1
“Kırmızı Oda ” ya da “Masumlar Apartmanı” gibi son zamanlarda moda olan psikolojik TV dizilerinin ya da otizm konusuna getirdiği farklı bakışla dikkati çeken “Mucize Doktor” gibi bir dizinin belki de en temel özelliği güçlerini empatide bulmaları.
Dizilerin olmazsa olmazı genellikle şiddettir. Bir adaletsizlik, bir haksızlık, travmatik bir olay şiddet duygusunu öyle bir tetikler ki insanlar bir kin ve öfke döngüsünün içinde yuvarlanmaya başlarlar. Senaristler kimi kez kendilerini bu kurguya öylesine kaptırırlar ki şiddet döngüsünün sürebilmesi için hiç de inandırıcı olmayan yapay olayları ardı ardına sıralamakta sakınca görmezler. Önemli olan tek ilke gerilimi yüksek tutarak reytingi sağlamaktır. Böylece şiddet olgusu öyküden soyutlanarak bağımsızlık kazanır. Dizilerin pek çoğunda böyle bir kurgu göze çarpıyor. Kadınlar ise şiddet döngüsünün içinde sadece araç olarak yer alarak onları kurtaracak kahramanlarını beklerler. Savaşan, aktif olan her zaman erkeklerdir.
Yukarıda sözü edilen diziler ise empati duygusunu odak alan farklı yaklaşımlarıyla dikkati çekiyorlar. Bu açıdan da alışıldık ‘toksik’ (zehirli) dizi estetiğinden uzaklaşıyorlar. Bu tür dizilerde genellikle normal olmadıklarını düşündüğümüz sıra dışı insanlar gösterilir. Mucize doktor Ali Vefa, “Masumlar Apartman”ında delirmenin eşiğinde yaşayan garip insanlar ya da “Kırmızı Oda”da psikolojik tedaviye gelen insanlar alışılmışın dışında dünyaları sunar bizlere. Görmemekte, duymamakta ısrar ettiğimiz bu dünyalar gerçi karanlıktır ama aydınlığa çıkış yolu da hep vardır. İşte asıl mucize de budur.
“Masumlar Apartman”nın kendi hayal dünyasında yaşayan çocuksu karakteri Gülben ya da Mucize Doktor Ali Vefa saflıkları, naiflikleri ve iyi kalplilikleriyle Dostoyevski’nin Budalası’nı andırırlar. Ali Vefa karakteri ise vur kırdan başka bir şey bilmeyen erkekler dünyasından çok uzak bir yerlerdedir, belki de en önemli özelliği sevgi ve empati gücüyle erkeklik hapishanesinin duvarlarını kırmış olmasıdır. Böylece eril bir dünyanın sınırlarını hiç aşamayan babasıyla da yüzleşebilir. Yüreklerin buzlaştığı bir dünyada Ali Vefa ve Gülben karakterlerinin böylesine temiz kalpli olmaları insanların birbirlerine sevgiyle dokunabildikleri ütopik bir dünyaya işaret eder. Belki de asıl örnek insanlar deli diye gülüp geçtiğimiz Gülben ya da otizmli olarak ötekileştirdiğimiz Ali Vefa’dır. Çünkü onlar sıra dışılıklarıyla sadece kendilerini değil, çevrelerini de dönüştürerek mucizeler yaratırlar. Yaşam aslında mucizelerle doludur ama bunu görüp yaşayabilenler kolaylıkla küçümsediğimiz, ötekileştirdiğimiz insanlardır. Kuşkusuz karakterlere büyük bir duyarlılıkla can veren Taner Ölmez ve Merve Dizdar’ın oyunculuk başarılarının payı da bunda çok büyüktür.
