Ulviye SAVTUR
Ulviye SAVTUR
ulviye@sanatlayasam.net
Kemal Tahir
  • 0
  • 632
  • 18 Ağustos 2021 Çarşamba
  • +
  • -

Kemal Tahir – Asıl adı İsmail Kemalettin Demir ( 15.04.1910)- (21.04.1973)

15 Nisan 1910 tarihinde İstanbul’da doğdu. Deniz subayı olan babası Sultan II. Abdulhamid’in yaverlerindendi. İlkokulu muhtelif okullarda, rüştiyeyi Kasımpaşa’daki Cezayirli Hasan Paşa Rüştiyesi’nde okudu (1923). Galatasaray Lisesi’ni onuncu sınıfta bırakarak (1930) hayata atıldı. Avukat katipliği ve Fransızların idaresindeki Zonguldak Kömür İşletmeleri’nde ambar memurluğu yaptı. İstanbul’da Vakit, Haber, Son Posta gazetelerinde musahhihlik, röportaj yazarlığı, çevirmenlik (1930 – 1933) yaptı. Yedigün ve Karikatür dergilerinde sekreter, Karagöz gazetesinde başyazar (1935-1936), Tan gazetesinde yazı işleri müdürü oldu (1938).

Nazım Hikmet’le beraber yargılandığı Donanma Komutanlığı askeri mahkemesince tutuklandı. Askeri isyana teşvik suçlamasıyla, 15 yıl hapse mahkum edildi. Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya ve Nevşehir cezaevlerinde hapis yattı(1938-1950). Genel af yasasıyla serbest kaldı. İstanbul’a döndükten sonra, bir süre İzmir Ticaret gazetesinin İstanbul mümessilliğini yaptı. İktisadi konularda yazılar yazdı, çeviriler yaptı. 6-7 Eylül olayları sırasında gözaltına alındı. Harbiye cezaevinde 6 ay hapis yattı. 14 ay kadar Düşün yayınevini yönetti (1957-1958). 1960’tan sonra tümüyle edebiyata ve özellikle de romana yöneldi. 21 Nisan 1973 tarihinde İstanbul’da öldü.

Sanat Hayatı

Sanat hayatına, İçtihat (1931), Geçit (1933), Varlık (1935) dergilerindeki şiirleriyle başladı. Otobiyografik ögeler içeren ilk öyküleri, Yedigün’de (1935), Göl İnsanları’nda yer alan dört öyküsü de Cemalettin Mahir takma adıyla 1941’de Tan gazetesinde yayımlandı.

ESERLERİ:
Roman:
Sağır Dere, Esir Şehrin İnsanları, Körduman, Rahmet Yolları Kesti, Yedi Çınar Yaylası, Köyün Kamburu, Esir Şehrin Mahpusu, Kelleci Memet, Yorgun Savaşçı, Bozkırdaki Çekirdek, Devlet Ana, Kurt Kanunu, Büyük Mal, Yol Ayrımı, Namusçular, Karılar Koğuşu, Hür Şehrin İnsanları 1-2, Damağası, Bir Mülkiyet Kalesi 1-2

Hikaye:
Göl İnsanları

Notlar:
Kemal Tahir’in Notları 1-13

HAKKINDA YAZILANLAR

Batı’nın karşısına Devlet’i koyan Kemal Tahir
Halit Refiğ
diyalogavrasya.com

1967 yılı sonlarında Devlet Ana romanı yayınlanana kadar Kemal Tahir Türkiye’de daha çok sol aydınların sınırlı ilgi gösterdikleri bir yazar olarak tanınmaktaydı. 1938 yılında Nazım Hikmet’in yanısıra Yavuz zırhlısında bir komünist ayaklanması tertibi içinde bulunduğu ithamıyla 12 yıl hapis yatmış olması Marxist düşünce çevrelerinde ona belli bir saygınlık kazandırmıştı. Cezaevinden çıktıktan sonra yayınlanan ilk kitapları, Göl İnsanları, Sağırdere ve Körduman klasik Marxist şemalara uymamakla birlikte, Orta Anadolu köy yaşamına bakıştaki keskin gözlemciliği, nesnel gercekçiliği ve ifade gücü ile olağan dışı bir yazarın ilk ürünleri idi.

