Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

17 Nisan 1940… Atatürk’ün gösterdiği çağdaş medeniyetler hedefine ulaşmak için önemli bir adım atıldı. Köy Enstitüleri açıldı. Enstitüler, açık kaldıkları 14 yıl boyunca Cumhuriyet aydınlanmasını tüm yurda yaydı… Köy çocuklarına ışık oldu.

Latif SANSÜR

Cumhuriyetimizin güneşi Köy Enstitüleri 81 yaşında

Türkiye Cumhuriyeti’nin aydınlanma yolunda eğitim sisteminin bir dönemine damgasını vuran Köy Enstitüleri’nin kuruluşunun 81’inci yılı kutlanıyor. Köy Enstitülerine giden süreç, 1936’da Çankaya Köşkü’nde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk başkanlığındaki bir toplantı ile başladı. Atatürk, “40 bin köyün 35 bini okul ve öğretmensiz. Bir çözüm bulalım” diyerek Cumhuriyet’in eğitim cephesini güçlendirmenin önemine işaret etti.

Hasan Sarıhan, Aksu Köy Enstitüsü’nde aldığı eğitimi Latif Sansür’e anlattı.

ATATÜRK HEDEFİNE DOĞRU

O yıllarda nüfusun yüzde 75’i köylerde yaşıyordu. Erkeklerin yüzde 23’ü, kadınların ise sadece yüzde 8’i okuma yazma biliyordu. Çocukların üçte birinden azı okula gidebiliyordu. Cumhuriyet aydınlanmasını Türkiye’nin dört bir yanına yaymak, karanlığa ışık olmak amacıyla 2. Dünya Savaşı’nın zor koşullarında harekete geçildi. Atatürk’ün gösterdiği hedefte ilk adım 17 Nisan 1940’da TBMM’de atıldı. 3803 Sayılı Köy Enstitüleri Yasası kabul edildi. Milli Eğitim Bakanı koltuğunda Hasan Ali Yücel, İlköğretim Genel Müdürü koltuğunda İsmail Hakkı Tonguç oturuyordu.

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu.

İŞ İMKANI DA YARATILDI

1940-1954 arasında 21 Köy Enstitüsü kuruldu. Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’e özgü eğitim-öğretim modeli ile tarihe damga vurdu. Enstitüler sayesinde hem yoksul çocuklar için aydınlanmanın yolu açıldı, hem de köylerde çeşitli meslek alanlarında iş imkanı yaratıldı. Köy Enstitülerinde 6 bin 875 eğitmen, 17 bin 341 öğretmen ve bin 599 sağlık görevlisi yetiştirildi. 27 Ocak 1954’te kapatılan Köy Enstitüleri, “Cumhuriyet’in güneşi” olarak adlandırıldı.

Enstitülerde çocuklara çağdaş ve bilimsel eğitim veriliyordu.

‘İçimizdeki cevheri ortaya çıkardı’

Kendi deyimiyle “Cahil bir köy çocuğu” iken Aksu Köy Enstitüsü’nde tam bilgili, köylüye kılavuz olarak yetiştirilen, bugün 88 yaşında olsa da ülkesi için üretmeye devam eden Hasan Sarıhan, 81’inci kuruluş yıl dönümünde Köy Enstitülerini anlattı.

Sarıhan, keman ve akordeon çalabiliyor.

Sarıhan, elbise dikmeyi, keman ve akordeon çalmayı, elektrik tesisatı çekmeyi, marangozluğu, sıva yapmayı, yoğurttan tereyağı çıkarmayı, yemek yapmayı, hatta 87 yaşındayken kitap yazmayı bile Köy Enstitüsüne borçlu olduğunu söyledi. Hasan Sarıhan, “Köy Enstitüleri, içimizdeki cevherleri çıkarıp sivriltiyor, bizi ileriye taşıyordu. Köy Enstitülerinin sihri buydu” dedi.

‘Enstitüler kapatılsa da o ruh hâlâ yaşıyor’

Cumhuriyet’in önemli değeri Köy Enstitüleri diğer okullardan çok farklıydı. Çocuklara sadece okuma yazma öğretilmiyordu. Çağdaş, bilimsel ve laik eğitime bağlı kalmak koşuluyla her enstitünün kendine özgü bir sistemi bulunuyordu.

Kümes hayvancılığı öğretildi.

