1
SÖZCÜ, 10 Mayıs’ta Çalışma Bakanlığı ile Memur Sen’in masaya oturacağı ve milyonlarca çalışanın özlük haklarını ve dolayısıyla refahını doğrudan etkileyecek toplantı öncesi sanatçıların durumuna ayna tutmaya devam ediyor.
Devlet Tiyatroları eski genel müdürleri Tamer Levent, Lemi Bilgin, Devlet Opera ve Balesi eski genel müdürleri Meriç Sümen, Rengim Gökmen, oyuncu Reha Özcan SÖZCÜ’ye çarpıcı bir tablo ortaya koydu.
Bugün Devlet Tiyatroları eski Genel Müdürü Lemi Bilgin, Türkiye’de sanatın, sanatçının özellikle de tiyatrocuların durumuna ilişkin önemli tespitler yaptı, çözüm önerileri sundu. İşte Lemi Bilgin’le yaptığımız mülakat:
“80’LERLE KIYASLANAMAZ BİLE”
Bir dönem milletvekili maaşı alan sanatçıların zor durumda olduğu yönünde ciddi veriler ortaya çıkıyor.. Sizin tespitleriniz nedir?
657’nin birinci maddesinde yer alan sanatçıların özlük hakları, özellikle maaş konusunda giderek oldukça geriye gitti. 80’li yıllarda hatta 90’ların başındakiyle kıyaslanamayacak kadar geriye gitti.
Bunu düzeltmek için çok çaba gösterdik. Tabi iki yol var. bir tanesi daha önce TRT’de olduğu gibi ek ödemeler, ek göstergelerini 6400 üzerine saptanması…
Bence daha önemlisi devlet memurları, yani ek göstergesi olanlar meslek hayatları boyunca müdür daire başkanı genel müdür muavini ve genel müdür olma şansına sahipler. Özellikle bürokraside… Dolayısıyla ek göstergelerin yanı sıra makam tazminatları alırlar. Oysa sanatçıların böyle bir şansı yoktur.
Örnek vermem gerekirse. 3600’dür sanatçıların göstergesi, genel müdürü muavininin de 3600’dür. İkisi de emekli olduğu zaman genel müdür muavininin tazminatından dolayı bir hayli fazla emekli maaşı alır. Arada bir uçurum var. Ciddi bir fark oluyor.
“ÇÖZÜM SANAT TAZMİNATI”
Onun için aslında yapılması gereken hem ek göstergelerin yükselmesi, hem de makam tazminatı yerine, bir sanatçı tazminatı konulması ve onun da emekliliğe sayılması, emekliliğe eklenmesi gerekiyor. Asıl önemli olan o… Tıpkı genel müdür muavinlerinde olduğu gibi emekliliğe de yansıyacak şekilde bu sanatçı tazminatının konulması gerekiyor.
Girdikleri gibi 35-40 yıl çalışıyorlar… Ama herhangi bir tazminat hakları olmuyor.
İdarecilik zamanımızda bir çalışma yaptık ama takıldı. Kültür Bakanlığı’nda da Maliye Bakanlığı’nda da takıldı. Pek iyileştirme yönünde bir olumlu bir düşünceyle karşılaşmadık. Yoksa bunları hazırlamıştık.
“SORUN SANATA BAKIŞ AÇISINDAN KAYNAKLANIYOR”
Türkiye’nin başka temel ihtiyaçları varken, bu konu lüks mü kaçıyor, bu bakış açısı mı tıkanmaya neden olan?
Hayır, sanat kurumlarına ve sanata bakış açılarından kaynaklandığını düşünüyorum.
“NEREDEYSE AÇLIK SINIRINDA MAAŞ ALIYORLAR”
Sanatçılar, emekli sanatçılar ne durumda…
Maddi olarak eskiye göre son derece düşük. Tabi teşvik vardı, şimdi onlara da kural getirmeye başladılar. Fakat emekli olduktan sonra maaş oranı ciddi olarak düşüyor. Onun için de bu sanat tazminatı gerekli. Neredeyse açlık sınırında emekli maaşı alıyorlar.
Bence emekli olup, dışarda herhangi bir iş yapmayan, daha doğrusu ucuz işler yapmaktan imtina edenlerin hemen hemen tamamı sıkıntı içinde.
“ÇOK AZININ SEÇME HAKKI VAR”
Ucuz iş derken dizileri mi kastediyorsunuz?
