1
Tiyatromuzun büyük çınarı Haldun Dormen, geçtiğimiz günlerde KüçükÇiftlik Bahçe’de Kibarlık Budalası ile 651. kez izleyicilerin karşısına çıktı. Pandemide üretmeye devam eden ve yeni bir oyun yazdığını ifade eden Dormen, hiçbir zaman umudunu yitirmediğini söyledi. Dormen, “Mücadele etmeden tiyatrocu olunmuyor. Ben çok mücadele ettim” dedi.
Uzun bir aradan sonra 651. kez Kibarlık Budalası ile izleyicilerin karşısına çıktınız. Hislerinizi öğrenebilir miyim?
Bu devri atlattığımız ve tekrar sahneye çıktığımız için çok mutlu oldum. KüçükÇiftlik Park’ın bu dönemde tiyatroya kapılarını açması çok hoşuma gitti. Çok keyifliydi. Herkes maskesini takıp gelmiş. Yer çok hoştu.
“İNANIN HER ŞEY YOLUNA GİRECEK”
Haldun Dormen, arkadaşımız Sercan Meriç’e “Umudunuzu yitirmeyin. Her şey mutlaka yoluna girecek. Bu pandemi süreci de bitecek” dedi.
Son 4-5 ay nasıl geçti sizin açınızdan?
Çok parlak geçmedi ama herkes kadar sıkılmadım. Bir oyun yazdım bu süreçte. Bulmacalarım vardı.
Nedir yeni oyunun konusu?
Orta yaşlı bir hanımın ailesini bırakıp tiyatrocu olmaya çalışması… Arada yapsam mı, yapmasam mı diye düşünüyor. İsmi de “Geç mi Acaba?” Sonunda tiyatroyu bırakıp ailesine dönüyor ama içinden hala “Belki yapabilirim” diyor.
Tiyatroya başlamanın bir yaşı var mı sizce?
Bence yok. 73 yaşında bir hanım geldi benim dersime, ben de ondan ilham aldım. Küçükken oyuncu olmaya karar vermiş, ailesi bırakmamış. Evlenmiş, kocası bırakmamış. Çocukları olmuş, vakti olmamış. Torunları olunca derse gelmiş. Çok da mutlu olmuştu. Tabii ki genç yaşta başlamanın çok avantajı var.
Usta oyuncu Göksel Kortay, son oyunda yoktu. Sebebi nedir?
Sağlık durumu iyi ancak kafası biraz karışık. Corona virüsünden çok korktu. Dışarı çıkmaya korkuyor. Ben çok ısrar ettim.
DEVLETİN TİYATROCULARA DESTEK VERMESİ LAZIM
Kibarlık Budalası zamansız bir oyun. Açılışında Hakan Altıner’in canlandırdığı Kont Dorante, iki yüzlülüğe atıfta bulunuyor. Türkiye’deki siyasileri anlatıyor sanki… Katılır mısınız?
Bugüne çok uyuyor. Yeni zenginlere özellikle. Ne yapmasını bilmeyen yeni zenginler var. Her şeyi yaparken, hiçbir şey yapamayan zenginleri anlatıyor. Antika olmayan altın yaldızlı koltuklarla salonlarını döşerler.
Bu kültür dünyamızı da aşağı çekiyor değil mi?
Evet, ama Allah’tan kültürlü, ne yaptığını bilen insanlar var da, onlar ortamı dengeliyor.
Pandemide tiyatrocular çok sıkıntı yaşadı, yaşamaya da devam ediyor. Özel tiyatrolar önünde eylem de yapıyor tiyatrocular. Bu konuda ne yapılmalı sizce?
İlk önce devletin destek vermesi lazım. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yenilmiş ve perişan olan Almanya’da başbakanın söylediği şey, “İlk önce tiyatrolarımızı açacağız.” Sonra yine dünyanın en kuvvetli ülkesi oldu. Tiyatro bazılarının küçümsediği gibi bir iş değil, çok önemli bir iş! Bunu da özellikle siyasilerimizin kavraması lazım.