“Kırmızı Oda”nın haksızlıklara uğramış travmatik insanları ise kırmızı odadaki psikolojik ( terapi) seanslarda kendilerini anlatma cesaretini buldukları anda geçmişleriyle ve şimdileriyle yüzleşme sürecinin içine girerler. Karanlık dünyalarının çıkışı geçmişlerinde gizlidir. Büyük iniş ve çıkışlarla dolu olan iç yolculukları onların da kendi gizilgüçlerini, başka bir deyişle kendi içlerindeki mucizeyi keşfetmelerini sağlar. Yaşadığımız kısır döngüden kurtulmamız bizim elimizdedir, yeter ki isteyelim mesajını vermektedir bu dizi bizlere. Öte yandan taciz, tecavüz, ensest, mafya ilişkileri ve şiddetin kol gezdiği çürümüş bir toplumda yaşananlar, özellikle kadınların açısından öylesine ağırdır ki bu karanlıktan kurtulmak hiç de kolay değildir. Kendini başkasının yerine koymak, acısını paylaşmak, sorular sorarak çözüm üretmek gibi bir duruşun her zaman çıkış yollarının açabileceğini sezdirir bu diziler bize. Böylece arabesk şarkılardan Yeşilçam filmlere değin çok sevdiğimiz kurban öyküleri tam anlamıyla yapıbozuma uğrar. Çözüm dış etkenlerden çok bizim elimizdedir. Öte yandan çözüm arayışında yine toplumda en çok ezilen kesimin, kadınların payı da çok büyük.
Kuşkusuz sözünü ettiğim bu dizilerin eleştirilecek yanı da çoktur. Sözgelimi “Masumlar Apartmanı”nda Safiye ile Naci’nin çocukluktan başlayan ve Yeşilçam filmlerine taş çıkaracak bir biçimde gelişen iç bayıltıcı aşk öyküsü, karakterlerin yaşadığı travmaların tetikleyicisi ‘anne-canavarının’ korkutucu bir hayalet olarak ikide birde ortaya çıkması, “Kırmızı Oda”daki psikoloğun en büyük travmaları bile birkaç soruyla dönüştüren sihirli gücü, “Mucize Doktor”un hastanelerine düşen insanlara yardım etmek için birbirleriyle yarışan özverili, iyi kalpli doktorları ve dizilerimizin olmazsa olmazı izleyicinin dayanma gücünü iyice zorlayarak uzadıkça uzayan anlamsız sahneler dizilerin inandırıcılığına iyice gölge düşürse bile, oyuncuların bir an bile düşmeyen şaşırtıcı performansı bu dizileri alışık olduğumuz vurdulu kırdılı dizilerden yine de ayırıyor.
Yer yer gülerek, yer yer hüzünlenerek izlediğimiz bu sımsıcak diziler kuşkusuz “Terapi” (Arte’de Fransız yapımı) gibi Avrupa yapımı psikolojik dizilerden kesin çizgilerle ayrılıyor. Tıpkı “Kırmızı Oda”da olduğu gibi “Terapi”de de insanlar sorunlarına psikolojik seanslarda çözüm ararlar. Gerek senaryo gerek oyunculuk açısından neredeyse matematiksel bir düzen içinde tıkır tıkır işleyen “Terapi” dizisi (hiçbir sahnenin gereksiz yere uzatılmaması) gerçi gerçekçidir ama sıcak insan ilişkilerine hiç yer vermediği gibi mizaha da hiç fırsat tanımaz. Böylece iç daraltıcı, asık yüzlü bir dizi olarak gelişir.
Sonuçta bu dizilerden hangisi insana gerçekten dokunuyor, hangisinin milyonları etkileyebilecek aydınlatıcı bir gizilgücü var diye sorarsanız sözünü ettiğim aksamalara karşın bizdeki psikolojik dizilerin önde gittiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bunun da temel nedenin empati olduğunu düşünüyorum. “Terapi”de kendi dışına çıkamama, narsisizm, yaşanamayan ya da yanlış yaşanan cinsellik ve saldırganlık gibi izlekler ele alınırken empati olgusu çok geri planda kalıyor. Acaba bizdeki kaotik yaşama kıyasla her şeyin düzen içinde olduğu Avrupa’da empati sınıfta mı kaldı?
