1
Her sorunu laikliği içselleştirip aşarız
Meltem Cumbul, uzun bir aranın ardından Ben “Sevgili Milena” oyunuyla tiyatroseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. 24. Tiyatro Festivali kapsamında sahnede olacak oyuncu, SÖSZCÜ Haftasonu okuyucuları için oyunu ve merak edilenleri yanıtladı.
– “Sevgili Milena oyunununda neler izleyeceğiz?
Pandemi dönemi sonrası sahneye çıkmak ilginç olacak. Ne güzel ki 24. İstanbul Tiyatro Festivali iptal edilmedi ve en korunaklı biçimiyle hayata canlı bir şekilde geçirilmesi için, hepimiz tarafından (festival yönetimi, sponsorlar, sanatçılar, tiyatro mekânları ve izleyici) müthiş bir mücadele gerçekleştirildi.
“Sevgili Milena”, Kafka’nın mektuplarından aralarında nasıl güçlü bir aşk olduğunu anladığımız ve yaşamına dair pek çok şey bildiğimiz Milena Jesenska’nın, Kafka’nın mektuplarına nasıl cevap vermiş olabileceği düşüncesiyle oyunlaştırıldı. Bu hiç bilmediğimiz, yalnızca Kafka’nın mektuplarından ve Milena’nın yaşantısından yola çıkarak hayal edebileceğimiz bir şeydi. Bu içerik üzerine şekillenen oyun Milena’nın duygularının kalemi olup onun hayatından süzülen bilgilerle Kafka’ya neler yazmış olabileceğini hayal eden Bülent Yıldız tarafından Milena’nın ruhu, duyguları ve kalemiyle kurgusal düzlemde ete kemiğe büründü.
DÜŞÜNMEK İSTEDİM
– Milena Jesenska karakterine nasıl hazırlandınız?
Karakteri günlük işleyiş üzerinden düşünmeye çalıştım. Milena’nın çeviriler ve Tribuna Dergisi’ne yazdığı yazılar haricinde geçirdiği süreçteki günlük hayatı nasıldı? Uzun çalışma saatlerinden hiçbir şeye vakit kalmaması, kocası Ernst Pollack’ın çalışmaması sebebiyle oluşan açığı da kendisinin kapatması gerekliliği.
2’den 8’e hamallık yapması mesela… Kadın gibi kendisini hissetmeme hali… Öksürük nöbetleri. Döneme dair sıkıntıları, parasızlıkları, arkadaşlarının komünist ya da Yahudi dostu diye tutuklanması, tutuklanmamak için başka şehre gitmeleri, vakitsizlikten kimseyle görüşemediğinden etrafının koskoca bir boşluktan oluştuğunu hissetmesi. Yorgunluğu. Bir hafta Şirince Tiyatro Medresesi’nde çalışmak mekân-zaman ilişkisini kurmamda yardımcı oldu.
– Kafka ve Milena’nın 2 yıl mektuplaştığını biliyoruz… Böyle sevmek mümkün mü?
2001’de Pierre Paul Renders’in yönettiği ‘Thomas est amoureux’ filminde agorafobisi olan hiç görmediğimiz ama sesini duyduğumuz ana karakter Thomas Thomas, hayatla bağlantısını internet üzerinden sağlıyordu. Kimseyle görüşmeden, kapısına günümüzde Covid hastalarına yapılan gibi kapıdan yiyecek ve gereksinimler bırakılıyordu.
Cinsel ihtiyaçlarını da sanal alem üzerinden karşılıyordu. Günümüzde eser karşılıkları nasıl olacak sevmenin ki daha eserlerini görmedim, bunları düşündüm çalışırken. Günümüz aşklarının farkı eserlere ne kadarı yansıdı? 1920’lerde yeni bir uyumama nedenine karşı günümüzde çıkan Covid döneminde öksürükle o dönemdeki öksürük aynı mıydı?
– Salgını nasıl geçirdiniz?
Avrupa ve Amerika’da belli başlı takip edilen en iyi tiyatroların oyunlarının pandemi dönemi karşımıza çıkarılmış olması pek güzeldi. Bu tarz yapımları izleyerek akşamlarımı geçirdim. Gündüzleri de Ben ‘Sevgili Milena’ya kitap okuyarak, ön hazırlığını yaparak hazırlandım. Görüntülü telefonla karşılıklı yemek yemek, teraslarda yürüyen, hareket eden insanları gözlemlemek, yan terasımda üç bebeği olan martıyı beslemek, o dönem doğan yeğenimin çocuğuna yelekler örmek, herkes gibi yemek yapmak da güzeldi.
