1
Türk rock müziği sanatçısı, besteci, tiyatrocu, sinema oyuncusu, Anadolu rock türünün kurucularından Cem Karaca, ölümünün 17. yılında anılıyor. Apaşlar, Kardaşlar, Moğollar ve Dervişan gibi birçok grupla çalışan ve grupların hem kurucusu hem de yöneticisi olan Cem Karaca, güçlü bir rock kültürü yaratılmasının öncülerinden oldu. ‘Anadolu Rock Ozanı’ olarak tanınan Karaca, vefatından bugüne birçok ölümsüz eser bıraktı.
Peki güçlü sesi, benzersiz yorumu ve etkileyici sahne tavrı ile hafızalara kazanan Cem Karaca kimdir?
Tam adıyla Muhtar Cem Karaca, 5 Nisan 1945 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Azerbaycan asıllı Mehmet Karaca ve annesi Ermeni asıllı Toto Karaca (İrma Felegyan) olan Cem Karaca, sanatla iç içe büyüdü. Karaca, yeteneğini fark eden annesi sayesinde henüz 6 yaşındayken müzik eğitimine başladı. 6-7 Eylül Pogromu durulduktan sonra Cem Karaca, Robert Koleji’ne kaydoldu. Orta öğrenimini Robert Lisesi’nde yapan Cem Karaca’nın, müzikle ilk tanışması annesinin teyzesi Rosa Felegyan’ın Cem Karaca’ya piyano notaları ve piyano nağmeleri öğretmesiyle oldu. Karaca’nın ses yeteneğini ilk annesi Toto Karaca keşfetti. 1962’de Beyoğlu Spor Kulübü’nde arkadaşlarının isteği üzerine şarkı söyledi, daha sonra grup kurmaya karar verdi. Gruba o dönemin ünlü sanatçılarından İlham Gencer destek oldu. Cem Karaca’nin ilk grubu 1963’te Dinamikler oldu. 1963’ün sonunda grup dağıldı. Kısa bir süre “Cem Karaca ve Bekledikleriniz” adlı bir grupta çaldı. Bu gruptan kısa bir süre sonra ise Gökçen Kaynatan’ın orkestrasında çaldı ancak bu beraberlik de uzun sürmedi. Aynı sene “Cem Karaca ve Jaguarlar” kuruldu. 1965’te Altın Mikrofon yarışmasına başvursalar da, grup ön elemeyi geçemedi.
1965’te ilk evliliğini tiyatro sanatçısı Semra Özgür ile yapan Karaca, evlendikten 3 gün sonra askere gitti. Bu dönemde Karaca, Anadolu kültürünü tanımaya başladı. Türk ozanlarından Aşık Mahzuni Şerif ile tanıştı. Cem Karaca, Şubat 1967’de ise gitarist Mehmet Soyarslan’ın kurduğu Apaşlar grubu ile bir araya geldi. Karaca, grup ile birlikte Altın Mikrofon 1967’ye katıldı. Yarışmaya katıldıkları Emrah şarkısı Erzurumlu Emrah’ın şiirine yapılmış bir Karaca bestesiydi. Yarışmada Karaca’nın grubu ikinci oldu. Cem Karaca ve Apaşlar, 1968’de Almanya’ya gidip Ferdy Klein Orkestrası ile 45’likler kaydetti. Bu dönemde Soyarslan şarkısı “Resimdeki Gözyaşları”, Karaca’nın Emrah’tan sonraki ikinci hit parçası oldu. Bu plak sonrası büyük bir Türkiye turnesi oldu. Ayrıca Almanya’da konserler devam etti. Ayrıca yurtdışına açılmak için İngilizce bir 45’lik kaydedildi. Bunlar Resimdeki Gözyaşları ve Emrah’ın İngilizce versiyonlarıydı. Bu dönemde Cem Karaca, tiyatro sanatçısı Meriç Başaran ile evlendi. Sene sonunda Milliyet’in 1968’in “En Sevilen Erkek Şarkıcıları” anketinde 4. oldu. “Yılın Melodileri” anketinde ise Resimdeki Gözyaşları Türkçe şarkılar arasında 3. oldu. Türkçe ve yabancılar karışık listede ise Resimdeki Gözyaşları dokuzuncu, Cem Karaca bestesi “Ümit Tarlaları” ise 24. oldu.
