1
Uzun düz saçları, iri gözleri ve unutulmaz şarkılarıyla hafızalarımızda yer etmiş bir sanatçı, “İlla”, “Güz Güzeli”, “Rüzgâr”… Benim ise hâlâ arada mırıldandığım “Kıyamam Sana”, herkesin bir gidişi olmuştur bu hayatta. Herkesin hayatına dokunan ve duruşundan hiç ödün vermeyen Leman Sam, “Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil” diyor. Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven sanatçı, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini kullanıyor.
Türkiye’de özgürce üretemediğinin altını çizen sanatçı, “Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım” diyor.
Sam ile bugün çevrimiçi yayımlanacak yılbaşı konserini, sanatı ve sorunlarını konuştuk.
– Öncelikle nasılsınız? Pandemi dönemi sizi nasıl etkiledi?
Herkes gibi ben de sabrediyorum. Normal yaşamımda da çok gezen biri olmadığımdan bir süre evde olmak iyi geldi, ancak neredeyse bir yıl olmak üzere. En sevdiğim mevsim olan baharı yaşayamadım, çiçek koklayamadım ve sahneyi çok özledim..
– Şişli Belediyesi’nin her yıl açık havada düzenlediği geleneksel yılbaşı konserleri bu yıl Covid-19 nedeniyle çevrimiçi yapılacak. Sizden hangi şarkıları dinleyeceğiz?
Çekim günü çok olumsuzluk yaşadım. Emektar kedilerimden birini kaybettim, sesim kısıktı, salonda bazı teknik sorunlar vardı, zaman kısıtlı olduğundan ekibi fazla zorlamak istemedim. Kayıt istediğim gibi olmadığından sanırım iki şarkı yayımlanacak. Ayrıca boş salona şarkı söylemek bana göre değil, ben playback bile yapamam, moralim çok bozuldu. Her şeye rağmen Şişli Belediyesi’ne teşekkür ediyorum..
– Bu durum müzik piyasasını da olumsuz etkiledi şüphesiz. Peki siz, iktidarın her müzisyene bin TL destek açıklamasını ve bu süreçteki politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben en çok düğün salonları, türkü barlar ve diğer mekânlarda çalan müzisyenler için kaygılanıyorum. Bu insanlar zaten çok kazanmıyorlar, aileleri var, aylardır ne yapıyorlar, sanırım borçla yaşıyorlar. İntihar edenler oldu, önümüzü de göremiyoruz. Elbette bu tablo bazıları için geçerli değil. Devletin ayrım yapmadan sahne sanatçılarına destek olması gerek. Şimdi ben sorayım “1000 TL” ve dokuz ay…
– Devlet nasıl önlemler almalıydı?
Bu soruda bütçeye bakın. 🙂
– Bugünün şarkılarının içi boş, çoğunu bilmiyoruz bile… Yenilere tavsiyeleriniz neler?
Sanat, zamanın ruhundan etkilenir, bu nedenle ülkenin sosyal, ekonomik ve siyasal çalkantılarının aynasıdır. Her dönemde popüler şarkılar da kalıcı klasik şarkılar da olmuştur. Bu dönemde bir tıkanıklık olduğunu da söyleyebilirim. Umarım bir şekilde çözülür. Her şeye rağmen gençler arasında heyecanla güzel şeyler üretenler var ve bu çok umut verici.
– Nedir Leman Sam’ı Leman Sam yapan… Sesi mi? Yorumu mu? Mütevazı hayatı mı? Leman Sam olabilmek için hayatınızda nelerden vazgeçtiniz, ödün verdiniz?
Kendimi tarifte çok başarılı olduğum söylenemez. Meslek hayatımda hiç ödün vermedim vermem de… Beni sevenlerin gönlündeki yerim parayla pulla ölçülemez. Onları hiç hayal kırıklığına uğratmadım. Bu saatten sonra da uğratmam, ancak kızlarımı büyütürken onlarla yeterince vakit geçiremediğim için hâlâ üzülürüm. Yanı sıra sanatçının suya sabuna dokunmadan ve sorumluluk almadan var olmasına inanmayanlardanım. Siyaseten güçlü bir yere angaje olmamışsanız epey sıkıntı çekersiniz. Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım. Sade bir yaşam sürdüğüm doğru. Çünkü kendimi hayvanlara daha yakın hissediyorum, onlar hem sade hem masum yaşıyorlar. Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil. Skandalsız bir meslek hayatım oldu. (Şişli Belediyesi’nin “2021 Yeni Yıl Programı” kapsamında Leman Sam, Vedat Sakman, Mazlum Çimen ve Dolunay Obruk’un vereceği konserler, 31 Aralık itibarıyla Şişli Belediyesi’nin YouTube kanalında yayımlanacak ve 3 Ocak’a kadar, 4 gün boyunca İstanbul ile birlikte dünyanın her yerinden izlenebilecek.)
