1
Uzun düz saçları, iri gözleri ve unutulmaz şarkılarıyla hafızalarımızda yer etmiş bir sanatçı, “İlla”, “Güz Güzeli”, “Rüzgâr”… Benim ise hâlâ arada mırıldandığım “Kıyamam Sana”, herkesin bir gidişi olmuştur bu hayatta. Herkesin hayatına dokunan ve duruşundan hiç ödün vermeyen Leman Sam, “Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil” diyor. Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven sanatçı, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini kullanıyor.
Türkiye’de özgürce üretemediğinin altını çizen sanatçı, “Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım” diyor.
Sam ile bugün çevrimiçi yayımlanacak yılbaşı konserini, sanatı ve sorunlarını konuştuk.
– Öncelikle nasılsınız? Pandemi dönemi sizi nasıl etkiledi?
Herkes gibi ben de sabrediyorum. Normal yaşamımda da çok gezen biri olmadığımdan bir süre evde olmak iyi geldi, ancak neredeyse bir yıl olmak üzere. En sevdiğim mevsim olan baharı yaşayamadım, çiçek koklayamadım ve sahneyi çok özledim..
– Şişli Belediyesi’nin her yıl açık havada düzenlediği geleneksel yılbaşı konserleri bu yıl Covid-19 nedeniyle çevrimiçi yapılacak. Sizden hangi şarkıları dinleyeceğiz?
Çekim günü çok olumsuzluk yaşadım. Emektar kedilerimden birini kaybettim, sesim kısıktı, salonda bazı teknik sorunlar vardı, zaman kısıtlı olduğundan ekibi fazla zorlamak istemedim. Kayıt istediğim gibi olmadığından sanırım iki şarkı yayımlanacak. Ayrıca boş salona şarkı söylemek bana göre değil, ben playback bile yapamam, moralim çok bozuldu. Her şeye rağmen Şişli Belediyesi’ne teşekkür ediyorum..
– Bu durum müzik piyasasını da olumsuz etkiledi şüphesiz. Peki siz, iktidarın her müzisyene bin TL destek açıklamasını ve bu süreçteki politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben en çok düğün salonları, türkü barlar ve diğer mekânlarda çalan müzisyenler için kaygılanıyorum. Bu insanlar zaten çok kazanmıyorlar, aileleri var, aylardır ne yapıyorlar, sanırım borçla yaşıyorlar. İntihar edenler oldu, önümüzü de göremiyoruz. Elbette bu tablo bazıları için geçerli değil. Devletin ayrım yapmadan sahne sanatçılarına destek olması gerek. Şimdi ben sorayım “1000 TL” ve dokuz ay…
– Devlet nasıl önlemler almalıydı?
Bu soruda bütçeye bakın. 🙂
– Bugünün şarkılarının içi boş, çoğunu bilmiyoruz bile… Yenilere tavsiyeleriniz neler?
Sanat, zamanın ruhundan etkilenir, bu nedenle ülkenin sosyal, ekonomik ve siyasal çalkantılarının aynasıdır. Her dönemde popüler şarkılar da kalıcı klasik şarkılar da olmuştur. Bu dönemde bir tıkanıklık olduğunu da söyleyebilirim. Umarım bir şekilde çözülür. Her şeye rağmen gençler arasında heyecanla güzel şeyler üretenler var ve bu çok umut verici.
– Nedir Leman Sam’ı Leman Sam yapan… Sesi mi? Yorumu mu? Mütevazı hayatı mı? Leman Sam olabilmek için hayatınızda nelerden vazgeçtiniz, ödün verdiniz?
Kendimi tarifte çok başarılı olduğum söylenemez. Meslek hayatımda hiç ödün vermedim vermem de… Beni sevenlerin gönlündeki yerim parayla pulla ölçülemez. Onları hiç hayal kırıklığına uğratmadım. Bu saatten sonra da uğratmam, ancak kızlarımı büyütürken onlarla yeterince vakit geçiremediğim için hâlâ üzülürüm. Yanı sıra sanatçının suya sabuna dokunmadan ve sorumluluk almadan var olmasına inanmayanlardanım. Siyaseten güçlü bir yere angaje olmamışsanız epey sıkıntı çekersiniz. Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım. Sade bir yaşam sürdüğüm doğru. Çünkü kendimi hayvanlara daha yakın hissediyorum, onlar hem sade hem masum yaşıyorlar. Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil. Skandalsız bir meslek hayatım oldu. (Şişli Belediyesi’nin “2021 Yeni Yıl Programı” kapsamında Leman Sam, Vedat Sakman, Mazlum Çimen ve Dolunay Obruk’un vereceği konserler, 31 Aralık itibarıyla Şişli Belediyesi’nin YouTube kanalında yayımlanacak ve 3 Ocak’a kadar, 4 gün boyunca İstanbul ile birlikte dünyanın her yerinden izlenebilecek.)