“Bu Son Olsun / Felek Beni” plağından sonra grup dağıldı. Aynı yıl Cem Karaca, Bunalım grubunun prodüktörlüğünü ve menejerliğini yapmaya başladı. İlk 45’likleri “Taş Var Köpek Yok/Yeter Artık Kadın” şarkılarının ikisinin de söz ve bestesinde Cem Karaca’nın da adı geçmektedir. Bu 45’likten sonra bu işi bırakan Karaca, grubun bateristi Hüseyin Sultanoğlu’nu kendi grubu Kardaşlar’a almıştır. 1970’in başında grup üyelerinde birçok değişiklikler oldu. Grup üyeleri sabitlendikten sonra, Almanya’da kayıt yapmaya karar verdiler ancak salgın hastalık yüzünden, Karaca ve Kardaşlar Almanya’ya gidemedi. Bu yüzden Cem Karaca, tek başına Köln’e gitti. Kendi besteleri ve Anadolu türkülerini yine Ferdy Klein orkestrası ile kaydetti. 1970 Kasım’ında ise Karaca ve Kardaşlar “Dadaloğlu/Kalender” 45’liğini yayınladı.
Cem Karaca 1972‘ye ödülle başladı. Hey Dergisi tarafından “1971’in en iyi erkek şarkıcısı” seçildi ve Hey’in turnesine katıldı. Ancak Kardaşlar gitaristi Seyhan Karabay ile anlaşmazlıklar yaşanmaya başladı ve Karaca, Kardaşlar ile yollarını ayırdı. Cem Karaca, Kardaşlar’dan ayrılıp Anadolu Rock’ın güçlü sesi Moğollar’la birleşirken, Kardaşlar da Moğollar’la anlaşamayan Ersen Dinleten’i gruplarına dahil etti. Kasım 1972’de Hey dergisi için verdikleri konserde ilk kez sahne aldılar. Yıl sonunda Milliyet’in anketinde Cem Karaca, en iyi erkek şarkıcılar listesinde 2. oldu, Moğollar ise en iyi yerli topluluk seçildi. Hey Dergisi’nde ise ikisi de kendi dallarında 1. seçildiler. Grubun asıl başarısı 1974’ün başında kaydedilen “Namus Belası” şarkısı ile kazanıldı. Şarkı çok popüler oldu, öyküsü Hey dergisinde çizgi roman olarak yayınlandı. Ancak bu plak sonrası Cahit Berkay çalışmalarını Fransa’da devam ettirmeye karar verince Cem Karaca ve Moğollar yollarını ayırdı.
Moğollar’dan ayrılan Cem Karaca, önce Fransa’ya gitmeyen Moğollar elemanları Mithat Danışan ve Turhan Yükseler ile “Karasaban” grubunu kurdu ama ömrü uzun olmadı. Mart 1974’te Dervişan grubunu kurdu. Şubat 1975’te “Tamirci Çırağı” yayınlandı. 1975’in sonunda “Mutlaka Yavrum/Kavga” 45’liği yayınlandı. Aynı yıl Cem Karaca, Hey dergisi tarafından bir kez daha en iyi erkek şarkıcı olarak seçildi. Cem Karaca ve Dervişan, 1978’in başında 1 Mayıs plağından sonra yollarını ayırdı.
Cem Karaca, Dervişan sonrası çoğu Kurtalan Ekspres’ten olmak üzere bir müzik grubu kurdu. Adını da Türkiye’nin iki ucu olan Edirne ve Ardahan’dan esinlenerek Edirdahan koydu. Ancak grup 20 gün sonra Kurtalan Ekspres elemanlarının eski gruplarına dönmesiyle eleman değişikliğine uğradı. 1978’de Cem Karaca, Edirdahan ile kaydettiği ilk ve son teklisi Safinaz’ı yayınladı. Cem Karaca, 1979’da Londra’daki dünyaca ünlü Rainbow Arena’da konser verme başarısı gösterdi. 1979’da grup dağıldı, Cem Karaca da uzun yıllar sonra ilk kez yanında bir grup olmadan solo olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde ayrıca Almanya’ya taşındı. Karaca, çeşitli nedenlerle 6 Ocak 1983’te Yılmaz Güney ile aynı gün Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Vatandaşlıktan çıkarılmasına sebep olan davadan beraat etti. 1987’de de hakkında verilen gıyabi tutuklama kararı kaldırıldı. 29 Haziran 1987’de Cem Karaca, Türkiye’ye döndü.