– Hükümetin sanata ve sanatçıya bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur. Bu nedenle yeterli ödenek ayrılmaz. Örnekse son bütçe görüşmeleri çok iyi örnektir buna. İncelerseniz sanatın adının bile geçmediğini görürsünüz. Sanat ve sanatla uğraşanlar daima hafife alınmıştır. Gerçi artık doğa, bilim ve daha birçok değer hafife alınıyor. Devlet, kriz zamanlarında nasıl çözüm bulacağını bilen ve buna göre önlem alandır. Bulunduğumuz durumda herhangi bir öneride bulunmak bana nafile geliyor.
– Nasıl bir Türkiye hayal edersiniz?
İşte bu soru canımı yaktı. Cevap olarak size ince bir kitap yazabilirim. Artık hayal bile edemiyorum. Eskiden, John Lennon’un Imagine şarkısındaki gibi yaşa mak isterdim. Şimdilerde ise bu, – dünya için de bir hayal.. Bu pandemi, insanları kendi değerlerine döndürür, akıllarını başlarına getirir diye düşünmüştüm, yanıldım. Gelecek kuşaklar için güzel günler dilemekten baş ka bir şey gelmiyor elimden. Yeni – yıl eskisinden daha iyi olsun.
Enerjin yüksek. Farklı düşünceler ve yenilikçi yaklaşımlar, sana ilham verecek. Gün içinde karşılaşacağın fırsatlar sayesinde kendini ifade etme konusunda cesur olacaksın. Harekete geçmekte tereddüt etme; içindeki motivasyon, seni doğru yöne yönlendirecek. Sosyal ilişkilerde pek çok insanla bağlantı kurmak isteyeceksin, bu da içinde bulunduğun ortamı renklendirecek. Hızla gelişen olaylar, seni heyecanlandırabilir; bu yüzden anı yaşamakta fayda var. Kendi isteklerine odaklanmak, uzun vadede payına düşeni elde etmeni sağlayacak. Duygusal konularda ise, karşındaki kişiyle olan iletişimine dikkat etmen, olası anlaşmazlıkları önleyebilir. Bugün, atılımlar yapmak için uygun bir zaman.
Gün, içsel huzur ve güven arayışında olmana işaret ediyor. Bugün, kendini sağlam bir temele oturtmak isteyeceksin. Maddi konulara olan ilgini artıran fırsatlar kapını çalabilir. Harcamalarını gözden geçirip bütçeni gözden geçirmek için uygun bir zaman. İlişkilerde ise tutkulu ve possessif hisler gün yüzüne çıkabilir; sevdiklerinle olan iletişimini derinleştirmenin yollarını araman önem kazanıyor. Ayrıca, doğa ile olan bağlantını güçlendirmek, mental huzurunu sağlamak açısından değerli olacak. Kendine zaman ayır, düşüncelerini derinleştir, içsel ihtiyaçlarını keşfet. Bu süreçte sezgilerin senin en büyük kılavuzun olacak.
Bugün merak duygunuzu besleyen olaylarla dolu bir gün geçirebilirsiniz. İletişim kurma ihtiyacınız artacak, etrafınızdaki insanlarla derin sohbetler yapma isteği içinde olacaksınız. Sosyal çevrenizden birine yardım edebilir, ilginç bilgiler paylaşarak onların hayatında fark yaratabilirsiniz. Yeni projelere başlamak veya fikirlerinizi hayata geçirmek için doğru bir zaman. Sizi destekleyen birinin tavsiyesine dikkat edin, bu öneri size farklı açılımlar sunabilir. Duygusal ilişkilerinizde ise samimiyet ön planda olacak; açık konuşmalara hazır olun. Kendinizi ifade ederken dikkatli olmanız gereken noktalar var; duygusal tepkilerinizi ölçülü bir şekilde ifade etmeye çalışmalısınız. Bugün, keşif ve öğrenme temaları ön planda olacak, bu nedenle yepyeni bakış açıları kazanmaya hazır olun.