– Pandemi dönemi oyuncuları ve tiyatroları nasıl etkilendi?
Her şeyden önemlisi can güvenliği ve can sağlığı. İş ve işçi sağlığı konusunda ülkemizde yaşanan felaketler, gerekli önlemlerin alınmaması ile ilgili deneyimler birçok iş sektöründe yaşandı. Pandemi sürecinde tiyatroların yarı kapasiteli çalışacak olması, oturma düzenleri bilinçli tiyatro yöneticileri tarafından düzenlendi.
Eser seçimleri, oyuncunun korunması açısından da çok önemli. Ben ‘Sevgili Milena’ da, Kafka rolünü seslendiren Mert Fırat‘la yaptığımız kayıtlar için bile mesela seslendirme stüdyoları arasında Melodika seçimlendi. Provalar için Şirince’de yer alan Tiyatro Medresesi’ne üç kişinin belli bir mesafede oturabileceği büyük araçla gidildi.
Her gün kullanılan prova mekanı Dc Kozmos’da sahne günde iki kere temizleniyor ve her gün dezenfekte ediliyor. Üstelik bu mekanlar böyle bir dönemde sponsor oluyorlar. Bu önlemleri alamayacak yapımlar için zor bir dönem. Ödenekli tiyatrolara girmemiş sanatçılar çoğunlukla bağımsız da çalıştıkları için parasal kaygıyla mesleklerini icra etmezler. Dayanışma önemli tabii.
– Uzun zamandır sizi dizilerde görmüyoruz. En son yanlış hatırlamıyorsam 2016 yılında Kırlangıç Fırtınası isimli bir dizide rol alacaktınız. Ancak diziye bir yaşın altında bir bebek oyuncu dâhil edileceğini öğrenince, çocuk oyuncuların çalışma koşullarını belirleyecek olan yönetmenlik hâlâ çıkmadığı için seti bırakmıştınız. Bu konuda bir gelişme var mı?
Güzel bir senaryo, güzel yazılmış bir karakter, işini muntazam yapan yönetmen, oyuncular, set ve yapım ekibi onların da işini iyi yapabilecekleri çalışma ortamı ve koşullarının sağlanması önemli tabii. Dijital platformlar sanırım buna uygun. Covid’e karşı da önlemler alarak çalışma ortamını oluşturmayı beceren yapımları tebrik etmek lazım. ‘Bu İşyerinde Çocuk Var’ kampanyası kapsamında takip edebildiğim kadarıyla, 7 Kasım 2020 günü gerçekleşen İstanbul Maratonu/5K Sanal Koşusunda Oyuncular Sendikası koşu ekibi çocuk oyuncular için koştu.
– İleride sizi siyasette görür müyüz?
Göremezsiniz.
– Türkiye’nin en büyük sorunu ne?
Türkiye’nin en büyük sorununu laik olmayı içselleştirerek aşabileceğimize inanıyorum.
DÜNYA EDEBİYATININ BÜYÜK MEKTUP AŞKI
Çek gazeteci ve yazar Milena ile ünlü yazar Franz Kafka, 1919’da Viyana’da kafede tesadüfen tanıştı. Milena 23, Kafka 36 yaşındaydı. Dünya edebiyat tarihine geçecek mektup aşkı burada başladı ve iki yıl sürdü. İkili bu süreçte sadece iki kez bir araya geldi. İkisi de hayata ve yaşadıkları şehirlere kendilerini yabancı hissediyordu, ikisinin de despot babalarıyla sorunları vardı ve ikisi de dönemin siyasi ortamından dertliydi. Kafka 1924’te veremden, Milena ise 1944’te Nazi toplama kampında öldü.
Bugün, kararlılığın ve cesaretinin öne çıkacağı bir gün. Hedeflerine ulaşma konusunda daha tutkulu hissedebilirsin. İçsel motivasyonun güçlü, bu da seni yeni projelere adım atmaya yönlendirebilir. İlişkilerinde ve iletişiminde daha açık olmalısın; bu sayede insanların yardımını ve desteğini alma şansını arttırırsın. Ayrıca, biraz dinlenmek ve zihnini boşaltmak için zaman ayırmak da önemli. Bugün, kendine dönüp bakma, duygularını inceleme fırsatın olabilir. Kendini ifade etme biçiminde cesur ol, bu sana yeni kapılar açabilir. Sözlerin etkili olacak, ama her zaman ne söylediğine dikkat etmelisin. Yıldızlar, enerji dolu ve yenilikçi bir gün yaşamanı vaat ediyor.