‘UFKUM GENİŞLEDİ’

Aksu Köy Enstitüsü’ne gitmek üzere çıktığı köyüne, on parmağında on marifet, omzunda kemanıyla dönen, “Yıllar ne çabuk geçti” kitabının yazarı Hasan Sarıhan, orada aldığı eğitimin yaşamını nasıl değiştirdiğini şu ifadelerle anlattı: “Fethiye’nin Esen Köy (Dont) yaylasında doğan bir köy çocuğuyum. Köy Enstitüsü ile tanışınca yeni bir dünyanın varlığını öğrendim, ufkum genişledi, farklı bir çevrem oldu. Enstitü, vatanı ve halkı için üreten, kendini aydınlanmaya adayan bir insan olmanıza yardım ediyordu. Ben bugün bir iş yapıyorsam, elimden beceriler geliyorsa, zihnim, vücudum bu kadar dinçse bunu Köy Enstitüsüne borçluyum.”

Enstitüde, marangozluk ve yapı işçiliği öğretiliyordu.

‘ACISINI ÇEKİYORUZ’

Türkiye’nin kalkınmasına büyük bir ivme kazandıran Köy Enstitülerinin kapatılmasının Cumhuriyet için büyük bir kayıp olduğunu söyleyen Hasan Sarıhan, “Cehaletin önüne geçmek aydınlanma sayesinde olur. Kalkınmak, aydınlanmayı körüklemekle sağlanır. Eğer Köy Enstitüleri kapatılmasaydı, Türkiye Avrupa’nın ileri ülkeleri seviyesinde olurdu. Ülkece bunun acısını çekiyoruz kanaatindeyim. Bugün bile derim ki enstitüler yeniden açılmalı” diyerek, kendileri kapansa da Köy Enstitüsü ruhunun hâlâ ülkenin her karışında yaşadığını belirtti.

Mesleki eğitimler arasında arıcılık da bulunuyordu.

Eğitim, üretim ve sanat iç içeydi

Köy Enstitüleri, köyleri yalnızca “ekmekle” değil, kitapla, müzikle, sanatla, demokrasiyle, aydınlanmayla buluşturma adımıydı. Köy Enstitülerinde eğitim, öğretim, üretim iç içeydi. Her enstitünün kendi tarım arazisi vardı. Öğrenciler kendi ürünlerini ekip biçiyor, tarımı öğreniyordu. Fırınları vardı, kendi ekmeklerini üretiyorlardı. Kendi enerji santralleri vardı. Marangozluk, dülgerlik, yapıcılık, biçki-dikiş gibi el sanatlarında eğitim alıyorlardı. Bilimsel teknikle yapılan ziraat, kümes hayvanları bilgisi, arıcılık, ipek böcekçiliği ve balıkçılık gibi köylünün yaşam tarzını, hayatını değiştirecek meslekler öğreniyorlardı.

SANATLA BULUŞTULAR

Kendi tiyatro sahnelerinde, kendi yazdıkları piyesleri sergiliyorlardı. Örneğin Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde öğrencilerin kendi elleriyle inşa ettikleri bir açık hava tiyatrosu vardı. Carl Ebert, Ulvi Uraz, Cüneyt Gökçer gibi isimlerin eğitim verdiği Köy Enstitülerinde yerli ve yabancı pek çok oyun sergilendi.

Köy Enstitüleri öğrencileri her sene 25 tane klasik roman okuyordu. Her öğrenci en az bir müzik aleti çalmayı bilirdi. Mandolin, saz ve keman grupları vardı. Enstitülerde müzik dersi verenler arasında ünlü halk ozanları Aşık Veysel ve Ruhi Su da bulunuyordu. Köy Enstitülerinde okuyan öğrenciler sadece kendi ihtiyaçlarını karşılamıyor, köylülere de yardım ediyorlardı. Enstitülerin sağlık kolları, köyleri dolaşır hastalara bakardı. Enstitü ile tanışan her çocuk, hayatın gerçeklerini öğrenen, özgür, eleştiren ve aktif bireyler haline geliyordu.

