1
ile büyük ödüller kazanan Azra Deniz Okyay başarı hikâyesini anlattı
Azra Deniz Okyay, “Küçük Kara Balıklar” kısa metrajı ve “Sulukule Mon Amour” kısa belgesel filmiyle festival izleyicileri tarafından bir kenara not edilmişti. Geleceği parlak bir yönetmen olarak görülüp ilk uzun metraj filmi merakla bekleniyordu. Okyay, “Hayaletler” filmi ile bu beklentileri boşa çıkarmadı. 77. Venedik Film Festivali’nde Büyük Ödül kazandı. Adını böylece dünyaya duyuran Okyay, geçen hafta 57. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Yönetmen” seçildi. Bu az buz bir başarı değil. Okyay, Altın Portakal tarihinde bu ödülü kazanan 3. kadın yönetmen. “Hayaletler” de festivalin en iyi filmi seçilirken toplamda 5 ödül kazandı. Şimdi Moskova ve Gent’te festival yolculuğuna devam edecek…
“Hayaletler”, bir ilk filme göre oldukça cesur bir film. Ele aldığı konuları sıralarsak belki daha iyi anlaşılır: Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, erkek şiddeti, Suriyeli göçmen meselesi, kentsel dönüşüm adaletsizliği, sınıf meselesi, “Yeni Türkiye”nin “makbul” insanları ve LGBTİ+’lar var bu filmde. “Hayaletler”, Fikirtepe’deki Sucular Mahallesi’nde geçiyor. Tüm Türkiye’de saatlerce süren elektrik kesintisinin olduğu tek bir günde yaşananları, dört farklı karakterin birbirine geçen hikâyesi üzerinden anlatıyor. Normal şartlarda bu kadar çok meselenin bir araya gelmesi büyük risk taşısa da bunun altından ustalıkla kalkmış yönetmen. Azra Deniz Okyay’la filmini ve kazandığı ödülleri konuştuk.
– Üzerinden biraz daha zaman geçmişken kazandığınız ödüller nasıl hissettiriyor kendinizi? Film bittikten sonra bu kadar ödül alacağını hissettiniz mi?
Filmi yazarken, çekerken hep kendi dünyama kapanıp çalıştım ve Venedik’e giderken de “Su yolunu bulsun, buraya gelmemiz bile çok güzel” demiştim. Gösterim yapabilmek müthiş bir şanstı. Antalya’da filmimi değerlendiren jürinin onurlandırıcı cümleleriyle ödül almak kadar mutluluk verici bir şey yoktu. “Hayaletler” için ya siyah ya da beyaz gibi algılanacak diyordum ki öyle de oldu. Ama farklı olduğunun başından beri farkındaydım.
– Jüri de “Cesaretten yana tavır almak istedik” demişti. Bu kadar ciddi konunun yer aldığı böyle bir film için bu cesaret nereden geliyor diye sorsak…
Kendinden emin ve çalışkan kadınlar büyüttü beni. Hepsi de bana karşılarına çıkan zorlukları anlattılar ve tekniklerini nasıl geliştirdiklerini… Onlardan biri de ressam Zehra Aral, “Sanatın cinsiyeti yoktur” der. Yaptığım şey, yalnızca normal bir çalışma temposunun on misli çalışmak oldu. Çalışırken sadece kendi senaryo tekniğimi, kurguyu ve kamerayı nasıl daha iyi geliştirebileceğime odaklanan birisiyim. Bu birkaç konu, birbirine bağlı tek bir hikâye aslında. Farklı bir sanat ürünü ortaya koyabilmek içinde cesaret barındırır. Umut vaat etmelidir.
– Altın Portakal’daki ödüllerin ağırlıklı olarak kadınlara gitmesi de çok konuşuldu…
Ödüllerin her birinin titizlikle ve yenilikçi bir bakış açısıyla dağıtıldığını düşünüyorum. Bugüne dek ödül almak için neredeyse yalnızca kadın oyuncular çıkıyordu sahneye. Bunun değişmeye başladığını görmek için bile çok değerliydi o gece. Birbirinden yaratıcı sanatçı ve yazarlardan oluşan bir jüriydi ve Hayaletler’in teknik gücünü görmüş olmaları bizi çok mutlu etti. Ki onlar da çağdaş ve yenilikçi olana vurgu yaptılar o gece.