Cezaevinde yazılan bu ilk romanların müsveddelerini Nazım Hikmet okuduğunda Kemal Tahir’e övgü dolu mektuplar yazmış, ama bunlarda “fakir ve zengin köylü münasebetlerinin, derebeylik bakayası, sınıf ve tabaka çatışmalarının eksikliği”ni hissettiğini ifade etmiş, yeni pasajlar yazıp bu eksikliği gidermesini önermişti.

Nazım Hikmet mektuplarını saklamadığı için Kemal Tahir’in o tarihte bu görüşlere nasıl bir karşılık verdiğini bilmiyoruz. Ama daha sonra yazdığı Köyün Kamburu ve Yedi Çınar Yaylası adlı romanlarında, Türkiye’de Batı’daki gibi toprak mülkiyetine dayanan bir feodal sistem olmadığını ilere sürmekteydi. Ona göre Türkün köksüz toprak ağasını Batı’nın lorduna, baronuna benzetmemek gerekiyordu.

Kemal Tahir’in Türkiye’de edebiyat çevrelerinde geniş yankı yapan ilk romanı Rahmet Yollarını Kesti oldu. Bu roman, Yaşar Kemal’in devlete başkaldıran eşkiyayı kahramanlaştırdığı İnce Memed romanının çok yaygın bir ilgi ile karşılandığı dönemde yazılmıştı. Yaşar Kemal’in aksine Kemal Tahir eşkıyanın devlet gücü karşısında perişan olmaktan kurtulamayacağını ifade ediyordu. Rahmet Yolları Kesti’nin yayınlamasından çok sonra Türkiye’de ortaya çıkan silahlı başkaldırıların tümünün nasıl hüsran ile sonuçlandığı göz önünde tutulduğunda, Kemal Tahir’in, Batı’dan esinlenme “devlete karşı halk” romantizmine, soğukkanlı ve bilgece yaklaşımının ne kadar çok daha gerçekçi olduğu görülebilir.

Kemal Tahir ilk romanlarında Türk toplumunda Batı’dakine benzer sınıf çatışmaları olmadığını ortaya koyarken, daha sonraki romanlarında sınıf yerine devletin birleştirici ve koruyucu güç olduğunu ifade etmeye başlamıştır. Yorgun Savaşçı bunun en güçlü örneğidir. Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti’nin çöktüğü, ülkenin işgal altında kaldığı karanlık günlerinde asker, sivil bir grup aydının yeni bir devlet arayışı hikaye edilmektedir. Kemal Tahir’e göre Batı’da devlet olmadığı zaman da, sınıfların ve onu temsil eden kilisenin varlığı sayesinde toplumlar dağılmaktan kurtulabilir. Ama sınıfları olmayan Türk toplumu devletsiz kalırsa dağılır.

Devlete verdiği bu öneme rağmen Kemal Tahir devleti kutsallaştırmamakta, yanlış siyasetçilerin kötü yönetiminde devletin halkına ters düşebileceğini de ifade etmektedir. Bunu tipik bir örnek olarak, Bozkırdaki Çekirdek adlı romanında ‘köy enstitüleri’ni göstermektedir. Burada işlenen konu, devletin köylünün içinden rejimin bekçileri olarak seçtiği eğitmenlerle köylüyü köyünün içinden içinde zaptırapt altında tutma girişimidir. Kemal Tahir’e göre, Türk toplumunun bünyesine yabancı olduğu “enstitü” adından da anlaşılan, köylünün adını doğru dürüst telaffuz bile edemediği bu girişim, Batı’dan esinlenen baskıcı bir devlet modeli arayışı idi. Başarısızlığa uğraması kaçınılmazdı. Nitekim arkasında acılar bırakarak öyle de oldu.

Kemal Tahir ilk romanlarından itibaren sürekli olarak bir fikrî gelişme halindeydi. İlk romanlarında Türk toplumundaki yapılanmanın Batı’dakine benzer sınıfsal çelişkiler taşımadığını gözlemlemiş, daha sonra toplumsal varlığın ve düzenin korunmasında devletin vazgeçilmez önemini vurgulamıştı. Peki Türkiye’nin temel çelişkisi neydi?