Duygusal derinliklerin ön plana çıkacağı bir gün. İç görülerini dinlemek, kalbinin sesine kulak vermek önemli. Aile ilişkileri veya yakın dostlarla geçmişe yönelik sohbetler, geçmişi anımsamanı sağlayabilir. Bugün ruh halin, dışarıdan etkilenen bir deniz gibi dalgalanabilir; zaman zaman duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsin. Kendinle barışık olman, huzur bulmana yardımcı olacak. Sevgi ve şefkatle dolu anlar biriktirmek, ruhsal açılımına katkı sağlayacak. İçsel dünya ve dışsal gerçeklik arasında denge kurmaya çalış. Başkalarına karşı gösterdiğin merhamet, onların hayatında önemli bir etki yaratabilir. Güçlü sezgilerinle insanları ve olayları daha iyi anlama fırsatın var; bu durum, kimi zaman önyargılarından arınmanı gerektirebilir. Kendi sınırlarını korumakla birlikte duygusal zekanı kullanarak ilişkilerini güçlendirebilir, yeni başlangıçlar için kendini hazırlayabilirsin. Yürekten gelen bir destek sunmak, sevdiklerine önemli bir fark yaratırken, senin için de içsel bir tatmin hissi oluşturacak.
Bugün kendini sahnede gibi hissedeceksin. Dikkat çekmek ve ilgi odağı olmak arzusu içindesin. Yaratıcılığını ortaya koymak için mükemmel bir zaman. Kendine olan güvenin, çevrendeki insanları etkileyebilir. Sosyal ortamlarda dikkatli ol; birisi seni yanlış anlayabilir veya sözlerin farklı bir yere çekilebilir. Fırsatları iyi değerlendirmek için cesur adımlar atmalısın. Girişkenliğin, iş hayatında ya da kişisel ilişkilerde yeni kapılar açabilir. Yalnız kalmak istemiyorsan, sevdiklerinle vakit geçirmeye özen göster. İçsel olarak huzurlu ve neşeli bir ruh hali içinde olacaksın, bu enerjini çevrende paylaşmayı unutma. Ortak projelerde iş birliğine gidebilir, grup çalışmalarında liderlik vasıflarını ön plana çıkarabilirsin. Ancak, egona dikkat et; her zaman diğerlerinin de düşüncelerine saygı göstermek önemlidir. Kendi isteklerinle çevrendeki ihtiyaçlar arasında bir denge bulmak gerekecek. Akşam saatleri seni hoş sürprizler bekliyor; belki bir davet ya da beklenmedik bir görüşme olabilir. Bu durum, sosyal bağlarını güçlendirmek için harika bir fırsat sunabilir.
Gün, detaylara odaklanmak ve mükemmeliyet arayışında yeni fırsatlar sunuyor. İş hayatında yeteneklerinin fark edildiği bir dönemdesin. İşlerini düzenleme ve planlama konusundaki becerilerinle dikkat çekebilirsin. Belirsizlikler ve sorunlar karşısında soğukkanlı kalman, başkalarına ilham verecek. Sağlığına verilen önemin artacağı bir dönemdesin, bu nedenle küçük değişiklikler yaparak kendini enerjik hissedebilirsin. İkili ilişkilerde ise mutluluk getiren sürprizler yaşanabilir. Duygularına güvenerek içindeki sesi takip etmen, günün keyfini artıracak. Kendi iç yolculuğunu yapma fırsatı bulabilirsin; bu, ruhsal olarak yenilenmeni sağlayacak. Çevrendeki insanlarla olan iletişimini güçlendirdiğin takdirde, hem profesyonel hem de kişisel hayatında olumlu gelişmeler yaşayabilirsin.
Sosyal ilişkilerde denge arayışı ön planda. Tanıdıklarınla kurduğun diyaloglarda uyum sağlamak önemli. Belki de bir arkadaşlık veya iş ilişkisi yeni bir boyut kazanıyor. Duygusal olarak kendini daha açıkhissetmek isteyebilirsin, bu da başka insanların gözünde seni daha çekici kılacak. Yaratıcılığın canlanacak, belki bir sanatsal uğraşla boş zamanlarını değerlendirmek isteyebilirsin. Kendini şık ve hoş hissetmek, dış görünümüne verdiğin önemi artıracak. Sağlık konularında dikkatli olmalısın; küçük aksaklıklar canını sıkmasın. Yeni bir konuda girişimlerde bulunmak veya cesur kararlar almak için uygun bir zaman. Geçmişte biriken duygusal yüklerden kurtulmak için fırsat bulabilirsin.
Duygusal derinliklerin ve gizemlerin ön plana çıkacağı bir dönemdesin. İçsel düşüncelerine ve sezgilerine daha fazla dikkat etmelisin. Belki de geçmişten gelen bazı hatıralar seni yeniden yüzleşmeye çağırıyor. Sosyal ilişkilerde ise bir radar gibi çevrendekileri analiz etme yeteneğin artacak. Uzaklardan gelen haberler ya da bir tanıdığın aracılığıyla güzel sürprizler yaşamaya açık olabilirsin. Etrafındaki insanlarla olan ilişkilerini derinleştirmek, sırlarını paylaşmak ve hissedileni dile getirmek adına harika bir zaman dilimi. Aşk hayatında tutku artabilir, bu nedenle duygularını cesurca ifade etmekte tereddüt etme. Unutma, hislerin senin en güçlü rehberin.
