
Meltem Cumbul, uzun bir aranın ardından Ben “Sevgili Milena” oyunuyla tiyatroseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. 24. Tiyatro Festivali kapsamında sahnede olacak oyuncu, SÖSZCÜ Haftasonu okuyucuları için oyunu ve merak edilenleri yanıtladı.
– “Sevgili Milena oyunununda neler izleyeceğiz?
Pandemi dönemi sonrası sahneye çıkmak ilginç olacak. Ne güzel ki 24. İstanbul Tiyatro Festivali iptal edilmedi ve en korunaklı biçimiyle hayata canlı bir şekilde geçirilmesi için, hepimiz tarafından (festival yönetimi, sponsorlar, sanatçılar, tiyatro mekânları ve izleyici) müthiş bir mücadele gerçekleştirildi.
“Sevgili Milena”, Kafka’nın mektuplarından aralarında nasıl güçlü bir aşk olduğunu anladığımız ve yaşamına dair pek çok şey bildiğimiz Milena Jesenska’nın, Kafka’nın mektuplarına nasıl cevap vermiş olabileceği düşüncesiyle oyunlaştırıldı. Bu hiç bilmediğimiz, yalnızca Kafka’nın mektuplarından ve Milena’nın yaşantısından yola çıkarak hayal edebileceğimiz bir şeydi. Bu içerik üzerine şekillenen oyun Milena’nın duygularının kalemi olup onun hayatından süzülen bilgilerle Kafka’ya neler yazmış olabileceğini hayal eden Bülent Yıldız tarafından Milena’nın ruhu, duyguları ve kalemiyle kurgusal düzlemde ete kemiğe büründü.
DÜŞÜNMEK İSTEDİM
– Milena Jesenska karakterine nasıl hazırlandınız?
Karakteri günlük işleyiş üzerinden düşünmeye çalıştım. Milena’nın çeviriler ve Tribuna Dergisi’ne yazdığı yazılar haricinde geçirdiği süreçteki günlük hayatı nasıldı? Uzun çalışma saatlerinden hiçbir şeye vakit kalmaması, kocası Ernst Pollack’ın çalışmaması sebebiyle oluşan açığı da kendisinin kapatması gerekliliği.
2’den 8’e hamallık yapması mesela… Kadın gibi kendisini hissetmeme hali… Öksürük nöbetleri. Döneme dair sıkıntıları, parasızlıkları, arkadaşlarının komünist ya da Yahudi dostu diye tutuklanması, tutuklanmamak için başka şehre gitmeleri, vakitsizlikten kimseyle görüşemediğinden etrafının koskoca bir boşluktan oluştuğunu hissetmesi. Yorgunluğu. Bir hafta Şirince Tiyatro Medresesi’nde çalışmak mekân-zaman ilişkisini kurmamda yardımcı oldu.
– Kafka ve Milena’nın 2 yıl mektuplaştığını biliyoruz… Böyle sevmek mümkün mü?
2001’de Pierre Paul Renders’in yönettiği ‘Thomas est amoureux’ filminde agorafobisi olan hiç görmediğimiz ama sesini duyduğumuz ana karakter Thomas Thomas, hayatla bağlantısını internet üzerinden sağlıyordu. Kimseyle görüşmeden, kapısına günümüzde Covid hastalarına yapılan gibi kapıdan yiyecek ve gereksinimler bırakılıyordu.
Cinsel ihtiyaçlarını da sanal alem üzerinden karşılıyordu. Günümüzde eser karşılıkları nasıl olacak sevmenin ki daha eserlerini görmedim, bunları düşündüm çalışırken. Günümüz aşklarının farkı eserlere ne kadarı yansıdı? 1920’lerde yeni bir uyumama nedenine karşı günümüzde çıkan Covid döneminde öksürükle o dönemdeki öksürük aynı mıydı?
– Salgını nasıl geçirdiniz?