Cumhuriyetimizi kuran Mustafa Kemal Atatürk de sanata ve kültüre çok önem veriyor…
Tabii ki! Onun sayesinde operamız oldu. Tiyatro vardı. Ermenilerin zamanından beri var. Onlara çok şey borçluyuz. Ancak opera yoktu. Atatürk onu da sağlam bir şekilde oturttu.
KÖY ENSTİTÜLERİ’NİN KAPANAMSI BÜYÜK TRAJEDİ
Köy Enstitüleri’nin kapanmasına dair “Cumhuriyet tarihinin kara lekelerinden birisi” demiştiniz. Nedir bu konudaki fikriniz?
Bence gerçekten öyle. Eğer onlar kapanmasaydı bugün Türkiye bambaşka bir yerde olurdu. Oradan yetişen bir yazarla askerlik yaptım. Ondan çok şey öğrendim. Benim için Köy Enstitüler’in kapanması büyük trajedidir.
Usta isim Haldun Dormen, “Mücadele etmeden tiyatrocu olunmuyor. Ben çok ettim” dedi.
Sayısız öğrencinin de yetişmesine vesile oldunuz…
Ben aslında eğitimciyim. Bana sorarsanız tiyatroculuğum eğitimciliğimden sonra geliyor. Ben ilk önce bildiklerimi, hissettiklerimi paylaşmak istiyorum. Bunun için de elimden geleni yapmaya çalışıyorum.
İdeal bir tiyatro eğitimi nasıl olmalı?
Devletin kurduğu konservatuarlar var. Ancak sonradan kurulan tiyatrolara verilen destek gereken güçte değil. Burada da devletin yardım etmesi lazım.
DÜMBÜLLÜ’NÜN KAVUĞU İÇİN JÜRİ KURULABİLİR
İsmail Dümbüllü’nün kavuğu ile ilgili de tartışmalar var. Rasim Öztekin, başka bir oyuncuya devredeceğini açıkladı. Sizce kavuğun devri nasıl olmalı?
Devredilmesini seviyorum. Herkesin kabul edileceği bir şekilde devredilmeli. Belki bir jüri kurulması lazım, Afife jürisi gibi… O jüri karar verebilir. Bir kişiye bağlı kalmamalı.
Siz uzun yıllar ABD’de yaşadınız. Şimdi de birçok bilim insanı, sanatçı, çalışan yurtdışına gidiyor. Bu göçle ilgili düşünceniz nedir?
Sanatçıların gitmesi bence abes. ABD’ye de gitseler yıllarca kapıları aşındıracaklar. Çok az şansları var. Bir kere yabancılar. Burada 10 bin kişi varsa orada 100 bin kişi var bir rol için… O kadar imkansız ki orada! Ancak birisi sizi görecek, beğenecek ki şansınız yaver gidecek. Benim şansım yaver gitti. Hollywood’da 5 ay oynadım. Sonra Türkiye’ye dönmeye karar verdim. Alternatif tiyatrolardan sonra iş burada yoğunlaştı. Evet, devlet gereken yardımı yapmıyor ama bir gün yapacak. Hiçbir şey mücadelesiz olmuyor. Hele mücadele etmeden tiyatrocu olunmuyor. Ben çok mücadele ettim. ABD’den geldiğim zaman beni yıkmak için ellerinden geleni yaptılar. ABD’den gelen ilk tiyatrocu bendim.
Neden yıkmaya çalıştılar?
“Ne gerek var, parası var” gibi abuk subuk şeyler söylediler. Ben kulağımı kapattım. Tiyatromu açtığımda “Bir ayda kapatır” diyerek iddiaya girenler oldu. 40 sene devam etti… Yeni tiyatrolar kuruyorlar ve baya üzülüyorlar. Sizin işinizde de öyle… Rekabet diye bir şey var. Öne geçmek için çok çalışmak lazım. Kalleşlikler var. Hepsiyle uğraşacaksınız.