22 Temmuz 1992’de annesi Toto Karaca hayatını kaybetti. Cem Karaca, bir süre müzikle aktif olarak ilgilenmedi. 1994’te TRT’de Raptiye adlı programı sundu. 1995’te ise Flash TV’de Cem Karaca Show’u, 1996’da aynı kanalda “Efendime Söyleyeyim” programını yaptı. 95’te bir sanatçı grubu ile Bosna-Hersek’e gidip, savaş sonrası zor durumda olan Bosnalılara destek verdi. Sanatçının müziğe geri dönüşü 1997’nin sonunda vizyona giren Ağır Roman ile oldu. 2000’de Cem Karaca’nın da rol aldığı Kahpe Bizans’ın müziklerinin bazılarını seslendirdi. Mayıs 2001’de ise Barış Manço’nun ölümü ile vokalistsiz kalan Kurtalan Ekspres ile beraber çalmaya başladı. Sanatçı, çeşitli tiyatro oyunu, dizi ve filmlerde de yer aldı.
8 Şubat 2004 tarihinde solunum ve kalp yetmezliğine bağlı olarak ağır bir kalp krizi geçirdi. Kaldırıldığı hastanede 58 yaşında hayata gözlerini yumdu. Hastane tarafından yapılan açıklamada Karaca’nın ölüm sebebi kalp ve solunum durması olarak belirtildi. 9 Şubat 2004’te Karacaahmet Mezarlığı’nda babası ile aynı mezara defnedildi.
100’ün üzerinde plaket ve ödüllerinden bazıları;
1967: Altın Mikrofon yarışması: Emrah adlı eserin bestesi ile ikincilik ödülü. (Cem Karaca ve Apaşlar)
1971: Hey dergisi: Dadaloğlu ile birincilik ödülü. (Cem Karaca ve Kardaşlar)
1972: Hey Yılın Müzik Oskarları: “Yılın Erkek Sanatçısı”
1974: Hey dergisi: “Yılın Bestesi” – Namus Belası
1974: Demokrat İzmir: “Yılın Plağı” – Namus Belası (Cem Karaca ve Moğollar)
1975: Hey Yılın Müzik Oskarları: “Yılın Erkek Sanatçısı”
1975: Altın Kelebek: Türk Batı Müziğinde “Yılın Erkek Şarkıcısı” ödülü
1975: Ses dergisi: “Yılın Batı Müziği Sanatçısı”
1976: TGS İzmir Basın: “Yılın Erkek Sanatçısı”
1976: TGS İzmir Basın: “Başarılı Plak” – Kavga (Cem Karaca ve Dervişan)
1977: TGS İzmir Basın: “Yılın Topluluğu” – Dervişan
1977: TGS İzmir Basın: “Yılın Erkek Sanatçısı”
1990: 4. Altın Güvercin şarkı yarışması: “Yorumcu ödülü” – Kahya Yahya
1990: 4. Altın Güvercin” şarkı yarışması: “Söz Yazarı Ödülü” – Kahya Yahya
1993: Raks, Popsav ve Kültür Bakanlığı’nın düzenlediği “Türk Pop Müziğinde 35 Yıl”: “Yılın bestesi ödülü” – Namus Belası
1995: Bahçelievler Belediyesi: Basın ödülü
1999: Avrupa Gençlik Festivali “Kuzey Yıldız”
2000: Gazeteci ve Yazarlar Vakfı: Çeyrek asrı aşan gurur tablosu
2001: Burç FM: Onur Ödülü
Bugün enerjinin yüksek olduğu bir gün. Kendine güveninle başkalarının dikkatini çekeceksin. Ani kararlar almaya meyilli olabilirsin; bu, fırsatlar yaratırken aynı zamanda dikkatli olmanı gerektiriyor. Çevrendeki insanlarla olan iletişimini artırma isteği, grup aktiviteleri veya takım çalışmaları için ideal bir zaman. Ancak, yavaşlayıp düşünmek, duygusal dengeyi koruman için önemli olacak. Sevgiyle ilgili konularda tatlı sürprizler ortaya çıkabilir; duygularını ifade etmekte cesur ol. Bugün, kişisel projelerde ilerleme kaydetmen için mükemmel bir fırsat var. Maksimum verimliliği sağlamak için odaklanman gereken detaylara dikkat etmelisin. Kendi iç dünyana dönmek ve ruhsal olarak yenilenmek için de zaman yaratmalısın.