Avrupa ve Amerika’da belli başlı takip edilen en iyi tiyatroların oyunlarının pandemi dönemi karşımıza çıkarılmış olması pek güzeldi. Bu tarz yapımları izleyerek akşamlarımı geçirdim. Gündüzleri de Ben ‘Sevgili Milena’ya kitap okuyarak, ön hazırlığını yaparak hazırlandım. Görüntülü telefonla karşılıklı yemek yemek, teraslarda yürüyen, hareket eden insanları gözlemlemek, yan terasımda üç bebeği olan martıyı beslemek, o dönem doğan yeğenimin çocuğuna yelekler örmek, herkes gibi yemek yapmak da güzeldi.
– Pandemi dönemi oyuncuları ve tiyatroları nasıl etkilendi?
Her şeyden önemlisi can güvenliği ve can sağlığı. İş ve işçi sağlığı konusunda ülkemizde yaşanan felaketler, gerekli önlemlerin alınmaması ile ilgili deneyimler birçok iş sektöründe yaşandı. Pandemi sürecinde tiyatroların yarı kapasiteli çalışacak olması, oturma düzenleri bilinçli tiyatro yöneticileri tarafından düzenlendi.
Eser seçimleri, oyuncunun korunması açısından da çok önemli. Ben ‘Sevgili Milena’ da, Kafka rolünü seslendiren Mert Fırat‘la yaptığımız kayıtlar için bile mesela seslendirme stüdyoları arasında Melodika seçimlendi. Provalar için Şirince’de yer alan Tiyatro Medresesi’ne üç kişinin belli bir mesafede oturabileceği büyük araçla gidildi.
Her gün kullanılan prova mekanı Dc Kozmos’da sahne günde iki kere temizleniyor ve her gün dezenfekte ediliyor. Üstelik bu mekanlar böyle bir dönemde sponsor oluyorlar. Bu önlemleri alamayacak yapımlar için zor bir dönem. Ödenekli tiyatrolara girmemiş sanatçılar çoğunlukla bağımsız da çalıştıkları için parasal kaygıyla mesleklerini icra etmezler. Dayanışma önemli tabii.
– Uzun zamandır sizi dizilerde görmüyoruz. En son yanlış hatırlamıyorsam 2016 yılında Kırlangıç Fırtınası isimli bir dizide rol alacaktınız. Ancak diziye bir yaşın altında bir bebek oyuncu dâhil edileceğini öğrenince, çocuk oyuncuların çalışma koşullarını belirleyecek olan yönetmenlik hâlâ çıkmadığı için seti bırakmıştınız. Bu konuda bir gelişme var mı?
Güzel bir senaryo, güzel yazılmış bir karakter, işini muntazam yapan yönetmen, oyuncular, set ve yapım ekibi onların da işini iyi yapabilecekleri çalışma ortamı ve koşullarının sağlanması önemli tabii. Dijital platformlar sanırım buna uygun. Covid’e karşı da önlemler alarak çalışma ortamını oluşturmayı beceren yapımları tebrik etmek lazım. ‘Bu İşyerinde Çocuk Var’ kampanyası kapsamında takip edebildiğim kadarıyla, 7 Kasım 2020 günü gerçekleşen İstanbul Maratonu/5K Sanal Koşusunda Oyuncular Sendikası koşu ekibi çocuk oyuncular için koştu.
– İleride sizi siyasette görür müyüz?
Göremezsiniz.
– Türkiye’nin en büyük sorunu ne?
Türkiye’nin en büyük sorununu laik olmayı içselleştirerek aşabileceğimize inanıyorum.
DÜNYA EDEBİYATININ BÜYÜK MEKTUP AŞKI
Çek gazeteci ve yazar Milena ile ünlü yazar Franz Kafka, 1919’da Viyana’da kafede tesadüfen tanıştı. Milena 23, Kafka 36 yaşındaydı. Dünya edebiyat tarihine geçecek mektup aşkı burada başladı ve iki yıl sürdü. İkili bu süreçte sadece iki kez bir araya geldi. İkisi de hayata ve yaşadıkları şehirlere kendilerini yabancı hissediyordu, ikisinin de despot babalarıyla sorunları vardı ve ikisi de dönemin siyasi ortamından dertliydi. Kafka 1924’te veremden, Milena ise 1944’te Nazi toplama kampında öldü.