Bunu en açık şekilde Devlet Ana romanında ortaya koydu. Türkiye’nin temel çelişkisi Avrupa idi. Bugün Avrasya diye adlandırdığımız ana kıta parçasındaki tarihi Batı-Doğu çatışmasının en keskin görünümü Anadolu topraklarında ortaya çıkmaktaydı. Devlet Ana, Türk toplumunda devletin koruyucu geleneğini Osmanlı Devleti’nin kuruluş şartları içinde değerlendirirken, ana çelişkinin Avrupa’dan kaynaklandığını ifade ediyordu.

Kemal Tahir’in de vurguladığı gibi, Avrupa ile ilişkiler, tarih boyunca Türkiye’nin kaderini belirleyen en önemli etken olmuştur. Selçukların ‘Bilâd-ı Rum’ dedikleri Anadolu’yu ilk defa Haçlılar “Turchia” diye isimlendirmişler. Avrupalılar kıtalarından söküp atmak istedikleri Osmanlı’ya, onu oluşturan değişik etnik unsurlara aldırış etmeden, kestirmeden “Türk” demiştir. Tarih boyunca Türk kimliği ve kişiliği, sürekli çatışma halinde bulunduğu, kendini “Batı” olarak tanımlayan Avrupa’ya karşı bir tepki ve alternatif olarak ortaya çıkmıştır.

Truva savaşında bu yana Avrupa fırsat bulduğu ölçüde Asya’yı yağmalamaya, sömürmeye girişmiş, Osmanlı da gücü yettiğince bu talanı önlemeye çalışmıştır. Kemal Tahir Devlet Ana romanında Avrupa’nın feodal soyguncularının karşısına Osmanlının koruyucu devletini koymakta, arada kalan yerli Hıristiyan köylünün, tercihini kana susamış soyguncudan değil, toplumsal eşitlik ve adalet sağlayan devletten yana kullandığını olağanüstü bir anlatım ustalığı ile kalem almaktadır.

Sicilli bir komünist olarak bilinmesine rağmen romanlarında pek de Marxist sayılamayacak yaklaşımlarından ötürü Kemal Tahir’e ihtiyatla yaklaşan sol aydınların yanısıra, Devlet Ana yayınlandıktan sonra, Türkiye’nin Batı’ya toz kondurulmasına tahammül edemeyen “entel”leri, edebiyat tarihimizde eşi görülmemiş bir saldırı kampanyasına giriştiler. Bunlara göre Kemal Tahir cahil, dönek, gerici, psikopat, insanlık düşmanı ve kabiliyetsiz idi. Roman yazmasını bilmiyor, tarihten anlamıyordu.

Bu kampanyanın bir sonucu oldu. Sol geçmişinden ötürü o tarihe kadar Kemal Tahir’e uzak duran, hatta düşmanca davranan gelenekçi, milliyetçi çevreler ona ilgi duymaya, hatta zaman zaman sahiplenmeye başladılar. Ama bu sağlam ve güvenilir bir ilgi değildi. 12 Eylül askeri rejimi sırasında, genelde bütün sol bir baskı altında iken, solun kendisine düşman ilan ettiği Kemal Tahir’in romanı Yorgun Savaşçı’dan yapılan televizyon dizisinin Atatürk düşmanlığı ithamı ile yakılmasına milliyetçi cenahtan karşı çıkan olmadı. Tam tersine son derece vicdansız, “fırsat bu fırsat” diyerek kendi yandaşlarının romanlarını devlet televizyonuna sokuşturdular.

Bugün Türkiye’de halkın ve yöneticilerin büyük bir kısmı Avrupa Birliği’ne girme, kapitalist ekonomi sistemi ile bütünleşerek küreselleşme hayali içindedir. Çılgın ve denetimsiz bir tüketim sonucu, doğal dengeleri her gün daha çok tahrip olan dünyanın gitgide yaşanılmaz hale geldiğini hiç görmek istemeden, Batı’nın insan kanı ve canı üzerine kurulmuş zenginliğini paylaşmanın mümkün olabileceğini sanmaktadır.