Bugün kararlılığın ve sabrının ön planda olacağı bir gün. Hayatındaki maddi konulara dair bazı fırsatlarla karşılaşabilirsin. Güven arayışın, ilişki hayatına da yansıyabilir; karşındakilerle olan iletişiminde kutuplaşmamaya dikkat et. Yaratıcılığın yükseliyor; belki de bir hobiye başlamak veya sanatsal bir çalışmaya yönelmek için uygun bir zaman. Duygusal olarak kendini rahat hissetmek, içsel dinginliğini bulmak için doğayla bağ kurmak faydalı olabilir. Güneş ışığının ve doğanın sunduğu huzur seni yenileyebilir. Finansal konulara yönelik hareketlerde dikkatli ol, ani kararlar almak yerine düşünerek ilerlemen seni daha iyi bir sonuca götürebilir. Gece saatlerinde samimi bir dostla yapacağın muhabbet, ruhsal olarak sana iyi gelecek, içsel sorunlarını hafifletecek.
Bugün iletişim yeteneklerinizi ön plana çıkaracak durumlarla karşılaşabilirsiniz. Fikirlerinizi cesurca ifade etmekten çekinmeyin; bu, etrafınızdaki insanlarla derin bir bağ kurmanızı sağlayabilir. Sosyal ortamlarda daha fazla yer almanız muhtemel, yeni insanlarla tanışabilir ve ilginç sohbetler yapabilirsiniz. Öğrenmeye açık bir ruh hali içinde olacaksınız, bu da size yeni bilgiler edinebilir veya var olan bilgileriniz üzerine derinlemesine düşünme fırsatı verebilir. Ancak, sabırsızlığı kontrol altında tutmakta fayda var; aksilikler sinirinizi bozabilir. Bugün fırsatları değerlendirin ve kendinizi ifade etmekten çekinmeyin; zira kariyer ve kişisel ilişkilerinizde olumlu bir etki yaratabilirsiniz. Aşk hayatınızda ise düz olarak ilerlemekte ve belirsizliklerden kaçınmakta fayda var, netlik sağlamak ilişkilerinizi güçlendirecek. Kısa yolculuklar veya yeni hobiler edinme isteği de gündemde olabilir, bu da ruh halinize tazelik katacaktır.
Duygusal derinlikler ve sezgisel yetenekler ön planda. Ailene, sevdiklerine karşı olan bağlılığın güçleniyor. İçsel huzur arayışında olabilirsin; belki de geçmişle yüzleşmek, eski anıları yeniden değerlendirmek isteyebilirsin. Kendini ifade etme konusunda daha açık olmalısın. Yaratıcı projelere yönelmek, düşüncelerini somutlaştırmak için harika bir zaman. Şefkat ve merhamet duyguların, çevrende bir fark yaratabilir. Kendinle barışık olabilirsin. Ancak, başkalarının beklentileri konusunda biraz dikkatli olmanda fayda var; kendi ihtiyaçlarını ihmal etmemeye özen göstermelisin. Sonuç olarak, içsel dengeyi sağlamak, hem kendin hem de sevdiklerin için olumlu dönüşler getirecek.
Bugün, içsel ışığını parlatma zamanı. Kendini ifade etme arzusuyla dolusun ve çevrendekiler, senin etkileyici duruşunu hissedecek. Yeteneklerini sergilemek, sana unutulmaz anlar kazandırabilir. Sosyal ilişkilerinde cesur adımlar atmak için harika bir fırsat. Kraliyet havasını üzerindeki gibi hisset ve başkalarının dikkatini çekmekten çekinme. Ancak, aşırı egosal tavırlardan kaçınmak önemli; zira beraberliklerinle olan dengeyi koruman gerek. İçsel gücüne güven ve yeniliklere açık ol, bu enerji seni hedeflerine götürecek. Biraz dinlenmeye de ihtiyacın olabilir; kendine zaman ayırmayı unutma. Duygusal anlamda daha derin bağlar kurmak isteyebilirsin, bu yüzden içten bir iletişim geliştirmek açık kapılar açabilir. Doğanın sesine kulak ver, bu seni rahatlatacak ve ruhunu besleyecek.
