1
Öyle bir sonbahar ki, güz yaprakları gibi, her kentin üzerinde sanat uçuşuyor! İKSV’nin İstanbul Bienali’ni henüz tam gezip değerlendirememişken Çanakkale Bienali 8. Edisyonu’nun 1 Ekim’deki açılışına davet edilince, sanat sadece İstanbul’dan izlenmez, deyip gittik. Aslında Çanakkale Bienalleri tek rakamlı yıllara rastlıyor ama, pandemi yüzünden ertelenince İstanbul’la aynı döneme geldi. Her şeyden önce anne memleketim, Çanakkale çok güzel. Uğruna ne kanlar dökülen boğazı muhteşem. 25 yıldır aynı CHP’li belediye tarafından yönetildiği için kentte büyük ucubelikler yok, düzenli, temiz. Bienal yöneticileri pek hoşlanmıyor galiba ki belediye ile iş birliği yapmak istememiş, bu yüzden de görünürde tanıtım eksik kalmış; bilboardlar, afişler yok. Bu anlayış bienalin “Birlikte nasıl çalışırız?” başlığına da ters değil mi? Bienal, birliktelik kavramı ile CABİNİN, 6 sanat insiyatifi ve 40’tan fazla sanatçının katılımıyla 11 farklı noktada kurulan sergilerden oluşuyor. Bu edisyonun genel sanat yönetmeni Azra Tüzünoğlu, ana destekçi ise DARDANEL ve OPET ise köylerdeki işlerde sponsor. Çanakkale deyince iki büyük marka geliyor akla, biri elini taşın altına koymuş, Kale Seramik’i de yanlarında görmek isterdim doğrusu.
Bienal açılışı Troya Müzesi’nde gerçekleşti. Zaten bu müze başlı başına bir zenginlik, görememiştim. Rica ve ısrarla bir performansı kaçırmak pahasına ertesi gün tekrar gidip müzeyi de gezdik, ödül üzerine ödül kazanması boşuna değil, mimarisi, yerleştirme teknikleri, yöneticileriyle (Rıdvan Gölcük, md) gurur kaynağı olan bir müze; gezerken heyecan ve bilgi veriyor.
Azra Tüzünoğlu, Rüstem Aslan (Troya Kazı Başkanı), Niyazi Önen (Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı), Deniz Erbaş (Çanakkale Bienali Direktörü), Seyhan Boztepe’nin (Çanakkale Bienali Kurucu Direktör) katıldığı basın toplantısında da “birlikte nasıl çalışırız, nasıl üretiriz, nasıl yaşarız, insan-insan, insan-hayvan, insan-doğa ilişkilerini” konu aldıklarını anlattı konuşmacılar. Çanakkale’nin dünya tarihine damgasını vurmuş iki önemli markası var: Homeros Destanı’ndan kaynaklanan Truva Savaşı ve Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolu açan Çanakkale Deniz Savaşları.
Troya Müzesi’nin büyük holüne bir yerleştirme yapması istenen sanatçı Alparslan Baloğlu da buradan hareket etmiş. Onun işini gezerken Troya Savaşı’nı adeta seyrettik, atların ayak seslerini duyduk, çarpışmaları yaşadık: toprak zeminde atların nal izleri ve her yere saplanmış uçuşan oklar! Yanındaki yerleştirmede Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz’in sularının birbirine geçtiği iş ve tavandan sarkan şu sözler:
“Savaşın arkasındaki gerçek, bu toprakların yukarısında ve aşağısındaki denizlere ve onları birbirine bağlayan boğazlara hakim olmaktı. Bizim aşkımız değil! Yazı mı, tura mı, aşk mı, para mı?”
Üçüncü bölümdeki ölen askerlerin gözlerinin üzerine konulan paralar buna yanıt veriyor: “Hayatımın ışığı yok artık. Gözlerimi hangi güç için kapattığımı hem biliyor, hem bilmiyorum. Sil beni bu hayattan. Çek küreklerini, götür beni karanlığa!” İktidar sahipleri savaşır, askerler ölür. Rus erkekleri Ukrayna ile savaşmamak için askere almaya gelen görevliyi bacağından vuruyormuş, cezası 4 yıl. Hayatta kalırsın, savaş da o sürede bitmiş olur!