“HER ŞEY YOLUNA GİRECEK”
Ben hep mutluyum. Pandemi süresinde bile mutluyum. Hiçbir zaman umudumu yitirmem. Her şey yoluna girecektir. Böyle düşünmeyi herkese tavsiye ediyorum. Ben yakın zaman önce kız kardeşimi kaybettim. Her sabah telefonlaştığım insandı. Ya yaşayacağız, ya öleceğiz. Yaşarken birtakım şeyleri yapmak lazım. Gençlere hep “Umudunuzu yitirmeyin” demek istiyorum.
Bugün, içindeki cesareti ve tutkulu ruhu daha da güçlenmiş hissedebilirsin. Yeni fırsatlarla dolu bir gün seni bekliyor, bu nedenle dikkatini onlara yönlendirmekten çekinme. İleriye dönük düşünceler ve hedefler konusunda daha net olmalısın; bu, kararlı adımlar atmanı kolaylaştıracak. Sosyal ilişkilerde, arkadaşların ve sevdiklerinle olan iletişiminde sıcak ve samimi olma isteği baskın olabilir. Ancak, düşüncelerini ve hissettiklerini ifade ederken dikkatli ol; bazı durumlar daha derin bir anlayış gerektirebilir. İş veya yaratıcılık gerektiren konularda ilham bulabilir, ilerlemek için gereken motivasyonu kolaylıkla elde edebilirsin. Fakat, gizli kaygılar ve endişelerle yüzleşmekten kaçma; içsel iyileşme, şifalanma ve güçlenme sürecinin bir parçası. Akşam saatlerinde kendine biraz zaman tanı, ruhsal olarak yenilenmeye ihtiyacın olabilir. Ve unutma, kendi iç güçlü yönlerini tanımak, seni başarıya taşıyan en büyük anahtardır.
Bugün, içsel huzurun ve istikrarın ön planda olduğunu hissedeceksin. Maddi konulardaki kararların, uzun vadede beklentilerinle örtüşebilir. Alohatta olacağın bir iletişim, resmi işler veya finansal konular üzerinde derin etkiler yaratabilir. Gözlem yeteneğini kullanarak çevrendeki fırsatları değerlendirmek, seni daha sağlam adımlar atmaya yönlendirebilir. Sosyal ilişkilerde ise, samimiyetin ön plana çıkacak, dostlarınla olan bağlarını güçlendirme fırsatı bulabilirsin. Kendine dair farkındalığın artarken, yeniliklere açık olman da önem kazanacak. İçinde bulunduğun anı değerlendirmek, ruhsal ve fiziksel olarak tazelenmene yardımcı olacak. Basit şeylerden keyif almak ve hayatın tadını çıkarmak için bir fırsat var.
Bugün zihin ve fikirlerinizin hızla akacağı bir dönemdesiniz. İletişim becerileriniz ön planda, bu sayede çevrenizle etkileşiminiz artacak. Yeni insanlarla tanışabilir, ilginç sohbetler gerçekleştirebilirsiniz. Mekânların enerjisi sizi çekebilir, sosyal etkinliklere katılmak için harika bir zaman. Ancak, dikkatli olmalısınız; dağınık düşüncelerin sizi yönlendirmesine izin vermeyin. Ayrıca, duygusal bağlarınızda samimiyet arayışında olmanız, içsel bir huzur getiriyor. Gözden kaçan detaylara dikkat ederek, dikkatli bir gözlemci olmayı unutmayın. Gelecek planlarınızı netleştirmek için bu enerji dolu günü değerlendirin.