Sonuçta “Terapi”nin kendi içine dönük, asık yüzlü, saldırgan ve mutsuz insanlarıyla “Kırmızı Oda”, “Masumlar Apartmanı” ve “Mucize Doktor”un hayat dolu, komik, neşeli, hüzünlü ya da öfke ve şiddet dolu insanları arasında uçurumlar olduğunu söyleyebiliriz.
Öte yandan gerek senaryo gerek oyunculuk bazında büyük bir başarıyla işlenen humor anlayışı da sözünü ettiğim yerli dizileri özel kılıyor. Kendi hayal dünyasıyla gerçekler arasında sıkışan Gülben’in yaşadıkları, Ali Vefa’nın hastane yaşamına ayak uydurmak için harcadığı çabaların yarattığı komik durumlar, Masumlar Apartmanı’ndaki kız kardeşlerin hiç bitmeyen temizlik takıntıları, Kırmızı Oda’daki mafya babası Delikanlı Sadi’nin (Erkan Petekkaya) içindeki sevgi dolu küçük çocuk vb. karakter ve durum güldürüleri bu dizilere bambaşka bir sıcaklık katıyor.
Bugün enerjin yüksek, etrafındaki insanların ilgisini çekmeyi başaracaksın. Kararlılığın ve cesaretin, karşılaştığın zorlukların üstesinden gelmene yardımcı olacak. Aşk alanında yeni gelişmeler mümkün; kalbinin sesine kulak ver. İş hayatında ise inisiyatif almak, projelerini bir adım öne taşıyabilir. Sosyal davetlerde daha fazla yer alarak yeni bağlantılar kurma fırsatı bulabilirsin. Ancak dikkatli ol; öfke ve sabırsızlık bazı iletişim sorunlarına yol açabilir. Eğer sakin kalmayı başarabilirsen, bu süreçte kendini kanıtlayabilir ve hedeflerine bir adım daha yaklaşabilirsin. İçsel düşüncelerinle yüzleşmek, kişisel gelişimine katkı sağlayacak. Kendine güven ve hayallerinin peşinden koş!
Bugün sosyal etkileşimler ön planda. Konuşma yeteneğinle çevrendekileri etkileyebilirsin, bilgi alışverişi yaptıkça kendini daha enerjik hissedeceksin. Farklı bakış açılarına açık olman, yeni keşifler yapmanda yardımcı olacak. İçinde bulunduğun durumlarla ilgili düşüncelerini paylaşma ihtiyacı duyabilirsin; bu, ilişkilerin derinleşmesine yol açabilir. Aynı zamanda, düşüncelerinle yaratıcı projelerde yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeye açık olmalısın. Kısa seyahatler veya iletişim yoluyla yeni insanlarla tanışmak, sana ilham verecek. İçsel merakın ve öğrenme isteğin gün boyunca seni yönlendirecek. Unutma ki, anlık değişimler ve sürprizler, günün renklerini daha canlı kılabilir.
Duygusal yoğunlukların artacağı bir gün. İçsel huzurun, sevgi dolu ilişkiler içinde bulacağın destekle güçlenecek. Ailevi bağların, geçmişle yüzleşmek ve anıları tazelemek için harika bir zemin sunuyor. Aynı zamanda, kendini ifade etme konusunda cesur adımlar atabileceğin bir dönemdesin. Kalbini dinlediğinde, aslında neye ihtiyaç duyduğunu daha iyi anlayabilirsin. İş veya kariyer alanında farklı fırsatlar kapını çalabilir; sezgilerine güvenerek değerlendirmelisin. Unutma, kendine gösterdiğin naz ve şefkat, diğerlerine de yansıyarak etrafındaki atmosferi olumlu bir şekilde etkileyecek. Dinlenmek ve kendine zaman ayırmak da oldukça önemli. Karar alma süreçlerinde aceleci davranmamaya özen göstererek, içsel sesini dinlemen faydalı olacak.