Köy Enstitüleri, yalnızca nitelikli öğretmen yetiştirmekle kalmadı. Mezun olanların içinden birçok bilim insanı, ozan, yazar, ressam çıktı. Yazar ve ozan Dursun Akçam, Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Adnan Binyazar, Kemal Burkay, Ümit Kaftancıoğlu, Mustafa Koç, Dursun Kut, Mahmut Makal, Mehmet Özel, Pakize Türkoğlu, Ali Yüce, Tahsin Yücel, Mehmet Başaran, Ali Dündar o isimlerden sadece birkaçı. Köy Enstitüsü mezunlarından Ferhat Aslantaş, Temel Ateş, Yusuf Ziya Bahadınlı, Ali Rıza Çetiner, Hasan Fehmi Güneş, Şükrü Koç, Hayrettin Uysal, Niyazi Ünsal, Mustafa Üstündağ gibi bazı isimler de siyasete atıldı.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık
KOÇ BURCU YORUMU

Merhaba! Koç burcunun günlük burç yorumu genellikle enerjik ve hareketli bir gün geçireceğiniz yönündedir. Yeni başlangıçlar için uygun bir zaman dilimine girdiğinizi hissedebilirsiniz. İçsel motivasyonunuz yüksek olabilir ve yaratıcılığınızı kullanarak projelere yönelmek isteyebilirsiniz. Sosyal ilişkilerinizde cesur adımlar atabilir, yeni insanlarla tanışma fırsatı bulabilirsiniz. Ancak, sabırsızlık hissi yaşayabileceğiniz için ani kararlar almaktan kaçınmanızda fayda var. Kendinize biraz zaman tanıyın ve anı yaşayın.

BOĞA BURCU YORUMU

Merhaba! Boğa burcu için günü değerlendirdiğimizde, genel olarak duygusal ve maddi konularda biraz daha hassas hissetme olasılığınız var. Partnerinizle ya da yakın arkadaşlarınızla iletişime dikkat etmelisiniz; yanlış anlamalar yaşanabilir. İş yerinde ise sabırlı olmanız, projelerinizi ilerletmeniz adına faydalı olacaktır. Kreatif düşünme yeteneğiniz artıyor, bu yüzden yeni fikirler üzerinde çalışmak için ideal bir zaman. Kendinize zaman ayırarak stres atmayı unutmayın.

İKİZLER BURCU YORUMU

Merhaba! İkizler burcunun günlük yorumunda iletişim ve sosyal etkileşim ön planda olacak. Bugün çevrenizle olan ilişkilerinizi güçlendirme fırsatları bulabilirsiniz. Yeniliklere açık olmak, farklı fikirler ve bakış açıları edinmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, kendinizi ifade ederken yaratıcı ve özgün bir yaklaşım benimseyebilirsiniz. Ancak dikkat etmeniz gereken bir konu, iletişimde yanlış anlaşılmalara yol açabilecek durumlar olabilir. Dikkatinizi odaklayarak, karşı tarafın hislerini ve düşüncelerini anlamaya çalışmak iyi bir fikir olabilir. Genel olarak, keyifli ve hareketli bir gün geçirebilirsiniz.

YENGEÇ BURCU YORUMU

Merhaba! Yengeç burcunun günlük yorumuna göre, duygusal ve sezgisel bir gün geçirebilirsiniz. Aile ya da evle ilgili konular ön planda olacak. Sevdiklerinizle bir araya gelmek, geçmişe dair anılara dönmek ve duygusal paylaşımlar yapmak için uygun bir zaman. Kendinizi daha korumacı hissedebilir, evde vakit geçirmek isteyebilirsiniz. İçsel huzurunuzu sağlamak adına kendinize zaman ayırmayı unutmayın. Sosyal ilişkilerde hassasiyet göstermek, iletişimi güçlendirecektir.

ASLAN BURCU YORUMU

Merhaba! Aslan burcunun günlük burç yorumu genel olarak, yaratıcılığınızı ve liderlik yeteneklerinizi ön plana çıkarmanız gerektiğini vurgulayabilir. Bugün, sosyal ortamlarda dikkat çekebilir ve ilgi odağı olabilirsiniz. Kendinizi ifade etmekte özgür hissedebilir, projelerinizi paylaşmak için uygun fırsatlar bulabilirsiniz. Ancak, aşırı gurur veya kibirden kaçınmakta fayda var. İlişkilerde empati göstererek, uyum sağlamaya özen göstermeniz önem taşıyabilir. Kendinize güvenin, mevcut fırsatları değerlendirmek için cesur olun!

BAŞAK BURCU YORUMU

Merhaba! Başak burcunun günlük yorumuna göre, bugün organize olma ve detaylara odaklanma konusunda güçlü bir istek hissedebilirsiniz. İş ve gündelik sorumluluklarınızda verimliliği artırmak için yeni yöntemler geliştirebilir, küçük ama önemli adımlar atabilirsiniz. İletişim konularında dikkatli olmanızda fayda var; yanlış anlamaların önüne geçmek için açık ve net olmaya özen gösterin. Ayrıca, kişisel bakım ve sağlığınıza yönelik dikkat etmeniz gereken durumlar gündeme gelebilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın.

