular, seyahatler ve kişisel gelişim üzerine yoğunlaşacak. Kendini ifade etmekten ve özgürlüğünü yaşamaktan korkma; bu süreçte seni bekleyen sürprizlerden biri, hayatının akışını değiştirecek fırsatlar olabilir.
Sorumluluk ve disiplin anlayışın bugün özellikle öne çıkıyor. İş hayatında, görevlerini yerine getirme konusundaki kararlılığın, çevrendekiler tarafından takdir edilecek. Uzun zamandır üzerinde düşündüğün bir projeye odaklanma fırsatı bulabilirsin. İkna kabiliyetin de oldukça güçlü; bu, arkadaşların veya iş arkadaşlarınla olan iletişimini güçlendirebilir, fikirlerini etkili bir şekilde sunmanı sağlayabilir.Aile ilişkilerine de özel bir vurgu yapmalısın. Sevdiklerinle geçireceğin zaman, aranızdaki bağı kuvvetlendirecek. İçsel huzurunu sağlamak adına, kişisel alanına önem vermen gerekiyor. Düşüncelerini ve hislerini yazıya dökmek, zihnini boşaltmana yardımcı olabilir. Kendine olan güvenin artsa da, başkalarının fikirlerine de saygı göstermek önemli olacak. İlerleyen günler için sağlam adımlar atmaya hazır olduğunu hissetmek, hayatının çeşitli alanlarında olumlu değişimlere zemin hazırlayacak.
Bugün özgürlük arayışın ön plana çıkacak. Sıradanlığın dışında sıçramak, yeniliklere kapı açmak isteğine esin kaynağı olacak. Sosyal ilişkilerinde canlılık gözlemlenecek; dostlarınla yapacağın sohbetler, ilham verici fikirlerin doğmasına neden olacak. İçinde bulunduğun durumları sorgulamak ve kendine yeni bir yol haritası çizebilmek için ideal bir zaman dilimindesin. Aniden gelişen olaylar, seni beklenmedik fırsatlar karşısında bırakabilir; bu sebeple, esnekliğini koruman ve anı yaşamaya açık olman önemli. Ayrıca, daha önce ertelediğin bir projeye yeniden odaklanmak için harika bir gün. Duygusal olarak da, kendini ifade etmek için fırsatlar bulacak ve içsel dünyanı dışa vurmanın keyfini yaşayacaksın. Yeniliklere ve değişimlere açık ol!
Duygusal derinliklerin artış göstermesiyle birlikte içsel dünyanın zenginleşiyor. Sanat ve yaratıcılıkla ilgili projelere yönelmek, ruhunu besleyen aktivitelerle buluşmanı sağlayacak. Sevdiklerinle olan ilişkilerde daha anlayışlı ve duyarlı bir yaklaşım benimseyebilirsin. Empati gücünün yüksek olduğu bu dönem, çevrendekilere destek olmanın yanı sıra, kendi duygusal ihtiyaçlarına da dikkat etmeni gerektiriyor. Kendini ifade etme konusunda zorlanmış olsan da, içsel hislerinle yüzleşmek ve onları dile getirmek, sana büyük bir rahatlama sağlayacak. İçsel huzuru bulmak için yalnız kalabileceğin zamanlar yaratmayı unutma. Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise, yeniliklere ve değişime açık olmanın, kasvetli ruh halinin dağılmasına yardımcı olacağı. Sezgilerine güven, ruhsal yolculuğunda seni rehberlik edecekler.