Sanatsal bir kaygıyla bir işe başlamak yerine maddi kaygıyla başlamak anlamında söylüyorum. Dizi de olabilir başka bir şey de olur.
Diziler maddi kaygıyla mı yapıyorlar oyuncular?
Çoğu arkadaşlarımızın, emekli olanların da çoğu tabi ki ciddi bir maddi getirisi olduğu için o anlamda yani… Çok azının seçme hakkı oluyor onun için söylüyorum. Dizi olsun dışarda çalışma olsun, başka işlerde çalışmak olsun… Düşük emekli maaşı alıyorlar.
“İNSAN HAKLARINA AYKIRI BİR SİSTEM”
Daha önemli bir şey var. Bu haktan da mahrum oldu Devlet Tiyatrosu… Yeni sözleşmeli bir şey çıkardılar. Adı 4b mi 4c mi neyse… Şöyle bir durum oldu…
Ben onu kölelik sistemi diye adlandırıyorum. Siz de Devlet Tiyatrosu’nda çalışıyorsunuz, ben de… Ben eski kadroyla çalışıyorum, siz bu yeni sistemle girdiniz.
Siz benim yarım kadar maaş alıyorsunuz. Aynı rolleri oynuyoruz. Hatta belki siz belki daha çok çalışıyorsunuz. Ama ben sizden iki kat maaş alıyorum. Ayrıca dört ikramiye, iki teşvik alma imkanım var. sizin hakkınız yok. Tayin haklarım var benim, sizin yok. Emeklilik hakkım var benim sizin farklı. Benim sosyal haklarım var sizin herhangi bir itirazda, her hangi bir şeyde sözleşmeni feshederim tehdidi altında çalışıyorsunuz. bu son derece kötü, neredeyse insan haklarına aykırı.
“SANAT BAĞIMSIZDIR, FALAN BUNLARI GEÇTİK”
Bu devletin buna ciddiyetle eğilip çözülmesi gereken bir sorun. Önce kadro probleminin çözülmesi lazım. Devlet Tiyatroları sanatçı olarak da teknik olarak da kendi kadrosunu kullanmalı. Böyle saçma sapan bir kölelik sistemi gibi sözleşme sisteminden çıkıp kadrosunu kullanmalı. Ek göstergeler tabi ki artırılmalı ve sanat tazminatı koyulmalı. Bu üç nokta önemli diye düşünüyorum. Bağımsızlığı falan onları bir şey söylemiyorum. Sanat bağımsızdır falan onları geçtik.
Bugün tutkularının peşinden koşmanın zamanı. Enerji dolu bir gün seni bekliyor; yenilikler ve cesur adımlar atmak için ilham alabilirsin. İçsel motivasyonun yüksek olacak, hedeflerine yönelik net bir vizyon geliştirebilirsin. Sosyal çevrende dikkat çekici bir aura sergileyerek başkalarının ilgisini üzerinde toplayacaksın. Ancak, düşüncelerini net bir şekilde ifade etme konusunda dikkatli olmalısın; yanlış anlaşılmalar, beklemediğin sorunlara yol açabilir. Fiziksel aktivitelere zaman ayırarak enerjini dengeleyebilirsin. Şimdi, arzularının peşinden koşmak için mükemmel bir zaman dilimindesin; tereddüt etme ve harekete geç!
Bugün içsel huzur arayışında olacaksın. Güne başlarken dingin ve kararlı bir ruh hali seni karşılayabilir. Yalnız kalmak isteyebilirsin; bu durum, düşüncelerini toparlamana yardımcı olacak. Maddi konularda dikkatli olman gereken bir dönemdesin; harcama yapmadan önce iyi düşünmelisin. İkili ilişkilerde samimiyet ve açıklık ön planda olacak. Sevdiğinle derin sohbetler gerçekleştirebilir, geçmişe dair güzel anılarınızı tazeleyebilirsin. Bu, ilişkiniz için yenileyici bir etki yaratacaktır. Cömertliğin ve sadakatin, çevrendeki insanlarla arandaki bağı güçlendirecek ve daha derin bir anlayışa ulaşmanı sağlayacak. Kendine ve sevdiklerine zaman ayırmayı unutma; bu, enerji toplamanı kolaylaştıracak. Yaratıcılığını ifade edebileceğin yeni yollar keşfedebilirsin; belki bir sanat dalında yeni bir hobi edinmek sana iyi gelebilir. Kendini ifade etmekte zorlandığın yerlerde cesur adımlar atmak, içsel gücünü ortaya çıkaracak. Doğayı ve sanatı bir araya getiren etkinliklere katılmak, ruhunu besleyecek. Unutma, senin doğana uygun olan bu deneyimler, günlük yaşamına renk katacak.
