1
Ferit Karol, “Kumbara”
Antalya’da festivalin yarısını geride bıraktık ve iddialı yapımların sahne aldığı gecelerin ardından herkesin kafasında belirli şyler de netleşmeye başladı. Artık, her festivalde olduğu gibi, hangi film hangi ödüle yakın, hangi oyuncular jürinin dikkatini çekecek, falanca filmdeki falanca performans ödül alır mı yoksa diğer filmdeki oyuncu onu alaşağı eder mi, gibi sohbetler dönüyor Su Otel’in havuz başında ya da sahilinde…
Ödüllere ilişkin tahminlerimizi elbette son günlere saklıyoruz ama Ferit Karol’un imzasını taşıyan “Kumbara” adlı filmde yanlış kişiye kefil olduğu için başı belaya giren orta sınıf bir aile babasını canlandıran Murat Kılıç ile onun eşi rolündeki Gülçin Kültür Şahin’in (hatta kısa rolüne ramen Onur Gökçek’in) izleyici üzerinde önemli bir etki yarattığını söylemek çok yanlış olmaz. Karol’un uzunca bir süredir üzerinde çalıştığı ilk filmi “Kumbara” ödemekte zorlandığı borçları ve yoğun bakımda yatan hasta annesi arasında gidip gelen Orhan’ın ihtiyacı olan parayı toplayabilmek için olmayacak işlere bulaştığı bir hikayeyi anlatırken yer yer mizahi bir anlatımın öne çıktığı bir yapım. Senaryoda da imzası bulunan Ferit Karol geleceğe dair umut ışıkları veren bir yönetmen, bunu sanıyorum filmi izleyen herkes teslim etti. “Kumbara”nın da festivalde şimdiye dek izleyiciyle buluşan 8 yapım içinde en beğenilenlerden biri olduğu gerçek; özellikle hayatın dayattığı şartlar alrtında ezilen bireylerin erelere savrulabileceğine, insanın kendine bile ne denli yabancılaşabileceğine dair yaptığı önermeler bir hayli çarpıcı. Ne var ki filmin merkezindeki Orhan karakterinin içine girdiği irdapta çaresizce çırpınmasını izlerken filmin olası çözümleri arasında en bariz olanına yönelmesi ve gerçek bir dönüşüm geçirmeden verili düzene teslim olması doğrusu biraz hayal kırıklığıydı. Bugün parasızlık yüzünden kendini yakan insanların haber bültenlerinden bile zar zor yer bulduğu son derece vahşi bir düzende yaşıyoruz ve izleyicinin özdeşleşmesi yüksekle muhtemel bir karakteri (Orhan) çok daha etkili bir şekilde kullanmak mümkünken (tabii ki kendini yaksın demiyorum) onu neredeyse filmin başlangıcında olduğundan bile daha sıradan hale düşürmek biraz fazla üstten bakmak olmuyor mu? Bu da geçerli bir tercih elbette, orta sınıfın ahlaki çürümüşlüğüne dair bunu da söyleyebilirsiniz, ama o zaman bunu dengeleyecek farklı bir önermeye ya da en azında bunu destekleyecek daha güçlü argümanlara yer vermek daha doğru olurdu kanımca. Aksi takdirde bir sınıfı toptan gömmek ve toplumsal şartları basit başlıklara indirmek çok zor değil. Uzun lafın kısası karakterin çizgisi, dönüşümü anlamında birçok heyecan verici tercih mümkünken Karol’un senaryo aşamasında kendine çizdiği yol haritası beni beklediğim kadar tatmin etmedi. Yine de Antalya’nın şimdiye kadarki en iyilerinden biri olduğuna şüphe yok “Kumbara”nın.
