1
SÖZCÜ, 10 Mayıs’ta Çalışma Bakanlığı ile Memur Sen’in masaya oturacağı ve milyonlarca çalışanın özlük haklarını ve dolayısıyla refahını doğrudan etkileyecek toplantı öncesi sanatçıların durumuna ayna tutmaya devam ediyor.
Devlet Tiyatroları eski genel müdürleri Tamer Levent, Lemi Bilgin, Devlet Opera ve Balesi eski genel müdürleri Meriç Sümen, Rengim Gökmen, oyuncu Reha Özcan SÖZCÜ’ye çarpıcı bir tablo ortaya koydu.
Bugün Devlet Tiyatroları eski Genel Müdürü Lemi Bilgin, Türkiye’de sanatın, sanatçının özellikle de tiyatrocuların durumuna ilişkin önemli tespitler yaptı, çözüm önerileri sundu. İşte Lemi Bilgin’le yaptığımız mülakat:
“80’LERLE KIYASLANAMAZ BİLE”
Bir dönem milletvekili maaşı alan sanatçıların zor durumda olduğu yönünde ciddi veriler ortaya çıkıyor.. Sizin tespitleriniz nedir?
657’nin birinci maddesinde yer alan sanatçıların özlük hakları, özellikle maaş konusunda giderek oldukça geriye gitti. 80’li yıllarda hatta 90’ların başındakiyle kıyaslanamayacak kadar geriye gitti.
Bunu düzeltmek için çok çaba gösterdik. Tabi iki yol var. bir tanesi daha önce TRT’de olduğu gibi ek ödemeler, ek göstergelerini 6400 üzerine saptanması…
Bence daha önemlisi devlet memurları, yani ek göstergesi olanlar meslek hayatları boyunca müdür daire başkanı genel müdür muavini ve genel müdür olma şansına sahipler. Özellikle bürokraside… Dolayısıyla ek göstergelerin yanı sıra makam tazminatları alırlar. Oysa sanatçıların böyle bir şansı yoktur.
Örnek vermem gerekirse. 3600’dür sanatçıların göstergesi, genel müdürü muavininin de 3600’dür. İkisi de emekli olduğu zaman genel müdür muavininin tazminatından dolayı bir hayli fazla emekli maaşı alır. Arada bir uçurum var. Ciddi bir fark oluyor.
“ÇÖZÜM SANAT TAZMİNATI”
Onun için aslında yapılması gereken hem ek göstergelerin yükselmesi, hem de makam tazminatı yerine, bir sanatçı tazminatı konulması ve onun da emekliliğe sayılması, emekliliğe eklenmesi gerekiyor. Asıl önemli olan o… Tıpkı genel müdür muavinlerinde olduğu gibi emekliliğe de yansıyacak şekilde bu sanatçı tazminatının konulması gerekiyor.
Girdikleri gibi 35-40 yıl çalışıyorlar… Ama herhangi bir tazminat hakları olmuyor.
İdarecilik zamanımızda bir çalışma yaptık ama takıldı. Kültür Bakanlığı’nda da Maliye Bakanlığı’nda da takıldı. Pek iyileştirme yönünde bir olumlu bir düşünceyle karşılaşmadık. Yoksa bunları hazırlamıştık.
“SORUN SANATA BAKIŞ AÇISINDAN KAYNAKLANIYOR”
Türkiye’nin başka temel ihtiyaçları varken, bu konu lüks mü kaçıyor, bu bakış açısı mı tıkanmaya neden olan?
Hayır, sanat kurumlarına ve sanata bakış açılarından kaynaklandığını düşünüyorum.
“NEREDEYSE AÇLIK SINIRINDA MAAŞ ALIYORLAR”
Sanatçılar, emekli sanatçılar ne durumda…
Maddi olarak eskiye göre son derece düşük. Tabi teşvik vardı, şimdi onlara da kural getirmeye başladılar. Fakat emekli olduktan sonra maaş oranı ciddi olarak düşüyor. Onun için de bu sanat tazminatı gerekli. Neredeyse açlık sınırında emekli maaşı alıyorlar.
Bence emekli olup, dışarda herhangi bir iş yapmayan, daha doğrusu ucuz işler yapmaktan imtina edenlerin hemen hemen tamamı sıkıntı içinde.
“ÇOK AZININ SEÇME HAKKI VAR”
Ucuz iş derken dizileri mi kastediyorsunuz?
Sanatsal bir kaygıyla bir işe başlamak yerine maddi kaygıyla başlamak anlamında söylüyorum. Dizi de olabilir başka bir şey de olur.
Diziler maddi kaygıyla mı yapıyorlar oyuncular?
Çoğu arkadaşlarımızın, emekli olanların da çoğu tabi ki ciddi bir maddi getirisi olduğu için o anlamda yani… Çok azının seçme hakkı oluyor onun için söylüyorum. Dizi olsun dışarda çalışma olsun, başka işlerde çalışmak olsun… Düşük emekli maaşı alıyorlar.
“İNSAN HAKLARINA AYKIRI BİR SİSTEM”
Daha önemli bir şey var. Bu haktan da mahrum oldu Devlet Tiyatrosu… Yeni sözleşmeli bir şey çıkardılar. Adı 4b mi 4c mi neyse… Şöyle bir durum oldu…
Ben onu kölelik sistemi diye adlandırıyorum. Siz de Devlet Tiyatrosu’nda çalışıyorsunuz, ben de… Ben eski kadroyla çalışıyorum, siz bu yeni sistemle girdiniz.
Siz benim yarım kadar maaş alıyorsunuz. Aynı rolleri oynuyoruz. Hatta belki siz belki daha çok çalışıyorsunuz. Ama ben sizden iki kat maaş alıyorum. Ayrıca dört ikramiye, iki teşvik alma imkanım var. sizin hakkınız yok. Tayin haklarım var benim, sizin yok. Emeklilik hakkım var benim sizin farklı. Benim sosyal haklarım var sizin herhangi bir itirazda, her hangi bir şeyde sözleşmeni feshederim tehdidi altında çalışıyorsunuz. bu son derece kötü, neredeyse insan haklarına aykırı.
“SANAT BAĞIMSIZDIR, FALAN BUNLARI GEÇTİK”
Bu devletin buna ciddiyetle eğilip çözülmesi gereken bir sorun. Önce kadro probleminin çözülmesi lazım. Devlet Tiyatroları sanatçı olarak da teknik olarak da kendi kadrosunu kullanmalı. Böyle saçma sapan bir kölelik sistemi gibi sözleşme sisteminden çıkıp kadrosunu kullanmalı. Ek göstergeler tabi ki artırılmalı ve sanat tazminatı koyulmalı. Bu üç nokta önemli diye düşünüyorum. Bağımsızlığı falan onları bir şey söylemiyorum. Sanat bağımsızdır falan onları geçtik.
Merhaba! Bugün, Koç burcundaki insanlar için ilişkilerinde daha anlayışlı ve sabırlı olmaları gerekebilir. Enerjileri yüksek olacak ve hareketli bir gün geçirebilirler. Özellikle iş hayatında hızlı kararlar almaları gerekebilir. Ancak, duygusal anlamda da dengeli ve nazik olmaya özen göstermeleri faydalı olacaktır. Bugün, kendilerine zaman ayırmaları ve içsel dengeyi korumaları da önemli olacaktır. Umarım bu bilgiler işinize yarar. Her şey gönlünüzce olsun!
Merhaba! Bugün, Boğa burcu için sevdiklerinizle zaman geçirmek ve ilişkilerinizi güçlendirmek için harika bir gün olabilir. Duygusal olarak tatmin olacağınız etkileşimler yaşayabilirsiniz. İş hayatınızda sabırlı ve kararlı bir tutum sergilemek başarıyı getirebilir. Bugün, kendinize zaman ayırarak dinlenmeyi ve stresi azaltmayı unutmayın. Enerjinizi doğru yönlendirdiğiniz takdirde güzel gelişmeler yaşayabilirsiniz. Umarım keyifli bir gün geçirirsiniz!
Merhaba! Bugün, duygusal açıdan hassas olabilirsiniz ve küçük detaylar sizi fazla etkileyebilir. Kendinizi ifade etmekte zorlanabilir, duygularınızı paylaşmaktan kaçınabilirsiniz. Ancak önemli olan sakin kalmak ve içsel dengeyi sağlamak olacaktır. İletişimde açık olmaya gayret edin ve duygularınızı paylaşmaktan çekinmeyin. Keyifli bir gün geçirmenizi dilerim.
Bugün iş hayatınızda önemli gelişmeler yaşayabilirsiniz. Projelerinizde ilerleme kaydedebilir, yeteneklerinizi konuşturabilirsiniz. Maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, harcamalarınıza özen göstermelisiniz. Aşk hayatınızda ise romantik ve duygusal bir gün geçirebilirsiniz. Partnerinizle derin ve anlamlı sohbetler içinde olabilirsiniz. Enerjinizi pozitif ve yapıcı yönde kullanarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün, detaycı ve titiz doğanızla ön plana çıkabilirsiniz. Mantıklı ve pratik kararlar almak için içgüdülerinize güvenebilirsiniz. Aynı zamanda, detaylara fazla takılmadan büyük resmi de göz önünde bulundurmanız faydalı olabilir. İletişim konularında açık olmaya özen göstermelisiniz. Sevdiklerinizle yaşadığınız iletişim sorunlarını çözmek için sabırlı ve anlayışlı olmalısınız. Enerjinizi doğru yönlendirerek verimli bir gün geçirebilirsiniz.
Bugün ilişkilerinizde daha dengeli ve sağlam adımlar atabilirsiniz. Kararlarınızı daha objektif bir şekilde almak ve partnerinizle iletişiminizi güçlendirmek için uygun bir gün olabilir. Duygusal konularda denge sağlamak önemli olacak. Kendinize zaman ayırarak içsel dengeyi bulmaya çalışın. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugün duygusal olarak oldukça derin ve yoğun hisler içinde olabilirsin. İçsel düşüncelerin seni daha da derinleştirebilir ve kendine odaklanmana neden olabilir. Ancak dikkat et, olumsuz düşüncelere kapılmamaya çalış ve pozitif enerjini korumaya özen göster. Ayrıca, bugün iletişimde dikkatli olman gerekebilir, doğru ifadeleri bulmak ve anlaşılmak önem taşıyabilir. Özel hayatında ise romantik ve duygusal anlar sizi bekliyor olabilir. Keyifli bir gün geçirmen dileğiyle!
Arkadaşlarınıza ve aile üyelerinize ne planladığınızı ve nereye gittiğinizi bildirin, ardından onları geziye katılmaya davet edin. Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, diğer insanları planlarınıza dahil ederek bazı ciddi liyakat puanları kazanabileceğiniz anlamına gelir.
Merhaba! Bugün, Oğlak burcundaki insanlar için finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir gün olabilir. Sabırlı ve disiplinli bir şekilde hareket etmelisiniz. İş hayatında ise hedeflerinize odaklanmak ve planlarınızı uygulamak için iyi bir gün olabilir. Kişisel ilişkilerinizde ise iletişim konusuna dikkat etmeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle anlayışlı ve sabırlı bir iletişim içinde olmaya çalışın. İyi bir gün geçirmeniz dileğiyle!
Bugünün Venüs-Mars bağlantısı, haritanızın en dinamik iki açısını kesiyor, bu nedenle yaratıcı bir çabada başarılı olmak istiyorsanız, şimdi ona en iyi şansı vermenin tam zamanı. İnsanların fikirlerinize ne kadar açık olduklarına şaşırabilirsiniz.
Bugün duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz. İnsanlarla iletişimdeki inceliğiniz sayesinde yanınızdakilere destek olabilir, onları rahatlatabilirsiniz. Ancak, kendi duygusal ihtiyaçlarınızı da göz ardı etmemelisiniz. İçsel dengeye odaklanmak ve kendinize zaman ayırmak için fırsatlar yaratın. Enerjinizi doğru yönlendirmek, hobilerinize zaman ayırmak veya rahatlama teknikleri kullanmak size iyi gelecektir. Kendinizi yeniden motive etmek için yapıcı düşüncelere odaklanın ve geleceğe umutla bakın.