Enerjin yüksek, bu yüzden cesaretle yeni adımlar atmak için mükemmel bir gün. Yaratıcılığın zirve yapabilir; projelerine taze bir bakış açısı kazandırabilir ve başkalarını etkileme fırsatı bulabilirsin. Sosyal etkileşimler de ön plana çıkıyor; dostlarınla olan iletişimin derinleşebilir ve önemli bağlantılar kurabilirsin. Bugün cesaret ve tutku ile dolup taşarken, bazı riskleri göze almak isteyebilirsin. Ancak, aceleci olmaktan kaçınmalısın; düşünmeden hareket etmek, planlarını olumsuz etkileyebilir. Kendini ifade etme konusunda oldukça güçlü olduğun bu zaman diliminde, hislerini açıkça ortaya koymak, hem ilişkilerini güçlendirecek hem de iç huzurunu sağlama alacaktır. Unutma, senin güçlü iraden her şeyi başaracak kadar güçlü.
Bugün kararlılık ve dayanıklılığın ön planda. Maddi konulara odaklanmak, gelecek yaşamını güvence altına almak için değerli fırsatlar sunabilir. İhtiyaç duyduğun istikrarı sağlamak adına adımlar atabilirsin. Yakın çevrendeki insanlarla ilişkilerinde daha sıcak ve anlayışlı olman, günün seyrini olumlu yönde etkileyecek. Sanatsal faaliyetlere yönelmek, ruhunu besleyecek ve içsel huzurunu artıracak. Sağlığınla ilgili dikkat etmen gereken noktalar var; bedenine özen göstermelisin. İçsel sesini dinlemeye özen göster, sezgilerin bu dönemde seni doğru yöne yönlendirecek.
İletişim becerilerin ön plana çıkıyor, etrafındaki insanlarla anlaşmak ve görüşlerini paylaşmak konusunda oldukça heveslisin. Zihnindeki düşünceler akışkan, yaratıcı projelere yönelme isteği doğabilir. Yeni insanlarla tanışmak için mükemmel bir zaman, sosyal çevrende yeni bağlar kurabilirsin. Ancak dikkat etmen gereken bir nokta var; yüzeysel döngülerden kaçınarak derin bağlantılar kurmaya çalışmalısın. Aksi takdirde düşüncelerin havada kalabilir. Öğrenme isteğin artmış durumda, bilgiye aç olan zihnini besleyecek yeni kaynaklar keşfetmek seni tatmin edecek. Bugün kararlarını güvendiğin kişilere danışarak almak, ileride pişman olmanızı engelleyebilir. Hayatında ufak değişiklikler yapmak için cesur ol, yeni deneyimler yaşamaya kapı arala.
Duyguların derin sularında gezineceğin bir gün. Anlık ruh hallerin, içsel sezgilerinle birleşerek, çevrendekilerle olan ilişkilerinde büyük bir etki yaratabilir. Ailevi konular ön plana çıkabilir; sevdiklerinle arandaki duygusal bağları güçlendirmek için harika bir fırsat. İçsel huzurunu bulmak adına meditasyona veya doğada zaman geçirmeye yönelebilirsin. İş yerindeki projelerin ya da görevlerin, yaratıcılığını ortaya çıkarman için bir zemin sunabilir. Gözlemci ol, başkalarının ihtiyaçlarını anlamaya çalış. Aniden gelen bir duygu patlaması ya da eski bir anının yeniden yüzeye çıkması, kendini ifade etmek için fırsat yaratabilir. Geçmişle barış yapmak, yarının daha parlak olmasına vesile olacak. Kendine karşı nazik olmayı unutma, zayıf noktalarını kabullen ve onları güçlendirmeye odaklan. Sabırlı ol, her şeyin bir zamanı var. Tam anlamıyla kırılganlığını kabul etmek, aslında seni daha da güçlü kılacak.