İmajınıza ve estetik anlayışınıza odaklanmanız gereken bir gün. Çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinizi gözden geçirmek, güvendiğiniz kişilerin becerilerine yeniden değer vermek faydalı olacaktır. İş veya sosyal hayatınızdaki ufak tefek gerginliklerin geçici olduğunu unutmayın; bunları aşmak için yapıcı bir tutum sergileyin. İçsel huzurunuzu korumak ve ruhsal dengelerinizi sağlamak adına doğadayken ya da sevdiğiniz bir etkinlikle ilgili yaratıcılığınızı konuşturmak size çok iyi gelecek. Finansal konulara dair sağlam adımlar atmak, geleceğinizi güvence altına almak adına önemli. Kendinizi şımartmak için zaman ayırmayı unutmayın; bu, ruh sağlığınıza katkıda bulunacaktır.
Bugün iletişimin ön planda olacağı, düşüncelerini açık bir şekilde ifade etme arzusuyla dolu hissedeceksin. Zihnindeki karmaşıkları netleştirmek ve çevrendeki insanlarla daha derin diyaloglar kurma isteği uyanabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla zaman geçirmek, senin için hem eğlenceli hem de öğretici olabilir. Yeni bilgiler edinme fırsatları çıkabilir, öğrenmeyi ve keşfetmeyi sevdiğin konulara yönelmek için doğru zaman.Aynı zamanda, kişisel ilişkilerde bazı eski meselelerin gündeme gelmesi muhtemel. Geçmiş deneyimlerini daha iyi anlayarak, kendini geliştirme fırsatı bulabilirsin. Duygusal anlamda içsel bir yolculuğa çıkabilir, kendini daha iyi tanıma isteği doğabilir. Akıcı bir iletişim ve açık zihinle süreci yönetmek, tüm bu gelişmeleri daha kolay hale getirecek.Eğer yaratıcı bir projeye odaklandıysan, ilham verici fikirlerin aklına düşmesi olası. Hayal gücünü serbest bırakmak, seni bekleyen fırsatları keşfetmene yardımcı olabilir. Bugün, başkalarıyla iş birliği yapmak ve ortak projelere yönelmek için oldukça uygun. Kendi fikirlerini paylaşmaktan çekinme; etrafındaki insanlar sana destek verebilir ve iş birliği sayesinde daha fazla başarı elde edebilirsin.
Duygusal derinliklerinin ön plana çıkacağı bir gün. İçsel hislerinle bağlantı kurarak, çevrendeki olaylara daha empatik bir bakış açısıyla yaklaşabilirsin. Sevgi dolu ve koruyucu tarafın, sevdiklerinle olan ilişkilerini güçlendirecek. Belirsizlikler canını sıksa da, ana odaklanmak ve içsel huzuru bulmak sana iyi gelecek. Ailevi konular gündeme gelebilir; tartışmalardan uzak durarak, sevgi dolu bir ortam yaratma şansın yüksek. Yaratıcılığın ön planda olacak; keyif aldığın bir aktivite, ruh haline iyi bir etki yapabilir. Ayrıca, içsel huzuru sağlamak için yalnız kalma ihtiyacını dinlemelisin. Sakin kalmak ve duygularını ifade etmek, günün getirdiği zorlukları aşmana yardımcı olabilir.
Bugün yaratıcı enerji dolup taşabilir. İçindeki liderlik ruhu, çevrendekileri etkilemek için harika bir fırsat sunuyor. Kendini sahnede hissetmek, özgüvenin tetiklenmesine sebep olacak. Sosyal ilişkilerde dikkatli ol; arkadaş ve aileyla tartışmalara yol açabilecek gerginlikler söz konusu olabilir. Güne pozitif bir bakış açısıyla başlamak, gerilimleri azaltmana yardımcı olur. İş alanında projelere yeni bir perspektifle yaklaşmak, başarıyı getirebilir. Ancak aceleci kararlar vermekten kaçınmalısın, detayları göz ardı etme. Kendine zaman tanı ve sezgilerini dinle. Aşk hayatında tutkulu anlar gündeme gelebilir, partnerinle derin sohbetler yaparak bağınızı güçlendirebilirsin. Duygusal olarak kendini ifade etme isteğin artacak; yazılı veya sanatsal bir formda dışavurumda bulunmak tatmin edici olacaktır. Unutma, içindeki ateşi, doğru yönlendirmek senin elinde.