Duygusal derinliğinle çevrendekilere ışık saçıyorsun. İçsel huzurun, sevdiklerinle paylaşılan samimi anlarla besleniyor. Bugün, içsel dünyana dair düşünceler daha belirgin hale gelirken, geçmişle yüzleşmek için uygun bir zaman dilimi içindesin. Anılar, sana yeni perspektifler sunacak. Maddi konulardaki belirsizlikler bir süreliğine dağılabilir; iş birliği yaparak çözüme gidebilirsin. Aşk hayatında, duygusal yakınlık ön planda, sevdiğin kişiyle aranızdaki bağ derinleşiyor. Kalbinin sesine kulak ver, hislerinle hareket ettiğinde kesinlikle doğru yoldasın. Aile ilişkilerinde samimiyetin artıyor. Sıcak ve sevgi dolu bir ortam seni bekliyor; bu atmosferde huzur bulmak için kendini açman yeterli. Kendine ve sevdiklerine zaman ayırmalısın, ruhsal beslenme için bu çok önemli.
Dikkat çekici bir enerji ile güne başlıyorsun. İçindeki liderlik arzusu daha da belirginleşebilir. Çevrendeki insanların dikkatini çekmek konusunda son derece başarılı olabilirsin. Yaratıcılığın ön plana çıkıyor; bu da seni sanatsal veya yaratıcı projelere yönlendirebilir. Sosyal ilişkilerinde cesur adımlar atmak için uygun bir zaman. Özellikle, yeni insanlarla tanışmak veya mevcut dostlukları derinleştirmek için harekete geçebilirsin. Üst düzey bir motivasyon ve ilham kaynağı olma potansiyelin var. Risk almaktan korkma, çünkü bu durum seni daha öne çıkarabilir. Aşk hayatında sürprizler beklenmediğin anda kapını çalabilir; açık fikirli kalmalısın. İlerleyen günlerde beklenmedik fırsatlar her an karşına çıkabilir. Unutma, kendine güvenmen her zaman en büyük silahındır.
Detaylara olan düşkünlüğünü hayatına entegre etme zamanı. Küçük ayrıntılara dikkat ederek büyük resmin daha net görünmesini sağlayabilirsin. İş yerinde odaklanman gereken projelerle ilgili sorumluluk alarak çevrendekilere ilham verebilirsin. Sağlığını ihmal etmemek, fiziksel ve zihinsel enerjini taze tutmak için önem kazanıyor. Gün içinde karşılaşacağın ufak aksilikler, bağışıklığın ve esnekliğin artırılmasını sağlayabilir. İletişimde açık ve net olman, düşündüğünden daha fazla etki yaratmana vesile olabilir. Kendini ifade etmenin önemi, insan ilişkilerine yeni bir boyut katabilir. Alışveriş yaparken bütçeni yönetmekte zorluk yaşamak, gereksiz harcamaları önlemen adına bir fırsat sunuyor. Plan yapma yeteneğin, günün akışında sana rehberlik edecek. Sakin kalmaya özen göstererek, stres ve gerginlikten uzak durmalısın. Bugün kendine zaman ayırmayı unutma; içsel huzuru bulman adına bireysel aktiviteler faydalı olacaktır.
Denge arayışın, ilişkilerde ve sosyal çevrende ön plana çıkıyor. Bugün, etrafındaki insanlarla kurduğun bağlar güçlenirken, uyum ve anlayış sağlama isteği içindesin. Duygusal ihtiyaçların ön planda ve destek arayışında olabilirsin. İletişim becerilerin sayesinde zorlu durumları kolayca aşabilir, karışıklıkları netleştirebilirsin. Ancak, karar vermekte zorluk yaşayabilirsin; bu nedenle, iç sesine güvenmek ve sezgilerine kulak vermek önemli. Kendini ifade ederken zarif bir yaklaşım benimsemen, başkalarının da sana daha açık olmasını sağlayacak.Kendini bir proje veya sanatsal bir çalışmaya adamak, ruh halini uplift edebilir. İnsanlarla sosyal etkileşimlerin arttıkça, ilham aldığın yeni fikirler ortaya çıkacak. Günün sonlarında, kazandığın içsel huzur ile rahatlayacak, bağlı olduğun her şeyin kıymetini anlama fırsatını bulacaksın.