Detaylı düşüncelerinle günü etkili bir şekilde yönetebilirsin. Belki de bugünkü enerjini düzenleme ve daha verimli çalışma yöntemleri üzerine yoğunlaştırmalısın. Kendine ve çevrendekilere karşı eleştirel olma eğiliminde olabilirsin; bu sayede gelişim alanlarını belirlemekte daha isabetli olursun. Ancak, eleştirilerini yaparken nazik ve yapıcı olmayı unutma. Sağlıklı yaşam hedeflerin peşinden koşarken, bedenine ve ruhuna iyi gelecek aktiviteler bulmayı da ihmal etmemelisin. İş ortamında, bir ekip çalışması içinde yer alarak başarıya ulaşabilirsin; birlikte buluşacağınız yaratıcı fikirler, ilerlemeni hızlandırır. ilişkilerde ise samimi ve dürüst tutumun, arandığın güveni sağlamana yardımcı olacaktır. Kendine güvenmeyi hatırlamalı ve fırsatları yakalamada cesur davranmalısın. Unutma, küçük detaylar büyük farklar yaratır.
Bugün sosyal çevrenizdeki insanlarla olan etkileşimleriniz ön planda olacak. İletişim kurduğunuz kişilerin enerjisi, sizin ruh halinizi büyük ölçüde etkileyecek. Esnek yaklaşımınız sayesinde aranızdaki bağları güçlendirme fırsatınız var. Duygusal dengeyi korumak adına, fikirlerinizi açıkça ifade etmekte zorluk çekmezsiniz. Ancak, başkalarının düşüncelerine de saygı göstermek, ilişkilerinizi daha da derinleştirebilir.Güzellik ve estetik konularına olan ilginiz artacak; hoşlandığınız yerlere gitmek veya yaratıcı projelere yönelmek için harika bir dönemdesiniz. Kendinize zaman ayırmak, ruhsal ve bedensel rahatlama sağlamanıza yardımcı olacaktır. Kendi içsel dengenizi bulmak için görsel veya sanatsal aktivitelere yönelmek size iyi gelecek. Unutmayın, içsel uyumunuzu yakaladığınızda, dış dünyaya yansımanın da daha olumlu olacağını göreceksiniz. Bugün, sevgi ve dostluk adına güzel fırsatlarla dolu.
Derin duyguların ve içsel sorgulamaların yoğunlaştığı bir dönemdesin. Duygusal derinliğin, çevrendeki insanlarla olan ilişkilerinde daha fazla görünür hale geliyor. Gizli saklı kalmış meseleler açığa çıkabilir; bu, önceki sorunların çözülmesine ve aradığın huzurun bulunmasına yardımcı olabilir. İçsel sezgilerin oldukça güçlü. Kendini fazla kurcalayan düşüncelerden uzak tutmaya çalış. Bugün tutku ve arzularının peşinden gidebilir, yaratıcı yeteneklerini sergileyebilirsin. Bu süreçte, kendine güven duymak ve kararlılıkla adımlar atmak oldukça önemli. Çevrendeki insanlarla iletişimini sağlam tutmaya gayret et, zira belirsizliklerin üstesinden gelmek için destek arayışında olabilirsin. Kendini yeniden keşfetme fırsatını değerlendirmelisin.
Hayata karşı maceracı ve özgür ruhlu bir yaklaşım içindesiniz. Birçok fırsat, görünümünüzde belirgin hale gelecek. Yalnızlığın getirdiği ağır yüklerden sıyrılıp sosyal çevrenize açıldığınızda, ilgi duyduğunuz konularla ilgili taze ve heyecan verici bağlantılar kurma şansı doğacak. Seyahat etmek, yeni yerler keşfetmek ve farklı kültürlerle tanışmak için mükemmel bir zaman dilimindesiniz. İçinizdeki keşif arzusunu doyuracak fırsatları değerlendirin. İçsel bilgi ve sezgi, almanız gereken önemli kararlar için size yol gösterecek. Duygusal olarak ise, derin anlamlar kurmaya teşne hissedecek, sevdiklerinizle yapılan samimi sohbetlerin tadını çıkaracaksınız. Fakat dikkat edin, bazı şeylere karşı aşırı iyimser yaklaşmak, gerçeklikten uzaklaşmanıza neden olabilir. Kendi içsel denge ve gerçeklerinizi bulmaya yönelik çabalarınıza odaklanmanız faydalı olacaktır. Hayatın sunduğu sürprizlere açık olun, çünkü bu gün sıradışı gelişmeler yaşanabilir.