Koca bienali size bir yazıda anlatacağımı sanmıyorsunuz değil mi? İhsan Anar’ın denizde boğulanları seyredenleri anlattığı işi cesur. Denize ittirilenlerin videosu da. “İşim kıytırık” videosu müthiş, Bir sürü insanın cv’sini isteyip işe almışlar, yaptıkları iş o cv’leri kâğıt kesicide imha etmek! Çağdaş sanatı anlayıp zevk almak herkesin harcı değil. Bazılarına bakıp bu da sanat mı diyebilirsiniz, bazılarını mutlaka size anlatmaları gerekir, çok etkilenirsiniz. Dardanel Spor Kulübü’nün duvarına yazılmış iki satır şiir, bana hiçbir şey söylemedi, kamyon arkalarında ne sözler var! Ama onu kamusal alana çağdaş sanat taşıdık diye poster yapmışlar. Beni bunun için linç edebilirsiniz, keyfiniz bilir. Genelde video işleri sevmem ama Japonya’da gerçekleştirilen pleksiglas, yani şeffaf, üzerinde hiçbir şey yazmayan pankartlarla yapılan protesto yürüyüşüne bayıldım! Muhteşem bir fikir, biz de yapmalıyız. Polis gelir ve hiçbir şey diyemez! Sadece protesto ediyoruz deriz. Neyi mi? İçimizden ne geçiriyorsak onu!
Çanakkaleliler, öğrenciler, sanatseverler, bienali kaçırmayıp gezmeli. Biz, az zamanda çok iş görmeye çalıştık. Orada olduğum sürece de yalnız hissetmek değil, sanatçılarla, yöneticilerle, sponsorlarla daha çok temas imkânım olmasını isterdim. “Konukseverlik, dostluk, birlikte yaşayalım” temalarına da daha uygun olurdu.
Bugün enerjinin yüksek olduğu bir gün. Motivasyonun seni yeni hedefler peşinde koşmaya itiyor. Sosyal çevrende kendini ifade etme isteği artabilir; bu da sana birçok yeni fırsat sunabilir. Ancak, acele kararlar almaktan kaçınmalısın. Gözlemlerini dikkatli yaparak, başkalarının fikirlerini değerlendirmen faydalı olacak. İlişkilerinde samimiyet ve açıklık ön planda; duygularını ifade etmekten çekinme. Sağlık konusunda dikkat etmen gereken küçük detaylar olabilir; dinlenmeyi unutma. İçsel huzurunu bulmak için kısa bir molaya ihtiyacın olabilir. Yaratıcılığın sana yeni kapılar açabilir; hayal gücünü serbest bırakmalısın.
Bugün, güven arayışınız ön planda olacak. Maddi konulara olan ilginiz artabilir, yeni fırsatlar karşınıza çıkabilir. Elinizdeki varlıkları değerlendirmek ve yatırımlarınızı gözden geçirmek için uygun bir zaman. Duygusal ilişkilerde sağlamlık arayışı içinde, sevdiğinize olan bağlılığınızı pekiştirecek adımlar atabilirsiniz. Ancak, üzerinize fazla yüklenmemeye dikkat edin; kendinize de zaman ayırmak, içsel huzurunuzu sağlamada önemli. İletişimde ise doğrudan ve net olmalısınız; duygu ve düşüncelerinizi açıkça ifade etmek, ilişkilerinizi güçlendirecek. Gün boyunca belirgin bir kararlılık ve azim hissedeceksiniz. Bu, önünüze çıkan engelleri aşmanıza olanak tanıyacak. Kendinizi sadece maddi değil, aynı zamanda ruhsal anlamda da beslemeyi unutmayın.
Bugün iletişim kurma yeteneğin parlayacak. Fikirlerin, başkalarıyla olan etkileşimlerin vasıtasıyla daha da derinleşecek. Sosyal çevrenle güçlü bağlar geliştirmek öncelik haline gelebilir. Farklı bakış açılarıyla karşılaşmak, görüşlerini yenilemeni sağlar. Ancak, dikkatli ol; sözlerin yanlış anlaşılmalara sebep olabilir. İçinde bulunduğun ortamda meraklı tavırlarınla dikkat çekebilirsin. Öğrenmeye açık ol, yeni bilgiler seni bekliyor. Kısa seyahatler veya ani planlar gündeme gelebilir. Sürprizlere hazırlıklı ol ve fırsatları kaçırmamaya çalış. Akşam saatlerinde sosyal davetler seni bekliyor; eğlenceli anlar ve keyifli sohbetlerle dolu bir gün geçirmen mümkün.