Bugün duygusal derinliklerinle yüzleşme şansı bulacaksın. İçsel bir keşif yaparak gizli düşüncelerine ve hislerine yönelmek, sana büyük bir aydınlanma getirebilir. İlişkilerde samimiyet arayışın artarken, karşındaki kişilere karşı sezgisel bir anlayış geliştirebilirsin. Ancak sınırlarını belirlemen gerekli. Duygusal yoğunluk, seni bazen aşırıya götürebilir; bu yüzden sakin kalmayı denemelisin. Sosyal hayatında ise yeni bağlantılar kurma fırsatı çıkabilir. Ayakların yere sağlam basmalı, yeni ilişkilerde adımlarını dikkatli atmalısın. Kendi iç dünyana yönelmeyi ve sorunları çözme yönünde cesur adımlar atmayı unutma. Bu dönemdeki fırsatların, ileride büyük değişimlere kapı aralayabilir.
Bugün, macera arayışların ve özgür ruhun sana ilham verecek. Yeni deneyimlere açık ol ve mevcut sınırlarını zorlayarak kendini keşfetme fırsatlarını yakala. İçindeki merak duygusu, seni sıradışı bir yolculuğa çıkarabilir. Bu süreçte, çevrendeki insanların fikirlerinden faydalanmak ve onların bakış açılarını anlamak, sana yeni pencereler açacak. Sosyal ilişkilerinde samimi ve açık kalman, başkalarıyla derin bağlantılar kurmana yardımcı olabilir. Şu anki tutkulu doğan, yüreğinle hissettiğin şeyleri cesaretle paylaşmanı sağlayacak. İçsel sesine kulak ver ve kalbini dinleyerek ilerle. Hayatının keyfini çıkar!
Bugün, iş ve kariyer odaklı düşünceler ön planda olacak. Gelecekle ilgili planlarını gözden geçirip, hedeflerine ulaşmak için sağlam adımlar atma arzusu içindesin. Disiplinli yapın, proaktif bir şekilde çalışmaya teşvik ediyor, aynı zamanda başkalarından yardım istemekten çekinmemen gerektiğini hatırlatıyor. İş arkadaşlarınla olan iletişimini güçlendirerek, birlikte daha iyi sonuçlar alabileceğinizi fark edeceksin. Ayrıca, kişisel yaşamında güven arayışında olduğun bir dönemdesin; duygusal derinlikler biraz daha yüzeyde kalabilir ama bu, yeni bağlar kurmana engel olmayacak. Unutma, sabır ve kararlılık, seni hedeflerine ulaştıracak en önemli anahtarlar. Kendi değerin ve yeteneklerinle ilgili kendini yeniden değerlendirme fırsatı bulacaksın. Günü, içsel motivasyonunu artıracak aktivitelerle sonlandırmayı dene ve sakin bir zihinle geleceğin için fırsatlar yaratmaya odaklan.
Duygusal derinliklerin ön planda olacağı bir gündesin. İçsel sezgilerin güçlü bir şekilde devrede, çevrendeki olayları ve insanları anlama yeteneğin artacak. Bu durum, hem kişisel ilişkilerinde hem de iş çevrendeki dinamiklerde önemli etkinliklere yol açabilir. Özellikle sanatsal yönlerin ve yaratıcılığın gün yüzüne çıkacak. Hayal gücünü harekete geçiren bir şeylerle meşgul olmak, sana büyük bir tatmin verebilir.Başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılığın artarken, kendine zamanı ayırmayı unutma. Kendi sınırlarını belirlemek, duygusal yüklerini hafifletebilir. İçsel huzurunu bulmak için meditasyon ya da doğada zaman geçirme önerilir. Karşına çıkan fırsatlara açık ol; sürprizler seni bekliyor. Ancak, kararlarını verirken mantığını devreye sokmayı ihmal etme. Şefkatin ve empatik doğan, pek çok kişi için bir ışık kaynağı olabilir.