Detaylara olan özenin bugün oldukça ön planda. Gün, zihinsel aktivitelerini artıracak ve yeni fikirler üretmene olanak tanıyacak. İş yerinde karşılaştığın zorlukları çözmek için analitik düşünme yeteneğini kullanmalısın. Kendin için belirlediğin hedeflere ulaşmak adına disiplinli bir yaklaşım benimsemen faydalı olacaktır. Sosyal ilişkilerinde, belki de alışılmadık bir kişilikle yakınlaşabilir ve bu durumdan ilham alabilirsin. Sağlığınla ilgili konulara dikkat etmeli, bedenine iyi bakmalısın. Gün sonunda, belki de sevdiğin bir aktivite ile stres atmak sana iyi gelecek. Yaratıcılığını ön plana çıkaracak bir proje üzerine düşünmeyi unutma, bu seni hem motive edebilir hem de yeni kapılar açabilir.
Bugün ilişkilerde uyum ve denge arayışında olacaksın. Sosyal çevrende, tanıdığın insanlarla bir araya gelme isteğin artabilir ve bu da keyifli bağlantılar kurmanı sağlayacak. Karşılıklı anlayışın ön plana çıkması, çatışmalardan uzak kalmana yardımcı olacak. Estetik ve güzellik konularına ilgin gün yüzüne çıkabilir, belki de yeni bir hobi olarak sanatla ilgilenmeye başlayabilirsin.Aşk hayatında ise romantizmin doruk noktasına ulaşabileceği bir dönemdesin. Sevgilinle veya ilgini çeken biriyle aranda derin bir bağ kurma fırsatı doğabilir. İletişim dili oldukça önemli, hislerini açıkça ifade etmekten çekinmemelisin. Kendine olan güvenin artarken, kararlarını daha kolay alabileceksin. Ancak, başkalarının beklentilerinden etkilenmemek ve kendi ihtiyaçlarına odaklanmak da önemli olacak. Bugün, içsel dengenin sağlanmasına yönelik adımlar atarak, hem ruhsal hem de fiziksel olarak kendini yenileyebilirsin. Unutma ki, senin kararlılığın ve zarafetin, bu süreçte seni daha da ileriye taşıyacak.
Derin düşünceler içinde kaybolabileceğin bir gün. İçsel duyguların, seni bazı meselelerde daha hassas hale getirebilir. Kendini ifade etme isteğin artarken, ani tepkiler vermekten kaçınman önemli. Özellikle ilişkilerde güven arayışın daha belirgin hale gelecek. Sevdiklerinle duygusal bağları güçlendirmek için samimi bir iletişim kurabilirsin. İş yerinde, projelerine derinlemesine dalmak, seni başarıya götürecek. Ancak, başkalarıyla olan iş birliği gereksinimlerini unutmaman şart. İçindeki tutku ve motivasyon, zorlukları aşmanda sana yardımcı olacak. Unutmamalısın ki, zaman zaman kendine dönmek ve yavaşlamak, ruhsal dengeyi sağlamana katkıda bulunur. Şu anki duygusal yoğunluğunu yönetebilirsen, fırsatların kapısını aralayabilirsin. Kendi içsel gücüne güven, karanlıkta parlayan bir ışık gibi olursun.