Bugün, içindeki yaratıcı potansiyeli daha fazla keşfetmek için mükemmel bir zaman. Göz alıcı fikirler havada uçuşuyor ve bu da seni başkalarına ilham verme konusunda güçlü kılacak. Sosyal ilişkilerde dikkatli olman gerekebilir; bazen nemariz ve dominant tavırların, sevdiklerinle aranda yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Duygusal olarak derin bir bağ kurmak istediğin bir kişiyle karşılaşabilirsin; bu, içindeki romantizmi uyandıracak. Ayrıca, sağlık alanında kendine biraz daha fazla dikkat etmelisin. Enerjini yükseltmek için spor yapmayı veya doğada vakit geçirmeyi deneyebilirsin. Bugün, kendini ifade etme konusundaki cesaretin ve kararlılığın, sana sürpriz kapılar açabilir. Unutma, kendi potansiyelini fark etmek ve onu kullanmak, başarıya giden yolda en önemli adım.
Gününüzde detaylara odaklanma isteğiniz artacak. Karşılaştığınız sorunların üstesinden gelmek için mantıklı ve pratik bir yaklaşım benimseyeceksiniz. İş yerinde veya eğitim hayatında dikkatli olmalı, her ayrıntıyı gözden kaçırmamaya gayret etmelisiniz. Eleştiriler alabilir, fakat bunları yapıcı bir şekilde değerlendirip kendinizi geliştirmek için fırsat olarak göreceksiniz. Sağlığınıza dikkat etmeli, bedeninize iyi gelen alışkanlıklar edinebilirsiniz. Sosyal hayatınızda ise arkadaşlarınızdan destek alarak rahatlayacak ve moral bulacaksınız. Gün sonunda, tüm çabalarınızın karşılığını almanın huzurunu taşıyacaksınız.
Dengede kalma arayışın bu dönemde belirginleşecek. İlişkilerde uyum ve denge sağlamak için biraz daha fazla çaba sarf etmen gerekebilir. Sosyal ortamlarda karşılaşacağın insanlarla derin ve anlamlı etkileşimler yaşama şansın var. Yeni bağlar kurmak isteyebilir, ancak mevcut ilişkilerini de gözden geçirmek isteyebilirsin. Estetik ve güzellik kavramları yine seni cezbetmeye başlayacak; belki de bir değişim yapmak, görünümünde küçük dokunuşlar yaratmak isteyebilirsin. İçsel huzuru bulmak için doğayla vakit geçirmek, sanatla ilgilenmek veya meditasyon yapmak faydalı olacaktır. Sezginin güçleneceği bir gün; içsel sesine kulak vermek önemli. İş veya finansal konularda, aceleci kararlar almak yerine daha dikkatli düşünmen gerekebilir. Gökyüzündeki enerjiler, her şeyin denge içinde ilerlemesini sağlıyor; fırsatları değerlendirirken dikkatli olmalısın.
Derin duyguların ve gizli düşüncelerin yüzeye çıktığı bir gün. İçsel bir keşif yapma arzusu hissedebilirsin. Eski ilişkiler, belki de yarım kalan konuşmalar gündeme gelebilir. Samimi ve derin bağlar kurma isteği içindesin. Sosyal ortamlarda ilgi odağı olabilirsin; insanlar senin karizmandan etkilenebilir. Ancak, saklamak istediğin bazı duyguları tetiklenebilir. Empati ve anlayış, bu konuyu aşmanda yardımcı olacak. Cesur kararlar almak için iyi bir zaman; ne istediklerini netleştirmek, ilerlemeni hızlandırabilir. Bazen karanlık düşüncelere dalabilirsin, ama bunları olumlu bir dönüşüme dönüştürmek için bir fırsat olarak gör. Hayatın akışına güvenmeye devam et; dönüşüm sürecinde kendini bulmak için harika bir yolculuk başlamak üzere.
Bugün, kendinizi açık ve özgür hissetmek isteyeceksiniz. Yeni deneyimlere olan merakınız artacak, keşif arzunuz sizi tanıdık alanların dışına itecektir. Kişisel gelişim için önemli fırsatların kapıda olduğunu hissedebilirsiniz. Sosyal çevrenizle iletişim kurarken cesur olmalısınız; arkadaşlarınızdan alacağınız destek, sizi cesaretlendirecek.Duygusal açıdan, kalbiniz birden fazla yönüyle kendini ifade etme ihtiyacı duyabilir. Sevdiklerinizle yapacağınız derin sohbetler, ilişkilerinizi güçlendirecek. Ancak, biraz sabırlı olmanızda fayda var; duygusal dalgalanmalar geçici olacak. Yenilikçi fikirlerinizi paylaşmak için ideal bir gün, potansiyel fırsatlar ortaya çıkabilir. Hobilerinize zaman ayırmak, ruh halinizi olumlu yönde etkileyecektir.Finansal konularda dikkatli olmanız gereken bir dönemdesiniz. Harcamalarınızı kontrol altında tutmak, gereksiz risklerden kaçınmanızı sağlayacaktır. Gelecek ile ilgili planlarınızı hayata geçirmek için sağlam adımlar atmalısınız. Unutmayın, doğru zamanlama ve hazırlık her şeydir. Kendi iç sesinize güvenin; bugün kararlılığınız, hedeflerinize ulaşmanızı sağlayacak.
Kariyer konusunda adımlar atma zamanı. Hedeflerin üstünde yoğunlaşmak, başarıya giden yolda atılacak sağlam adımlar için güç verecek. İş ortamında ortaya çıkan fırsatları değerlendirme cesaretine sahip olacaksın. Finansal konularda ihtiyatlı olman gerekebilir; gereksiz harcamalardan kaçınmalısın. Aile içindeki ilişkilerini güçlendirme isteği, seni duygusal açıdan tatmin edecek ve sevgi dolu anların kapısını aralayacak. Sağlığa dikkat etmek, bedenine iyi gelmeyen alışkanlıklardan uzak durmak önemli. Gün boyunca kararlı ve disiplinli tutumun, zorlukların üstesinden gelmende yardımcı olacak. İlerlemek için gerekli olan sabrı ve özveriyi gösterebileceksin. Kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmayı unutmamalısın.
Bugün, özgürlük ve bireyselliğinize dair derin bir arzu hissediyorsunuz. Başkalarıyla olan ilişkilerde sınırlarınızı koruma isteği ağır basabilir. Sürükleyici ve ilham verici bir gün, sosyal ortamlar yeni bağlantılar kurmak için fırsatlar sunabilir. Özellikle sanatsal yönlerinizi serbest bırakacak aktiviteler, içinizdeki yaratıcı enerjiyi keşfetmeniz için itici bir güç olacaktır. Gruplar içinde liderlik rolü üstlenmekten çekinmemelisiniz, ancak başkalarının fikirlerine de açık kalmak işbirliği sürecini güçlendirebilir. Duygusal olarak, kendi iç dünyanıza dönmek ve düşüncelerinizi netleştirmek için zaman ayırmak faydalı olur. Sezgilerinizin güçlü olduğu bir dönemdesiniz; içgüdülerinizi dinleyin ve fırsatları değerlendirin. İnsanlarla olan iletişiminizde samimi ve içten olmanız, ilişkilerinize derinlik katacak. Kendinizi ifade etme biçiminiz, çevrenizdekilerin dikkatini çekecektir.
Bugün hayal gücünün ve sezginin ön planda olduğu bir gün. Kreatif projelere yönelmek, içsel dünyanı keşfetmek için harika bir zaman. Duygusal derinliklere inmek, başkalarına karşı daha empatik olmak ve ilişkilerde duygusal bağları kuvvetlendirmek için fırsatlar sunulacak. Ayrıca, ruhsal veya maddi konularda yapılacak yatırımlar ise ileride fayda sağlayabilir. Kendinle barış içinde olmak, dingin bir zihinle hareket etmek ön plana çıkıyor. Başkalarını dinlemek ve onların duygularını anlamak bugün daha da kolaylaşacak. İçsel huzuru bulma arzusu, seni farklı bir boyuta taşıyabilir. Doğaya ya da su kenarına çıkmak, ruhsal dengeni bulmana yardım edecek. Yaratıcılığını serbest bırak ve akışa kapıl. Unutma, sezgilerin bugün rehberin olacak.