“Hayaletler” filmi ekibi kırmızı halıda
Azra Deniz Okyay’ın Venedik Film Festivai’nde gösterildiği Eleştirmenler Haftası’nın büyük ödülünü alan “Hayaletler”i belki de Antalya’da en merak ettiğim filmdi. Olumlu bir önyargıyla izlemeye başladım filmi ve ekseiyetle olduğu gibi bu olumlu önyargılarımı tam olarak desteklemeyen bir filmden çıktıım. Olumlu taraflarını sıralamak gerekirse Okyay’ın filminin müthiş bir enerjisi var. Özellikle gençlerin sahnelerinde bunu çok net bir şekilde hissediyorsunuz. Ayrıca filmin anlatı yapısındaki buluşlar ve denemeler son derece ilginç ve heyecan verici. Film birkaç kez başlangıç noktasına dönüyor ve karakterlerin hikayelerine geçişlerde cep telefonu kamerasının kullanılması filmin üslubunda kendi belli eden bir yere konumlandığı gibi yerinde bir tespitle günümüz gerçekliğiyle de güzel örtüşüyor. Büyük ölçüde İstanbul’un betonla örülmüş kenar mahallelerinde geçen ve alt sınıfların hayatlarına odaklanan filmde kentsel dönüşümden, uyuştucu ticaretine, yoksulluktan polis şiddetine, ‘Yeni Türkiye’yi inşa ediyoruz’ diyerek muhbirliği yücelten şeytani karakterlerden Suriyeli göçmenlere ve LGBTQİ+ bireylerden feminist aktivistlere hemen her mesele ve katman ele alınmış. Flmin benim açımda aksamaya başladığı yerlerde burada tezahür ediyor aslında. Yani, evet, tüm bu sorunlar Türkiye’de mevcut gerçekten, hem de belki çok daha yakıcı bir şekilde (örneğin filmdeki polisleri gerçektekilerden daha yumuşak buldum, ya da genç kadını taciz eden pisliğin yüzsüzlüğü daha belirgin şekilde de vurgulanabilirdi ama bunlar hep tercih meselesi), ama hepsini aynı kazana atıp ortaya özgün bir yemek çıkarmak (teşbihte hata aranmaz) son derece ustalıklı bir aşçılık istiyor. Kendi adıma Azra Deniz Okyay’da bu kumaşın olduğuna inaıyorum ve eminim bir sonraki filminde daha bütünlüklü ve inelikli ir işe imza atacak ama burada yer yer heyecanına yenik düştüğünü ve çok da hakim olmadığı bazı malzemeleri göz kararı yemeğe kayttığını düşünüyorum. Bu da ister istemez kimi noktalarda didaktik ya da ‘kör gözüm parmağına’ bir tavrın belirginleimesine sebep olmuş ve filmin izleyicide heyecan yaratan yapısal özgünlüğüne gölge düşürmüş. Oyuncu ensemble’ında ise Nalan Kuruçim başta olmak üzere genel olarak güçlü performansların yer aldığını ama gençlik enerjisinin öne çıktığı bölümlerde oyunculuk ustalığını yer yer aradığımızı itiraf edeyim. Filmin bu bölümlerini izerken aklıma sık sık “Kar” ve “Mavi Dalga” geldi ve oradaki oyunculukların ve diyalogların lezzetini “Hayaletler”de alamadığımı fark ettim. Ama en başında da dediğim gibi müthiş bir enerjisi ve doğru perspektiflere sahip bir bakış açısı var fimin ve bu da umutlanmamız için yetiyor.
Başrollerini Burcu Biricik, Pınar Deniz ve Aras Aydın’ın paylaştığı “İnsanlar İkiye Ayrılır” filminin ekibi, kırmızı halıda
Sinema yazarları arkadaşlarımızla konuşurken “İnsanlar İkiye Ayrılır” gbi bir filmin sinemamızda daha önce yaılmayan bir şeyi denediğini tespitettik. Bu iyi bir şey. Yani devasa bir sisteme karşı duran ve onu alt eden bireylerin öyküsünü entrikanın ön planda olduğu bir tarzda anlatan bir film hatırlamıyorum kendi adıma. Hollywood’da birçok örneği var elbette, (“The Firm” aklıma ilk gelen örneklerden) ama bizde hiç olmadığını fark etmek bile tuhaf geldi doğrusu. Tunç Şahin’in yazıp yönettiği ve Burcu Biricik, Pınar Deniz, Aras Aydın gibi popüler isimlerin başrollerini paylaştığı “İnsanlar İkiye Ayrılır” kredi borcu yüzünden dara düşen genç bir kadının odağında olduğu bir entrika hikayesi anlatıyor ve izleyiciyi son ana kadar ters köşeye yatıran çeşitli sürprizlerle ilerliyor. Filmin yer yer televizyon estetiğine yaklaşması (hem reji hem de oyunculuk anlamında) eleştirilebilir elbette ama asıl önemli olan yönetmenin kendi özgün tarzını bu anlatıma kurban etmesi bana sorarsanız. Üstüne bir de seyirciyi ters köşeye yatırma adına hikayedeki çeşitli sürpriz dönüşleri eklediğinizde asıl mesele ıskalanmış oluyor ve dört başı mamur bir sistem eleştirisi çıkmıyor ortaya ama sonuçta izleyicinin hiç zorlanmadan izlediği filmlerden biri oldu burada “İnsanlar İkiye Ayrılır” ve evet doğrudur izleyiciler de ikiye ayrılır kimileri zorlanmayı sevmez, kimileri de sever. Siz?