Bugün, keşif arzusunun günden güne arttığını hissedeceksin. Belirsizliğin yarattığı heyecan, seni yeni maceralara sürükleyebilir. Farklı insanlarla tanışmak, yeni kültürler hakkında bilgi edinmek isteği; içsel merakını besleyecek. Öğrenmek için önemli fırsatlar karşına çıkabilir. İletişim becerilerin öne çıkacak, bu sayede sosyal çevreni genişletmek için harika bir gün. Kalabalık ortamlarda kendini rahat hissedeceksin. Yalın bir ifadeyle, bugün kendini özgür ve neşeli hissetmek için yeterince sebep bulacaksın. Ama dikkat et, düşünmeden atacağın adımlar sonradan pişmanlık yaratabilir. Hayatındaki dengeyi korumak önemli. Eğlence ve sorumluluk arasında doğru dengeyi bulmalısın. Kendine zaman ayırmayı unutma, içindeki yaratıcı potansiyeli ortaya çıkarmak için fırsatlar yaratabilirsin. Neşen etrafına yayılacak ve bu seni daha da mutlu edecek. Eğlenceli ve anlam dolu bir gün geçirmen dileğiyle!
Disiplinin ve sorumluluğun ön planda olduğu bir gün. Kariyer hedeflerin üzerinde yoğunlaşırken, planlarını gözden geçirmekte fayda var. İçsel motivasyonunu artırmak için kısa molalar vermek, yaratıcılığını yeniden canlandırmana yardımcı olabilir. İletişimde daha açık ve net olman, ekip içinde projelerin ilerlemesini hızlandıracak. Ayrıca kişisel ilişkilerde de yapıcı bir tutum sergileyerek sorunları derinlemesine ele almayı başarmalısın. Egzersiz ya da doğa yürüyüşleri ruhunu canlandıracak. Unutma, istikrar her zaman ödüllendirir. Kendine güven, kararlarını sorgulama.
Bugün yaratıcı düşünceler zihninde akıp gidebilir; bu, alışılmadık projeler ve yenilikçi fikirler için mükemmel bir gün. Sosyal çevrende ilginç insanlarla karşılaşabilir, il inspire edici tartışmalara katılabilirsin. Özellikle toplumsal konulara duyduğun ilgi artarak devam edebilir, ortak amaçlar için topluluk oluşturma isteği uyanabilir. İletişimde cesur ol, düşüncelerini açıkça ifade et ve başkalarına ilham ver. Beklenmedik olaylar seni heyecanlandırabilir, bu yüzdendir ki, bu durumları değerlendirirken esnek olmalısın. Duygusal alanda ise, içsel huzuru bulmanın yollarına odaklanabilirsin; meditasyon veya doğa yürüyüşleri gibi aktiviteler maneviyatını güçlendirebilir. Sevgi ilişkilerinde samimi ve dürüst bir iletişim kurmaya dikkat et, bu sayede ilişkilerinde derinleşebilirsin. Bugün, sıradan olanı aşmak ve farklı perspektifler geliştirmek için mükemmel bir fırsat!
Bugün sezgilerin çok güçlü. İçsel dünyana dalışı artıracak bir enerji içinde olabilirsin. Bu hal, çevrendekilerle olan duygusal bağlarını derinleştirecek. Arkadaşlarınla ya da sevdiklerinle paylaşımlarda bulunmak, ruhunu besleyecek. Yaratıcılığın tavan yapacak, bu nedenle sanatsal faaliyetlere yönelmekte fayda var. Zihninde beliren hayaller ve hayal gücün, seni farklı keşiflere sürükleyebilir. Kendini ifade etme biçimlerin, başkalarına ilham verebilir. Ancak, diğer insanlara karşı duyduğun merhameti dengelemekte zorlanabilirsin. Kendine de biraz zaman ayırmayı unutma, sakin bir ortamda düşünmek, ruhsal açıdan yenilenmene yardımcı olacak. İş konusunda disiplin gerektiren bir projeye yönelirsen, beklediğinden daha fazla başarı elde edebilirsin. Duygusal ve fiziksel sağlığına dikkat etmen önemli. Negatif düşüncelerden uzak durmaya çalışmalısın; bir şeyleri kontrol edemiyorsan, akışta kalmayı öğrenmek faydalı olacaktır. Günü yavaşça geçirmeye çalış, eğlenceli aktivitelerle kendini şımart.