Duygusal derinliğin artış göstermesi, içsel önemli değişimlere kapı aralayabilir. Sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirecek samimi bir iletişim dönemi seni bekliyor. Geçmişle yüzleşmek ve eski meseleleri çözmek, ruhsal huzuruna katkı sağlayacak. Gün içinde ani değişikliklere açık ol, esnekliğin seni yeniliklere götürebilir. Kendi ihtiyaçlarını önceliklendirmek, sana güç verecek. Şefkatini ve anlayışını başkaları ile paylaşmak, etrafındaki insanlara ilham kaynağı olmanı sağlayacak. Yeter ki, kalbine kulak ver ve duygularını akışa bırak.
Cesaretin ve liderlik vasıflarının öne çıkacağı bir gün seni bekliyor. İçindeki yaratıcılığı özgür bırakmak için harika fırsatlar oluşacak. Özgüvenin sayesinde çevrendekilere ilham verebilirsin. Bugün, uzun zamandır ertelediğin projelere odaklanma zamanı. Yapıcı eleştiriler alarak kendini geliştirmek için bu fırsatları değerlendir. İlişkilerinde ise sıcak ve samimi bir iletişim kurmak ön planda. Sevdiklerinle olan bağlarını güçlendirmek için duygularını açıkça ifade etmekten çekinme. Belki de bir arkadaşın, bir alanda yardımına ihtiyaç duyabilir; bu, sosyal çevrende daha derin bağlantılar kurmanın kapısını aralayabilir. Kendine bir hedef belirlemek ve bu hedefe ulaşmak için gerekli adımları atmak için cesaret bulacaksın. Hayal gücünü destekleyen enerjiler, seni heyecan verici yeni keşiflere yönlendirebilir. Eğlenceli aktiviteler ve sosyal ortamlar, ruhunu besleyici bir etki yaratacak. Renkli ve pozitif bir gün seni bekliyor.
Detaylara olan düşkünlüğün ve mükemmeliyetçi tavrın seni bugün yoğun bir çalışma temposuna sokabilir. Organize etme yeteneğinle çevrendekilere ilham verecek, küçük ama etkili dokunuşlarla önemli işlerin üstesinden geleceksin. Aynı zamanda ilişkilerinde iletişime dikkat etmelisin; bazı sözlerin yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Şu anki sezgilerin oldukça güçlü, iç sesine kulak vererek kararlar almak sana avantaj sağlayabilir. Sağlık durumuna da özen göster, bedenine iyi bakmayı ihmal etme, zihinsel dinginliğin için doğada zaman geçirebilirsin. Kendine zaman ayırmayı unutmamalısın; bu, motivasyonunu artıracak. Başkalarına yardım etme arzun bugün pekişebilir, fakat kendi sınırlarını aşmamaya dikkat et.
Sosyal ilişkilerde denge arayışı içindesin. Bugün, çevrendeki insanlarla uyum sağlama isteği ön planda. İkna kabiliyetini kullanarak kararsız kalan kişileri yönlendirebilir, grup dinamiklerinde öne çıkabilirsin. Estetik ve güzellik konularına ilgi duyabilir, yeni projeler üzerinde çalışmak için ilham alabilirsin. Hem içsel hem de dışsal dengeyi sağlamak için sağlıklı bir yol bulmak önem kazanacak. Bugün, sakin ve huzur dolu atmosferler senin için eğlenceli deneyimlere kapı açabilir. Kendine güven ve kararlılıkla hareket etmek, olumlu etkilerini göreceğin bir gün sunacaktır. Övgü ve takdir göreceğin ortamlardasın; bu da kendini daha iyi hissetmene katkı sağlayacak. Duygusal bağların güçlendiği bu dönemde, derin sohbetler yaşamın anlamını sorgulamana yol açabilir. Unutma, denge her şeyin anahtarı.
Duyguların derinliklerinde yüzmeye hazır ol. Bugün, içsel bir keşif yolculuğuna çıkma isteği duyabilirsin. Gizli kalmış düşüncelerle yüzleşmek, seni iyileştirecek ve hayatında yeni bir bakış açısı kazandıracaktır. İlişkilerde açık ve samimi bir iletişim kurma gereği hissedebilirsin; içindeki tutkuyu paylaşmak, bağlarını güçlendirecek. Enerji seviyen yüksek, ancak bu enerjiyi nasıl yönlendireceğin önemli. Fikirlerini paylaşırken karşındakilerin duygularını gözetmek, ilişkilerde denge sağlamana yardımcı olacak. Kendine ve hislerine güven, bu süreçte yaşadığın duygular, seni daha güçlü kılacak.