– Bir kadın yönetmen olarak bugüne kadar ne tür zorluklar yaşadınız? Bu filmi çekerken de destek kampanyası başlatmıştınız, o süreçten bahseder misiniz?
Paramız yok denecek kadar azdı. Kampanya yapınca biraz manevi destek de toplamış olduk. Çünkü bu döneme kadar hiç destek alamadım. 2010’da, çok erken yaşta başladım yönetmenliğe ve başka sektörlerde de çalıştım. Oralarda net bir şekilde “Yapmaya başladığım iş neden geri alındı?” veya “Neden iş alamıyorum?” diye sorduğumda, sektördeki muhatabım beni korumak yerine, çok net bir şekilde “Kadın yönetmen istemiyorlar” yanıtını verdi. Ben de zaman kaybetmeden bir sporcu veya müzisyen gibi toparlanıp kendi tekniğimi geliştirdim. Senaryo kurgumu bir bütün şekilde çalıştım. “Hayaletler” için gerçekten de çok çalıştık değerli prodüktörüm Dilek Aydın ile. Olanaksızlıklar nedeniyle bu olmazsa “B şıkkı, C şıkkı nedir?” diye sürekli çekimler için alternatifler ürettik, yeter ki hiçbir şey bize engel olmasın, çekimler sekteye uğramasın istedik.
– Bir de filmde Korospular korosunun sahnesine parantez açmak isterim… Nasıl ortaya çıktı, düşünüldü o sahne?
Çok sevdiğim arkadaşlarım Korospular. Her biri kendi dalında çok iyi bir sanatçı ayrıca. Yarattıkları bu koro bize bu renkleri saçtı. Onları ilk kez Berlin’de bir konserde görmüştüm. Çok güzellerdi. Sonrasında “Boysan’ın Evi”nde kısa bir çekim yaptım. O sırada o evin içine yayılan coşkuyu izledim ve “Hayaletler” ile onları arşivlemek istedim.
– Sinemamızda taşra ve erkek hikâyelerinin anlatımlarının çoğunlukta olduğunu görüyoruz. Ama “Hayaletler”de de anlatıldığı gibi hem şehrin hem de her yaştan ve her sosyokültürel ortamdan kadının sorunları çok fazla. Neden anlatılmıyor sizce?
Taşrada çok farklı hikâyeler var ve kadınlar da var. Sırf göstermek adına bazı filmlerde kadınların kullanılmasını garip buluyorum. Edebi ve sinematik bir dil de geliştirilmiyor. Topraklarımızda edebi dilini geliştirmiş inanılmaz yazarlar var. Tekdüze değiller, şehirde veya taşrada geçiyor hikâyeleri ve farklı yazım biçemleri kullanarak anlatıyorlar o duyguları. Sinemada da neden bu şekilde yapılmasın? Daha önce bu türde filmler Türkiye sinemasında yapıldı. Son birkaç senedir “aynılaşma” var bazı filmlerde.
Bugün enerjin oldukça yüksek; bu, yeni başlangıçlar için harika bir fırsat sunuyor. İçindeki cesareti ortaya çıkararak, hayatındaki engelleri aşmak için kararlı adımlar atabilirsin. Sosyal çevrenle olan ilişkilerinde samimi ve açık olman, güven ve dayanışma duygusunu güçlendirecek. İş yerinde veya okulda dikkat çekerek başarılı bir etki bırakabilirsin, bu da kariyerinde yeni kapıların açılmasına yardımcı olabilir.Duygusal ilişkilerinde ise tutku ve heyecan dolu bir atmosfer var. Partnerinle aranızda derin bir bağ kurmak için harekete geçmekten çekinme. Bekar isen, tanıştığın biriyle olan iletişimin seni heyecanlandıracak. Fakat, aceleci davranmamaya özen göstermelisin; derin bir anlayış geliştirmek uzun vadede daha faydalı olacaktır.Sağlığa dikkat etmen gereken bir dönemdesin; zihinsel ve fiziksel dinlenmeye zaman ayır. Meditasyon veya doğa yürüyüşleri içindeki stresi azaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Bugünkü başarıların gelecekteki hedeflerine ulaşman için birer basamak olacak. Kendine güven ve sezgilerini dinle; evrenin senin yanında olduğunu unutma.