Bugün içsel bir keşif ve derin düşünceler içinde olabilirsin. Yenilik arayışın, hem ruhsal hem de zihinsel düzeyde yeni ufuklara açılmanı sağlayacak. Geniş bir perspektife sahip olmanın getirdiği merak, seni daha önce hiç gitmediğin yollara sürükleyebilir. Sosyal çevrende, yeni insanlarla tanışmak için harika bir zaman. Bu karşılaşmalar, gelecekteki projelerin ve hayallarinin şekillenmesine katkı sağlayabilir.Duygusal ilişkilerinde daha samimi ve açık olmak, bağlarını güçlendirecek. Sevgi dolu bir iletişim ortamı oluşturmak, aranızdaki bağı derinleştirebilir. Ayrıca, hayattan aldığın keyif ve mutluluk da artış gösterebilir. Şu anda karşılaştığın zorluklar, aslında seni güçlü kılacak deneyimler olarak önünde duruyor. Kendi içsel gücünü kabullenmek ve potansiyalini gerçekleştirme yönünde atılacak adımlar, geleceğini olumlu yönde etkileyebilir.Maceracı ruhun seni yeni deneyimlere yönlendirirken, içsel rehberliği dinlemekte fayda var. Dikkatini vurgulamak istediğin konularda cesur olmalısın; fırsatlar karşına çıktığında onları değerlendirmek için hazır olmalısın. Kendini ifade etme biçimin, başkaları üzerinde olumlu bir etki bırakabilir ve bu günün getirdiği fırsatlar ile dolu olduğunun farkında olmalısın. Geçmişten ders alarak, geleceğe umutla ve heyecanla bakmak ise sana büyük avantajlar sunabilir.
Bugün içsel motivasyonun yükselişte, hedeflerine ulaşmak için gereken azim ve kararlılığı hissedeceksin. Kendini disiplinli bir şekilde organize etmek, projelerini sürdürmek adına sana yardımcı olacak. Çalışma hayatında beklenmedik bir destek alabilir, bu sayede ilerlemeni hızlandıracak fırsatlarla karşılaşabilirsin. Dikkatini çevrende olup bitene yönlendirmek, sosyal çevrenle olan ilişkilerini güçlendirecek. Ön planda olmak, yeteneklerini sergilemek için mükemmel bir zaman. Kendine olan güvenin artacak ve bu seni daha cesur kararlar almaya itebilir. Ayrıca, duygusal olarak da derin düşüncelere dalabilir, geçmişle hesaplaşma isteği duyabilirsin. Bu süreç, sana hem öz farkındalık hem de büyüme sağlayacak deneyimler sunacak. Unutma, içsel sesini dinlemek ve başkalarının görüşlerini de dikkate almak, dengeni kurmanda yardımcı olacak.
Bugün, düşündüklerinle eyleme geçme arasında güçlü bir bağ kurma fırsatın var. Zihnin özgürlüğe ve yeniliğe aç, bu da seni cesur adımlar atmaya teşvik edebilir. Sosyal çevrenle olan ilişkilerin derinleşecek, belki de yeni bağlantılar kurarak ilham alacaksın. Eski alışkanlıkları geride bırakma isteği içinde olacaksın, bu da kişisel gelişimine katkı sağlayabilir. İleriye dönük planlar yaparken sezgilerine güvenmek, seni olumlu sonuçlara götürecektir. Farklı bakış açıları edinmek için başkalarına kulak vermeyi unutma. Hayatında yeni bir başlangıç yapma isteğin yüksek; bu fırsatları değerlendirmek, sana heyecan ve yenilik katacak. Kendi içsel huzurunu sağlamanın yollarını keşfetmeye açık ol. Bugün kendini özgür hissedeceksin; duygularını ifade etmekten çekinme. Unutma, hayal gücün senin en büyük varlığın.
İçsel dünya ile dışsal realite arasında bir denge kurmak isteyeceğin bir gün. Hislerin güçlenecek, sezgilerin sana yol gösterecek. Hayallerin ve isteklerin arasında gidip gelirken, bazı konularda cesaretlenmen gerektiğini hissedeceksin. Geçmişte yaşananlardan ders alırken, kendine yeni bir yön çizebilirsin. Sosyal ilişkilerde daha açık ve samimi olma arzusu ön plana çıkacak; çevrendekilerle olan bağlarını güçlendirmek için güzel fırsatlar doğabilir. Yaratıcılığın artacak, sanatsal ifadelere yönelmek, belki de yeni bir hobi edinmek için harika bir zaman dilimi. Duygusal olarak sarsıcı olaylar yaşayabilirsin, ama bu durum seni güçlendirecek ve dönüşümüne katkıda bulunacak. Kendi ihtiyaçlarına saygı gösterirken, başkalarına destek olmaya ve empati kurmaya da özen göster. Birikimlerini ve hayallerini cesurca ifade etmelisin; içindeki gücü keşfetmek için kendine biraz alan tanı. Unutma, duygusal zekân seni güçlendirecek.