Bugün iletişim becerilerin parlayacak. Farklı insanlarla yapacağın konuşmalar senin için hem ilham verici hem de eğlenceli olacak. Zihnindeki karmaşık düşünceler netleşebilir, yeni fikirlerin havada uçuştuğunu hissedebilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almayı arzulayabilir, arkadaşlarınla keyif dolu anlar paylaşabilirsin.Duygusal olarak kendini rahat ve özgür hissetmen, başkalarıyla kurduğun bağların daha derinleşmesini sağlayacak. Ancak, ani değişimlere açık olmalı ve planlarını esnek tutmalısın. Bir sürpriz ya da beklenmedik bir gelişme, günün akışını değiştirebilir. Çevrendeki insanların bakış açılarına açık olman, seni daha anlayışlı ve empatik biri yapacak. Kendini ifade etmek için daha yaratıcı yollar keşfetmek, içinde bulunduğun ruh halini olumlu bir şekilde etkileyecek. Öğrenme isteğin ve merakın, seni yeni aktivitelerin içine çekebilir. Fakat, aşırı bilgi yüklemesi yapmamaya dikkat etmelisin; zihin dinlendirilmelidir. Anlık zevkler ve keyifli sohbetler, ruhunu besleyecek.
Bugün, yaratıcılığınız ve karizmanız etrafınızdakileri etkileme potansiyeline sahip. Sosyal çevrenizde dikkat çekebilir, fikirlerinizi cesurca paylaşabilirsiniz. İçsel gücünüz, planlarınıza olan bağlılığınızla birleşince, başarıyı getirecek hamlelerde bulunabilirsiniz. Ancak, egonuzu dengelemek önem taşıyor; başkalarını dinlemeye açık olmalısınız. Kendinizi ifade etme isteği ile başarılı bir iletişim kurmak, ilişkileri güçlendirebilir. Romantik hayatta ise sürpriz bir gelişme, heyecan katabilir. Eleştirilere karşı daha sabırlı olun, bu sayede huzurlu bir atmosfer yaratabilirsiniz. Kendi potansiyelinizi keşfetmek ve ifade etmek için harika bir gün!
Detaylara odaklanacağın, sistematik düşünce tarzını ön planda tutacağın bir gün. Yapman gereken işlerde, planlı ve organized bir yaklaşım benimsersen başarılı olacaksın. Sağlığın konusunda dikkatli olmalı, bedenine iyi bakmalısın. Etrafındaki insanlarla iletişimini güçlendirmek, ilişkilerinde olumlu sonuçlar doğurabilir. Bir arkadaşınla ya da ailenle paylaşacağın içten bir sohbet, ruhunu besleyebilir. Kendine yönelik eleştirilerde dahi başkalarına karşı empati geliştirmek, ruhsal huzurunu artıracak. Yaratıcı projelere yönelmek için ilham alabileceğin bir dönemdesin; hayal gücünü özgür bırak. Unutma ki, her detay senin elinde şekil alabilir.
Sosyal ilişkilerde harika bir gün seni bekliyor. Arkadaşlarınla keyifli etkinlikler planlayabilir, yeni insanlarla tanışabilirsin. Duygusal denge ve uyum arayışın bu dönemde ön planda olacak. Başkalarının düşüncelerine duyduğun ilgi, senin için önemli ve derin bir anlam taşıyor. Sanatsal projelerle ilgilenmek ya da estetik konularda yaratıcı düşünce içinde olmak, ruhunu besleyecek. Duygusal olarak kendini ifade etmekte zorlanabilirsin, bu nedenle içsel olarak hissettiklerini açıkça paylaşmaya çalış. Günün sonunda, seni saran pozitif enerjiyi hissedeceksin. Denge kurmak ve uyum sağlamak üzerine inşa ettiğin tüm ilişkilerde tatmin edici sonuçlar alman mümkün. Her şeyin uyum içinde ilerlemesi için biraz sabırlı olman gerekebilir.