İçsel huzur arayışın bugün daha da derinleşiyor. Rahat bir zaman diliminde olsan da, çeşitli sorular zihnini meşgul edebilir. Maddi konulara odaklandığın bu dönemde, finansal istikrar arayışın artış gösterebilir. Ancak, bu baskı altında sosyal ilişkilerini ihmal etmemeye dikkat et. Bugün, samimi ve duygusal bağlarda güçlenme fırsatı bulabilirsin. Ayrıca, yaratıcı projelerine odaklanmak için ideal bir zaman; içsel ilhamın artıyor. Kendini ifade etme biçimlerin, başkalarına ilham verebilir. Kendinle barışık olmak, diğer insanlarla olan ilişkilerini de olumlu yönde etkileyebilir. Akşam saatlerinde yapacağın bir sosyal aktivite, hoş süprizler getirebilir. Unutma, sabır ve kararlılık her zaman senin en büyük dostların.
ayrıntılara özen göstermezsen yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabilir. Bugün, esneklik ve uyum, ilişkilerini daha da güçlendirebilir. Kendini açık ve samimi bir şekilde ifade etmekten çekinme; bu, insanlarla olan bağlarını derinleştirebilir. Keşfetmeye ve öğrenmeye hazır ol; bu, seni daha da ileriye taşıyacaktır.
Duygusal derinliklerinle yüzleşmek için harika bir zaman. İçsel huzurunu sağlamak adına aileyle vakit geçirmenin, köklere dönmenin önemi artıyor. İletişim kurarken empati ve anlayışla yaklaşman, sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirecek. Kariyer alanında, sezgilerin doğrultusunda hareket etmek seni doğru yola yönlendirecek. İçinde bulunduğun durumları değerlendirmek ve hedeflerine odaklanmak için ruhsal bir yenilenmeye ihtiyacın olabilir. Kendini ifade ederken daha cesur olmalısın, çünkü duygularını paylaşmak, içsel yüklerini hafifletecektir. Detaylara dikkat et, çünkü gözden kaçan küçük şeyler önemli bir dönüşüme kapı aralayabilir. Kendine zaman ayır, çünkü kişisel gelişim için içsel yolculuk yapmanın tam zamanı. Unutma, kendi duygularını sahiplenmek, başkalarına da ilham verebilir.
Bugün sahne senin! Işıklar altında olmak, kendini ifade etme arzusu içinde olabilirsin. Yaratıcılığın doruklarda ve bu özellikle sanatsal çalışmalara yönlendirebilir seni. Kendine güvenin yüksek ve bu, başkalarını etkilemede büyük bir avantaj sağlayacak. Ancak, egonun seni kontrol etmesine izin vermemeye dikkat et. Başkalarıyla ilişkilerinde, uyum sağlamak ve empati göstermek, özellikle önemli olacak. Sosyal ortamlarda yapacağın girişimler, yeni bağlantılar ve fırsatlar getirebilir. Duygusal derinliğe inmek için bir fırsat bulabilirsin; kalben hissettiklerini ifade etmenin tam zamanı. Uzun vadeli hedeflerini düşünmek ve bunlar üzerinde çalışmak için motivasyon bulabilirsin. Özgürlüğünü ve bağımsızlığını önemse; bu, senin enerjini tazeleyecek. Kişisel bakım ve sağlığın; bugün sağlıklı yaşam tarzına yönelmek için güzel bir zaman. Kısacası, parlamak için harika bir gün!