Stabilitenin ön planda olduğu, huzurlu bir gün. Bugün, hayatınızdaki küçük şeylere odaklanmak, mutluluğunuzu artırabilir. İçsel huzur arayışınızda, doğayla bağlantı kurmak sizi besleyecek. Eski dostlarla bir araya gelmek, güzel anılarınızı tazelemek için mükemmel bir fırsat. İş yaşamında, sabırlı ve kararlı tutumunuz takdir edilecek, işbirlikleri gelişecek. Ancak, maddi konularda temkinli olmayı unutmayın; harcamalarınıza dikkat ederek, güvenli bir finansal zemin oluşturmaya özen gösterin. Kalbinizle dinlediğinizde, ilişkilerinizde tatlı bir derinlik hissedeceksiniz; partnerinizle sakin iletişimler kurmak size fayda sağlayacak. Kendinize zaman ayırarak, ruhsal ve bedensel sağlığınıza dikkat etmek, günün enerjisiyle uyum içinde olmanızı sağlayacak.
Bugün iletişimin vurgulandığı bir gün. Zihninizin aktif olduğu bu dönemde, yeni fikirler geliştirmeye ve çevrenizle etkili bir şekilde etkileşim kurmaya hazır olun. Sosyal bağlantılar kurmak, grup aktivitelerine katılmak ve düşüncelerinizi özgürce ifade etmek için harika bir fırsat var. Yeteneklerinizi paylaşmak, size yeni kapılar açabilir ve ilham verici insanlarla bir araya gelmenizi sağlayabilir. Hızlı düşünebilir ve anlık kararlar alabilirsiniz, ancak duygusal tarafınızı da unutmamalısınız. İçsel huzur arayışınızı dengelemek önem kazanıyor. Esnekliğinizi koruyarak, ruh halinizi yükseltecek aktivitelerde bulunmak faydalı olabilir. Yeni bilgiler edinip öğrenme şevkinizi artıracağınız durumlar ortaya çıkacak. Sevdiklerinizle geçireceğiniz zaman, derinlemesine sohbetler ve bağlantılar kurma fırsatını beraberinde getirebilir.
Duygusal derinlikler, bugün seni etkisi altına alacak. Aile bağları ve sevdiklerinle olan ilişkilerin öncelik kazanıyor. İçsel huzurunu sağlamak için zaman ayırmalısın; yalnız kalmak, düşüncelerini toplamak için iyi bir fırsat olabilir. Sezgilerin güçlü, bu nedenle iç sesine kulak vermen faydalı olacaktır. Belki de daha önce göz ardı ettiğin bazı duygusal meseleler gün yüzüne çıkabilir. Bu durum, seni rahatsız edecek gibi görünse de, bu süreci sağlıklı bir şekilde ele alırsan olumlu gelişmelere yol açabilir. Kendine karşı nazik olmayı unutma. İş yerinde daha yalnız çalışmak isteyebilirsin; bu, yaratıcılığını besleyecek. Kendi ihtiyaçlarına odaklanarak, içsel dinginliğini bulabilirsin. Huşu ve anlayışla dolu bir gün seni bekliyor; çevrendekilere karşı empati göstererek derin bağlar kurabilirsin.