Bugün hislerin derinliğiyle yüzleşeceğin, içsel sorgulamalara yönelmek için ideal bir zaman. İş ve özel hayatındaki dinamikler arasında denge bulmak, güçlü sezgilerinle mümkün olacak. Karşılaştığın zorluklar, seni daha derin bir anlayışa yönlendirecek. Kimi ilişkilerdeki bağların güçlenirken, bazılarını sorgulamak isteyebilirsin. Kendine karşı dürüst olman, dönüşüm sürecini hızlandıracak. Maddi konularda dikkatli adımlar at, yapıcı eleştirilerden faydalanarak ilerlemekte yarar var. Bugün, sevdiklerinle derin sohbetler ve paylaşım anları yaşayabilirsin; duygusal bağlarınızı kuvvetlendirecek bu deneyimlerden kendine yeni içgörüler çıkar. Unutma, içinde bulunduğun anın kıymetini bilmek, ruh kaliteni yükseltecek.
Hareketli bir gün seni bekliyor. İçindeki macera ruhu bu dönemde daha da güçleniyor. Yeni fikirler ve projeler üzerinde yoğunlaşma isteği, ilgini ve enerjini yüceltirken, farklı bakış açıları geliştirmene yardımcı olacak. Sosyal çevrendeki kişilerle olan etkileşimlerin, yeni bağlantılar kurman için fırsatlar sunabilir. Belki de beklenmedik bir davet alabilirsin; bu, seni heyecanlandıran bir deneyime dönüşebilir. Kişisel hedeflerine odaklanırken, içsel huzurunu da korumayı unutma. Gelecek hakkında daha iyimser olmanı sağlayacak fırsatlar kapını çalabilir. Risk almayı ve konfor alanından çıkmayı deneyimle, çünkü bu, büyümene en önemli katkıyı sağlayacak. Yine de, hızlı kararlar almadan önce biraz durup düşünmekte fayda var; sezgilerine güven, doğru yolu bulmanda yardımcı olacaktır.
Bugün, sorumluluklar ve kariyer odaklı düşünceler ön planda. Hedeflerine ulaşma konusunda kararlı ve disiplinli bir yaklaşım sergileyebilirsin. İşle ilgili konularda önemli gelişmeler yaşanabilir; bu da gerçekleştirmek istediğin projelerin hız kazanmasına olanak tanır. Ancak, aşırı çalışmak yerine dengeyi bulmaya özen göstermelisin. Ailevi ilişkilerde ise daha anlayışlı ve empatik bir tutum benimsemek, bağlarını güçlendirecek. Sağlığına dikkat etmen önemli; gerek bedensel, gerekse ruhsal olarak kendine zaman ayırmalısın. İçsel huzurun, başarılı olmanın anahtarı olacak. Geleceğe yönelik planlarını gözden geçirirken, esnek olmayı unutmamalısın. Dikkatini dağıtan unsurları geride bırakmak, daha odaklı bir şekilde ilerlemene yardımcı olacak. Kendine güven ve kararlılıkla adım at.
Bugün, özgürlük arayışın ön plana çıkıyor. Toplumsal olaylar ve arkadaş çevren ile ilgili yenilikçi fikirler geliştirmek isteyebilirsin. Bağlantılarını güçlendirmen, geleceğe dair umut ve ilham verebilir. Aniden ortaya çıkan fırsatlar, yeni projelere yönelmeni sağlayabilir. İçsel sezgilerin oldukça kuvvetli; bu nedenle duygu ve düşüncelerini samimiyetle ifade etmekten çekinme. Sosyal ortamlarda dikkat çekebilir, ilgi odağı olabilirsin. Ancak, fikir ayrılıklarına açık olman sana yeni bakış açıları kazandıracak. Esneklik ve adaptasyon, bu dönemde senin en büyük yardımcıların olacak. Geçmişte yaşananları gözden geçirip, geleceğin için sağlıklı kararlar almaya odaklanmalısın. Bugün kendine yatırım yapmayı unutma; yarın için sağlam temeller atabilirsin.
Duyguların derinlere dalma zamanı. İçsel dünyanın zenginliklerini keşfetmek için bir fırsat sunuluyor. Sanat ve yaratıcılık alanında ilham dolu anlar yaşayabilirsin. Hayal gücünün sınırlarını zorlamak, seni yeni fikirlere götürebilir. İletişim kurarken karşındaki insanlarla empati kurmak, benzersiz bağlar oluşturmanı sağlayacak. Duygusal olarak hassas olabilirsin, bu yüzden hislerine dikkat et ve kendini koruma altına al. Birikmiş duyguları paylaşmak, seni rahatlatacak. İçindeki sesi dinle ve güven. Farkında olmadan başkalarına ilham verebilir, onların hayatlarında bir fark yaratabilirsin. Umut dolu bir gün seni bekliyor.
1
2
3
4
5
6