Gün, içsel huzur arayışınla dolup taşacak. Dikkatini dağıtan etkenleri bir kenara bırakarak, zihnindeki karmaşayı arındırma zamanı. Organize ve pratik yaklaşımınla, iş ve özel hayatındaki sorunları daha akıllıca çözme becerisine sahip olacaksın. İletişim kurduğun kişilerle olan diyalogların, yapıcı ve anlam dolu bir hal alabilir. Sağlığına dikkat etmeni gerektiren bazı ufak sinyaller alabilirsin; bedenini dinlemekte fayda var. Hayatındaki küçük detaylara odaklanarak, büyük farklar yaratabileceğin bir dönemdesin. Kendine olan güvenin artarken, başkalarına da ilham verme pozisyondasın. Sosyal etkinliklerde bulunarak, yeni insanlarla tanışabilir ve keyifli anlar yaşayabilirsin. Unutma, başarılarının arkasında sağlam bir plan ve disiplin yer alıyor.
Harmoni arayışında olduğun bir dönemdesin. Sosyal ilişkilerin ve beraberliklerin ön plana çıkıyor. İletişim becerilerin, başkalarıyla olan bağlantılarını güçlendirecek. Dostlarınla olan konuşmalar, içsel huzurunu bulmanda yardımcı olabilir. Özellikle sanatsal aktivitelere yönelmek, yaratıcılığının artmasına sebep olacak. Duygusal derinliklere dalmak, kendini tanıma konusunda yeni perspektifler kazandırabilir. Bugün, dengeyi sağlama ve tarafsız kalma isteğin artıyor; fakat bu, bazen karar vermekte zorluk çekmene de neden olabilir. Belki de zaman zaman kendi ihtiyaçlarını önceliklendirmek, seni daha iyi hissettirecek. Flörtöz bir havanın içinde olman da sıradan bir gününü heyecanlandırabilir. Kendine ve çevrendekilere karşı nazik olmayı unutma; bu, ilişkilerini pekiştirecek. Unutma, sevgi dolu bir ortamda olmak, içsel güzelliğini parlatabilir.
İçsel derinliklerinle yüzleşme zamanı. Bugün, duygusal olarak yoğun bir deneyim yaşayabilirsin. Karşılaştığın durumlar seni ruhsal olarak dönüştürebilir; bu nedenle, hislerine kulak ver. Gizli kalmış düşüncelerini açığa çıkarmak, kendini özgürleştirecek. İkili ilişkilerde güçlü bir çekim hissedebilirsin, sevgi ve tutku arasında gidip gelen dalgalara kapılmak kaçınılmaz. Duygusal kırılganlık, seni savunmasız hissettirse de, bu zayıflığın altında güçlü bir dayanıklılık yatıyor. Gün boyunca başka insanların gizli hislerini anlamakta zorlanabilirsin, bu nedenle dikkatli ol; sezgilerine güven. Kendi içsel yolculuğuna çıkmak, seni yeni bir perspektife yönlendirecek. Kendine zaman ayırmayı unutma, ruhsal yenilenme sana çok şey katacak.
Bugün tutkuların derinliklerine inme zamanı. Keşif duygun güçlü, yeni deneyimler senin için adeta bir aydınlanma fırsatı sunuyor. Bilgiyi ve macerayı bir araya getirmek sana yeni kapılar açabilir. Topluluk içinde yer almak, fikir alışverişlerinde bulunmak ve ilham verici insanlarla bir araya gelmek arzusu içindesin. Duygusal derinliklere inerek, kendini daha iyi anlama fırsatını yakalayabilirsin.Sosyal ilişkilerinde samimiyet ön planda, burada cesur adımlar atmak isteyebilirsin. Eski bağlantılarında revizyon yapma gereği hissedebilirsin. İçsel huzurun için sevdiğin aktiviteleri hayata geçirme zamanı. Kendine olan güvenin tazeleniyor, bu nedenle hedeflerine ulaşmak adına girişimlerde bulunabilirsin. Biraz risk almak, sıkıcı rutini kırmana yardımcı olabilir. Yeteneklerini ortaya koymak ve kendini ifade etmek için uygun bir dönemdesin; ilgi alanlarını genişletmek için harika bir fırsat. Unutma, her yeni deneyim bir öğrenme fırsatı!
Bugün, hedeflerinize ulaşma konusundaki kararlılığınız ön planda. Disiplinli ve azimli yapınız, çevrenizdeki insanları da etkileyebilir. İş veya kişisel projelerde ilerleme kaydetmek için iyi bir zaman dilimi. Özellikle birlikte çalıştığınız kişilerle daha iyi iletişim kurarak, işbirliklerinizi güçlendirebilirsiniz. Duygusal olarak daha derin düşüncelere dalabilir, içsel dünyanızı keşfetme isteği hissedebilirsiniz. Sosyal alanlarda da bazı fırsatlar karşınıza çıkabilir ancak temkinli olmanızda fayda var; zira bazı durumlar sandığınız kadar net olmayabilir. İş hayatında karşınıza çıkacak sorunları çözmek için mantıklı bir yaklaşım sergilemek, sizi daha da ileriye taşıyacaktır. Kişisel gelişim konularında yeni adımlar atmak veya eğitim fırsatlarına yönelmek, sizi bir adım daha öne geçirebilir. Unutmayın, sabırlı ve kararlı kalmanız, hedeflerinize ulaşmanızı kolaylaştıracaktır.
Bugün, yenilikçi düşünceler ve orijinal çözümler bulma arzusu baskın. Sıradanlıktan uzak durmak, sosyal çevrende ilgi çekici tartışmalar yapmana olanak tanıyacak. Arkadaşlarınla bağlantı kurmak, belki de uzun zamandır görüşmediğin insanlarla iletişime geçmek isteyebilirsin. Farklı fikirlerin, senin için yeni kapılar açabilir. Duygusal olarak, bazı içsel çatışmalar gündeme gelebilir; bu durum, kişisel gelişimin için bir fırsata dönüşebilir. Hayal gücünü kullanarak daha yüksek hedeflere ulaşma arzusu, motivasyonunu artıracak. İş veya projelerde sıra dışı yaklaşımlar sergilemekten çekinme, başarı seni bekliyor. Ayrıca, arkadaşların arasında arabuluculuk yapabileceğin bir durum ortaya çıkabilir; bu, sosyal çevrendeki bağları güçlendirecek. Kim bilir, belki bir işbirliği veya ortaklık için güzel bir zemin hazırlıyorsun. Eğlenceli aktiviteler veya hobi edinme imkanı doğabilir; bu, ruh halini olumlu yönde etkileyebilir. Kendine zaman ayırmayı unutma, içsel huzurunu artıracak küçük kaçamaklar yaparak mutluluğunu besle.
Zihninde kaybolmuş hayaller ve sezgiler içinde dolanan bir denizdesin. Bugün, içsel dünyanı keşfetmek için mükemmel bir zaman. Duyguların derin ve yoğun, bunun yanı sıra başkalarıyla bağ kurma arzusuyla yanıp tutuşuyorsun. Sevdiklerinle geçireceğin anlar, ruhunu besleyecek; hislerinin ve düşüncelerinin ne denli güçlü olduğunu bir kez daha anlamana yardımcı olacak. Yaratıcılığının doruklarına ulaşabileceğin bir dönemdesin; sanatsal bir girişimde bulunmak ya da sadece içsel düşüncelerini kağıda dökmek sana iyi gelecek. Dikkatini dağıtan unsurlardan uzaklaşarak kendine bir alan yaratmayı dene. İş veya kariyerle ilgili bazı belirsizlikler, sabrının sınırlarını zorlayabilir; bu durumu akışa bırakmak, seni çok daha hafif hissettirecek. Empati yeteneğinle çevrendeki insanlara destek olabilirsin; başkalarının duygularına duyduğun anlayış, ilişkilerini derinleştirebilir. Genel olarak, sezgilerine güvenerek hareket ettiğinde, kendini güvenli ve huzurlu bir yerde bulabilirsin.