Maceraya atılma isteği içindesin; yeni deneyimlere ve keşiflere açık ol. İçsel motivasyonun yüksek, bu da seni başkalarına ilham verecek bir enerjiye sahip yapıyor. Sosyal çevrende dikkat çekici bir gün geçirebilirsin, arkadaşlarınla fikir alışverişinde bulunmak seni besleyecek. İletişim yeteneklerin ön planda; düşüncelerini açık bir şekilde ifade etmekte zorlanmayacaksın. Aynı zamanda ruhsal olarak derinleşme isteği içinde olabilirsin, bu da içsel dünyanı keşfetmek için harika bir fırsat sunuyor. Kariyerle ilgili konularda cesur adımlar atabilir, yeni projelere yönelmek için uygun bir zaman dilimindesin. Fakat ani kararlar verme arzusuna karşı dikkatli ol; düşüncelerini biraz daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirmekte fayda var. Günün ilerleyen saatlerinde dinlendirici bir aktivite daha fazla huzur getirirken, ruhunu besleyen şeylere yönelmekte de fayda var.
Bugün, hedeflerinize odaklanmak ve kararlılıkla ilerlemek için harika bir gün. Çalışkan yapınızı besleyen durumlar ortaya çıkabilir, bu da sizi motive edecek. Duygusal olarak, bazı geçmiş meselelerle yüzleşme fırsatınız var; bu durum, kişisel gelişiminiz için önemli bir dönüm noktası olabilir. Çevrenizdeki insanlarla olan ilişkilerinize dikkat etmelisiniz; belki de anlaşılamadığınızı düşündüğünüz bir an yaşanabilir. Ancak sabırlı olmanız, kıskançlık ve kıyaslama ile ilgili hislerinizi kontrol etmenize yardımcı olacak. İş hayatında sürprizlerle karşılaşabilirsiniz; yeni projelere açık olmanız, sizlere avantaj sağlayabilir. Akşam saatlerinde, sevdiklerinizle geçireceğiniz zaman, ruh halinize iyi gelecek, derin bağlar kurmanıza yardımcı olacaktır. Kendi iç dünyanıza dönme ihtiyacı hissedebilirsiniz, bu yüzden yalnız kalmak isteyen bir yanınız da var. Dengeyi bulmaya çalışın; hem çalışmak hem de dinlenmek için zaman ayırın.
Başkalarını etkileme ve ilham verme yeteneğin ön plana çıkıyor. Sosyal çevrende bazı tartışmalara veya fikir alışverişlerine katılabilirsin, ancak dikkatli ol, zira her fikir herkese hitap etmeyebilir. Bağımsız düşünce tarzın, seni özel kılıyor ama zaman zaman uzlaşma yapman gerekebilir. Anlık ilhamlar peşinden koşarken, projelerine odaklanmayı da unutma. İçsel sezgilerin seni doğru yönlendirecek, bu yüzden içsel sesine kulak ver. Değişim rüzgarlarını ardında hissedebilirsin; cesur adımlar atmak için harika bir zaman. Duygusal ilişkilerde karşılıklı anlayışa yönelirsen, güçlü bağlar kurabilirsin. İş veya sosyal hayatta gelen teklifler, yeni fırsatlar anlamına geliyor. Beklenmedik gelişmelere açık ol, karşılaştığın her durumdan bir şeyler öğrenebilirsin. Yaşamının her alanında özgünlüğünü yansıtmaya çalış, senin farklılıkların başkalarının da dikkatini çekecek.
Hayal gücünün sınırlarını zorladığın bir gün. İçsel dünyanda birbiri ardına gelen düşünceler seni yaratıcı ifadelere yönlendirecek. Sanatsal projelere başlamak ya da kişisel hobi ve ilgi alanlarına yönelmek için harika bir zaman. Duygusal zekan, insanlarla olan etkileşimlerinde önemli bir rol oynayacak; empatini kullanarak, başkalarının hislerine dokunabilirsin. Aynı zamanda, içsel huzurun için biraz yalnız kalmak, meditasyon yapma ya da doğaya çıkma isteği doğurabilir. Hayallerine odaklanarak, geleceğe dair umut dolu adımlar atmak için cesaret bulabilirsin. Ancak kararlı ol, çünkü duygusal dalgalanmalar, kararlarını etkileyebilir. Kalbinde hissettiğin şeyleri ifade ederken dikkatli ol, çünkü karşı tarafın da hislerini hesaba katmak gerekecektir. İçsel rehberliğini dinlemeyi unutma, sezgilerin bugün sana birçok kapı açabilir.
1
2
3
4
5
6