– Hükümetin sanata ve sanatçıya bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur. Bu nedenle yeterli ödenek ayrılmaz. Örnekse son bütçe görüşmeleri çok iyi örnektir buna. İncelerseniz sanatın adının bile geçmediğini görürsünüz. Sanat ve sanatla uğraşanlar daima hafife alınmıştır. Gerçi artık doğa, bilim ve daha birçok değer hafife alınıyor. Devlet, kriz zamanlarında nasıl çözüm bulacağını bilen ve buna göre önlem alandır. Bulunduğumuz durumda herhangi bir öneride bulunmak bana nafile geliyor.
– Nasıl bir Türkiye hayal edersiniz?
İşte bu soru canımı yaktı. Cevap olarak size ince bir kitap yazabilirim. Artık hayal bile edemiyorum. Eskiden, John Lennon’un Imagine şarkısındaki gibi yaşa mak isterdim. Şimdilerde ise bu, – dünya için de bir hayal.. Bu pandemi, insanları kendi değerlerine döndürür, akıllarını başlarına getirir diye düşünmüştüm, yanıldım. Gelecek kuşaklar için güzel günler dilemekten baş ka bir şey gelmiyor elimden. Yeni – yıl eskisinden daha iyi olsun.
Bugün enerjinin yüksek olduğu bir gün. Harekete geçmek, tüm hedefleriniz için adım atmak için mükemmel bir fırsat. İçsel gücünüzü hissedecek, kararlılıkla ilerleyeceksiniz. Sosyal ortamlarda kendinizi ifade etme isteği artmış durumda. Çevrenizdekilerle sıcak ve samimi ilişkiler kurabilirsiniz. Ancak, aceleci davranmaktan kaçınmanız önemli; düşünmeden yapılan hamleler ters tepebilir. İş veya projelerinizde yaratıcı fikirler ön plana çıkacak, bunları paylaşmaktan çekinmeyin. Sağlığınıza dikkat etmeli, stresli durumlarda sakin kalmayı başarmalısınız. Bugün alacağınız bir haber, ruh halinizi önemli ölçüde olumlu etkileyebilir. Açık zihninizle geleceğe dair umut dolu adımlar atabilirsiniz.
Maddi konularda belirgin bir kararlılık hissediyorsun. Bugün, bütçeni gözden geçirip tasarruf planları yapmak için harika bir zaman. Duygusal anlamda ise, güven arayışın artmış durumda; sevdiğin kişilerle daha derin bağlar kurmak isteyebilirsin. Aynı zamanda estetik zevklerin ve sanata karşı duyduğun ilgi artış gösterebilir. Eğer bir proje üzerinde çalışıyorsan, sabırlı olmalı ve detaylara dikkat etmelisin. Bütün bunların yanı sıra, sağlığına özen göstermek ve ruhsal dengeyi sağlamak adına zaman ayırmak da önemli. İçsel huzurunu bulma çabaların, dönüşüm sürecinde sana rehberlik edecek.
Bugün, merak ve öğrenme arzusunun doruk noktaya ulaşacağı bir dönemdesin. Sosyal çevrendeki dinamikler, yeni bağlantılar ve ilginç sohbetlerle zenginleşebilir. Anlık değişimler ve beklenmedik fırsatlar karşısında esnek kalabilirsin. Özellikle iletişim becerilerin, karşılaştığın sorunlara yaratıcı çözümler bulmanda etkili olacak. İçsel düşüncelerinin dışa vurum bulması, seni daha özgür ve bağımsız hissettirecek. Ancak, etrafındaki seslerin senin kararlarını etkilemesine izin verme. Kendi kalbinin sesine kulak vererek, içsel huzurunu bulabilirsin. Kısacası, bu gün, zihnini açma ve yeni deneyimlere adım atma fırsatını yakalayabileceğin verimli bir dönem.