TERAZİ BURCU YORUMU

Merhaba! Terazi burcunun günlük yorumu genellikle toplumsal ilişkiler ve denge arayışı üzerine odaklanır. Bugün sosyal ortamlarda daha fazla vakit geçirebilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. İlişkilerinizde uyum sağlamak için diplomatik bir yaklaşım benimsemek faydalı olacaktır. Duygusal dengeyi korumaya çalışın ve başkalarıyla olan iletişiminizde nazik ve anlayışlı olmaya özen gösterin. Kendi ihtiyaçlarınıza da dikkat etmeyi unutmayın. Sağlık ve kişisel bakım konularına da önem vermelisiniz. Güzel bir gün geçirmeniz dileğiyle!

AKREP BURCU YORUMU

Merhaba! Akrep burcu için günlük yorumda genel olarak duygusal derinlikler ve içsel dönüşüm temaları öne çıkabilir. Bugün, ilişkilerde biraz daha samimi ve açık olma ihtiyacı hissedebilirsiniz. Ayrıca, mevcut projelerinize ve hedeflerinize daha fazla odaklanmanız gereken bir dönemdesiniz. İçsel sorgulamalar yaparak, neyi gerçekten istediğinizi anlamaya çalışabilirsiniz. Yeteneklerinizi serbest bırakma ve kendinizi ifade etme fırsatları da gündemde olabilir. Kendinize karşı nazik olun ve içgüdülerinizi dinlemeyi ihmal etmeyin.

YAY BURCU YORUMU

Merhaba! Yay burcunun günlük yorumuna göre, bugün yeni fırsatlarla karşılaşabilir ve maceraperest ruhunuz ön plana çıkabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla vakit geçirmek isteyebilir, yeni insanlarla tanışabilirsiniz. İletişim becerilerinizi kullanarak tutkularınızı paylaşmak için uygun bir zaman olabilir. Ayrıca, kısa seyahat planları yapmanın keyfini çıkarabilirsiniz. Unutmayın, içsel bilgelerinizi dinlemek ve hislerinize kulak vermek günü daha anlamlı kılabilir. Keyifli bir gün geçirmeniz dileğiyle!

OĞLAK BURCU YORUMU

Bugün kararlılığınız ve disiplinli yaklaşımınızla ön plana çıkacaksınız. İş veya kişisel projelerinizde hedeflerinize odaklanmak, size büyük kazançlar sağlayabilir. Etrafınızdaki insanlarla olan iletişiminiz önem kazanabilir; işbirlikleri ve ortak projeler için uygun bir zaman. Duygusal konularda da içsel tavsiyelere kulak vermeniz, ilişkilerinizde daha sağlıklı bir denge kurmanıza yardımcı olabilir. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın; molalar vermek, yaratıcılığınızı artırabilir.Unutmayın, bu yorum genel bilgilere dayanmaktadır. Kişisel deneyimleriniz farklılık gösterebilir.

KOVA BURCU YORUMU

Merhaba! Kova burcunun günlük burç yorumunda, yenilikçi fikirlerin öne çıkabileceği bir dönemdesiniz. Sosyal ilişkilerinizde daha açık ve samimi olmanız, çevrenizle olan bağlarınızı güçlendirebilir. Eğlenceli aktiviteler ve grup etkinlikleri sizi çekebilir. Ayrıca, yaratıcı projelere zaman ayırmak, sizi motive edebilir. Zihin açıklığına ve esnekliğe dikkat edin; bu, yeni fırsatları değerlendirmenize yardımcı olacaktır. Kendinize zaman ayırmayı unutmayın!

BALIK BURCU YORUMU

Merhaba! Balık burcu için günlük yorumda, sezgilerinize güvenmeniz gereken bir gündesiniz. İçsel duygularınıza ve yaratıcı düşüncelerinize odaklanmak, yeni ilham kaynakları bulmanıza yardımcı olabilir. Sosyal ilişkilerde samimi ve anlayışlı olmaya özen gösterin; yakın çevrenizdeki insanlarla derin bağlantılar kurma fırsatı yakalayabilirsiniz. Kendi ihtiyaçlarınıza da zaman ayırmayı unutmayın. Kendinizi iyi hissetmek için küçük keyif anları yaratmayı deneyin.

  • ÇOK OKUNAN
  • YENİ
  • YORUM