Bugün, içindeki liderlik ruhunu ortaya çıkaracak fırsatlar karşına çıkabilir. Çevrendekilere ilham vermek, kendini ifade etmek için ideal bir zaman. Kendine duyduğun güven, başkalarını da etkileyebilir. Sosyal çevrendeki dinamikler, beklenmedik şekilde değişebilir; karizmatik enerjin sayesinde yeni bağlantılar kurabilirsin. Yaratıcılığını ve sanatsal yeteneklerini öne çıkararak, ilgi odağı olabilirsin. Duygusal anlamda ise, açık ve samimi olmak, ilişkilerinde derinleşmene yardımcı olacak. Kendine has tarzını sergilemekten çekinme, bu da sana pozitif bir enerji katacak. Bugün, kendini cömertçe ifade etme zamanı.
Detaylara olan düşkünlüğün, bugün temkinli ancak kararlı adımlar atmanı sağlayacak. Görevlerinle ilgili eşsiz bir disiplinle ilerleyecek, planlarını titiz bir şekilde gerçekleştireceksin. Bugün, küçük detayların büyük resme katkısını daha fazla hissedeceksin, bu da sana tatmin verecek. İletişim becerilerin gün yüzüne çıkacak, başkalarının ihtiyaçlarını anlama konusunda çok başarılı olacaksın. Aynı zamanda, ruhsal bir yenilenme hissi içinde olabilir, içsel huzurunu sağlamak için kendine zaman ayırmayı ihmal etme. Kendinle yüzleşmek ve gelişmek için harika bir dönemdesin; geçmişten gelen dersleri fark edecek ve bunları geleceğin için birer basamak olarak kullanacaksın. Her şeyin yerli yerinde olduğunu hissetmek, sana güven verecek. Ayrıca, sağlığına odaklanmayı unutma; bedenine iyi bakmak, zihnindeki karmaşayı da azaltacak.
Harmanlayacağın duygular içinde dengenin peşinden koşuyorsun. İlişkilerde daha önceden yaşanan anlaşmazlıklar şimdi gözden geçirilmeli, güzellik ve uyum arayışın bu noktada önemli bir rol oynayabilir. Sosyalleşme fırsatları kapını çalarken, yeni insanlarla tanışmak, seni cesaretlendirip hayatına dinamizm katabilir. İş yerindeki projelere daha fazla ilgi göstermelisin; işbirlikleri bir adım öne çıkacak. Estetik ve sanatsal yönlerin ön planda olacak, yaratıcılığını ifade etme zamanı geldi. İçsel huzuruna ulaşmak için meditasyon veya yoga gibi pratiklere yönelmek faydalı olabilir. Duygusal derinliklerde kaybolmak yerine, yaşamın yüzeyindeki güzellikleri görmeye gayret et; bu, sana yeni bir bakış açısı kazandırabilir. Unutma, dengeyi yakaladığında hayatının her alanında akış kendiliğinden sağlanacaktır.
Bugün derinlemesine düşüncelere ve içsel keşiflere açılan bir kapı söz konusu. Hissiyatların yoğunlaşabilir; bu durum, bazı ilişkilerdeki dinamizmin artmasına neden olabilir. Özellikle gizli kalmış hislerin gün yüzüne çıkma ihtimali var. Kendini ifade ederken dikkatli ol; karşı tarafın tepkilerini önemsemen gerekebilir. İçsel sezgilerin ve empati yeteneğin güçlü, bu sayede başkalarını anlama konusunda avantaj sağlıyorsun. Yaratıcılığını kullanmak için harika bir zaman. Projelerine ya da hobi alanlarına derinlemesine dalıp, yeni boyutlar keşfetmek için ilham bulabilirsin. Ancak, karanlık düşüncelere kapılmamak adına kendine zaman tanı. Bugün, yaşamının anlamını sorgularken kendini keşfetmeyi unutma; senin için dönüştürücü bir süreç olabilir. İlerleyen günlerde bu deneyimlerin getireceği değişimlere kendini hazırlaman faydalı olacak.