Bugün, içindeki liderlik ruhunu ve yaratıcılığını ön plana çıkarma fırsatların var. Cesur adımlar atmak ve hayallerini gerçeğe dönüştürmek için elverişli bir atmosferdesin. Sosyal çevren, seni destekleyen ve ilham veren kişilerle dolup taşacak. Kendine olan güvenin, başkalarına da ilham verebilir. İş veya projelerde öne çıkma arzun artabilir; bu durum liderlik vasıflarını ortaya koymana yardımcı olacak. Romantik ilişkilerde duygusal derinlik arayışında olabilirsin, bu yüzden hislerini açık bir şekilde ifade etmek önemli. Bugün, içsel ihtiyaçlarına kulak vererek, yenilikçi ve cesur kararlar alma günüdür. Kendini ifade etmekten çekinme; enerjini, tutkunu ve zekânı sergilemek için harika bir zaman.
Bugün, detaylara olan düşkünlüğün ve mükemmeliyetçi tavrın ön planda olacak. İş yerindeki projelere daha fazla odaklanabilir, organize olma becerini sergileyebilirsin. Belki bir sorunu çözmek için alışılmadık bir yöntem deneyeceksin. İletişim becerilerin oldukça güçlü, bu yüzden ekip arkadaşlarınla koordineli bir şekilde çalışmak seni başarıya taşıyacak. Olaylara analitik bir yaklaşım sergilemekle birlikte, duygusal tarafını ihmal etmemeye çalışmalısın. Yakın ilişkilerde ise, nazik ve anlayışlı olmak, iletişimde kalp vurgusu yapmanı sağlayacak. Bulunduğun çevrenin ihtiyaçlarına duyarlı olman, takdir edilecektir. Kendine biraz zaman ayırmayı unutma, içsel huzurunu bulmak için gerekli. Kısa bir yürüyüş veya meditasyon, zihnini sakinleştirip yenilenmene yardımcı olabilir.
Bugün dengeleri sağlama arayışında olacaksın. İlişkilerde uyum ve anlaşmazlıkların üstesinden gelmek için diplomatik bir yaklaşım benimsemen gerekebilir. Sanat ve estetik konularına ilgi duyabilir, yaratıcılığını ön plana çıkaracak fırsatlarla karşılaşabilirsin. Sosyal ortamlarda daha fazla vakit geçirmeye, yeni insanlarla tanışmaya açık olabilirsin. Duygusal olarak derin bağlantılar kurma isteğin artacak, bu nedenle yakın arkadaşlarınla ya da partnerinle kalp kalbe olacağın anlar yaşayabilirsin. Karar verme süreçlerinde başkalarının fikirlerini dikkate almak sana yardımcı olacak. Bugün, içsel huzuru bulmak için kendine zaman tanımaya özen göstermelisin. Unutma, dengeyi sağlamak, hem kişisel hem de toplumsal alanlarda önemli bir rol oynar.
Duygusal derinliklerin keşfine çıkıyor, içsel bir yolculuğa adım atıyorsun. Bugün, kalbindeki hislerin ve düşüncelerinin yoğunluğu arasında kaybolmadan, sezgilerine güvenmek önemli. Belirsizlikler seni tedirgin etse de, kararlılığın ve cesaretin sayesinde bu labirentten çıkabilirsin. İletişimde samimi olmaya özen göster, karşındaki kişilerin içini de dinginleştirebilirsin. Gökyüzündeki hareketler, gizli kalmış duyguları açığa çıkarma fırsatı sunuyor; bu nedenle, cesur ol. Aynı zamanda başkalarının sorunlarına duyarlı bir yaklaşım sergileyeceğin bir dönemdesin. Dünyevi zevklerin peşine düşmek isteyebilirsin, ama ruhsal dengeyi korumak da önem taşıyor. Kendine zaman ayır, meditasyon yap veya doğa yürüyüşü gibi etkinliklerle ruhunu besle. Her şeyin bir dengesi var; arzularınla ruhsal ihtiyaçların arasında bir köprü kurmak, seni daha güçlü kılacak. Bugün, ikili ilişkilerde de derinleşebilirsin, fakat geçmişle yüzleşmekten korkma. Geçmişteki bazı olaylar, bugün gelişim yolunda sana rehberlik edebilir. Anın tadını çıkar ve içsel sesine kulak ver.