Bugün kararlılığın ve azmin öne çıkacak. Hedeflerine odaklanmak, her zamankinden daha fazla ilerleme kaydetmeni sağlayacak. İş veya projelerdeki detaylara dikkat etmen önem kazanıyor; bu, senin disiplinini ve becerini sergileme fırsatı sunacak. Sosyal ilişkilerinde ise daha açık fikirli olmalısın; bazı arkadaşların veya iş arkadaşların seni farklı yönlerden anlayabilir ve destekleyebilir. Kendini ifade etmek konusunda cesur ol, içindeki lideri serbest bırak; bu, çevrendekiler üzerinde olumlu bir etki bırakacak. Duygusal hayatında, geçmişteki bazı anıları yeniden gözden geçirmen iyi gelebilir. Aşkın veya sevgi dolu ilişkilerinle ilgili olarak, kalbine kulak ver ve hislerini cesurca dile getir. Bu, bağlılık oluşturmana yardımcı olacak. Finansal konularda dikkatli davranmakta fayda var; beklenmedik harcamalara karşı hazırlıklı olmalısın. Öğrenmeye ve kendini geliştirmeye açık ol; bu, hayatına tazelik ve enerji katacak. Bugün, potansiyelini ortaya çıkarmak için önemli bir fırsat; en iyi versiyonunun peşinden koş!
Sıra dışı düşünceler ve yenilikçi fikirler zihninde dolaşırken, özgürlüğüne olan düşkünlüğün bir kez daha ön plana çıkıyor. Bugün, alışılmışın dışında bir bakış açısına sahip olacağın ve etrafındaki insanları yeni fikirlerinle etkileyeceğin bir dönemdesin. Sosyal ilişkilerinde daha cesur olabilirsin. Farklı görüşler ve tartışmalar vesilesiyle kendini ifade etme arzun artacak. Bir grupta liderlik rolüne soyunman mümkün. İçsel huzurunu sağlamak adına bazı konularda sınır koyma zamanın geldi. Yalnız kalmaktan korkma; yalnızlık, kendini bulmanın ve derin düşüncelere daldığın bir yolculuğun ilk adımı olabilir. Sevdiklerinle gerçekleştireceğin paylaşımlar, duygusal bağların güçlenmesini sağlayacak.İş veya projelerde yaratıcı fikirlerini hayata geçirme fırsatların var. Unutma, sıradanlık seni sıkabilir; bu nedenle cesaret gösterip risk almaktan çekinme. Hayal gücünü kullanarak, daha önce hiç düşünmediğin yolları keşfedebilirsin. Bugün, hayatına küçük dokunuşlar yaparak büyük değişiklikler başlatabilirsin. Enerjini doğru yönlendirdiğinde, sürprizlerle dolu bir gün senin için mümkün olacaktır.
Bugün sezgilerin en yüksek noktasına ulaşabilirsin. İçindeki sanatsal yön, dışa vurum biçimini bulmakta zorlanmayacak. İlişkilerde derin bir bağ kurma arzusu, sevgi ve anlayışa açık olmanı sağlacak. Bu süreçte arkadaşların, geçmişteki bazı anılar ve duygusal derinlikler hakkında seni düşündürebilir. Hayal gücünün aktif olduğu bir dönemdesin, bu yüzden yaratıcı projelere yönelmek sana ruhsal bir tatmin verebilir. Sağlık konusunda, zihinsel detoks yapma zamanı gelmiş olabilir; meditatif ve huzur veren aktivitelerle kendine alan aç. Duygusal derinliklerin, yeni bir farkındalık kazanmanı sağlayacak. Kalbini dinlemeyi unutma, hissettiğin her şey bir mesaj taşıyor.