Maceracılığının ön plana çıktığı bir gün. Yeni keşifler, farklı deneyimler arayışında olabilirsin. Sosyal çevrenle bağlantıların güçleniyor. Eğlenceli ve ilham verici insanlarla bir araya gelmek senin için keyifli olacak. Yüzleşmek istediğin bazı sorular gündeme gelebilir; bunları cesaretle ele alman, seni daha da özgür hissettirecek. İçsel bir huzur arayışı içinde olabilirsin, meditasyon veya doğayla vakit geçirmek faydalı olacak. İletişim konusunda dikkatli olman gereken bir zaman; mesajlarını net bir şekilde ifade etmeye özen göster. Bu dönemde yapacağın yolculuklar seni derinden etkileyebilir; yeni ufuklar açma fırsatı bulabilirsin. Sevdiğinle birlikte kaliteli zaman geçirmenin değerini anla ve bu anların tadını çıkar. Unutma, hayat maceranı sen şekillendiriyorsun.
Bugün, içsel motivasyonunuzun oldukça yüksek olduğu bir gün. Kariyer hedeflerinize ulaşmak için gereken disiplin ve azmi sergileyebilirsiniz. Çalışmalarınızı bir üst seviyeye taşıyacak fırsatlar karşınıza çıkabilir. Çevrenizdeki insanlar, sizin güçlü kararlılığınızı takdir edecek ve bu noktada sizi destekleyecektir. Ancak, aşırı çalışmanın getirebileceği yorgunluk hissini unutmayın; ara vermek ve zihninizi dinlendirmek de önemlidir. Duygusal ilişkilerde ise, daha açık ve net iletişim sağlamak, üzerine düşünmeden hareket etmemek önemli. Sevgi ve destek arayışınızda, içgüdülerinize kulak vermeniz size yol gösterecek. Bazı geçmiş meselelerin üstesinden gelmek için cesaret bulabilir, daha güçlü bir benlik tasavvuru inşa edebilirsiniz. Günün sonunda, hedefleriniz doğrultusunda attığınız her adımın size büyük kazançlar sağlayacağını bilin.
İnovasyona ve özgürlüğe olan tutkun her zamankinden daha baskın. Bugün, toplumsal adalet ve eşitlik konularında duyarlılığın artabilir; başkalarının düşünce ve duygularına daha derinlemesine bağlanma yeteneğin, senin için önemli bir güç kaynağı haline geliyor. Farklı fikirlerle dolu kalabalıklar içinde kendini bulduğun anlar, seni daha yaratıcı bir yönlendirici haline getirebilir. Enerjin, başkalarına ilham vermek için harika bir fırsat yaratır. Duygusal derinliklere yolculuk yapabilir, daha önce göz ardı ettiğin bazı meselelerle yüzleşebilirsin. Genç fikirlerle geleneksel olanı sorgulamak; bu süreçte kendini daha özgür hissetmene zemin sağlar. Sosyal çevrende bir lider gibi öne çıkma isteğin, projelere yeni mânâlar katabilir. İçsel keşifler yapabilir ve kişisel gelişimine yönelik motivasyon bulabilirsin. Rüzgârın yönünü değiştirecek kararlar almak için cesur olmalı ve kalbini dinlemelisin. Bu süreçte, bağımsızlığın yanı sıra, başkalarıyla kurduğun bağların da ne denli değerli olduğunu anlamak, seni daha güçlü bir birey yapacaktır.
Duygusal derinlikler içinde kaybolmuş hissetmenin eşiğindesin. İçsel huzurun peşinde koşarken, insanlarla olan ilişkilerinde daha empatik ve anlayışlı olman gerekecek. Sanat ve yaratıcılıkla ilgilenmek, ruhunun derinliklerine inmeni sağlayacak. Belirsizliklerle dolu bir durumla karşılaşsan bile, sezgilerin doğru yönlendirecek. Sosyal çevrendeki bazı sorunları çözmek için cesur adımlar atmalısın. Kendini ifade etmek için yeni yollar keşfetmek faydalı olabilir. İçsel barışını bulmak, diğerlerinin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak daha kolay olacak. Duygusal yüklerinden arınmak adına meditasyon veya doğa yürüyüşleri yapmayı ihmal etmemelisin.