Batı’nın özellikle bilgi çağının araçları televizyonlar, internet aracılığıyla yarattığı, bireyin sınırsız özgürlüğe ve tüketim imkânlarına sahip olduğu varsayılan sanal dünyanın cazibesine kapılanlar için Kemal Tahir hiç de iç açıcı bir yazar değildir. Paranın, borsanın, faizin, dövizin, tahvillerin temel değer haline getirildiği, Batı’nın güdümündeki holdinglerin ve sivil toplum kuruluşlarının devletin yerini almasının beklendiği bir dönemde, “Batı”nın karşısına “Devlet”i koyan Kemal Tahir’in gündemde olması elbette düşünülmez.
Ama ben zenginliğe ulaşmanın can bedelini bilmeyen Türk halkı çoğunluğunun geçici bir aldanış içinde olduğunu düşünüyorum. Avrupa’nın zenginliğini paylaşmanın imkânsızlığını bir gün idrak edeceğine, yeniden kendi gücü ile yaşamını sürdüreceğine inanıyorum. İşte o zaman Kemal Tahir kendini tanımasında ona yardımcı olacak kaynakların başında yer alacaktır. Türkiye’yi kendi görmek istediği yerde arayanlar için değil, ama gerçek değerleri ile anlamak isteyen yabancılar için de Kemal Tahir, sabırla ve dikkatle okunduğu takdirde, büyük bir aydınlatıcı olacaktır.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Bugün, enerjiniz oldukça yüksek olacak ve hedeflerinize odaklanmak için harika bir gün olabilir. Kendinize güveniniz artacak ve kararlılığınız sayesinde önemli adımlar atabilirsiniz. Ancak, fazla aceleci davranmaktan kaçınmanızda fayda var. İletişimde olduğunuz insanlarla uyum sağlamak için sabırlı olun ve karşılıklı anlayışı ön planda tutun. Kişisel gelişiminize odaklanmak ve yeni projelere adım atmak için harika bir gün olabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

BOĞA BURCU YORUMU

Bugün duygusal ilişkilerinizde dürüst ve açık olmaya özen göstermelisiniz. İçinizde biriken duyguları ifade etmek sizin ve karşınızdakiler için sağlıklı olacaktır. Ayrıca, iş hayatınızda sabırlı ve planlı adımlar atarak hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Bugün maddi konularda dikkatli olmanızda fayda var, gereksiz harcamalardan kaçının. Enerjinizi doğru yönlendirdiğinizde verimli bir gün geçirebilirsiniz. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.

İKİZLER BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün, İkizler burcundaki insanlar için iletişimleri oldukça önemli olabilir. Zihinsel ve sosyal aktivitelerde etkili olabilir, stratejik düşüncelerinizle dikkat çekebilirsiniz. Özellikle iş konularında projelerinizi ve fikirlerinizi paylaşmak için uygun bir gün olabilir. Kendinizi ifade etmede daha güçlü hissedebilir ve çevrenizle daha kolay etkileşimde bulunabilirsiniz. Ancak, kararsızlık yaşayabileceğiniz durumlarda mantıklı ve akılcı kararlar almaya gayret etmelisiniz. Umarım bugün güzel ve verimli bir gün geçirirsiniz!

YENGEÇ BURCU YORUMU

Bugün duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz, bu nedenle kendinize karşı şefkatli olmaya özen göstermelisiniz. İletişimde bazı aksamalar olabilir, bu durumu abartmamaya çalışın. Sevdiklerinizle zaman geçirmek size iyi gelebilir ve sizi rahatlatabilir. Kendinize zaman ayırarak iç huzurunuzu sağlayabilirsiniz. Ufak detaylara takılmayın ve hayatı daha akışına bırakın.

ASLAN BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün Aslan burcundaki kişiler için, duygusal konularda dengeli ve kararlı olmanız önemli olacaktır. Özellikle partnerinizle iletişimde nazik ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. İş hayatınızda ise yaratıcılığınızı kullanarak öne çıkabilir ve güçlü bir etki bırakabilirsiniz. Sağlığınıza dikkat etmeyi unutmayın, bugün kendinize zaman ayırarak dinlenmeye ve stresten uzaklaşmaya çalışın. Umarım bugün keyifli ve başarılı bir gün geçirirsiniz.