Macera arayışında, yeni deneyimlere açık bir dönemdesin. Seyahat planları veya tanımadığın insanlarla ilişkiler kurmak, seni besleyen bir enerji yaratabilir. Entellektüel merakın, seni çeşitli konularda derin düşüncelere sevk edebilir. Bu süreçte, içsel özgürlüğüne olan tutkun artıyor; sınırlarını zorlamaktan korkma. Ancak fazla iyimser olmaktan kaçınmalısın; gerçekçilik, hayalperestliği dengelemek için önemli. Aynı zamanda, sosyal çevrenle daha fazla etkileşim kurarak duygusal destek alabileceğin fırsatlar ortaya çıkabilir. Yeni dostluklar, yaşam alanını zenginleştirebilir. Kendi ihtiyaçlarına odaklanmak, ruh halini iyileştirir ve seni daha mutlu bir hale getirebilir. Bu dönemde yaratıcılığını ön plana çıkaracak faaliyetler bulmak da faydalı olabilir; sanat, müzik ya da yazı gibi girişimler, senin için doyurucu bir ifade yolu sunar.
Disiplin, azim ve sorumluluk arayışında olduğun bir dönemdesin. Kararlılığının pekiştiği bu gün, önündeki hedefler için gerekli adımları atmaya hazır hissediyorsun. Düşüncelerin netleşiyor; hayal ettiğin projeleri hayata geçirmek adına gereken motivasyonu bulabilirsin. Kariyer odaklı düşünmek, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerinde destek sağlayabilir. Önemli bir anlaşma ya da iş teknik detaylarına odaklandığın bir gün olabilir. Sağlık ve rutinlerine dikkat etmelisin; enerji seviyeni yüksek tutmak için doğal yol ve yöntemleri tercih etme gerekliliğin var. Güvenilir arkadaşlarınla derin sohbetler yapabilir, duygusal yüklerinden biriyle yüzleşme fırsatı bulabilirsin. Kendi içsel sesine kulak ver ve gereksiz stres yaratmaktan kaçın. Finansal konularda tedbirli olmayı ihmal etme; geleceği düşünmek, fark yaratabilir. İyi planlanmış bir gün, tüm bu mücadelenin getireceği olumlu sonuçları da beraberinde getirebilir.
Bugün kendini yenilikçi ve özgür hissetme arzusu içinde olacaksın. Sosyal çevrenden gelen ilham, yaratıcı fikirlerin hariçten girmesine neden olabilir. Arkadaşlarınla yapacağın tartışmalar, yeni bakış açıların ortaya çıkmasına vesile olabilir. Yalnız kalmayı istemeyeceksin; bu yüzden farklı etkinliklere katılmak isteği içinde olacaksın. İçsel olarak güçlü bir bağımsızlık hissedecek, toplumsal konulara duyduğun merak sana yeni projeler ve başlangıçlar getirebilir. İletişim becerilerin bu dönemde oldukça etkili olacak, düşüncelerini net bir şekilde ifade edebilirsin. Belirsizlikler seni korkutmasın; cesur adımlar atarak kendine güvenmelisin. Unutma, bugün keşif yapmak için harika bir zaman dilimi!
Bugün duygusal bir derinlik içinde dolanıyorsun. İçsel sezgilerin oldukça güçlenmiş ve kişisel ilişkilerinde önemli kararlar alma eşiğindesin. Başkalarının hislerine karşı duyarlılığın tam anlamıyla parlayacak ve bu da bazen seni zorlayabilir. Kendini ifade etme konusunda cesur olmalısın; hayallerini paylaşmaktan çekinme, bu senin için kreatif bir kapı aralayabilir. Arkadaşlık ilişkilerinde küçük sürprizlerle dolu bir gün seni bekliyor. İyimserliğin, çevrende olumlu bir hava yaratırken, birlikte olduğun insanlarla keyifli anılar biriktirme fırsatını yakalayacaksın. Ancak, derin duygular içinde kaybolmamak için kendine de zaman tanımalısın. İçsel dengeyi sağlamak, seni daha da güçlendirecek ve önündeki zorluklarla başa çıkmanı kolaylaştıracak. Kendi sınırlarını belirleyerek başkalarına da alan tanımalısın; bu, ilişkilerini daha sağlıklı bir zemine oturtabilir.