Duygusal derinlik ve sezgi bugün senin en büyük rehberlerin olacak. İçsel hislerine güvenerek hareket etmeli ve olaylar karşısında empati geliştirmelisin. Aile bağların ve arkadaşlarınla olan ilişkilerin ön plan çıkarken, sevgi dolu bir ortam yaratman için elinden geleni yapmalısın. İletişimde açık ve samimi olman, kalp bağlarını güçlendirecek. Kendini argümanlardan uzak tutarak akışa bırakmak, huzur bulmanı sağlayacak. Ayrıca, yeni hobiler ya da yaratıcı projeler üzerinde çalışmak için mükemmel bir zaman. İçindeki yaratıcılığı serbest bırakmayı unutma! Kendine zaman ayırmayı ihmal etme; ruhsal dengen için gerekli. Başkalarına sunacağın sıcaklık ve ilgi, bugün seni daha da özel kılacak.
Kendine güvenin bir hayli yüksek. Etrafındaki insanlara ilham kaynağı olabilirsin. Bugün, yaratıcılığını vor kampanya, projeler veya sanat çalışmaları gibi alanlarda sergilemek için harika bir fırsat. İnsanlarla olan ilişkilerin, geçmişte yaşadığın zorluklara rağmen bu günlerde daha da güçlenebilir. Sosyal ortamlarda yeni insanlarla tanışma ve bağlantılar kurma şansı bulacaksın. Duygusal olarak kendini ifade etmekten çekinme, duygularını açıkça paylaşmak, ilişkilerini derinleştirir. Özellikle romantik yaşamında sürükleyici anlar yaşayabilirsin; doğrudan hislerini ifade etmek, tam da aradığın samimiyeti getirebilir. İş yerinde veya projelerde liderlik vasıflarını ön plana çıkarmak, ekip arkadaşlarınla olan bağlarını güçlendirecektir. Sabırlı olmayı öğrenmek, bugün başkalarıyla olan diyaloglarından alacağın derslerle daha iyi bir versiyonuna ulaşmana yardımcı olabilir. Pozitif enerjin etrafındakilere de yansıyacak, bu da sana olan hayranlığı artıracak. Küçük detaylara dikkat et; bugün, basit ama anlamlı anlar yaratma şansı bulacaksın.
Sakin ve düzenli bir gün geçirebilirsin. Yalnız kalmayı isteyebilir, düşüncelerine yoğunlaşabilirsin. Yaratıcılığını besleyecek aktivitelerde bulunmak, zihnini ferahlatmak için harika bir fırsat. İş yerindeki sorumluluklara dikkat etmen gerekecek, detaylara odaklanarak ilerlemelisin. İletişimde nazik ve anlayışlı olmak, çevrendekilerle uyum sağlamakta fayda getirebilir. Duygusal ve fiziksel sağlığına özen göstererek, stresle başa çıkmanın yollarını aramalısın. Kendine ayıracağın zaman, dengeyi bulmana yardımcı olacak ve kendini yenileyerek daha olumlu bir enerjiyle yola devam etmene olanak tanıyacak. Sosyal ilişkilerde ise empati kurmak, arkadaşlık bağlarını güçlendirmene yardımcı olabilir.
Bugün, denge arayışın daha da belirginleşiyor. Sosyal çevrenle olan ilişkilerinde uyum sağlama isteğin artarken, bazı çatışmaları da yumuşatmak için fırsatlar bulabilirsin. İçsel huzurunu korumak adına, başkalarının beklentilerini göz önünde bulundurman faydalı olacak. Sanatsal ve yaratıcı projelere yönelmek, ruhunu besleyecek ve içinde bulunduğun dönemi daha anlamlı kılacak. Kendine zaman ayırmayı unutma; bu, zihin ve ruh dengenin yeniden sağlanmasına yardımcı olacak. Ayrıca, bir arkadaşından veya tanıdığından alacağın destek, seni yeni fikirlere yönlendirebilir. İletişim becerilerin sayesinde zor zamanların üstesinden gelebilirsin. Unutma, her şeyin bir zamanı var; acele etme ve sürecin tadını çıkar.
Gizli duyguların yüzeye çıkma zamanıdır. İçsel bir dönüşüm yaşarken, kararlılığın sana güç verecek. İkili ilişkilerde beklenmedik durumlarla karşılaşabilirsin; iletişimini iyileştirmek için açık ve samimi olmalısın. Duygusal derinlikler, sana hem zorlayıcı hem de öğretici deneyimler sunacak. Kendini ifade etme biçimine dikkat et, zira sözlerin başkalarında kalıcı etkiler bırakabilir. Sağlığına özen göster; zihinsel dinginlik, beden sağlığınla doğrudan bağlantılı. Kendi iç dünyanda yapacağın keşifler, seni daha güçlü kılabilir. Yaratıcılığını serbest bırak, yeni projeler ve hobiler için ilham alabileceğin bir dönemdesin. Unutma ki, dönüştüğün her şey, seni daha yetkin ve olgun bir birey haline getirecek.
Yeni maceralara ve keşiflere aç bir ruh halindesin. İçsel bir özgürlük arayışı içinde, mevcut sınırlarını zorlamak isteyebilirsin. Seyahat planları, yeni insanlarla tanışmalar ya da farklı kültürler hakkında bilgi edinme arzusu gün boyunca seni sarabilir. Aniden karşına çıkabilecek fırsatları değerlendirmek için hazırlıklı ol. Cesur düşünceler ve yeni fikirler, çevrendekilerle olan iletişimini zenginleştirecek. Aynı zamanda, içsel bakış açılarınla başkalarına ilham vermen mümkün. Sosyal çevrende kendini ifade etme ihtiyacı duyabilirsin; bu, samimi ilişkilerin daha da derinleşmesine yol açabilir. Kendine güvenin artarken, içsel bilgeliklerin ışığında hareket etmenin keyfini yaşayacaksın.
Duygusal derinliklere dalma isteği içinde olabilirsin. İçsel huzuru ararken, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerine daha fazla önem vermen gerektiğini hissedeceksin. İş yerindeki sorumlulukların seni biraz daraltabilir, ama bu dönem aynı zamanda kariyerinle ilgili yeni fırsatlar da kapını çalacak. Kendine güvenini artırmalısın; yeteneklerinle ilgili yeni yollar çizebilir ve başkalarına ilham verebilirsin. Bugün, iletişimde empati ve anlayış sergilemek, daha sağlıklı bağlantılar kurmana yardımcı olacak. Kendi içsel sesini dinleyerek hareket etmen, günün olumlu geçmesini sağlayacak. Sakin kal, her şey zamanı geldiğinde yoluna girecektir.
Gün, sosyal bağlantıları güçlendirmek ve yeni insanlarla tanışmak için harika bir fırsat sunuyor. İçgüdüsel olarak etrafındakilere ilham verme eğilimindesin. Yenilikçi fikirlerinle dikkat çekebilir, yaratıcı projelere yönelerek özgünlüğünü ortaya koyabilirsin. Bugün, beklenmedik durumlarla başa çıkma yeteneğin sayesinde, zorlukları avantajına çevirebilirsin. Arkadaşlarınla olan ilişkilerinde açık iletişim büyük bir önem taşıyor; hislerini samimiyetle paylaşmak, aranızdaki bağı derinleştirecek. İçsel huzuru bulmak için biraz yalnız kalma ihtiyacı da hissedebilirsin; bu, kendini yeniden değerlendirmek ve yenilenmek için değerli bir zaman dilimi olacaktır. Gün içinde karşılaşabileceğin ufak engeller, seni durdurmak yerine daha sağlam adımlarla ilerlemeni sağlayacak. Kendi ihtiyaçlarına odaklanmak, başkalarıyla olan etkileşimlerini daha da güçlendirecek. Kendine olan güveninle, cesur adımlar atabilirsin.
Duyguların en derin köşelerine inme fırsatı buluyorsun. Hayal gücün oldukça güçlü ve bu, sanatsal yaratıcılığı besleyebilir. Özellikle ruhsal ve manevi konulara duyduğun ilgi artıyor. Meditasyon veya derin düşünme seansları yapmak, kendini yenilemeni sağlayabilir. İlişkilerinde daha samimi ve içten olma arayışı içerisindesin, bu da seni çevrende daha anlayışlı bir enerjiyle paketleyecek. Bir arkadaş ya da sevdiğin kişiyle yapacağın açık kalp bir konuşma, aranızdaki bağı güçlendirebilir. Duygusal derinliklerde yüzmeyi tercih et, yüzeyin ötesine geçmek, gerçek benliğini bulmanı sağlayabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma; içsel huzuru sağlamak, dengenin temel taşlarından biri olacak. Hayallerinin peşinden gitmekten çekinme—bugün cesur adımlar atabilirsin.