BAŞAK BURCU YORUMU

Bugün odaklanma ve disiplin gününüz olacak. Çevrenizdeki detayları fark edecek, planlarınızı titizlikle uygulayacaksınız. İletişimde net olmaya özen gösterin ve gereksiz detaylara takılmaktan kaçının. Bugün, sağlık ve beslenme konularına da dikkat ederek kendinize özen göstermeniz faydalı olacaktır.AreaView Günlük Burç Yorumları'nda olumlu ve yapıcı enerjiler hakim olacak.

TERAZİ BURCU YORUMU

Bugün ilişkilerinizde dengeyi kurmaya odaklanmalısınız. Karşılıklı iletişimde anlayışlı olmaya gayret edin ve karşınızdaki kişilerin duygularına saygı gösterin. Özellikle iş ortamlarında uyumlu olmanız sizin için faydalı olabilir. Sevdiklerinizle keyifli vakit geçirmek için de uygun bir gün. İyi bir denge sağladığınızda her şey daha kolay ilerleyecektir.

AKREP BURCU YORUMU

Bugün duygusal anlamda derin düşüncelere dalabilirsiniz. Kararlarınızı dikkatli bir şekilde vermeniz ve hayallerinizle gerçekçi olmanız önemli olacak. İlişkilerinizde anlayışlı ve sabırlı olmaya çalışın, çatışmalardan kaçının. Yoğun tempo altında çalışırken kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Sağlığınıza dikkat etmeye özen göstermelisiniz.

YAY BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün duygusal anlamda biraz hassas olabilirsiniz ve çevrenizdeki insanların sizin duygusal ihtiyaçlarınıza daha fazla dikkat etmesini isteyebilirsiniz. Kendinize zaman ayırarak içsel huzuru ve dengeyi bulabilirsiniz. Karşınıza çıkacak fırsatları değerlendirmek için cesaretinizi toplamanız gerekebilir. İlişkilerinizde iletişimde dengeli olmaya özen gösterin. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

OĞLAK BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün, Oğlak burcundakilere, iş hayatlarında gelişmeler ve fırsatlar olabileceği, finansal konularda dikkatli olmaları gerektiği ve yakın ilişkilerinde daha anlayışlı olmalarının faydalı olabileceği söyleniyor. Ayrıca, bugün sağlık ve huzur bulabilecekleri aktivitelere zaman ayırmaları öneriliyor. Umarım günlük burç yorumunuz size rehberlik eder!

KOVA BURCU YORUMU

Merhaba! Bugün, Kova burcundaki insanlar için gerçekleştirmesi gereken planları değerlendirmek ve hedeflerine odaklanmak önem taşıyor olacak. Duygusal anlamda ise, iletişimde açık olmaya çalışmalı ve duygularınızı ifade etmekten kaçınmamalısınız. Etrafınızdaki insanlarla sağlıklı iletişim kurarak ilişkilerinizi daha da güçlendirebilirsiniz. Ayrıca, bugün kendinize zaman ayırarak hobi veya ilgi alanlarınıza yönelebilir, yaratıcılığınızı ortaya çıkarabilirsiniz. Hayatınıza pozitif enerji katmak adına bugünü en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz. Umarım bugün size bol şans getirir!

BALIK BURCU YORUMU

Tabii ki! Bugün, Balık burcundaki insanlar için ilişkilerinizi dengelemeniz gerekebilir. Sevdiklerinizle olan iletişiminizi daha dikkatli yönetmeli ve anlayışlı olmaya özen göstermelisiniz. Kendinize zaman ayırarak duygusal dengeyi sağlayabilir ve iç huzurunuzu artırabilirsiniz. Kendinize ve çevrenizdeki insanlara karşı nazik olun, anlayışlı davranın. Uzun vadeli hedeflerinizi gözden geçirmek ve üzerinde çalışmak için iyi bir gün olabilir. Sağlık konularında dikkatli olmak ve düzenli egzersiz yapmak da faydalı olacaktır.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM